
iuiqj obedientia, qui omnibus credentibus fufficit ad vita
® teinam. Sequitur.- De quo. Non dc Mclchifedeeh i fcdde
Çhriftà.Noi# grandis ferma , &mièrpretabilis ad aicendum.*
Nonincdrnatioiîis culpa eu reaeiatafuitcmyîted|>à feculis
ablconaita:/çdponmillc^ûmtarüftate: quia imbecilles,
id eftinfirmi in tide, 6c fragiles ièniu ad intelligenda profunda
myfteria, qui etiam pro cembóre magiftri debuerat
mitium fide|,inftfiidióhëm vidëliçet dè riätittitate Chrifti
humana, de pafiione eius, de rêfïitre&ione, afcenfibne,
&gratiä baptifmatjsijteüt ehim eurn, qüilitteris iiijbuen-
dus eftèlèAteptaföerammogorrefprimuhv audite ; fiçj&c.
Çhnftranüs primp, omniu cle his debet inftjm, & poftmo-
du ad.piyfteriâdiuinitatis venire, TSlonrurßm lacientes futt-
damentumpçehitentia ab operibus m or tuis&fidei ad Détint .Fua3
elîè:vnde de ipic reddit caulàm, dicens : Quorium imbecilles ! datnchtüpoenitêntiæ vocat, vndeprimüinftrûidebet qui
A i : .à:, -j*...j:— a - jjttgg| ggag gg baptizandus èftfi tarnen ad ætaté intelligibilem pèruenit:
fioéeft, vt credat dominum teföm Chriftun^enicurp ex
D é o pâtre ante omnia iècula, natum de vitrine in firie té-
porunqpro làlùte generis humahifinefeminé vir^pallam,
môrtoum,refurrexiffètertia.dîeaTcehdifïeadcoelos,, ven-
turumad iudiciiim,vt reddat vnicuiq; fecüd ujn opera fua>
i;eiùtrè(^ïipné corporum, incÔmutabûitatéanimarumdîô^
nos in gloria, malos in p céna manere: omnipotentem Deü
trinitaté habere inperionis, vnit&te in fubftanria: poftqüâ
omnia dla confëiîus föerkte credere,debet cpnteri pecca-
tafqa,ficq}iniungertdaëftêipcénitentia aut quadragiqta,
àutvigind, autërianrfeptcm dierum, ficut in paftionibiis
ßndofümlegimustac adhfët deinde baptizari abrenunti-
aiis diabolo & omnibus pópiseiusyomnibufq; operibus
ëiiis. Bap tizat iis yero debet plenius inftr uide di uini ta t e, v t
credatpàtremihgë'nitunijfiliumgenitum Ipiritum fàndu
necgenitùm, fiec ingenitum, fed ab vtroq; precedenten!,
rcgiila qiioqpe viuendi fecundum dodrinam euangelicâ,
^q^^PQdiolicam, quædebeat agere bona, & qu® vitare
mäla.Qüia ergo Iud®i, quib iis Apoftolu s ifta fcrib e bat, ia
baptizau eranc. iamq; fqndàmen tum föperius defcriptum
perceperant, hor tat ur iltesadifta maiora tendere, & opus
non elTe.#kerent;illud fundamencum poenitenti®, quod
ideo fie vöfcät, quia ficUt d id ü eft, baprizando ptoriitentia
priusiniungeBatur. Vtidein Adisapoftoloru Paulus dicit
Iüdæis ad fidem concurrentibus : Poenitentia agite, & bà-
fjfti efiu ad attdtendum* Ac deinde îiibiungit. Etenim cum de -
beretis magiftri ejfèpropter tempus. Subqiio pene ab initio le^
gé habuiftis, & propnetas. Rurfuntindigetisy vt vos doceamini.
Ä me>alïjsq; ap o ftolis. Qu&fint element a exordiifermonu Dei:
érfàâi efiis qutbus laÜeopusfit ubnfohdo cibo. Ad eos loquitur,
qui (din moralités in lege exetcitaturpi iènfiim debuerant
habere de aduehtu Chrifti per d iä a legis & propheiarum:
per gratiaih quoq;, quæ per eum çredentibus allatacit.Qui
cêrtèGum debuifienc magiftri efle gcntdium,propter tem-
pus præteritû,in quoomniafoperius memorata hablierûr,
lurfum indigebant, vt docerentur ab illo,cçterilq; apolto-
lis, quæ fint elementa exordii iermoiium Dei. Elementa
dicuntur quafi eleuamenta,eo quod ex ipfis estera origine
fumant: iniria videlicet^ &fundamécacrcaturarumt A qui-
buldam ctiaui dicuntur eiimentaper i,quafi fabricamenta:
ab eç quod eft elimo,elimas, quad ex eis fabricata fint omnia.
Hiçautem elementa, fide eleuamenta duobus modis
poilu mus intelligere: fcilicec ipforçharadteres & proniln-
ciationes literamm, a q u itu s exordium fiimuntlerriiones,
Vèl certe iplà initia. & fundamefitafidci Sqùafi dicerer, hoc ]
^ndigeris, vt doceamini, quaf fintelemenu|iteracùmyèl ir :
nitiafidei;cum debuenûs^rqfunditatémyfterioruihtelii-
gendolcrutarii &ne^e6tieflèin,fid%î^âieiUs (inqiiit ) •
quafiin^htès,quibusdaâe ppùsfil: id çft,fimplici d o à ri- ‘
na ndfolido cibö;id eft.perfeéta doÀrina,profundifq;my-
fteriis: beatus enfin Apoftclus habet confuecudinë vc (im-
plicem dodlrinâ lactis nomine defignet: perte clam autem
....... . T pcizetùrvhufqûilqjveftru. Nondebet ( inquic^efiè necefîblidü
a b u ra appellat: vncfe dicit Corintniis minus perfe- îè, vt itérqmiaciamus fundamgi?tô poenkenri® ab operib.
clis: Lac vobis deài nÔ efçam :quia rieedum poteftis cape- 1 ?nortui§t & fbndamentum fidei perquâ aceeditjir ad Deu,
re.Lac ergo fimplicis doélrina eft, incarnatio filiiDei,paf-
fio refur rcdi o illius, alcenho ad coelos.Solidus vCro ctb us,
perfèifti fèrn>ônis, eft myfterium trinitatis, qüomodo tres
fin t in peribnis,& vnü in iùbftantia deitatis.Sed qui no pote
ft intelligere» quod euâgelifta air, Verbü caro fa<ftüeft&
habitauicin nobis . quomodo potent ad altitudinem eius
peruenire, vbi ait, ln prihcipioeràtverbû,& verbum erat
àpud Deü, &Deus erat verbum.: Sequitur. Omiiis u. qui la-
ftisèftp'arüceps. Id eft fimplicis tantftido&tinx.Expcrseßfir-
monisiufiitu. Hoc eft alienuSëft à diicretione perfecta; iu-
ftitiæ: quia nondü poteft penecrare arcana myfterioru, nec
feit vr expedit dil cretionem facere inter bonum& malum,
Redditqi cau&m quare. Patuuluf ( iuquit )n.efi Senfußc in-
telledlu. Perfects um .intern Homimim.Eßfoliduscibusild eft,
quiperfectos habentfenfus. Ulis pandunturakaSr obfeu-
ra myfteria de diuinicate omnipotends Dei: vnde öc icqui-
tur: Eoritnt. Dico eile folidum. Oftipro confuetudine. Electio-
nis. Exercitatos habentfinfus. Hoceft, Äudiisliterärum e^ter
fos. Ad diferctioriem boni & mak. K o n ad diidre done hæreu-
æ paruitatisiSicutparuulus inter cibü & cibü diiccmere
elcit„&iæpein noxijs fumendis cibispericlitatur,fi non
pr ohibetur à ièniore: im indoétus quiiqi.qui diicretionem
aoéfriharumnelcit facile decipitur, atqj in errore pericli-
tatur.Quapropter dicit: Quia omnis quilaétis eft pardeeps
expers eit Içrfnonis iuftitiæ:quod n. in laQe & folidp cib o,
hocinindoétd 8ciapiente diffère. SicutlacparuunScon-.
gruit,&foliduS cibusætate perfeclis: ita indodlis humilis
lcrmo,& (kpiendbusarçanum myfterium nofte conuenit,
quiéxercitatos habetfenlus Audio lectionis. £x vfu fiqui-
déleélionis, frequenti méditation e diuinarum feripturarü
efficiu ntur fenfus hoftri exercitati 6c exteliiï ad maiora in-
télligenda. Vnde Piàlmifta beatum dicit eile virum, qui in
lege domini meditabi tur die ac nodle.
Quapropter intermittentes ineboationis Cbrifti fermonem ad
perfettioncmferamur. Quapropter quia, exercitatos iènlus
decejt nos habereinlege domini*/intermittentes fèrmoné
inchoationis Chrifti,ad profunda, Sc aka my (teria diuini-
ratis eius ducamur, Sermonem inchoationis Chfiili vocat
quod in vobisiaiftumeftantequam ad bapdfini grada ve-
niiletis.Paeuitenriaab operibus mortuisagere.eftipiaope-
ira mala per p(Enitentiamdelere,qu£eanimamortificabani £
opera liaiiq; mordsiuncpeecata-naiicut anima viuificatur
fide, alijlqj virtudbus: ita infidelitate morityr & peccatis.
Sequitrir: non rurium iacientes fundamencu. Bdpiifinatu
doctrina.Fundamentu bapdimatum doblrins,eft inftitutio
& dodlriua baptifinaris, videlicet quid contineat in ie ba-
prifinus, At quid conferat ad fide accedendbus, Sed quod
dixitplurali numero Bapdimatum fundamentum, pro va-
r^tatcaccipienriupoiuit.non quod pi lira bap,tifinaca de-
bcnfmtelligi, led vnumjquia ficut vnus eft Deus, & vnafi-
des, ica & vnu,m bapdfma, Intpqfn tonisquo^ manuum.Fan-
damentum nou debemus rurium iacere.Impofidortema-
nuumappellat', per qua pleniilime creditur accipi donum*
ipiricusiandli, quod poft baptifinum ad confirmadonem
vnitaris in ecclefia a pondficibus fieriioletihisigiturin ec-
cleiiapcep.tis, fides teiutrc&ionis & iudicii fucuri habeda
. « M M Apoftolus diccns: Ac rejurrectionis mor™
tua?umy& iudicii atfrrit. Fundamentum nondebetisrurfus
iacere, ytlieruminfttuamini de fide gcneralis relurredlio-
iudicii® teriy, quod dabitur iuftis,pariterq; iniuftis:
quafi iaqonjSris deiftisinftrmSff .Nocandumqi,.a| ioomia.
temper fiibaudiendum efle non,rurium. Et liocfdciemusjfi,
quidempermifirit bests, Hoc eft, A adimfiora vos ducemus,
&de his.omnibus, qua: enumerauimus plenifiime docc-t
bimus vos, vt non fit iterum necefie ex toro & a capfie po
nercfimdametpmvNever© vllacemis quis tecundum*, v cf
tertiuttisftimaret poft peccatafieri baptifina: moxiubihV
tiilit;dices. Imppfiibileefin.eostquiJhneljunt illuminatu Sub
luce ianiftifpixitus in baptifmate Edeitiuftauerunt etiadonu
coelefie. H oc eft remiffionc perceperuntin baptiimatc, fiue
comunicauerutcorpori & ianguini domini poft baptiima.
Ecpurtic/pesfactifuiit/piritus fancli. In diftributionibiis icili--
cet donoru Gujlauerut nihilomiuus bonu Dei vcrbii.ld eft,d o -
^c in i6u^gchcfimtedexcmnt.PirtuteJq3feculiveiituriiHoc
eft, glorificadqne refurredlione > vitaque |utura£r ppolapfi''
film. A fide, Chrifti, negando ilium: auc etiam ad edminaiia
pro-
A
C
D
prolapfi peccata. Renouari iterum adpeenitentiam. Hoceft,
nou os fieri pefpcenitenria: iubauditur^fiiperioribus,im-
jjcjffibile eft-Impoflibile eft (inquit) .iterum fenouaripoiïè
eds per pcenitentiam & per bapdimum , qui poftquam
omnia iuperius memorata perceperunt, prolapfi func ad
immuhdiciam criniinaliüm peecatorum,aut etiamadinfi-
delitarem.Nondixit, Difficile eft:fed, imppffibile. ‘Quod
efiim difficile vtcunqlie poteft agi: impombile veto eft,q>
liullomodo fieri póteft. Qu id ergo? exclüfä eft pcenitehria
p o ll baptifinum,&: venia deliélómmj Abfit: D uo fiqüi-
demfunt genera posnitentixiVnum quidcantebaptifmü,
quod deprecatio bapdfini poteiftappelladide quömpènus
diximus: quiä iniungitur illis,qui inftrüütür ante, qüäm ad
baprifmutnpcrueniant: quam B. Apoftolus hicexclüdit*
dicensmon polTeiterum tonouari per ptenitentiam': qüa-
cenus pcenitentiam fadla jterum baptizetur. Akerum autem
genus peenitehti® eft* per quod pdft baptifmu delen-
tu r peccatsqaodB; Apoftolus non exdudit: Terret ergo
omnes,vt timeant poll baptifmi gratiam grauióribi pecca-
tis te implicare: quja hon poteft fieri lecundaferioüätio per
lauacrilm baptifmaris.Kani fient ChriftuS feftiiêl m'o’rtüusV
& femel refurgens, lam non moritur: ita jfemel gratia ba^
p'tifmatis agenda eft^iec poteft iteratiVnifi dubiom fiierit,
vtrum nam qiiis captusab hoftib,fitbaptizatus. Aerioua-
ri autem dixit, nouum fieriinouUm autenl facere homine*
facribaprifmatiiscft,de'quópropheta dicit: Rettóuabituf
ficutäquil® iüuehtus tua» Impombile cft> inquani, itetunl
renouarx poflè aliquem per pcenitentiam, qu® fit pet b a p
tifinüm* ad hóe, vt iterum baptizetur »yjoehitentia e^plctai
quiaca, qu® liiprämemoratä fönt, perceperunt y virtutes
(ccdfi venturiguftaueruhn Quod dixit: Guftauerunt virtii-
tesfeaili vètitürijtalé eft,äc fi dice ret: $icoghöücrunt,(£
inreförreélione venturi furit eledi ficut angeliDeiincce- s
lo, quod & iuftifulgebunt ficut föl in regbö patris fui, nulle
modo poïïuntitèrutti tïouari pèr pcenitentiam, & bapr
rifmumiteratum , fi péecaderiftt criminate peccatumyfic^
utinprimobaptifmatènoüi feffeéli finit:' E rarit-ênimqüi
volebant baptifinum itetarëjdicentesi Quicquidpeccaue-
ro,noneftmihicür®:qiioniam praecjpiam mé baptizard
rurfös,& rèuouabor totus, ficut priusVQüod Apoftolus ex
toto dèhegat, nüllö modo pofte fieri, & qüiä vif tüs baptifi
märis in cruce,&ifi tepultura Chriftitnaximë eonftat prö-
mde föbiunxit :Rurfum crucïfigentesfibimeupfisfilïum Dei> &
ofientuihabentes. Tarnen non idëo denegatuf pcéniten tia i,
quialieët nonfenouenturin baptifmate iterumtindulgen-
tiam tarnen valebuntaccipére per ccmfeflionempecca.to-
rum, per hümilitatem,per pcénièntiam,pef eleemolyhamy^
fi habetur facultas, &fi dilniferint fratribus in fepecéahtr-
bus. Hoceft, qui iterum baptizari volunt & dërifiöfiiha*
bere, hoceft n. öftehtuihabereifed non pótëft fieri/qUo-
niam ficut Chriftus femel mortuüs eft carne in énicë, ita 6c
dos femel mori poflumüs in baptifmate pro pèccato. terra
enimfiepefuperuenientem bibensimbrenti&generans hcïbam of-
p or tun am 'tllisidquibuscolitur)accipitbenediäionema Dm.Hoc
parad«gmate Iud®os arguit, qui f®pe biberunt imbreirt
E cceleftis dodlrin® fèd nunquam gèrmina fidei, boöoramq}
operum protulerunt. Ponitaucèm primum cömparadöné
de bona terra, ac deinde dp mala:Térra(inquit) bibens im-
bremti.bon^ voluntatis anima aecipiens gratiam fpirituS
; > S. imbremq; diuinorum eloquiorum:Etgeneransherbam
oporranam,hoCëft,virutes}fidemq; perfedä proferens:
föis pr®d icatoribus, a quibus excolkur, fiu^fibimét ipfi,
accipit benedidioné vit® item®, vel abundantiam virtü-
tum , vt ferat frudus trigefimos, fexagefimos, paritërque
centefimos: nihil n. oportunius fide pèrfc&a in filium Dei
cum vita optima* Proferens ergo Apoftolus de animafio-
renti virtutibus hoe exëmplum, Deiqi benedidionem di-
gnam,moxfubiünxitaliua paradigma d e illa , qü®föam
negligit falutem, dum frequenter imbrem cceleftis doólri-
n® pQfibtfufcipere.Proferensamemfinnas. & tribulos,teproba
eft,& mAledittioniproxima.Ver fpinas &tribulos punóliones
péccatorum poflumus intelligere,quibus pungirat anima:
I de quibus dominus Ad® dixit: Terra tua fpinas & tributes
gerrainabit ribi i. earo tuapunóliones péccatorum, & acu-
feos vitiorumprofereÉ ribi. Siue fpinas & tribulos, cijras
Bibliotb.Vet.Patr.tom.6.Parsx. '
fuperfluas, folicitudinesq; iftius feculi debemus accipere:
de quibus dominus dicit in euangelio: Cur®,ergo iftius
mundi, & fbhcitudinis diuitiarü terra reproba eft,hoc eft,
laudeiiidigna,& mdediaioni proxima. Notandurr.que,
quiahö'ndixit,Malediifta eft: fed Maledtelioni proxima:
qüaindiu n. referuatur ad pcenitentiam,-quafi hon eft ma-
ledi(fta:fin vero pcenitentiam noluent agere, iammalediifta
'erifc; Vndefequitur:C«i«i confiummatto.ld&fixiis illius ani-
m® in prauo opere & perleuerantia mala vfq; ad exitum viT
t®. In combufiionem.Si\ba.uAi, ignis ®terni edt. N u n c quide
quähdfö Ipatiüm pefenitendi habet, malediiftioni eft proxima,
fed fi permanlerit in iniqüitace föa, conbuftioni ®terni
fupplicij lubiacebihhtec n. combuftio non eric nifi iis, qui
Vfq-, itl finem permahlerint in peccatis fuis: quia, In quaeü-
! 'que die conuerfös füeritpeccator,vitaviue|& non morie-
tu r .Poftquam föfficieriterincircpauit 'eos, lerruit, aeper-
culuftblajidiendö allo^quitur eosi, ne defperatosredderet:
led tn neq; in ömnib. adulator, heq; in Omnibus percutit:
dicit evgo:Confidimus a.in vobis dileäifnmi meliora & victmora
fialututametfiita loquäniur. Quia ho hab.uit vnde ad prxfens
laudarec.laudat eos defpe futurorü,q habebat deillis:quäfi
dicer et, non dicimüs Velud putäntes vos fpinis plenos, fed
timeteshe tales efficiamini:melius eft n. vos verbis terreri,
qvtreb.dolearis: optima <^ii®q; operanda a vobis confidi-
mus,vefttoq; fälud proficUa,quäuis itäloquamur. Nam q?
föperius diximus, fo. de repröbi terra, & com buftioni proxima,
no de vobishoc diximus y qüiafheliorade Vobis cre-
dimus: reduxit quoqj eis pr®terira bonaillorum in memo-
riam.quatenus ex pf®teriti$.pbflet ädducere ad bona qu®-
que.Ideoq; föbiunxit': Non inim iniuflus eil Dens,vt obliuifica-
tur operisvefiri & dileäionis,qud ofitndifiis'tn nomine eius. Eccp
quomodo recreäuit änimos eorum j 6c conforcauit,pr®te-
rita bona operä admentem reuocans. Quia in o'mnipo-
tencem döminum obliuio non cadit y ideo n o n obliuiici-
tur operUm & laborüm fidehuhi föorum* Etin hoceft iu-
ftüs,qtda temünerät etedos föos pro fe laboranfesifienim
obliuilcerecuf pperumillomm, h6c eos remimeraret, vc-
cunqjiniuft9püraretur:quodomnino nefaseftdicere: vnde
Apoftolus: Non (inquit) iniuftus eft DeUs,vc obkuifea-
tur operis,läborilq;veftri,dile£tionis, quam oftediftis pro
amorc nominis eius in inuteem, 8c in Omnes. Qui mimftra-
ßisfiartäis,&miniftratii. Adhuc fecudum veftrum polte.De
ifiis fantftis dicit, qui venientesadfide Chrifti^cxpoliäri fönt
a Iud®is:quoslaudat in hacepiftola, dicens,Rapinabono?
rum veftrörum cum gäudio fölcepiftis: & de quibus ElaiaS
ante pr®dixerat: Ec qui receffit ( inquiens) ätaalo,iiid®o-
rumpr®d®patuit. Iltis talib. expoliarisjiiqui non föerant
expokad,proucpoterant,miniftrabant.Qmlc veröj quanr
liimue defidenum haberet de fidute eorum, lequentibus
verbis ex parte exprimit,dicens: CupimUsa. vnumqitemq; ve-
firutH eandem oftendere foticitudine:,Saba.udi,quä retro habui-
ftis.^d explcttoncjpei vficfo adfine. Vit® veftr®: li ue de die iudi-
cii. Vt nonfiegnes efficiamini.Hoc eft, defides,& pigri in bono
öpere, & in mandatis Dei perficiendis» Delideramus (inquit)
vos hon tantum circa verba, fed edä in virturib. con-
uerlari:non quafi veftra propria culpantes, fed vc de futuris
foliciti litis admonenres:hoc cft,quales fuiftis primum,tales
cupimus& modo elfe,& in futürum* Et hon dixit, Vote:
quod eft aucoritaris diuin® . led quod eratpatern® dile-
dlionis: hoceft, Cupimus vnumquemq; eandem efga fra-
tres temper oftendere maximam curam,quäm olim habuiftis
adcompletionem fpei human® ®ternam reförrc&io-
nem. Exple do n. lpei,eft adeptio rerum, quas nö cöfequu-
turos Iperamus. Veru imitatores. Cupimus, vos eile. Eoruqui
fide &patietiabafeditabuntpromißiones. Hortatur iterum eos
vt fide non fida,&padenriaperfe(5ta expedehtpromiffio-
nes Dei,& h®rcditatem, quam fandis föis promifit: quod
dupliciter accipi poteft,fe. vt referatur adpatriarchas, &
lande s veteris teftamenti, qui mulcaspromiffionesaece-
perunt de Chrifto, & h®reditatem terr® repromillionis,
qui fidem habentes perfedam, qua crediderunt Deo,im-
plere pofie,qu® promifit: & paciendam fbl idi fli mam, qu ia
non in fe, fed in nliis fuis promilfiones expedauerunt impfen
das,merueruntamici Deielfej&infiliis fuiseafdem
repromifliones h«reditare. Poteft & ad apoftolos aliofq-,
_________ L 3 fan-:
E
F
G
H