A
Pfid. ïi8»
M a tth . 18.
loannisClmaci
Tranquil-- lut quisfit.
c
P/il.46-
Pfal. }8.
D
rise etiam oilmen, cum nullus ad fit,quilau,d tqe polïîc,—-,
gerefîmulacipnisoperajhæcpcof^ocpntranÆi'eii'pccies
eritjfi nunquam,etiam in eonIpp&ti feudanti tiro,hbfti a i n-
lentioab
ganimitati s profundii fitie fit præfens, fitie abfens, qui niàlecüétis
infequitut eade àbimi tranqaillitatc düraré. Si hæc
Ipeciesnerditibnis vet4îtpert>iîë eft,in VilfatqüehumiK.ha^
bituextfilliiiftud ccrte iâlubeKimæ Hurailitadsargüftiêii^
tum,incxcplüs çonatibus hamilemténecfe
meritem^iliocperFeûæviçioritacisarguinenctimcftjOmnibus
quæ dæiho.pës ijiferiint protinns cedere : hôp reor
beatilîimæ cfâquillitatis iudiciunï, pplfe efficadrer dicèfei
Declinàntem à mè raalignqin non cognofeebam, neque
quo rriodo adqcnit neq; ctihis .téi gratia » pëqueqUqmodb
abC-èfiit-, fed omnino àd huiülmodi infenfiblÜSylutil. Qui?
totus hpcftatu dignus h ^ ittis fuérit àdhtic4n ëariiè de-,
geps »ipfiimin fe habftanteîti Deum inom,nibusverbis^
bpëribus &. cogiwtiqpibüsducèm & gubérnatoTèiit ha»
b e t, vride,& quail diiihiæ voluntatis addito ÿocem qtian-
dam per illuminatlonem intcrius percipitt atque humanà
omni do&rina cel fiorfaébus, dici t : (^an d q .v en km a p-
parebo alite faciem Domini^Ncqueenim iam fero defidé-
rij vi m atque çfficaciam, fedquæt o quatiidedifti mihiantô
Garnis hüiuS.lutnm immortalem pulchrittidiném. Q u i
eiiiiiùodieft^nciniilcadicamj viuitquidemiamnonipié,
viüit autem in.eo Chriftus , vtait qui bohum certaroeii
cercauerat , curium que- confum maiiecàt > & fidem içrua-
uerat; *N6n cphftat ex vno predofo lapidé diadema rem
gni, nèqueconiùmniât ifta béatatratiquilhtasfi vel Vnâm
aliquam yittutem negligahius. Trànqufflfiatemintelliges
tu qtiidem coelcftis regis. in cëelis regiam, mülcasverp'
manfiônesfias qûæ furie intra dqitateih iftamhâbitaripnes.
Porto coeleftis huiuS ierufalérii murtim, pecçatotutn re-
miffioneni iiiteilige. Curratnus, fratfes , Cürramusfogo
quatenus ipgteflù thalami regiæaulæ potiri mereamüt,
Qu o d fi ex àliquo vpl onere'vel anticipatione vel tempore
ob calamirateni non fetendàm præoccu^tTfueri.-
iiftis, vejjmanfîonem al iquam çirca.thalamüm ipfiim oc-
dupare ftudeaimis Sm y'eto adhuctepefeimus& terni flïfu-.
musjve l intra mceniaiplarnodis omnibus inueniricure-
n\usv Nam qurantefijiemVitæ jp eanon .fueritingte flu?,
imo veto ilia ctiam jCranf endétltj in iôljtudihc dacmôTiuth
! &viçiorurn comnïeiborabitur. idçirco etiam quidam qra-
‘ bat dieerts; ïri Deô ni ëotran igrediàr murum.Et alrus qua-
^ fîèx pcrrêha.Deiait, Nomïcpeccata veftra iiintqüæfepa^
rant inter me Jk vos ? Perfîgarnûs ,ô amici, medium fepis
parietem, quemmaleperobedientiai-n ^dificauknüs. Aôfupcr
me. Belli tempore clamaui. inquitPfah In toto corde
meo videlicet cordc & animo & ipititu. V bi énim funt
duo poftremi congregati,illic Deus eft in mèdio eotu.Ne^
quecorpôràlia néque Tpiritualia omnia ömhibuis eôdem
modo iniùnt. Quibufdam enim celeriu?, quibufdam Vero
morofius plMlere profuit : Dumhi aduetfus captiuatio-
hem, illi aduerfusimperitiam pugnaréiè dicünt. Sicôntra
inimicos tuos rêgf m iügiter interpellaueris, cura ad te ac-
cedunt , confide, non laborabis. Ipfi fua ipqnte abs te d it
cedent. Neque eniifi impuri & çontaminati ipiritus pati-.
UntüÈinlpicëre > dum coronam ôç^loirüm impugnationc
pet oratiohèmTuicéperis., Prætereavèlnt ab otationisigne
verbèrâtidÂugfént.'Fàttiffimo feinpériTs animo, Deum»
que mägißram Kabèbis öfatiönis tuæ. Non pofliimusvër-
j bis difcetejärpicere-Natütara eriim idieqititur.Neque ora-
i tionis pülchritudinem per altçriùs _doëtrinam addiiceré
! pQterimus.Ipiâ enimin feipià Deüm habet magiftrum, qui
dbcet homineiii fcientiam, datqùe orattonpm oranti, &
behedicitiulloturü animas Ameb«
De be.itatrànquïllïtate anima
Gr.tdm XXlX.
Ù Ccënos^quoque qui in profuiidiffimo ignoiànti^ lacîl
A-^tenebtofîfq; pertuibationibus & ymbramqrtis huius
corporis Coftftituti fiimus furama improbitâte & aüdàcia
deterrefiricoelo Philolophariincipinius.'Habet fitmamétum,
habet fteUarUmpulchritudjneuiibeaïavêrbtranquillitas
virtUturô ornamentum. Nihil ehim aliud ëiüfmodi
tranquillitatem efle ëgo teôr, nifimentis intimum ccélunl,
verfutias da:monum lùdibriaiam.fxtimans.llleigiturprb-
prie tranquilluseft &ihtelligitur,quicarn^m qui dem o ïp
nicoiruptiphis lab^pufgàuit. M entern vero'fi.iprâ cteatu-
ràm omnem eleuans omnes iÙifubiieit fenlus^àtque vùl-
tüiDomihianifnam fiftés liqiraviritirn itiarum modumin
ilium fe fêmper extendit. ' Quidam-furfu s - beatam banc
tranquillitatem d ïè diffiniunt, animæ refutieâ:ionenl an--
tereiùrre&ionéfn côtporis. Alij perfeftam eognitipneiti
Dei ab angelisfet undam efièaiunt.Hîee itaq-, perfeâçnim
perfeâ:à&infinitaperfedio,_fîcutmihiquidamquiilliusT
guftum cepefat, aperuit, ita landificat atque à terreiiis'
ô.mnibusrapit^t plirrimam iam carnalis vitæ partem poft-
quamhimc cosieftem portum bccupauerir, velurun cce-
lo per exceiïùm-mentis ad fpeculationem attollât. D é quo
is qui bene füerat expert»xs quodam in loco ait. Quo-
niam dii fertes tetræ vehemeritet çleuati runb-Hominem
fuifiç Ægyptium ilium nOuimus , qui quotiens cum
aliquibusorabat, manUsfùasdiutiùs inpraribne çxten- p a u c w i u , q u t » » i . « u a t c —- ---
fasnon ^irriîttebat. Eftin^ethiiiüfin'oâi beàtôs ajtiisaUq- ci^âmu^hincdëlaïî^ôlatïonern^côquodininrcrnodeiit
tranquilUpr. Àliusenimfortiteraduerlâturatque oditini- J-q lànarevëldébitadimitt^re;poflit. VideamusérgorratreS
quitatemValïus inexplebiliter virtutibusditatiir. Etiam & j & feftinemüs, àd hoc ehim iiÂnlitiâcoekftis lmperatoris
^ ftita s.tranquilß»s d ia tu r ^&sm e r i t a ^ q . Principivim aïTeripri ilihiü‘;, quicunqueelura perregeneratiobislaqa-
eft enim communis refùrré&ionis atque coirupribîlium çrum Dominumrecëperûtjdcdit eisppteftatem hlios Dei
incorruptionis. Tranquillitatem ofteudit qui ait ; Sén- j fieri diçens. , Vacate& .videté & agiioicite, quoniamtego
furnDomini pofiideo:Hanc item infinuauitÆgyprius qui | fiimpdustranquillitafque & à vitiis redempuq, Ipfi glonà
fè aitnön timére Dominum. Earn item file öftendit, qpiyt in fècula iecülotiim, Amen., Suicitat qüideni^a terra men-
adfeperturbationes & t,entamenta redirentoràuit.Quis
tem inöpem , âtqüe a ftercbrd vitiorüm erigft paupéreii?.
antewtttram claritaté, ita vtSyrins'iftëracra,hactranquil-
Beàta tra nqu îliça s,qu£e videlicet Hbera tiöa vitiis cptdifqUfi
dîtate eft ëelebertimus iiiter :
ditate dignus habitus ett Nempe éeiebemrnus inter pro- j :qiunditiäefl; ,.lauclatiilima vero fèmperque veneranda ena-
phetas Dauid : Re'mittite mihi, inquitadDomintim,vtre- ritas collöcarcum prindjpibus pppuli D o|nini] &:federe
frigeref,c-inoro«* hicauten^D#*Dei »îvtKlipra athleta,. reiiiitte,. hit, fluentPTatia?fluent g r|ti« facitcumfbiritibüsaó&cum fpiritibüs angelieis...
elicis...
tu».Trafiquillitatemhabetani,qia, qu^itainvirtutuqiia-
litatëhi atquëhabkümficüt vitiqfiin voluptatem traduefa
De vi:: culô j}dei,&chantaïïi.
eft. Si hic finis eft gaftrimargiae fè ipfiim etiairi non appe-
GrudusXX:X.
tentcmrauidp ad ctbumimpelleré: hi^ p fofedo finjs erit
cbntinèntiaeetiam efiirientemlc continerejnattiraiamli-1
bera atque nullirei penitüs obneapa. Si hic fini&eftlibidi^
nis ,inip& mutaanimaliarpique mahimatas inianice,iffe-
profedo eaftitatis finis e rit, ih omnibus veluti eafint fine
anima, fenius innbcUos fèrüate. Si finisi'fte auaritiaï eft nö-
quam cortgregare definére yelfaCiari , h«3c prófêëlp-finis
nuditatis e r it, ^eqüe p r ^ r ip corpbri parcere. 5>i is ace-
Ssé finis eft quantalibet rëqriie carerp -inipatientia agitari,
hic erit parienti* fini-s, vt quamuis ih tribulatione quis fity
requiem tarnen fe habere arbitretur. Si hoC eft inanis glöfacit
S Vncitaqüe poft prædibta omnia manentFides, Spes,
Charitas, tria hæc, quibus reliqua orimia cpniüguri-
tiir atqüe ahftiflîme colligara continehtuf J maior autem eût
jiis, charitas eft. Deus enim riteappellatur. Ëquidem hâr
riim Yittutlim primam.radium , fecundum lucem, tertiaih
çirculum inÇelligo. Ex qujbüs omnibus vnus: fplendor at-
quevhàclaritas'effidtùr. Denique prima facere omnia 8c
cônderepbtcft, feqhensd)ei mifericprdiam circuit & cpnr.
fuiàm facit, tertiavëro nunquam«xci,dit, neque vnquam
cutrerë defiftit, neque eum’qui àbeàta inlania vulnera*
%
G a la t. i .
Ti». 4.
6
Efiua.fi.
lo a n . z.
Pfid.Af-
PfaUiX.
IfCor.ij
De vinciilo fidet3 G radii's X X X.
tusiueritjvitraiquiefeëre finit., Q u i dé'cbaritatéloquiin-
ftituit, de perfedo-lbqui nititur. Enimuero de Deo jverba
fâcere drance'ds (imul & periculofîimeft, his qui parum
caute quid molianturaduertunt. Sermo de charitate for
lis AngelisnotUs eftiàtque illisiplîs perèfficadaihillumi-
oatioiiis eftcpgrtitu's. Charitas* Deuseft, eius vero. finem
qui loquriaftttuit'jcæcus cuin fit, in abyfib meriri a'rendm
cup t, Charitas qtiidem fecundum qùahtatèm fimilitudp
ûe îe ftjquantum in hominibus fieri poteft , fecunddm èf-
ficaciam,autem ebrietas eft animæ;fecundum proprieta-
tem vero, fou s eftfidei, lôganimitatis abyllïiis : ajtiiïimum-
qtie humilitatis pëîagusV Charitas deniqiie,perfebta eft çu-
iuique aduerfàî prauaeque intenfionis eogitatlonilqiie de-
poheio. Charitas enim non cogitât malum. Charitas &ç
tianquillitasSi filiorum adoptioiblishomini b us' diftindta
lunt.Sicut enimlumen ignis, &fla m ma invnam adti o n e m
çonueniiintv ira de his quôque intelligendum eft Pro de-:
fectus lUuftratipnifque meniiira timot inëft animæ. Nam
q u fine timoré eft .aut charitate plenus, autin anima mor-
tutis eft. Ex pèrfëélataineu chantate verus & lanctus timor
Doinininaidtur,exqubrutfifePeiamorproficiidturiNi-
hil abliu'.cium veliniquum fiicere videbimutjfi ab humains
rebus,défiderij, &riinbris& ftudij &ÂeliferuitutisqUe&
amoris Dei exempla ceperimus Beâtus qui taliiri üeum
feruet ambre quali tuipisatque vefanus aihatö): in èanr
înubetem quain diligit nagi'at. Beüri qui lie Dominum ti-
mept,Tient rei & m ortemùktandi îudicemaç tortorem
metiiunt. Beatus qui ita vëra Ibl citiidiiie folicitus erga
Déum eft,vt pf UdéateS ferui eiga Dominum liium.Eeàtus
quiineo zëlo viitutibüs inùigrlatj quo stelotypiergavxo-
rés fuaSvBeatUiS qui lie iiioratLone Domiuica alîiftit,quein-
admodiun miaiftnqui régiaftât.. Beatus quiita Dpminum
vt homines iugiter placare adque obfequiô tueri coiiteii-
dit.JMoiiitamater ladbënti p uero, vlêharicatis FilillsDo-
m in o , adhærere femper çortfiieuit. I s qui veraciter àmaty
ems quëm àmat femper fibi proponit fàciem, eamque intus
lu ihm a cuni volüptatè cpmpleditur. Nèmpè qui eiuf-
inodi eft non iam vel ih lorrihis poteft quiefeére i. ièd tuiic
qtioqueeum quem defiderat vider,atque cum illo vna im-
moratur. Sicut iri corporalibiiSjficin^xbrppreis rebus fieri
Tolet, Hociaciilo qifidam vulneratfts dïcebàt de feipfb, id
quod adihicor ëquidem.1 EgöMorfnip propter nëcëflitas
t e m ' c o r meiim yigilàt per amoris magnitudihenr. Id
in lignum tibi erat, ô virorüm öptim e , qu o d curb interie-;
tin t feræ belùæàccruo ariima nine maxime" cPrtcupilcit
& defiritad Dorpinüm .charitaris igue velut quodam fpi-
culo percufla. FamiS qtiidem ëffîcacia & caulà incerta finiul
ôc obïcuta eit', firis vero'aperçaatqûe nianifèftaârdprem-
qneTôlis ornhibus manifeftati Quocitca & is qtii Deum j
eupiebat aiebat: Sitiuit anima mea ad Deum fo.item vi-
uum.Si faciès èiü$queni diligimü%verilfime n o lîo to s iirir
inutat iereiiolqiie dd lætosac finetntærore efficit, q u |d ||l
dtura eic Domini facies îpuifibiliter in animam ab omni
labe nnindatam adiienientis. Timor quidem quotiens ex
iutimocordisprôdierkaft'eâ:u, liquefaccre ätque éonfii-t
mereferdeVconlueUit C pnfigeëninûnquit, àrimoretuo
carnes mèas. Sed & charitas nonpulips. quidem vaftare lb-1
litOreft & eonfitmete, fecühduiu eüm qiùdiXit; Vulnerafti
epr meüuijqüofdiunveroeriamex’urtäre facitac totps'irra-
diât.Iil ipfp enim ait £ Iperaiiit cor 1,nerim & adîutüs larr.,&r
reflofuic caromea, Si gediente corpore virefeit faciès;
Cum vero iam totus homo, diüinæ charitati fiterit vnitus,
at-que fere,vtita dixerinî , cbmmixtus:tunc etiam éxterius
ih corpore veluti per fpécùlum quoddam claritatem feré • '
niraremquë animæ oftendet. Earn gloriaiti cöiifeciitus e^
M ô ï^ n ic Dei %e°ulacon Atque i ri, qui hù: ufinodi æqua-
leih angelis'gta-Jum adepti finit, fiepe cibicorporalisobli-
uileuntür,ii'n mp N’er>o ilium rarius appetunt. Née finie mi
rum", nam fi fæpe etiam contraria aftebtio cibimemorianv
exchilïn,rear eiim qui hæc inoeriünribilia guftauerit , cum
fii p ra na tii rani fàét us f i t ,n alla i a mçq r pons imbecillitate
detiheri Idc nun vèlüti iaminc.orruptibileeffeëtu per chà-
-ritatis flàmmam expiatumëft, quà feilicetomnis reliqüà
flainma perrupta atque exrinbtaeft, immb.vero neipiurn
Iqhoqqe oblatunî fibi cibiim cüm voluptate vlla lulcipèré
Bibltptb'Vet.Pdt. Tofti.<$.P<irs2. 4
. I
omnino polie arbitror. Aqua qtiidem fiibterianeavirgulti
radicem irrigatihorum vero animas coeleftis ignis,nutrire
confiietiit.Incrementum timoris initiumeft ch^ritàtisr, finis
vero càftitaci s-theologiæ argunientum eft. C ti us Deo
perfektelënfus vniti fiinc, hicab eo verhis eirsin iecreto
mftruitur.Nifi énim illi Deo copulati hierinr, graue aepe-
riculoium eftdeDeo loqui. Subftàntiale quidemverbum’
caftitatem perficit,præfentia fua mortificans mottem,hæc
autem ctiiii m ortificata fuerit, p|,otiftus Theologiæ dilçi-
pulusilluininatiit verbum Dei quod ex Deo eft,caftum eft
. permanens in læculuni fieculii Q u i enim Deum non cog-
,nouit,lcholafticeloquitür. Caftitas dilcipulumTheologû
facit,per feipfum afferentem Trinitatis dpgma. Qui diligit
PpminumfraCrem lîium dilexic, pribrisënimdemonftra-;
tioifecuhdumeft. Qui diiigiç |>roximum nunquam aduer-
fils illüm oblbquéntes tolerâbit.Qtii fe D eum iic it dilige-
re, fratrique fuo iralcitur:fimilis ell ei , qui in lomhis currit.
Eortittido charitaris eft Ipès'rër hanc mercèdeiii chariratis
exhebtamus Spes eft incertarum diuitiarôbpulentia. Spës
èft indübitarüsante Thelauittin,The(àurus. Hæc labpruni
requies. Hæc charitatis iaiïiia eft, Hæc délperationis iugu-
latio.Hæcablcmiumimagoeft.Spcidefèbhus, extermina-
tioeft charitatis.SimulatqueilluxiclpeSjcharitasapparuit.
Huicahhexiftiiit laiibres,'ex hacpendentfâtigàtiones,hac‘
mife^çordia circundàtiur. Spe liibnixus monachus,âëediæ
iugülator eft.Ex huius gladiô ilia triumphans.Spem parit
ditiiiipriim mtihérum experimen tum.Nam qui hæc exper-
tus non eft,nbn fine hæliracione perftat.Spcm foluit iraeû-
dia.Hæc enim illara confuiidit. Virautem iracundus nun-
qudih êrit honeftüs; Charitas Prophetiæ indultrix eft,charitas
prpdigia fieri pr^ftat,charitas illuftrationis abyilùs eft,:
charitas fonsigneus e ft, qui quanto mundo tiiagis fitiénte
ampli us exurendo cohlurnit. Charitas Angelorum ftatus
eft,perfe<ftulqtie fecülôrum/Annuntia nobis p decora inter
virttites vbi pafeis Ouës tuas,vbi ihofaris in meridiejil-
luminanôs,irriganos,deduc nos oramus.Iam ehimafeen-
dere cupimusad te , tu quippedominaris oihnium. Nupc
autem in intimis pênettalibüs vuihe^afti animam meam,
hecpolîuih conrinereflammaiti tuain, vndecum telauda-
uero quo profi Jlcar-Tudomiharis ppteftâti maris, motu
autem fluâutim eius tu mitigàs atqi mbrtilicas T u humilias,
vtvulneratum fuperbam cogitationem. In byachio v
tutisïuæ difperfifti inihviços ruospnexpùgnabilelque facis
am mot es tiiosQuonam vero modo lacob te Ica la iimixam ’
Viderit addilcere feftinö. Qiiælp qtiænam fitalcenfiisiftius
ipeciesauideicilcitanti loquet e, qui modus qilodcompen-
'dîühi illius qtibs veluti afeenfiones compofitiô'ilisgraduu
ih corde luo dilpo lilit fftnator thus. Quis præterea lit ho ru,
numefuSjlcirelitiebamjqüätumcunq; curltisjiliu’s temptis
firiDuâ*ores enimannunciauitquMuëtam tuamyilipnem-
que didicerat. Cætëriim clarius aliud holuit(' ihltnovero ■
notivaluit Jdicere.Ille veto veluti coelo mihivilàreginain.:
autibus animæ meæcolloquensait: Nififolüarisiftacralïî-
ttidine ô'feruens1 amator,fpeciem meam ciuufi-nbdifit,ad-
dilèere ho potès,Scala vero virnmun fpirftüalerh compo-
fitionem cedoceat, !n ipliuscgo vérriçe formatalum,ficüt
dénie magiius ïlleatcanpf 11m coghitoralebat. Nunc veto
mahent Fides, Spës}ÇhaxitaSjtria hæcmaioraütém omnibus
eft charitas.
Intenta Ccncîufio.
HI S qui itilibro virsen b tn i n a fila aiïcribrvolunt,ppri.-
mam curlfis viam liber ifte apërtius ofténdit. H u n e .
e«im peflegentès inueniemus ablque errore fequi le Vme-
tes duqetoy atqueab omni; lapidi's ojffeniibhe fepiare illæ-
IpS fealtmiqife nobis à terrenis adufque lanctorum ere-
iftam præferentem Deumque diicëtionis i pli us culmini
innixum rndicahtem^Quamfcàlam v t re or, liqipla n tacot il- ■
le vitiorum lacob in cubili'exércitatroriis quielcèn s' v(dit,
Cæterum afeendamus quælq promptè atqtte ndeliterin-
tellebtualem hfiric atque toelcftern ialcenlum , cuius qui-
dem inituim eft terrenorum omnitim abceniïritiatio, finis
veto tharitatisDeus. ,,
B b JBxbpr-
Spçs quid,
F
Charitas
quid.' .
G
■x.Cor. ij.
H