officio Qjjitanl prompte videbatur orare.vtflere cernere-
turinteripfa tacita verba plerunque. Cuifi quis pro mer-
ccdis refpedu aliquid eleemofÿnæ confcuhïïèt, continuo
hocfitrilibus pauperibus erogabat, & ftipem ab aliis nutu
poftulans, ftipendia indigentibns porrigebat.£umque in
locoillofan&pin hacdèuotioncpertciüm annorurfifparia
commoïatus‘füiîïct,qiiadam die à diuinà pietate comraô-
hitus, venitadfaniäum alcare. È t flans bculis ad coelum e-
lcuàtis,èemanibus,enijpicaD ore eiqs riuus ïànguinis cùm
putrédfnê. Et confpuens in térram,coepitgraùiter gemèrë,
& excreare partes riefcio quas cum fanguine> ita vt purarè-
j turquod aliquis ferramentoguttur eius incideret. Sed &
tàbes ex ore eiùs tanquam fila fànguinea d'ependebat.Tüc
diruptis aurium, ac faucium ligamentis eleuans fè,&eri-
gens iterum, oculos & manns ad coelum,ore adhuc cruen-
to in hanc primum vocem prorupit. Grates tibi magnas
refero.beatiffime domine Martine, quod aperiens os me-
um, fecifti me poft longum tempusin tu&s laudes, verba
làxàrè^Admiraritc àutem omni populo,&ttupenrède tali
mîraculo, interrogant, fi 8c auditum pariterrecepilïèt.Qui
libéré omniaaudire populo teftatùs eft.Pôftïàriitatem ergo
îredikad T rodecliildem Reginaîh, &: pro virture, reuè- ’
renriaquè fàndi M artinicolledusell, &ad fcholàmpofitus,
omnem pfàlmorum ferie'm'memorise commendauit.
Qujeaa Deus perfèdum enicièns èlericum, per multos in
pofterum annos in fèruitio Ecole fi* commorari permifit-.
De cbamemunda multere caca,
t A P . VIH»
\ Kulier quædamnomineChamefnunda,oculorufnlu-
IV 1 ce priuata, nelciens vifii tenqre viam, nifi alio ducefi-
le,deuota yalde,& fide plena, venic àd yenèrabile tem-
plum bêati Martini antiflids. Etat autem nonfolum, vtdi-
ximüs,decayed èriam toto corpore vlcètibus plena. Ôbfè-
deratënim omnia membra eins pûtredo cùm puftulis 8c
èrat mifèrabili facie, 8c horribilis ad videndurti, vt tanquam
leproïaputarerur à populo. Cumq; palpando dieb.
fingulis ante ædem gloriofi præfùîis cum fide ftaret, poft
très feré annos ftantè ea ante fèpulchrum, aperti (unt oculi
èiùs, iràvtcùnda clare profpicëiec. Amotoque omnilan-
gore méÿnbrorura, atquë fîccato humore qui fluebat à
corpore, noüà cute fiiperu entente, taîitef eft priftinæred-
! tira fànitati, vt nec indicium quidem infirm itatis in èius
corpore refèdilîet. Qgæ multos in poftërûm vîuens annos,
gratias omnipotent Deo rëFercbnt aIfiduas,quod eàm per
beatum Con fc flbrem fuum fie iiiflauraflet incolumcm.
D e b e a to B a u d e n o Epïfcopo.
C a p . 4 IX.
QVodpræfensinuocatîo nominis eius marepropelio-
lùmcompefcuent, nonomittam Cum beatus Baude
nu s Epifcopus Turonicæ ciuitatis, de vrbe in vrbem na-
uigio ïuSuehèttte,tranfirét,fûbito adueniente cumviolen-
tia vehto, nimbus teterrimus mare placidum commouet
fluduum impulfii, nautique vndarum mole turbatur,
caput primum in fiu d u s, fecundiim dechnaturinter vndarum
hiatus : Hi in feena montis aquofi dependent, hi
apertisvndisin ima dehifeunt: fèd nec antennæ refident,
quæbeatæ crucis fignaculum præferebant-. Tune refolu-
tistimoré membris, & omnibus fitie fpe vît* iam mon.
paratis, proflratus feniorin ôratione cum lachrymis, &
gemmas tendenspalmas ad aftra, bcati'Ma'rtini auxiÜum
prccabatur, & vt fibi dignaretur adeflè, velociter procla
mabat.Vnus autem ex perfidis dixit, Martinus ille, quem
inuocasjiamte dereliqüit,nectibiin hac neceffitate fùc-
curret. Vere credo hanc vocemab infidiatore fuiflèpro-
latam , vt beatum fàcerdotem ab oratidhe turbaret,
S edillehoc iaculum fideilorica repellens, magisacma-
gis fàn âî vin præfidium flagitabat ,fimulque cohortaba-
tù r , v t omneS orarent. Cumque hæc agerentur, fubito
-filpenienit odor fuauiflîmus tanquam balfàmum in naui»
Ôc tanquam fi cura thuribulo aliquis circuiret, odor thi-
miàrfiatis effragrauit.Quo ©dore adueùiencé,ceffit yiplen-
tiavehtorüm,clififqùé aquarüm aflantium molibus.red-
ditur mare tranquillum : Mirantur omnbsiainraocti dediti
fluduum pâcém, &protipus datàfetenitatêreddunturlit-
tori:quo nullus aftibigàt.beati viri aduentù hâùc tempefta-
tem fuilîe fèdatam. Tune on.nés in commune Domino
gratias referunt, quod ëos peririuocationen» Antiftitis fui
dignatus fit de hocpericulo li bërare.
De to, qui ftnfti reliquiae Cartieràcùm contuht.
C a p . X.
HViustemporis quidam de Cameracenfi Ecclefiarelî-
quias bead Martini expetiit. Quibus iam vcfpere.ac-
cepdsi cum plàllëndo proficifceretut, diimqué Ligerim
fluuium traniit,ferofadumetl, & fubitoconcenebratura
eft coelum & ecce fulgura magna ac tonitrua defeendebat.
Dum hæc agerentur, duæ puërorùm lanceæ, emifla flara-
ma, lumen eundbus præbuerunt. Ibantque fulgurantes
haftæ,non minus miraculi, quam beneficii piæuiantibus
pneferentes, virtucém^ue Anriftitis'oftêndentes.
De Gallis SUtm cou uerjts.
C a p . X i.
Encit lingua fterilistantas cupiens enarrarè vitruteïiv
A ^C h ararici cuiufdamRegis Galliciæ filius gramteræ-
gtotabat, qui taie tædium iheurrerat, vtfolo fpiritu pal-
pitârèt. Pater autem èius îoetidjefèilli Àrrialiæ fê«Stæ vna
cum incolis loci illius fubdiderat. Sed & régio ilia plus fo-»
lita, quam aliæ prouinciæ, lepra fordebac. Cumque Rex
videret vrgèri filium in extremis, dicit fuis, Martinus ille,
quem in t^ lliis dicunt mulds virtutibus effulgere, cuius,
quarfo, religionis fueritënarrate. Cuiaiunt, Catholic* fi-
dei populum paftorali cura in corpore pofitus gub ernauit,
afierens filium cura pâtre & fpiritùiàndo æquali fubftàn-
davël omnipofentia venerari deberë:Sed & nunc coe*-
li fede iocatus, affiduis bèneficiis non çcfïàtplebi propria:
prouidere. Qpi ait, fi hæc vera fimt quas profertis, dilcur-
rant vfquc ad eius tem^lurti fideles amici mei, muka mu-
nètadéportantes,8c (i obtineant meifilii medicinam, in-
quifitafide Gàtholicà,quam ille crédidit, credam. Pen-
fàto ergo à u to , argentoque ad filii p o n d u s, tranfinifit
ad venerabilem lo d im fepulchri. Qui profe&i, oblads
idunerib ùs exoranr ad bead tumulura pro ægroto. Sed infidélité
adhuc in patris .éius peëtore fè d a , non continuo
integram recipere meruit medicinam.itcuerfi autem nuu-
cii narrauetunt R é g i, fè multas vinütes ad lïeati tumu- y
lumvidiflè, dicentes ; Cur nonfanatus fueritfiliustuus,
ignoramus. At ille intëlligens, non ante fànari poflè
filium, nifi xqualem cura patjtecrederet Chriftum, in honorent
bead Martini frabricauit Ecclefiam, miroque opéré
expedi ta, proclamât, fîifcipere mereorviri iufti reliqui-
a s, quodcunquë fâcerdotes prædicauerint, credam. Et fie
iterum fuosdi’rigitmaiore cum munere:qui vementesad
beatum locum reliquias poftulabant. Cumque eis offerré-
tùrex coïifuetüdine,di\etunt. Non ita Faciemus.fed nobis
quæfiimus licentia tribuatur ponendi, quæ exinde iterum
auumamus. Tune partent palii fèrici penfàtam fuper beatum
fepulchrum pofucrunt, dicentes, fi inuenimu$ grati-
am coram expedto patrono, quæpofiiimus plus infèquéti
penfabunt,eruntque nobis in oenedi&ionem pofita, quç-
fitaperfidem. Vigilata ergo vnà n o d e , fa d o mane, quæ
pofüerantpenfitabant. In quibus tanta bead viriinfufaeft
gratia, vttandiueleuarentin fublimeæream libram, quan-
turn habere potérat quo afceqderet moraentana.
Cumque eleuatæ Fuiflen^ reliquiae cum magno triutn-
pho, audierunt voces pfàlientes qui erant inciuitate de-
j trufi in careere,& admirantes fuauitatent foni, interrogant
euftodes, quid hoc efièt : qui dixerunt, Reliquiæ Domini
| Mardniin Galliçiam tranlmitcuntut, diideoficplàllitur.
1 Tune illi fientes inùocabant ianëlum M artinunt, vteos
fuavifitatibneliberaret;Extemdrquecuftodibus, & in fu
gam verfis, diruptis obicibus reririaculorum j liber popil-
lus furgit a v in c u lo ,f ic vfijue ad faiida pignora,plebe in-
Fpedante, venerunr, ofculantes flendo beatas reliquias, fi-
mtilqae, &gratias bearo Marrinoprofiiiabfoludone red-
dentes, quodeos dignatus fueritfua pietate fiiluareiTunc
ftulam. Mox vt ægri membra terigit, vulnds piiftulæ vç-
nenivimperdidit : Quæ tali medicamine virtutem (andi
protulit, & infirmum refert incolumem. Hanc apud Ita-
los aflerens fpiritalem vigerc medelam, vefi quispuftuk
percutiaturvulnere, ad propinquum, quod fuerit beati
.. , Marunioratóriumhabeaturperfiigium.&aütexvelöiaóbtentis
per fàcerdotem a iudicë culpis, incoîumes dimif- | nuæ, aut palliolis, quæ pendét de parietibus,quicquid prifiuinr.
Oiindvidpnréçapn-fi funti QuodvidentesgefatarrtotrrAees reliquiarunl, gàuifî fimt j mum raptum Cfu._e_rimt, .f. it fàïubre. Hæc medi el, a genitor*em
valde dicentes: Nunc cognouimus, quod dignatiir bèàtus , firamcamalem abinteritupuftulæ,vcipfe partis fui teftis
antiftes nobis pëccatoribiis pröpitium fè præbere. Ët’grâ- afleric, libeiauit.
tias agentes profperö prófequentë patrôiti præfidio natïi-
gio,vndisleuibus, temperatisflatibus, vélo pendulo mari
tranquille, velociter ad pottum Galîiciæ peruenerurlt.
Tunccbmmonitus.à Deo quidam nomine Martinus de
regione lónginquai qui ibidem nunc fàcërdos habetur,
aduenit. Sed nechoc credo fine diuina fuifiè prouidentia,
quod eodiefè commöueret de patria, quod beatæ reli-i
qui*delocoleuatæ/urit,& ficfîrr>ul cumipfis pignoribus;;
Galîiciæ portiimingreflijs fit» Quæ pignora eum fupinia
veneratione fiifcipientes, fidem miracuüs firmant: nam fi-
lius Regis dimiflà omni ægritudine, âh ü s properatad oc-
curfiim. Beatiis autem Marcinus fàcërdotalis gratiæ àcce-
pit principatum. Rex Vnitaténlpâtris & filii, & fpiritufïàrt-
d i confcffiis, cum omni domo fua chrifmatus eft. Squalor
lepræ à populo pellirur, &omries infirnii fàluahtur, tlec
vnquam fibi vfque nunc fuperaliquem lepræ morbus ap-
parauit. Talemque gratiamibïinâductinïpignorum beati
patroni Dominu s tribuit, Vtvirtutes,quæ ibidem illadié
fàdæ fiint, enarrareperlongum fit. Nàm tantum in Chri-
fti amorepopulüsillé promptus efî, vt omnes martyrium
libentiffime fiifciperent, fi tempus perfequutionis adeflèt.
De Vltrogotha Remind.
C a p . ,3X I I. W
Am & Vltrogotha Reginà, àuditis miraculis, quæ ad
^ -^ lo cum fiu n t, quofândâttiébraqulefcunt, tanquam
fâpienriam Salomônis, expedit corde deuoto profpicere.
Abftinens ergofèàcibis & fomno, præêufrentibus etiam
J^giflimis eleeiTiofyftis , pertienit ad locum fàiidüm in-
grèflaque bafilicam timens, & tremens, nequaquam au-
debat adiré fepulchrum,itldignam fè eflè proclâmans,n_ec
ibidem poflè, obfiftentibus culpis, âccedere. Tamen dè-
dudayigilis n o d e ,& oradonibus,acprofluis lachrymis,
mane oblads muneribus mulds, in honorem beariconfèp
forismifiàs experiit celebran. Quæ dum celébrantur, fii-
bito très coeci,quiad pedes beadÂndftids lohgbtenlpôré
priuari lumine refidebant, fulgore nimio circundàd,. lumen,
quod oliraperdiderant, receperunt. Q ùo f a d o , ck-
mor iii coelum attolliturmagnificandum Deum. Ad iftüd
•miraculumcurritRegina, currit 8c populus, mirantur o-
mnes fidem mulieris, mirantur gloriam confèflbris : fed
fuper omnia collaudatur Dèus nofter, qui tantam virtue
tem præftat fàndis fuis, vt per eos talia operari dignetur,
taie inter reliqua lumiharîa huic mundo beatüm Marri-
nùm immenfùm fÿdus attribuens, per quem eius tenëbræ
refulgetent: Qui vero ficut oliua frudiferà,per fîngulos dies
fadis exhiber gloriam Domino, & conuerfionibusiu-
ftorum.
De ea quipuftulain extremis pofitus labor abat.
C a p . X I II.
CEdnecprætereundum eft, quod venerabilem confèr-
^ u u rh meum Fortuhatu prefbyterum retuliflè comme-
moto. Quidam in Italia dum veneno puftulæ peruafiis in
diferetione ficagerétur, vtviuere defperaret. aliquos in-
terrogauit, ad teraplum beaci Martini quis fuerit. Tune
quidam ex aftantibus aflèrit fè fuiffe. Requiric ægrotus,
quid idem pro benedidione detulerjp Qui negat, fè aliquid
piæfumpfiflè. Quem iterum interrogât, qua tunc ve-
fteinautus fit,cum ad terhplum k n d i peruenerit.Refpon-
dit, quod ea, qua fuper f è , ipfb tempore Vrebatur. Tun,c
De Cafiello Italia Tertio nomine.
C a p . X V I /
TDem his verbis retulit, in cacumine Caftélli regionis
■Altaliç, quod dicitur Tertium, oratotium bead Martini
fundatura efle, ibique turi vicinæ, quotiens incurfione
barbaronim per fraudera hofiis accederec n odurnis infi-;
diis,quifquis de vigilantibus babuifïèt in turre lanceam
aut fpatam, vel cultellum, fèugraphium protuliflètex theca
fere per horæ fpacium tale lumen reddebatur ex vniuer-
fo gladio. tanquam fi illud ferrüm verteretur in cereura. Et
raox ex ipfb figno euftodes adràoniri,raagisintenti vigiliis,
hoftes latebtantes, lapidibiis exturbabant. Quodopil
landi Màrdni re d o iiidicfo reputatur, qui viciiiirate fua fibi
deuotis populis fèdulam exhibuit, præfèntemque cu-
ftodiam. -
De oleo Cicendilisfuper pifiura beati.
C a p . XV.
U T hanc virtutem à fupradido cognouimus Fortunato,
J -^ q u i fibi in Rauenna, & Felici & Rethorico fociis fuis
ex oleo, quod fiib imaginépiduræ bead Martini in cicen-.
diliardebac, dura tedgerunt oculos lumen rediûè con-
feflùs eft»
DepLcido Procuratore.
C a p ., X V I.
Cîmiliterinprædida vrbe dum Placidus procurator de-
^fpè ratus à raed.icis,ad illud pueliarum oratorium fibi vi-
cinumconfugeret,& in âtrio decubaret, venit n o d u ad
Abbatiftàm beatus Martinus per fomnum, quam requi-
rensquid keerec, air, fè quiefeere. Dicit fândus ad illam,
in Gallias habui iam redire, fèd propter iftum, qui foris ia-
cetin atdo, lne remoraturuni profiteor.T uncfùrgens Ab-
badflà, & referens vifum, fidem fecit homini, qüia de pe-1-
riculo liberarctur. Qiiod certe meruit obtinere.Sed vt prç-
d id u s prefbyter afïèrit,miiltum defiderabilius in Iocis Ita-
licisyeneracur, quam vbi propria membra recubant: in
tantum vt fifequenria miracula nec fparfà colligantur in
verbis, nec tamen fiuitarecondahtur in paginis.
De his qua Ambiants gefia funt.
C ap, X V I I.
T N porta Ambianenfi,in qua quondam vir beatus paupe-
Aremalgentèm chlamidedecifa contexit, oratorium à R-
delibuseft ædificatum, in qüomunc pucllæ religiofæ defer-
uinnt ob honorem fàndi A ntiftitis,parumpér habentes fà-
cultatis, nifi quod eas deuotorum aJic fæpe deuotio. Tamen
ëis quodam tempore pauca apum aluearia fiierant data,
quæ cum quidam irtuidus afpexiflèt, ait intra fè , Vri-
nam aliquid de his vafis poflèm auferre. Sequuta autem
n o d e inftigatus à dæmone, ablatis tribus vafis nauim one-
rat, vtfcilicet tranfito àmne fibifacilius quç abftulerat vèn-
dicaret. Sed credo eiimpedimétum fuifle hoc funum. fic-
poftea manifefte probatum eft. Igitur cum foie oriente
ad portum fluminis càufâ tranfmeandi homines pro-
perareînt, nauim ad littus afpiciunt, apefque ex alueariis
abfcillà fideiiter indumenri particula, impofuic fuper pu- i cateruatim emergere, homiriemq; fèorfüm iacere proftra-
Riblioth. Vet. Patr.Tom. 6. Pars i. Ç ç c j ~ tuin