ChiMetv
copias ill
Italiam ding
«-
vifir&abvtraq; quidern parte,îdeftab euro, ôc zephyro,-.
nubes fimguinc« : tertia Vero nodte quafi hora fecunda,
adparuerunc hi radij. Et ecce dum hos miraremur adroni-
ti,fiirrexeruntàquatuprplagisnmndialij horum fimiles,
vidimusq; tottim çoelü ab his operiri: & erat nubes in me*
diocoeli(plendida,adquam fehi radij colligebantln mo-
dumtentorij, quodàb imoex amplioribusincoeptumfa-
Icijsanguftaris in a!tum,in vnumcucullicaput fiepe colli*
gitur. Erantq; in medio radiorum & aliæ nubes ceu coru--,
fetun valide fulgurates Quod lignum magnum nobis in-
gellîcmetum. Opinabamucenim flip er uos àliquam pla-
gamde tcelotranfinirri.-
Çhildebemts veto rei compellentibus milïïs imperia-
lU>us,quiàurum qu^dannoluperiorc datü fuerat,requi-
rebatjcxercitum inltaliam diiigit. Sohusenimerat fero-
remKiiamlng'indem jam Cbnltantinopolim Ijiillè trafil-
latam. Se {.cum duces inte;' fi atc. rcai'encur, regreffi lunt
fine vllius lue r con .u ôtioné. Nam Vuintrio dux à pa-
genfibus fiuis'depulfiis, ducatu t afuit: fini fie tquevitam,
nififuga aùxilium pnrhuiftet, led poftea paçato populo,
ducatumr.xepit. liaque Nicecius per e million em Eula-
lij àcoraitatu Àruerholpbinotus, ducatumà rege expetijt,
dàtis pro eo immejiü pitmeribus. fp£ fie in vrbe Aruerna,
Ruthena atqùè V'cerica dux-ordinatus eft, vir valdë «täte
iiiucnis, led acutus in len lu : fecicquë pacem in regio-
ne Aruerna,& in reliquis ordinär ioriis lu c loris. Ghilde-
riçus vero Saxo in offenlàm régis Gunthchiamni inci-
dens, procaufe pb quam fnperiûs dix,imu; alios confu-
giffè.beari Martini bafilicanvé> pçt jtjvxoreûxin regno re^
HUamedidti relinquens. Cui obteftatus fucrat rex,ne vi-
rum videre præfiumercc,nifi prins ille regali gratiærecon-
ciliaretur : ad qiiçm cum pro eo læpius Içgationcm mifit
fiemus, tandemobcioiiimus vtvxorqmxeaperer, & citra
Ligerim fiuuium commorafretur , non tarnen ad regem
Cnildebertum tranfire præfîimeret. Sed ille acceptali-
berrate rçcipiendæ vxoris,clam ad eum tranfijt. Adeptaq;
oedinationç ducacu's in Ciuitatibus vlcra Garonnam'quæ
inpoteftace fupradidtiregis habebantur, accefiit. Gunth-
rchrantnusyero rexvolens regnum nepotis lui Chlotha-
rij, fi lij feilicec Çhilperiçi, regere ; Theodulphum Ande-
»rauîs cQmiteitî tfie decreùit:.ititrbdudfcusq;jnyrbcmà ci-
ut bus &pæierciniàDomigifila, cum humilitate repul-
fiuseft,. Recuri'ensq; ad regem , itéram præceptum acci-
piens à'^Jigulfodnççinminus.coriïitatüyrbis illias rexit :
Gundobaldusautein comitatum Meldenlem liiper Guer-
,pinum,.ingrè(îiisq; vrbçmb caulàrum aftionem agere coe-
pit.Exindc dmn paguin-vibis in hoc officio.circumiret, in
quadaip .villa,ab Giietpino intèriieitur.. Cuius parentes
cogi-egat. fiuper huuc immnr, inclufiumq; in penlilem do-
mununccrinnint. ficq; vterque à comitacu moi te imminente
Cap. 19
Dagulf? adi
ulicr abbas.'
occ. gjgjg
nodus
itcle-
D
Quas foe sc
ter author,
?t& Ruffin? lib.io.hift '
.«.& g
tie Fpifc. &
cier.extra-
Antiochem
vocabät. ov-' atttclSij '■ ûibintrodu-
‘ bas.
:eph.lï.6-
dilceffit.- ; , , V.
. Cu ni aiuenvfiepms Dagulfus Abbas pro leeleribus fiiis
argiietetur>quia mrta& homiridia plerunque faciebat,
led cn. in adulrerijs nini um diflblutus, erat : quodam
tempbife cu.m vxore nïv ici ni fiii eoncupificens, milcere-
■fv r cum ça, requirens ©ccafiônes diùerlàs, qualiter yirum
adulter«intrauionaftciij huiuslèptadeberet opprimere,
ad extremum cont.effaçuséfi ci dicens, quod fi ad vxorem
fiuam ' accederet .puniretur.- iUo quoque difeed ent?
ab holpitiolo luo , hic Dagulfus n. été cum vno clerico
veniens, domum meretrieis ingreditür. Poltquam au-
tem diutiflime bibentés inçbriati fuhr,.in vrio ltraco lo-
cantur. Quibusdormientibusadueniensvirilleaccenlo
ftraminc- eleuaca bipenne vtrunq; percniic. Ideoqjdocu-
mentum li t hæccaiilà clerici r.,^ne contra canonum fiatuta
extrancarum mulierum confortio potfimeur, aim hæc &
ipfe lixcanonical omnes Icriptiiri lanétæ prohibeant :
prêter has foeminàs de quibus crimen non poteft «fti-
mari.
Interim dies placid.aduenit,& Epilcopi ex iufiu regis
Guntli: bramni apud Matélcenfem \ c be m col! eétilu 11 r.
Fauftinianus autCm qui ex iufili GundobaldiAquenlis yr-
bis Epilcoptisocdi.natusfue.rat, eacoadirione remouetur,
v r eum ß jrthcmmnus'Oreftelque fine Palladius qui eum
benedixerant , viçibus pafcçtenr^ ccntënofque ei aureos
■ E I
Ic'pncubinâ |
habere,aut
(iibintrodu-
Cap.i O;
Afta ly nodi
Matefcë-
Cs.
Vxficinipanitentia.
annis fingulis miniftrarent. Nicetius tarnen ex laico-1
quipriusab Chilperico rege præceptum élituefat, in ip-
la vrbe Epifcoparum adeptus eft. Vrficinu's Gàdurcén-
fis Epificopusexcommunicatur. pro eoqùod Gundobal-
dum excepifie publicè eft confeflus : accepto huiulmödi
placito, vtpoenitentiam tribus annis agens, neque capil-,
lum »nequebârbam tonderet, vfno & carnibus abftinè-
ret : Miflàs celebrate clericos ordinäre , Ecclefialque ôc
chrifinabenedicere, culogias dare penitus nonaudèret :
ytiliras ramen Ecclefiæper eius ord nationem,fient foliça
crjt ornnino exerceretur :extititenim in hac lynodo quidam
ex Epilcopis qui dicebat mulierem, hominem non
pôfiè vocit.trhSedraméab Epilcopis rationeaccëpta quie-
uir: eo quodlàe#vetem teftamenti liber edoçeat. quôd
in principio Deo hominem créante ait, Malculüm & foe-
minam crcanîteos voeauirq, nomen eonim,Adam, quod
eft homo terrenus fie vtiquc vôcans mulierem, ceu vi-
t u r n vtrunque enim. hominem dixit. Sêd &-Dominus
IèlûsChriftiis^b hoc vocitaturfilius hominis, quod lit
films vi ginis, id eft mulieris. Ad quam cum aquas in vina
transfère pararet, ait,Quid mihi & tibi eft millier ? &re-
liqua. Mulafique & alijs teftimonijs hæccaufii conuiéta
quieuit. Prætextatus veto Rothomagenfis Epificopus, o-
rationes quas in exil. o pofitu slcalpfit,cöhi!m Epifcopis re-
citauit. Quæ quibuldäm quidern pkcuerant, a quibuf-
dam yero.^uia aitem fiecutus minime fiuerat, reprebende-
bantur. Stilus tarnen per locaEc Jefiafticus & lationabi-
lis erat. Cædevau'tcm magna tunc’inter famulos Prilci
Epifcopi & Lewdegiiiliducisfuit.- Prilcus tarnenEpilc<|r
pus ad coëmendam pacem multum peçuniæ obtulio^His
etiam diebus Gunthchramnus tex grauiter ægrotarare,ita
vt putarecur à qaibuldam no pofleprorfiis euadere quod
credo prouidentia Dei fuiflèt. Cogitabat enim mulros
Epilcopourm exilio detrudete. Theodorus itaq;Epilco-
pus.ad vrbem liiam regreflus* fauenté Omni populoxum
laude mficeptus eft. .
Itaque cum hæc lynodus agerctur, Childebertii'. rex
apndBelfonancumvillam, quæ in medio Ardoennenfis
uluæ lita eft, cum-fiiis coniungitur, I bique Brunichil-
dis regina pro Ingundæ filia quæ adhuc in Africa tèneba*
tur, omnibus prioribus queftaeft :led parum conlblario-
nis eraeruit. Tunc contra Bolbnem Gunthchramnum
caufia exörituri' Ante paiicos autem dies mortu^ prbpin-
qua vxoris eius fine filij , in bafilica vrbis Metenfis lepulta
eft cum grandibus ornamentis & multoauro. Fa&umeft
autem vt poft dies paucos adeffet feftitas bead Remigij,
quæ in initio menlis Oiftobris celebratur. Delcenden-
tibus autem multisèciuitate cum Èpilcopo, & prælèrtim
feniorib.vrbiscum duce,ven e ; unt pueri Bolonis Guntl'r-
chramniadbafilicamin quamuliereratfepulta. Ingrelfi,
conclufislupereos oftijs, detexeiunt fiepulchrii, tollentés
&au(erentes omnia omamenta corporis defunéti quæ
rèperire potuerunt. SenrifenteS autemhæc tnomchi ba-
lilicæiilius, veneruntadofiium,lèdingredinon luntper-
miffi. Quod videntes, nunciauerunt hæc Ejiilcopo fiuo
- ae d uci. interea pueri acceptis rebusaficenfi^q; equis, fii-
gere cceperuiit : led cimentes neadpreherifi in yi s diuerfis
lu bigeren tur poenis,regrefli fiint ad bafilicam.Pofiierunt-
que quidern res liiper alta i m, led foras egfedi non fimt
aufijclarqantes atq> dicentes, Quiaa GuntnchramnoBo-
Ibnctrâimilfilùmus.Sed cumad placitum in villam quam
diximus.Childebermscum proceribusfiiis conuenilfec,
& Gunthchramnus.dehis interpellatus,nullum relpon-
fum dediflet, clam aufiigit : ablatæque fimt ei deinceps^-
mnes res quæ in Aruerhode fifei munere prömeruerar.
Sed&diuerlôrum res quas male p.èruaferat, cum confu-
Hone reliquat.
Laban Hclofenfis Epifeopus,fioc anno obije. CuiDe-
lideiius ex laico fucceilic. ' Cum iureiurando enim rex
pollieitus fue at, fie nunquam ex laicis Epifeopum ordina-
turum. Sed quid pe&ora humana non cogatauri lacra fa*
mes ? Berthchramnus vero regreflus ex lynod-o, a febre
corripitur. ArcelfitoqucYualdone DiaconoVqui & ipfe
in baptilmoBerthchramnus vocitatus eft, fiimmam eiSa-
cerdocij deputac: omnefique conditiones cam teftamenti
Mulierem
hominem
j?
Gunthohiamnus
Cap.t l.
Placitum
aellbnancü
G
H
Childeber-
C a p . i t .
'Laicis rex
negatEpi*
lcopatus.
quam
C*p-i4-
-Infill* in
cendio co;
Stsgnum
fanguincm.
quam beuemerhprum luorum ipli Committic. Quo dific e-
dente, hie Iplrittim exhalauit. Regreflus Diaconus cum
muneribus &confenfiu ciuiumad regem properat,fed nihil
obtinuic. Tunc rex data prsceptrone, iuflit Gundegi-
filumSan&oniaimcomitem cognomento Dodonem^E- !
pificopiimordinari. 'geftumqueeftita. Et quia multi cleri-
corumSan&onicorum iante lyhodum cofcmierites Berrh-
chramno Epificopo, 'in Palladium lacerdotem luum ali-
qua aduerla cofi r ip fieran t, qua: ei humilitatem ingereren t,
poll eius obi turn adprehenli alacerdote ,grauiretc«fi,at-
queexpoliati fiint. Hoc teirrpore& Wandelinus nutriior
Childeberti regis.obiit: fed in locumeius nulluseftlub-
rogatus, eo quod reginamater curam velit propriam habere
de Elio. Qujecunq; de Efeo meruit, fifi.i iuribus lunt
relata.Obiirhis diebus Bodegifiluvjdux plenus dierum,fed
nihil de facultateeius Hliis minutum eft. In loaim Fauili
AulcenfisEpilc6pi,Fabiiis Epifeopuseltlubroga,tus. Poll:
obitumlandi Saluij hoc anno, DefideratusAlbigenlibus
Epificopus dauii eft. . \
Magnje hoc anrio pluuiajfuerunt , amnefqueintan-
tum coinialuorunt y vt plerumque naufragia euenirent:
ip.fiquelitora excedentes, propinquas fegetesaeprata o-
-perientes, grauitereliferunt: fueruntque vernales «ftiui-
que menfes tam irrigui, vt hyemsmYagis putaretur efle
quamseilas. ' >>
Du« hoc anno infill« in mari diuinitus incendio con*
cremac« lunt: qu« per diesfeptemeum hominibus peco-
•ribufque cquliimpt« fiubuercebaritiir. Nam qui in mare
confugera'ht,&fe in profundum prxeipirarant, aqua con- | nobilc-s efiedti , opibus iir menfis aindl s fupereminent,
Cap.tiï'
iIbn^iiiti.ndis:;
.Gunthchramno pacem inite, quam pr«rhiis muttis cóe-
mite. - Et fi vobis minus eftforcaffis pecuni«, nos clam
mittimus: tannïm>yt q!uod petimusimpleatis. Cum autem
deinimicisnb.ltris vlti fiuerimus,tuncAmclio.Epificq-
po jkc Leubse matron« bona tiibuire, per quosmiflis no-
ftris ad vos accedendiadieus referatur. Leubäenim eftlb-
ctus Bladaftisducis. " ^
Ét licet h«c ad Gunthchramnum regem perlata,&ne-
poti eius Child;. bc-i\o in notitiam data fuillent, tameFre-
degunds duoscnlti9sferreos fieri pr«tép;t: quos etiam
caraxari pröfuridius, & veneno infici iiificrac , feilicetli
mortalis adiii.tus vitales non diflblueret fibras, vel ipla ve-
neniinficélfciVitam pofletvelociustxtorquere. Quoscul-
tros duobus ciericiscum his-mandatis tradidit,dicens,Ac-
cipice hós gladio(, 8c quanto yusperg te ad Childeber-
tum regem, adfihiulantes voselfe mendicös: cumque pe-
dibus eius fuerit s ftrati,quafi ftipem pbftulances, latera
tius vtraque pi rfod.te, vt tandem Brunichildis,qu« ab il-
Joadrogantiam fumit,eocadente cörruat, mihique liibda-
tiir. Quodfitamaeitcuftodia circa pnctum,vraccedere
nequcati s, vet iplam interimite inimicam. Mer r es quoque
operis veftri h«c qrit, yt li mortui in hoc opere fueri-
tis, parentibus veftris 1'ona tribuam, iplolque muneribus
ditans, primes in regno meo x onftituam: interim vos ti-
morem omnem omictite,nec fit tcepidatio mortisinpe-
étoxe: Noueritis enim, quod cundfos homines haeccaulä
continet. Armate virilitate animo', & c'onliderate fiepius
fortes viros inbello corruere: yndé nunc parentes eorum
E
tiilp. lcgà-
ad Frei
deg;
Çajp. i.
FredcgünqUi
Childe-
berdum aut
Brunechilmmebantur,
grauioriq; fepplicio qilino confeftim emit-
t bant fj iritum vrebantur.Redadlifqueomhibiis in fauil-
lam cundta mare operuic. Ferebanc etiammulti,ligna quæ
i'upcriusnosvidiffieodtauomen'e narrauimus quafiarde-
retcoeluqi,ex huiusincendij fiplendorefuilfe.
in alia veroJnflila quæ eft proxima ciuitati Veneticæ,
erat ftagnum validum, pifeibulque refertum,quodinv-
nius vlnæ alticudinem conuerfiim eftincruorem:itaper
dies multos pongregata canum aique auium inæftiroabi-
lis multitudo, languinem hunc lambens, fetiata redibat in
veiperum. V ,
Turoniçis vero atque Pidtauis Ennodius dux darns eft.
Berulfus auïé qui his ciuitatibus antepræfuerat.prothe-
feuris Sygiberti régis quos clam abftuler.it, Cum Aruegifi-
lo iocio mfpedtus habebatur. Qui cum hunc ducacumin
fiupradidHs vrbibus expeteret, à Rochingo ducé fado in-
ftrumento cum fetellite alligatur. Nee mora,miffiad do -
mos eorum pueri expiiant omnia; milita ibi de proprio,
nonnulla de amedidlis thelàuris lunt reperça : quæ omnia
adChiidebertuin regem clelata lunt. Cumque in hoc'res
ageretur,vt gladius ceruicem decidcrer,interuentu Epi
Icoporum obtenta vita laxati lunt, nihil tamen de his quæ
eis^blata fuerantrccipientes.
Defiderius veto dux cum aliquibusEpifeopis, & Arè-
dio Abbate, &Anteftioad regem Gunthchramnum pro-
perauit. Sed cum eum rex ægre velletaccipere,vidl:us pre-
cibus lacerdotum in gratiam luam tecepit* Tunc ibi Eu:
lalius adfuit quafi pro coniuge quæ eum Ipreuerat, & ad
Deliderium tranfieiat caufiaturus : fed in ridiculum & hu-
militatem redadius,filuit. Defiderius verorèmuneratus
à rege, cum gratia eft reuërlus .
Igitur vtliiperius diximus, Ingtmdis à vifô cum Impe-
ratoris exercitu derelidta, dumadipliim principem cum
filio paruulo duceretur, in Africa defandta eft&fepulta.
LeuuichildUs vero Hetminichtidum filium fiuum quern
ante didtamulier habuit, morti tradîdit. Qu busde caufis
commorus Gunthchramnus rex, exeicitumin Hilpanias
deftinar, feilicet vt prius Septimnniam quæ adhuc intra
Galliaçüm terminum habetur, eius dominationi lubde-
rent: &ficinanteaprQficificeretur. Dum autem hie exerci-
tus moueretur, indiciiliim à nefcio quibulHam hominibus
rufticis eft repertbm. Quod & .-Gunthchramno regi
legendu m miferunt hoc modb,quafi Leuuichildus ad Fre-
degundemfeiiberet, vtquocunque ingenioexercitum il*-
.lue prohiberétïreidicênsyinimiçpsnoftrosdd eft,Childe-
bertum & matrem eius 4 veiociter interiraire, &c cum rége
cundtolque præcellunt. Cumque hæc mulierloquerëtur
clerici tremere coeper u n t, difficile putantes hæc iuila polfe
coroplere. - At ilia dubios cernens, medificatos potione
direxit, qupirepræcepit: ftatimque robur animorum ad-
creuit: promiferuntquçfcomri aquæ præceperat imple-
turos. Nihilominus vafeulum hdc potione repletum,
ipfbs leuare iubet, dicens, In die ilia cum hæcqüæ præci-
pio facitis, Inane priulquam opus incipiatur,hunc potum
fiumite. Erit vôbis magna conftantia ad hæc petagenda.
His ita ipftrudlis, dim ifireos : qui pergen; es,À: ad vrbem
Suelfionas accedences, à Rauch.ndo ducé capti, dilcuffi-
que omnia référant in carcerem religati lunt. Poll
dies veropauebs, FreÜJSgundis certa iam quod fuillentim-
pleca quæfuerant imperara, mifit puerum inquirere quid
aut rumor pppüli fçr et, aut fialiquem inu'eniretindican-
tem, qui dice, et, Childeb. rtUm iam ihtcrempfcuitt fufilè.
Egrelliisigitur puer abeà, Suelfionas vrbem venit. Ali-
diens deniqiie hos in carcerem retiheri, âd oftiumadpro-
pinquac; . Sed cum loquiktelJitibus ctBpilfecfi& ipfeca-
peus,cuftodiæmancipatur. Tunc omnesfimul adChil-
debertum règem diredti fimti difeulfique veriiatein ajpe-
riunt, nd cates fe a Fredegunde mifibs ad eum interimen-
dum,dicentes: Iqiîà Fëginæ fiificepimus, vt nos egenos
adfimularemus, lumque pedibus tuis prouoluti aliquid
ftipendij quæreremus, ab his te gladiis transfoderc volui-^
mus.Qu.od fi adfiukufegQiore gladius defixus elfet, ipfium
• venehiim quo rerruhi eratinfi.dtum animam veloc.terpe-
netraret. Hæc h s dicentibus, diuerfis fuppliciis adfcdli,
cruii; atis manibus auriï>ulque&nar.bus,vaiiis lunt tripr-
tibusinteremptii
Igitur Gunthchràmiius tek côihmoiiferi exërfcitum in
Hilpaniàs præcepit, dibens, Prius Septimaniam prouin-
ciam ditioni noftræ fiibdite; quæ GalHis ell propin qua.
Indignum eft vt horrendorum Gothorum terminus vfi-
que in Ga.liasfitextenfiis. T une commoro omn; exercitu
regni fiui , illuc ditigic. Gentes vero quæ vitra' Ara^
ritn Rhodanumque & Sequanam commaliebant, cum
Burgufrdionibus iumftæ', Ararica Rhodaniricaque lito-
ra,tam de frudtibus y.quam de pecoribtu valde depopula-
tifiint: multa homicid a, incendia-, prædalque in rtgio-
nepropria faciences, fed & Ecc efias dénudantes, t leri-
cos iplos cumlàcerdotjbus ac reliquo populo adiplàvlà-
cratas Deo aras interimentes, vlque ad vrbem Nemau-
Tum procelfetunt. Similiter & Biturici .Sandtonici cum
Petragoricis, Engolifimenfibus , & reliqUarum vrbium
populo, qui tunc ad ante, ditfti regis imperium pertine-
Ss 4 f bant.