f96 S. Gregorii Turonenßs Archieptfcopi
colla curuabimus, lu m inaria âccendemus>aut alicuius honoris
gratiam exhibebïmus. Et hæc dicën s,relido ante altar
e infâimilo,ipfe>&qui cum ea étant,abienmt. Maneau-
tëm fado,venientes inuenerunt cam ad altare conuerlum,
& dum ad mi rarem f> lulcepiteurn mater in vlnis.&cogno-
Icenseux»relùmpfiflè flatum.applicatad papillam. Quo
protinus »haufto la d e , confortatus eft. Tune .mater cum
pâtre vel domo omni eleuata in coelum voce, benedixerut
Deum dicentes : Nune cogrtouimus, quia magnus Deus
esjocfàcis mirabilia IoIus,qui nobis paruulum confefloris
tui oration e reftituifti Loco autem illi maioretn deinceps
quam prius fecerant, reuerentiam exhibebant. Hæc ab
ipfius Florentij pregefta cognoui,
De eo qui p e dem debilem habuit.
C A P . IX .
CLericus eratab vrbe Pidauo in agro illius tegionis.qtii
ad (andam bafilicam pertinebat, vniüs vfu pedis debi-
lis,qüem vt ipfe aflèrebat, per incurfumdæmoriiimeridia-
niperdiderar. Quiincilo rafte ad menfilràm genicüli,pelle
luperpofita ad iplunlgeriiçülum èxtenlb retroriüm ve-
ftigio,greiïùm,quem pede riitebatur agere, fufte admini-
culante perficicbat. Ad antedidam bafilicam nouenipoft
annos aduenit, fufàqj oratione p ejtrid u um , ah te tertium
feftiuitaris diëm poplité diredo furreîtit. Aduenienté autem
ad làndafolenniapopulo, qualiter per virtutem eins
fànatus eilet, edocuir. .
De tibia matris me*. vi'
C A P. “X. \
MA trivero meæ hoc brdine landus fubuenit. Tempore
quo tranfedis parturitiönis dolpribus me edi-
d it, dolorem in vno tibiae mulculo inctirrit. Erat autem
fubitaneus tanquam clauus affigens, atque itafidam gra-
uiffimam dabat,vt pletuhque eclÿpfîm geperaret, nec erat
quod eum mitigare poflet,nificum diutiflime cotraignetn
tentus à vapore foci obftupefcerec. Sed etfivnguentuma-
liquod parumpCr fuiflèt infulum, quiefeebat. Quid pluraf
Poftordinationem meamVenir Turonurri Vel ad OTCur-
film Antiftitisfendi,vel caufe defiderijmei Cum hic igi-
tur per duos âut très menleS commorata fuilfet aflidue
beati Pontificisauxilium precabatuf. Tandem re sid e n te
mileratione conlucta, dilcellit dolor tibix,qUiper trigin ta
quatuor annos foeminam (atigauetat.
De mutier U manu fun at a. * -
C A P . X I .
SEd &aliamulierde Andegauo territoriojdigitisin pal-
ma defixis, vtadlocum fendum preces effudit, digitis
diredis, iànata manu difeeflit.
* Depuero a valet udme fan at o.
C A P. X I I .
PVer familiaris noftercorreptus à febre grauiter vreba-
tur. Ardebant enim extrinfecus m embra, mtrinlecus
vero fids valida erat. Etfi potum aliquem accipiebat,mox
reiiciebat à ftomacho, nihil tarnen capiens cibi. Cumque
in hoc quarto autquiiito anno fàtigarètur, petiit vt ei pa-
rumper exhibèrent pulueris de Ièpulchro ad bibendutn.
Q u o exhibit©, vinoque dato vt haufit fidehte«, recepta fe-
nitateconualuit.
DeTheoda pede fanato.
C A P. X I I I .
' I HeodaverbViliacarij quondam presbyteri filia,dum
A ob humorem pedum frequentiuslaboraret,vnius pedis
vlum, qui in debili tatem redadus fuerat,perdidit. Poft
hsec ad beatara aduenit bafilitam, in qua dum crebras ef-
funderet preces,amotadebili täte,incoliimitati donatur.
De homine imlinato.
’ C A P . XI;V.
ERat tunc temporis in v r b e , quai lub tuitionè maoris
Ecclefiæ habebat ur, ho mo quidam, qui tanquam'çf-
fradisrenibusiriclihatusambulabat. Hic iuxta illam Eu-
aingeficxfèriei mulieré, déorfiim prqcliuis nequaqfurïum
poterat erigi, ieddqobüsin alèllisfuftibus additis, incur-
uùsagebatgrèffiim; Ad féftiuitatemautemadueniens.ter-
tia die p o ftad a folennia èredus , ab omni incurfione dia-
bolica muridatus j fa nus ablccflit.
De Gundu’fo debili.
C A P . X V .
GVndulfus verô.quidam ipfius vrbis ciuis. ab infàntia
iuacum Gunthario,Clotarij Régisfilio habitatiit. In
citiuS dum hàberethrferuitio, ordihantë Rege, afeendens
in arborem vt decerpèret poma, effrado ramo,corruit,
colli loque ad lapide m pede, debilitatus eft. Poft multos
vèro annoîi d,um in hac debilitate pferfiftëret, ■& aièerifo é-
quo veiociter eum impelleret ad tèrram, lapfente gréilù,
præcipitatur,com p remimqj pedem ali um, qui fehus erat,
grauiter læfit. De hinc por tari Ce ad iàndàm bafilicam po-
ftulat, proiedusque ad pauimentUtn orationem fideliter
fundit. Nec moracaeftpieras, quæ ièmper tribulantibus
fiibucnireconlueui1, lëd piotinus ablatp omni dolore in -
columisà pauimento furrexit. Igitur per triginta circiter
annos, de'a!iopcde(, ficut fiiperius diximus, daudicabat.
Tandem in(pedi$ propriæ confcientiænoxis.cônuertide-
creuitXcilicet v t h um il i ta tis capillis, ipfi fendo d eler uiret
Antiftiti. Sed priusa Rege præcéptum eliçuit, vt res fuas.
om nés bafiliex tràderet viuens. Q u o fa d o capité tonfura-
to,im pletoq; bonx deliberationis voto,pes eiusquieffra-
d is offibus fiierat breuiatus, eft elongàtus. Et qui'antea
duobus pueris fuftentatus ibat, nunc fine vlhus hominis
adminiculo,quo voiuerit, ablque aliquo debili tatisimpe-
dimento dilcurrit.
De cceco itiuminato-
C A P. X VI.
POft hæc puer d u s quidam ex Lemonico cæciis adue-
nicnsjlumët’ecepitoculôrümhocmodo : Annotertiô
natiuitatisluæ cum jam giemim inciperet fige;te,erum-
penteque linguain verbis labralaxàrér, dum matiri alludit
blande, dum ofculalibat, dum çollo eiusappenditur.dum
in vlnis defèrturjContóbtaper immifliorieîri diàbolicam
Xiuentijpuluis à terra a im paleis, eleuatur, & fîiper pue-
rumac m atremeius cummagnoturbine fertur, ied rufti-
ca millier & incàtira, nôti tentât iefiliumque Saluatoris
vexillo munire,ideoquepræualentibus infidiis ociili ado-
léfcencis repied puluereobferantur. Quidiu vociferans,
tandem tningatu$ amatrepermanfir coecus. Adulcus autem
datus eft menâicis, vt Vèl cum eiidem ambulans, fti-
pendij quid dam acciperet. Eftnt autem parentes eius val-
depauperes. Igitur duodecimo xtatis fuje anno adüenit
Turonum anre dicm fblennitatis, qua Deus pater verbum
car ni glurinans, mundo felutem inüexit. Decurlà autem
fèftiuitans vigilia,dum recedcnrib. aliis hic ad pedes fanâi
decubaret immobilis, runclênfitquafipupugiflètaliquis
oçulos eius lpiculo,&ftatimlângüis ab his erumpés ccepit
defluereper genas eins, auerfequefiirfiim facie vidit fiiper
lecereumelucere,& exclamans voce magna,ait: Gratias
tibi ago fànûe confciïbtDei, quia virtute tua lumen red«
pere merui. O admiräbilis gratia, ô virtus immenfe, mul-
tis enimaffeCtibm dbria tua fpatgis in populo. Nam qui
ftipempetierat,lumenrccepit,&diuextcr à luce, virtutis
tuælumine vultusornatus. O fi te multorum criminum
tenëbræànoftrisvifibusnônarcerénr,nempcvdniresvifi-
biliter, &infirmis voce Petri diceres : Aurum & argentum
non hab'eöjled quod habeo do vobis: In nomine
Chrifti Iefu abite inco-
lumesi
{
DeStgonis Referendarij aure.
C A P. X V I I.
‘Verat caufe quædam vt Remenfè oppidum peteremus.
Cumque ab Egidio Epifcopo,qui tunc Ecclefiam rege-
bat,benigne fuiflèmus excepti.illucelcente in craftinu Dominica
die ad Ecclefiam acceilimus,refidenteique in fecrare.
In hac credulitate orationi aflidue infiftens ,& de Domini
mifèrntionc non dubitans, diredis pedibus manibufi-
que incolumis eft redditus.
9 ). De mutiere ad fanftilettulum illuntinata.
C A P. ' X X I I.
rioaduentum'pra:ftoIabamurAncifticis.'Eotemporefintäi foperioribus bbe]Us&pmsdkimus.&
Martinireliquias,licet temeratioordine.fupermehabe- , y in loeoijl0, a e quomigranicadeoeios,plcrunquemi-
bam. Igitur Sigo Referendarius quon am igi erti a pç racu| a Cclebrari, quid nuper geftum fit, pandam : Mulier
curium noftrum accedit, qlcu atumque iuxta me e re ' [ndigena vrbis Turonicx vifiis elaritate mutaca, celluiam
. “ “ r — , i I j maiscna vidis r urumtx vnus uauuic iuuum , muukuu
depoftulo. Sed ille vnam habens obturatam aurem, vix X de Condatclem.Coifdat-fem |inqualedulumbeati gjjquale£tulum beau Anriftitis Anriftitis habetur,habetur, ex-
ex-
aliapoterat,:erat, quaelqquebamur;quæloquebamuraduertere.aduertere. VerUrnybiluin-verumvdiu) - ^ - pUCansfibiprxfidiumfore,—r.j ;.— c—. ficancellosipfiusleduli
c . i»a „h
cienter colloquio colloquio vfi vfi fumus,lumus,ille ille m in d domo o m vocatur o f e Ecclèfix
t i g i f l b t . Ledulum autem non aUud dicunc, nifi in p a u t
Protinus igitur vc a me dilceflit,dirupto auris fiirdx clan
ftro,quafif magnum exinde ventum exire leiitiens.auditum
recepir, reuerlulque continuo mihi gratias agere ccepit,di-
cèns: Terriaiam dies erat, quo de hac aure auditum amile-
ram, led cum tecum loquerer, lenfi veiociter relëratam.
Tunc egó confulus, ne mihiadlcriberetur, aio: Noli dilediflïmefili,
mento illo fubftratus cinis,&appofitus capiti lapis,in quo
n o d urno tempore flexa ceruice recumberet. Ergo ad hoc
oraculum mulier viro adminiculante deducicur,in quo per
multos dies orationem compundafaciebat. Tandem pie-
ras ad miferandum Içpe prorulàéam relpiciensivilüm mù-
lieri amiflum reftituic. Tantaque deinceps foeminam fidès
accendit, vtvlqùeaddièmfiriobitus nunquamà loco illo
diieederet.
mihialiqui(igratiarum referre,Ied ei,cuiqs tibi
virtusauditum refticuit. Nam Icias.bcati Martini mecum
habere pignora,cuiaS tibi poten tiaauditus grauir^s eftde-
pulfe.
De infirmitate pecorum.
C A P. X V I I I.
Q
De muto, ciùfratres abßuleruntfacultatem.
C A P. X X I II.
INcolaautê Andegauenfis vrbis, turbatis mèmbris mor-
bo, capiît coiîùerticadiedulü. Dehincperfingulos dies
Vodam verb tempore dum læua lues taliter deiçuirec ; inualefcence febre,cundis artubus deftitucus,auditu & loin
pecora,vtnec ad recuperandum genus puraretur ^ cucjone nariter, priuatur. Poft paucos vero dies cum de fe-
aliquod remanere, quidam de noftns ba i Kam an am : bre côualuilTe’t,& fine voce maneret, ablatafibi à fratribiis
adut,oleumq;Uchnorum,quicamerxdependebant,luIce-i facukad ejdedomo iicitur}dicentibusfratrib Hic
pit cum ipfis aqms in valcufo, deportatoque domum, pe- amen§ e^ e(q us eft non paciacur Dèüs, quod aut- facultati
coraquxadhuc hie morbus non attiger^t,intm o igito , aut partem hxreditatis acquirat. Etant
inhqu©re,perfröntes&dorIacrüceDommica ignat,ip- j a^ t^ ûiauilini^Éc poflèffioni propriæincumbences,Ièd
fifque terrx animalibus ^ e& 'S jam e ^ in a u s ,^ x ^ j iniqüe cogitantes de his quæ Dei erant, eieceruntmutu&
furdum quern potius foueré debuerant. Ille vero quanquä
fine his vfibus eflèt,Iènlum tarnen in corde retinebati Pot-
ro autem apprehenfis manu cabulis,Printer fe collifis, vo-
cemquxrentisimitabatur. Gum hoc enim artificio ad fu-
pradiétum vie um aduenit, ibique aliis ftipem flagitantibus
I adiungitur. Sextusigituriam eflluxeratannus,quodpau-
fide plenus fudit in ore.Mox d id o citiüs,clandefti-
napeftepropulfa pècorahberata funt.
De cceco itiuminato.
C A P . XIX.
Bfricatinus quoque incola, cui per fex annos videndi perifteàdiuitiis fandæ cellulx palcebatur. Fa^lum eft au-
vfusfueratdenegatus ,beati confeflbri’s periitfeluari tem ,v tin v n aDominicarumnoéte,dumindomoholpitis
Aï
prxfidio.Adcuhisbafilicamaccedensmiiltohonore,ieiu- : fiiidecüberet, lubitolocus illeimmenlb replereturlumi-
nïis & orationibus vacans,auxilium beati implorabat. An- J ne; ^ eccc bic pauore perterricus Iblo pfofternitür. Et fta-
rifticis. Denique adueniente fecrolànéta feftiuitace, po- tim vifiis eft ei vir quidam fecerdotali habitu comptus,tan-
pulis miflàrum folennialpedantibus, huicvifiiseftreddi- genscum.&aucem ChriftifrontieiusimponenS,ait,Do-
tu s , rediitque in patriam videns, qui ad fandam bafilicam . minus te fenumfecic, furge & proper» ad Ecclefiam,& age
aiiodeducente peruenerat. Ipfe autem pro tantx pietatis i gratias Deo tuo.Ipfe autem eleuata cumgratiarum adione
gaudiovouitfe ibidem tonfurari. Quod poftea deuotus ! voce, clamoribüsviciniam complet. Illico côcurmntomguento
rediens impleuit.
De alio caco itiuminato.
C A P . XX.
VTAm&quidam detranfmarinispartibusveniens,dum
opéra exêrceretinagro, fiibito ortafùper le violentia
venti cum puluere,lumine càruit pculorum.Et qui diu cce-
cis via fuerat > ipfe domum, alio, regente, deducitur.Inhac
enim coecitate per cfium annorû curricula detinetur. Poft
hæc bafilicam beati confb.Toris expetiit. Ad quam per quatuor
annos orationi incumbens,vificatus virtute diuina>
patefadis luminibus j lucem viderè promëruit»
De Iutiano controller
C A P . X X L
SE d & hæc fama, vt fiepe diximus, non fblum ad propria
ycbem,verumetiamaliisvrbibus , & pene in toto mundo
Vulgata propatüit. ïuliànüs quidam ab Hilpanis veni-
ens,mauus & pedes habens debiles,ad huncmediçum deuotus
ingreflus eft, dicens t .Credo indubitanter,fendifli-
rae præfül, quod poteris mihi ea medelxadiumentaprænesad
Ipedaculum, 8c mirantur loquentem quem prius
viderantmutum. IncùreaB. fignummouetür horismatu-
tinis, aggregatur & populus > vigiliilque celebraris virtils
findiclarificataperpatuit. HisdieBus duo,energumeniin
hoc loco, eièdo dxraone, funt mundati.
Deoleocrçftente*
C A R XXIV.
SEd rèuertamurad Aridum noli tiîm , immo etiatü peeri-
liarem,vt ita dicam,bcati cqnfdforisaliimnüm,cui læpe
de fuis pignoribus cetnere miracula prxftat. Hic ad fcftiui-
tatem lahdii cü ilia, qua ibiitus eft, behignitate,humilitate
&charitatepetuenit. Regrediensvero ampullâ de oleo S.
fèpulchri completam lècum detulit, dicens : Forfitan in-
firm usaliquis inviaadeft, qui de hac beati Martini béne
didione Corde compundo acciperë defiderat. Denique
in .qùodam loco deuota mulier acceflït àd eum , eXhi-
bens ampullam aliam cum oleo dicens , "Rogote lèrue
Chrifti, vt tua hoc oleum benedidione fendifiees. At ille,
nevanitatifubiedus videretur,ait: Paruaeft virtusmea,
fcd fi placet oleum de Ièpulchro B.Martini habeo» ex quo
ho c oleum perfundatur. T u vero fi credis eius virtutem
magrâm,