
<42 Z). Primaf Comm.in Bptft.
ad prædicahtiüm Voces, quafi ad tubarum lonitum :muri
Hiedchoi id cft,élatjo huius mundi, & principes, atq; fu-
perbia ipfideli tap's öbftacula comuinr: donee in fine tem-1
pçrum morvnouilîimainiinica deftrttetur. Fide R ubmere-
trixnon per ijt cum mredulis, excipre*; exploratores cum pace.
Magham confcrtationem, & exhortationem bej-tusApo-
ftolus ifto in loco omnibus præbet: vt ii meretrix & ïdólo-
laprafcjafidc Jaluata çft, mul to magis illi faluabuncur, qui
àdgrapiora non flint prolapfi : ac Jî patenter dicercc, ln-
honeftunteft,fi.meïetiicc infideliores cftis.. lila tantum
hpmj n es nkneian teS audiuïc, confetti mque credidit j-vös
aUcçm noçlp'.um h omines äuditis : verü etiarti vöceS Pro-
.quæ er ómne Sabbatiim legunrur i& infit per
ipfifm filiüm Dei ad vos mifllim non agnofcitis: nam & in
Raab eftedus fidei c on lèqumus eft: Omnibus quippe pc-
rèuptibüs.fola (aluara eft.«Raabaurem, quæ interpretatur
dilatatafiguram tenet Ecelcfiæ, quæ dilatata eft ab orien-
te^în occidentem, ab aquilone in meridiem : 8c latitudiné
charitatisha' ec in tantum vc etiam pro ipfis inimicis t>-
rationem fundat : 8c bene de extraneis, atq; alienis genti-
bus eratilla Raab m erçtrix, iuuenibus in defiderijs car-
nis, ac fornic.uionib. defemiens: quia Ecclefia aliéna erat
àutç domini aduentum à Deo, fecundum defideria carnis
viucnsjfornicationiatq, îdololatriæ dèfcruiens: poftquä
autemlefus verus mifit ad earn duos exploratores : hoc
eft, Pe.trum & Paulum, fiue duoteftamenta, fidelis cfFc-
dta,reliquitfornicanonem idololatriæ, ficq; laluata eft,
3$ faluatur qüotidie, Mepereat cum infidelibus. Hucufq;
narr auitdelegishto re , 8c depatribus antiquis: nunc di-
dhiriis eftde iudicious , qui fuerunt poft lofuc, nomina
eorum tantum modo commemoians propter breuitatem
fcjFmonis : qui per fidem pugnauerunt 8c gentes pluri-
mas vicerunt. Et quid adbuc du am? die feiet enim me temptu
entmintem. Hoc e ft, deficiét me tempus deftinatum ad
feribendam Epiftdlatn, fi cundta illorum fadta profequi V oluero, quos hadlcnus commemoraui : fiue quæ narrare
portumde ht$,qui fiieeeiTöres illorum fuerunt. De Gedeon,
Bttróch .Samfon. lepthe, Dauid,Samuel,&Prophetis,qüiperfidem
vicerunt régna. Quo d o mue 5 i n commuttg conimemorat,
illudeftiquodfingiilornm opéfaêade fide a&a funt : quia
,omnes illi fimul per fidem viceruntregna. Gedeon fiqui-
dfcm accipie'ns fignu ni à dömino, in c c c . viris.qui haufe-
nintäquam.aede quibus dominus dixit ei, In his fiipera-
bis Madian. In vèjlere quoque humido, ftcco rcplctus
bröfträuit Zeb'ee,& Salmana: accepitq; viótoriam ex ho-
iHbus. Allegoricèantem Gedeon qui interpretatur in v-
töfd&rcumiens lignificatdominumIefumChriftum,qui
periricarnationismÿftferium in vterdVifginis eollocatus,
pleiiitiidiwediuiniratiï, qua omhià repletj tötüfti mun-
duró circufidat : quia imp!endo omnia, circurtdatothnia.
c c c . autem viri, qui manibnsaquam h au le runt,& accept
© ignein lagænis contra Madian profe&i- funt, confra-
diFqüê lagænis ignis reiplenduit, tubisq; • increpueruftt,
fimulque hoftesin fugam verfifunc, typum tenet iàn â o -
rumprædicatorum, qui fidem fàn&æ trinicaris habentes,
ligrio dominicæpaflîonis infigniti iunt:quoddcfignatüf
per Tau,literam,quæ fiio numéro c c c . exprimit : & qüæ
apud veteres Iudæos fimilitildinem crucis habebat. Là-
gænæ autem , quæ iunt vafà ficHlia, fignificant corpora
eoruttdem prædîcatorum infirma, de quibus idem egre^
gins prædicator dicit : Habemus thefàurum iftum in vafis
hétilibüs. Sonus tubarum vocem prædicatorum exprimit.
Fraâis crgb lagænis reiplenduit ignis, hoftefquc in
fiigam verfi funt Madiânitæ, qui typum tenëtprincipum:
quia poftquä ianóli martyres ab hoc ieculo denciunc, cre-
feunt miracu'à : ficq; virtutemiraculdrunl concuffi in fu-
gaînve tuntur,fcilicctautfideilê fubdendo: aut etiam à
totrftétis cèflàndo, vidli timoré fignorum. lllud quoque
noiiVacat k myftério quod Gcdeone orante vellus primo
madidum fuit;& terra ficcä; iècundo verb vellus ficcum,
&;tota tèrra madida, Vèllus enim figuranj tenet populi
ludàici: tefra autd Omnium gentium. Iure ergo vellus pri-
muffl madidumfuit.rerra manfit fieca:quia quando Iudai-
cUspopulüs rofe fupernæ iàpientiæ fuit humeftatus ante
domiftiadüentum, oes gentes ficckate fidéi, & fapientiæ
exiccatæ erant Iterum quû poftdominiaduentum ömnes
gentes rore iàpientiæ fuerunt madidæ effe&ar, îudæa ari-
ditate pevijr. Barach, ipiè eft Lapidoth mari tu f Debbore,
qui fide,qua crediditprophetiflæ, fiiperauit Sifarâm, om-
nciquecurrnseius.. Sarnionfide qua credidit impetrare à
Deo, quod orabar, plures interfecit mo'i iens, qua vinem :
', dixit ènim : Domine Deus memento mei, & redde mine
mihi priftinam fortitudinem Deus meus,vt vleiiear m ed e
■ inimicis meis : 8c pro amiflionc duoruinlummumvnam
..Tecipiam vhioné. Ieptlrefidem habuit, pugnandocontra
i filios Ammon & in filiam firam offe. édo,licet in hoe ftiïl-
I tè egilïcr, quod cmnipotentem Deumlangninemhuma-
num fundens putauit placarc: nouit fiquidem, vt li ci Dö-
minusvióloriam daretdefilijsAmmon immölareteiqiii-
cunque primus occurreretei dfe domo fiw, quod ita& fè-
cit: nam óccurrit ei filia fiia: quam poft deploratam virgi-
nitacem occidirSed poreftquærfqua de eau ia mos in óle-
uerit.v t omnianno ViiginesHebræorum plorent filiam
Iepthe:quæ ifta cognofcitur cflè ration vtdum cernuntde-
plorariillamafiliabus fuis,nemoad tantam ftultitifi, tan-
tumq; piaculum audcar profilire, vt Deo fmguinetn fun-
dac hun anum. Dauid fide plenus proceflit contra Phili-
fteum,&interfeciteum; &quoniam Deo credidit, multas
promifliones de Chriftopromeruit. SamuelProphe-
ta & Sacerdos fidem habuit perfe&am : quia vnxit Dauid
inregemad verbum Domini\8coccidendoregem Ama-
Icch. Operatifunt iuflitiam. Quia qüod crediderunr, opcre
compieuctunt,exornanteseandem fidem. A dept i funt re-
promipones. DeChrifto: vel depatria coelefti. Abraham
enim de Chrifto promiffionem accepit, dicente fibi Domino:
In femine tuo: id eft, in Chrifto : benedicentur o-
mnesgenres. Dauidquoq; plurimas, eut Dominas dixit:
Quum dormieris cum patribustuis iuicitàboièmentuû,
quod egtedietur de lumbis tuis, & firmabo thronum dus
fuperthronumtuum. Et alibi; De früétuventristi.ipo-
nam itiper fed cm meant. Et cum iureiurando : Scmel.ut-
quit,iuraui in iànfto meo, fi Dauid mentiar, lemen ciu s ift
sternum mantbit.Obturaueruntoraleonum. VtSanfon,Da-
uid,Daniel bismiftùsin lacum. Extinxenmt impetum ignis.
Sicuttres pucri,Dafiielis focij, iulfu Nabuchodonoior,
Chaldaica vrgente veiania, mifltiunt in fornacem ignis
j ardenfis,quibus nihil moleftiæ intulit. Effugaueruntadem
gladij ld cft,repuleruntfortitudinc hoftiumdiè validé pu»-
gnàiido; ficur Ioliie, Gedeon, Dau id ,alijq; principes, 8c
leges Iudæorfl. Ctmutluerunt de 'mfirmitate. Vt Iob,& Eze •
chias,qui quûægrotaftèt vfq; âd morte, Domino fibi pro-
pitio reddituS eft priftinæ ianitati per ipatiuna XV. anno-
rum:poiïùmus&infirmitatis nomihe malum captiuitatis
intclligerc: de qua liberad iùrit Domino vol ente , Cyro
iubente, Efdra, & Neetnia procurante. E or tes fafti funt in
beüo. VtlefusNaufc iîicceflor Moyfi : Sanfon qui mandi-
bulaafinimultos Philiftinorum iAtcrfccit : Dauid quoq;
rex: Iudas Machabæus, & fratres eius, quorum tempoti-
bus etiam lèx milia Iudæordm intcrfecerunt centum milia
hoftium; & tria milia mifli Antiochiam in auxiliüm De-»
metrij,peremerunt exx. milia, cajlrâverteruntexterorum.
Id eft, in fugam fîeqùenter cöögerunt. Caftra die tintuf
d caftrando,eo quod ibi caftretur libido i non eft enfin
mos militaris, vt pérgehtes in præliuiti vxores, aut foe-
minas alias iêcumducant. Duo quodam principes terrai
cum comitatuvxorüm perrexünt in bellum : DariüS videlicet
, atq; Antonius : ièd vterq; inibi éorrüit. Darius
quidem iùperatus eft ab Alexandre : Antonius verb
ab Oftauiano Augufto. Acceperunt »inheres, de refurYt-
ctiene mortuos fuos. Eas mulieres dicir, qüarum filij ab He-
lia& Heliièo reiùicitati iunt : quos illæ acceperunt poft
reiuicitarionemtnon vteps haberentin maritos, ièd quos
amiierantinmorte, receperunt viuos. Alij am cm diftenti
funt,nonfufcipiente> redemptionem,vt mtliorem inuenirentre-
furredemm. Plurimi fantftoruni diftena funt: h où eft, in
cruce extenfi, funibuscolligati, ficut beatus Andreas. Scu
diftenti: hoc eft, ad capita duarumarborum colligati ,ac
diirupti. Vel etiam ad brachia equorum indomitorum
extend, ficque ab cisdifrupti. Vel cercè diftenti iùntî
hoc e f t, decollati : quæ omnia in iânâ is martyribuS
vides-
A d Hebr&os. , 143
A vidénrur eÖpcompléta, K o n iuiceperüht redemptionem : iuxta quod Dominus d.ïdtin Euangelio :Qui reéipit Prd- È
hoc e ft, libêratibnem in præienti, ad hoc vt iàluarentur phetam in nomine Propfietæ, mcrcedem Prophetæa^cià
vormends , vt rneliorem atque gloriofior^nj inueni- piet. Et ln opines ießmiomofidei probati. Inuenri. Non acceptrét
refiîrie«^oftemin fuçurü : quôniam qùo améliora qwis rünt reprom ifronètti, Deo pro nobis mehus aliqutd prouidente, vti
tormenta pro Dcoin præienti luftinèf, eo gloriofiojin re- non fine nobts coAfummarentur. Quiomnes teftimoniofidci
furredioùcapparçbir. Alij vero ludibna & rerberd experti, funt probati,nifi oé^lùperiusmemoçati ? quorû ramprætnfiipcr
&vincula, & car ceres. Ltudibfia^dicunturaludo:l>oc clara &!laudabilis tides commemorata eftrttellæ videlicet,
eft, irrifione; primo enim fitrlbtimartyres ludibrij s atq;ir- *'&firmamenti cerreni homines, & coeleftes àngeli:.yjui larilionibus
ludebantur, deinde verberibus afficiebantur : pides, 8c Iplendidæ margaritæ ^quotum opera, quæ egeficque
vinculis aftiidi po n eban tu r in carcere m: ad poftre- runtjhdemeorumconfirmant :quoniam abfq; fide immum
vero interficiebahtur diueriis , 8C exquifitis tormé- portibile eft placere Deo : teftimonio itaque fidei fuerunt
tis. Lapidatïfunt. Vt N a b o th , Hieremiasin Ægyptç, à probati : hoc eft, operationelan&a, quæ per fidem opereliquijs
tranfmigratorum : EzechielinBabylone : ahjq; rabarur, laude digni inuentifimt; fides enim illorum ope-'
quàmplures in noup Teftamcnto. Seitifunt.. Hic pluralis ribus mundis declarabatur : led quum i ta client perfedti,
ilumerüspro fingulari poiitus eft : neminem enimlcgi- repromiflionem no accepaunt. Dicit ergo aliquis : Quid
mus lànâorum in veten teftamento leôlum, nili Eiàiam, eis profil it Deo lèruifïë,fi hadenusfîne præthio perma-
Prophetam ; qu#fecitiecari ietra lignea Manalles rex, qui nent ? Abiit hoc à fidelium coxdibus.'vt credamus cos fifiliameiusinbeba
tin vxoiem. %entati funt. VtAbraha^n ne præmio mancrç radhuc quippe mortali carne circuit-
8c alijinulti non ad deceptippem, ied potius ad probatio- dati,magnum prærniuperçeperünt, viuedi fcilic er, Deum.
nem : lila icificet tentatione, de qua dicicur : 1 entât vós cognofcendi, multaq; mirabiliapatradi : nun^veroquiel- 1 É:.
U dOminus Deus veller:ide(f,pr3oatvps;namDcusintén: cunt in anima,in beatitudjne rëgn^eoeleftisjijieffabili loeti- Vf
tatormalorum eft. In ôcafionegladij morttu funt- VtVrias, tia perfruëtes. Sed videamu s,quid Ioanne s de illis in Apo-
&loiîas,&:alij multi. Circueruntmmelotis ,inpellibns caprt- caiypfi fua dicac.ficq; nobis manifeftabitur.quam promifinit3egentes
angujlïati, ajflifti. Heliam in hoc loco debemus fionem non perceperimt : Vidi finquit loannes ) litb aliaintélfi^
ère, 8c alios,qui tali ter1 egerunt: ôc q u i. ftliôti vriài-' re Dei animas interfeétorum propter verbutp Dei, quod
que penurijs 8c tribulatiOnibuS anguftiati fide liiitinuerûc habebant,&clamabant voce magna,dicéntësi Vfqueqüo
omnia : vt ad defidarium iùperiorum portent peruenire. Domine fahdtus & verus non iudicas,& vindicas (anguine
Orams autem indigentia, 8c egcltas anguftia Yocatut. quia npftrum de his,qui habitant in terra ? Et datæ fùnt illiS finangu,.
iaturhoino,id eftjaflliguucleu lame, ièualiaino- gulæ ftolæalbæ; 6c didtum eft illis,vtrequiefeerent : tempia.
M'eïotam dicunt quidam genus ëlïe veftimenti ex pus ad|ipc modicü, donee impleatur numerus conferuopellibus
caplinis, ex yho latere dependéris, quo généré tu,& natrum illorum. Singulas ftolas modo habet arum*
veftjmetfti propter alperitateni in Ægypto monachidi- landto. û,de fuaimmoitaUtategaudentes: & de felicitate;
cunturvd., Helias quoq ue legiturvlus îlio fuirte: & quafra untur,exultantes. Binas vero ftolas habebufit cum
"Aov Græcè, öuis diciturj Vei quadrupes quodlibet : vnde : in generali refurredtionq recepcrint immortali tatem,& in-
/xMkotyi peilis 0uina. At vvèro quidam dicunt ex pellibus ta- corruptionem incorpore, quainodp habent folummodo
'xigcjiusveftimenti efte compofitum : eft ënitqanimal, I in anima. Hâncergo repromilfionem tiecdum percepcqUûd
taxùs VoCàtür, fôlitusin caUetnis jrerræ habitare, eu- jruntjde qua Efàias dicit : In terra fùa duplicia pollidebunt
iu s pellis hilpida elle fertur > à quo nomine dêriuatur vo- poftgeneralem refurredtioiiem. Et révéraitadignum eft,
cabuium hums véftu,ideft, dtnelo meiota. Quibus dignus vt qui in corpore & anima Deo fëriiiènintVin çofporè panon
er at mundus. Mundi nomine hic fub Vpa fignificatio- riter & anima rernunerationempercipiant: qübdq; fëqui* ~
C nepoflumfis intelligereamâtores mundi, qui retrena fo- tur: Deo pro nobis meliu s aliquid prouidentei vti ne fine 1
lüm.mpdô app.etentes ab amöc.^eteacoris fiii lónge remo-, nobis confùmniafenturi hoc eft,pcrfe£lionem confèquêti
erant: âC proptereà non erant digni taies fpcios habe- '-rentiftiüûMotefiumqnc^ginu:: verbigratia bicutquidâ
re, quales fuerum illi, quorum magnalia Apoftôlus iüprd ■filij reuertentes de agio 'dicqnt patri :>Pa^pr laboçaüimus
defci ipfîr. Siuemundi nomme poliuntaçcipi omnia, quæ hodie^æfturn Jolis perpeffi (îimiiSi: tempüs eft vptribuas
coQRnentur inter coelum 8c terrain * aurum videlicet, ar- nobisxefedtionem. Et illê eis relpdndet : Suftiriete pa*
géöttim. gemmæ,atq; omniapretioiâiinliïper 8c ipfi re- rumper filij,quoulq;. veniant ffatresveftri,quHjmiliter la*
probiamoremundanarum rerum decepti. Iftis ergolàn- borant:& tunç cum eis pleniflîmè epulabimini: Sic omni-
*5lis non erat dignus rïmiidus : hoc eftÿfi totus mundus re- p 0 tens Deus quodam modo egit,quunvnon dédit eleéfis
diger efur lia b pre tio, noji p 0 terat vni illorum redè corn- immortalitaté in cpcpOre: vt maiorglotjafiti ttiaifisq; de*
parari : neq; etiam fi omnia ilia in pretium dari potuillènt, fidenum,quum oésgeneraliter indie iildicij binas ftolas
talem aliquftn viruift èmere portent ; Vtergóex pldtibus acceperînc : & hoc eft quod dicit : Ne ;fine opbis; qufad-4
paucomm memoriam agamus, qüomodo po terat tabs ac hiic hic peregrinamur, perfedtionéni çonfeqùerentur iri
tantus vir; Com parari ,lvt Moylës fuit 1 q u i quando vo- rëfurr eâ ione cofpôrum;
ltdc,mare diuifit ; quando voluit,aquas eius reduxit; quan- ldeotfe & nos tantam habentes impofitath ntibem iéfïwüp ; de- CÀr. xii.
doVûfûit mahna de edeio delceiidere.fecit : aquam dep6- ponent e s omne pondus &cinunflahshospeeCatiï per patient tant
tra pi oduxit, & Cæteràinnumerabiliafecit. V el quphlo- turramnspropofnu nobis tertamen. Nubem teftium, âppellat
do poteiat cômparari taiitus vir , Vf fuit lolùè luccertbr mulntudinçip Patriaicharufii; àc Prophetarum, rtliquoeius?
qui quando voluit,lblem ac lunam, ilia duo maxi- runiq; fidëlium, qui téftes ffiëruntpêtfeétæ fidei ; teftfel.
maluminaria vno in loco ftaue fecit, dicens - : '^olcontra etianrfilij De^qüemprædixerüntvehtfirùHi innjiih^liniî.
0 Gabaon ne mouëkris : 8c liilia con era vâllëoi Haildn. For- qui bene nubes vocantiir, ob aititudiné 8c ffififtltudinerti H ,
tallis tarnen d icet a 1 iquis,ideo non potetant cmi,quia non nientorü; ficut ehim lifibes à foie illuminatut, eiusq; calo-
•quibarit inüefiiri.Vtiq; vërum eft^qUia nó poterant in toto rOperfunditur* ficq'; poftmodufil tetràhi dâlcfacitj&pletOundoiirhiiësilloruàiinueniri:
8c fi pôtUiflèht corkpa- rufiq; imbrificat illdm, plerutiq; autetn côrufcâtiOireS e*
tari, qùômodo quod torus mundlis. riequibàc petficete, trifitic : îta illi fanéti patres à verôfblë calelkdlijatq; ilium#*-
hôè Vnusillôrum vérbo agebac?ham qùumtotüS mundus natisfup exemplö cördahöminfifii calefeciSilitiatq; Ulfifiiir
temp*ôcibus'HëlïæràboralIëtpertresapriôS&lèx mértfdl nant, (Ubq; tfertlport plüfiiâm emilèfûbtVerbis, & dorfia
ficCirdtt,né'cp'otuiflëtpluuiam ifiipetrâre» yétbo Heltóa- féauefunt iniracuhs.Impofira eft trgbnobisifiexemplum
pèrtlE funt ëàtâraétæ çeèlij &, veh; c pluüiâftiper fadé terræ. rapî magnarifibes teftium, vt fidem iüôfjiîn & öpera imip
InfôlïiUdinibus errant es,&moHtibus& Jpeluncis,& tneduernis \ 1 tarifetagattius : qüéprbpter fihius dçpbnënteà óm he port*'
tetra. Heliamèxnnium Prophetàrdm hic vult itiïelligi, & dûs yitiorum^erpceifitentiàm ; fotiinüm qaoq; jJigritiæ*
fifi<ÿsPi^pTiëâ^i^>4m«tëlhpori)i^sA!cbéb dêlétabefiS; 8c cogitationes infirmas. Per hoc autem qfierd ffibdidit t
füyati |luiK,eoq û ô a Vôlüirtèteos lezabel interficere: tune Et circunftans rios^p'éeëatum firtiUs deponeiittfS i Oltëridir
rchipbfi^ pâuiteostqù'fhqiiagehos Àbdias-iii rpelundï'& lüdæôSih órtini pàrtpà diabolo fentari j defidcrijsq; car*
hi càuernis terræ : vnde 8c meruit donum Piophetfiè : nalib. deferuire, multisq;peecatis abundare. Par patieri*
tiianl