6
deciÜit : Sçd ftatim fidem homiriis miraculorüm a a io
cômprôbauit. Nam difcerptis de his folijs frigoriricis
çumaqüæpotu p o rreâis, protimis cum hauftu lalutem
inucxir. Sëd & multisdeihceps : quando autem nobis
hæc retulit, iam quatuor exinde fenos ia&osab hac infir-
mitate narrafiit. Ioannes autem presbyter nofter dum
ab vrbe Maffilienfi cüm commercio negociationis (h* re-
diret, ad huius fàndti fepulchrum in oratione profterni-
tùr, de qua confotgensalpicitcohfra&as compedes diftu-
’ ptafque maculas cathenarum,quæ ciilpaj) ilium vëlàftrin-
xerant colla » vel foras at tnuerant & adrftiratus eft : fed
contempjatio non fuit miraculis vacua. Nam rediens ad
nos presby ter,alferebat cum Sacramento très coram fe ibi
çoecosfiiilîb Hirnioi redditos^ac domum redilfe fiüuatos.
Nam apudGenabenfemGalliarumvrbem,dumeius teliquiâecum
honore pîallentij portarentur, tautam ibiDo-
mihusj»ratiàm præftare dignatus eft, vt, foppliciter adorantes,
& coeci vifom & claudi reciperent greffum. NèE
dubitare poteràt quiljfiam præfentem elfe confelïôrem,
Êum videbat taliainfirmis remediorunxmunera miniftrà-
ri. Seditioetenimin quodam loco exorta,éum vulgolæ-
uiente volantibus fexis,ac facibus furor arma nonmedio-
criter mihiftraret, vnus eleuato enfis acumine ■cum alful-
tu graui virum perculit. Poft dies autem paucos n a â u S,
ab interemptigérmano fimiji exitti trucidatur : quod cum
iudex locl illius comperiflèt, vin&iim virum in carcetem
‘ retr'udipræcepit, dicens : dignuseft ietho hicfeeleftus oc-,
cumbere, qui volùntatis propriæ arbitrio, ncc cxpeâato
iudice. aufos eft temere mortem fratris vlcMci. In qua dum
teneretur cuftodia,& multorumfen&orum norhinibus
inuocarifthifericordiam precaretur, qua ad lànbtum D ei
conuer<ds,ait s Audiuidete;ferici:ëNicèti,quodÏÏspo-
ten s in opéré mifericordiæ, ac pius in compeditorum Aérium
abfblùtione : deprecor h u n e, vt me ilia fopeiremi-
nenti pietàte vifitare digneris,qua inreliquorumabfo-
lutione vin&orum ferpius claruifti. Et poft paululum ob-
dormiens.apparuit eÉNr beatus ,diccns : Q u isesm qui
nomen Nicetij inuocas faut vnde nofti qùis fuerit quod
tum obfecrare non definis ? At ille , caufem delicti èx
ordine referans,adiecit : miferere,quæfo,mihi ,,fi tu es
ueris quia oftendit miraculum^ in Ecdefia qùatii fecrafti.
Coecusenim erat in pago noftro diutürna cæeitatis > ßc ca-
liginis oculorumnoétc détentus, cui apparaît vir quidam
per vifom noéfcis , dicens : Si vis fenusfieri , profteme-
re in oràtionem coram bafilicæ fenéti Njcetij aftari, & re-
cipies vifiim : quod cum feciftet, diruptis tenebris iumert
eivirtùs diuina patefocit. . P©foi, fateo r,d eh isp ig h o -
ribüs,&inalijsbafîlicarum altaribus,in quibus & ener-
gumeni fenCtum confitentur,& fidelis oratio fæpius pro-
merëtur effedum. Phronimius igitur AgatenfisEpifeo-
pi famulus, epileptici morbi accefiu facigabatur, ita vt
plærumque cadens ac fpumans linguam fuam proprijs
déntibüslaceraret:&cum eiàmedicis plurima nerent,
accidebat vt paucis menfibus interpofitis non. tangere-
tu r à morbo. Sed iterum in recidiuum crudatum mèns
peius quam prius egerat perferebat: Dominüs vero-eiüs
cumvidilîet tantas virtutes ad fopulehrum beati Nicetij
fieri dixit ad eum, vade & profte'ruere cotam fèpulchro
iàn<fti, oran^ vt te adiuuare dignetur ; qui cum iuflà ex-
plélletfànus rëgrelfos èft,nè c vitraeumbic attigit morbus
: lèptimus enim erat ab incolumitatè p u e ri, quando
eum nobis Epifcopus præfèntauit. Quidam vero pauper,
Viuentëlànâo;iitteras ab eoèlicuit naanu eius foblcriptas,
qualiter fibiper dcuotorùm pornos eleemolynam flagita-
rec. Poft cuius obitum adhuc, cum ipla tqrcumiens Epi-
ftola, non paucaab eleem ofynari jspro là n â i memoria ca-
piebat: deliderium enim eratomnibus.vt qüifque vidçrat
mbfcriptionemlànéîialiqùidpræberetegenti. Quodvi-
dens quidam Burgundio, nonhonorans nequevenerans
iândum, obfenrarepauperem ccepitd longé: vid.enique
éum ^foas ingreflum, irruit ; àbftulît ci foxaureos cum E-
piït6la,collifomque calcibus reliqùit exanimem. At ille
ihter calces & reUqua verbera,hanc voçem emifit : Ad-
iurote per Deumviuum& virtutem làndi Nicetij-* vt vel
Epiftolam eius mihi reddi facias : quia mihi vitra non erit
vitafiéam perdidero: ille vero eaproiedainterram abijt;
quam pauper colligens, venir ad ciuitacein. Erat enim
ibi eodem tempore Phronimius Epifoopus cuius fopra
meminirnus : ad quem àçcëdetis pauper ille, ait : Ecçe homo
qiii mëgrauitercæfom expoliauît, abftulitque fox auvirDei
qifem inuoco: cui fandus ait: Surge in nomine | TeoS, quos pró intuitu Epiftola fandiNicedj acceperam.
Chrifti & ambula liber, a nûllo enim compræhenderis.
Atilleihhacexpcrgefàdusvoce, fo abfblurum cathenis
Comminutis confradaque trabe miratur. Nec moratus,
nemine rerinpnté, vlque ad eius fopulehrum pérrexit in-
rrepidus: tuncàiudicc noxialis cuTpredamnatione côceflà
laxatus abfeeffitadprofria. Gramm effilludaddi miracu-
lisjquodaccenfisadledum eius fe rric cicendilis: quiain-
gentia font quæ in coeli s habitans- operatur in terris. • Igi-
tur ledulus, quo landais quielccre erat folitus,læpiùs miraculis
adornatur illuftribUs ; Quique grandi Audio
àbÆtherionuncEpilcopo fabricatus deuotiflïmè adora-
j turmon immerito cum frigoriticifepiusfobeofiti,eom-
prel^o vapore acfrigore,laluantur : cætëriqj inftrmi ibidem
proiedi protinus liibleuantiir. Palla£tenim Ipeciofa
Epifçopus autem narrauit hæc comiti : Iudex vero vqça-
uitBurgundionero : percundaricoepitabëoquidexindé
diceret; Negauit autem èqram omnibus, dicens : Quia
nunquamvidi-hotninem iftum , neque res eiusabftuli.
Epiftopus autem aipiciensEpiftolam, vidic fobicriptio-
nem fimdi, & conûerfos ad Burgundionem, ait : Ecce in
hacEpiftolafobfcriprio landi Nicetij tenetur: fiesinno-
cens accede p'tbpiusj & iura, rangés manu leripturam qua
ipfe depinxit : Çrediraus enim dé virtute illius# quia aut
te hodiè reddet ab hoc fcelere çomprobatum j, aut
certe abirepermittet innoxium. At ille nihil moratus ac-
cedit-adihanusEpifcopi, qui hancEpiftolam extentä tè-
; neb,at,eleuaiiîquemanus foäsvt Sacramentum dâret, ce-
ciditrettoifom fopinus : &claufis ocuHs (pumas ab ore
proijcien$,qUafi mortuuS putabatur : Tranfeunté autem
quafi duärum hotarum lpatio apeniit oculos foos,dicens:
Vaeh mihi quia peccaui auferendo res pauperis huius. Et
ftatim retülitper ordinem,qualitetiniüriam intuleratKo-
mini illi ; TuncEpifeopUs cumiudiceobjcentaculpa, ea
tantum quæ abftulerat inopi reddidit, & pro cïede duos
infojper folidos addidit > & lie vterque à iudicis confpeâq
difeeffit. Quanti per hun^-fimdum carcerali ergaftulo
reuinbti abfolutrfint, quantorum compeditoruni cadie-
næfiuc compedes fine confra6læ,teftis eft hodie moles
iliaTerri, quæin'bkfilica eius afpidtur, de fopradiblisfup-
plicijs aggregata,Nuper autem inconfpedtu Gunthchra-
ni principis,Siagrium Augufthnenfem.Epifcopum regi re-
ferenrem audiui in vna noble in feptem ciuitatibus carce-
rarijs apparuilfe beatum virum, eolque abloluilfe ab er*
gaftulo & abire liberos permifilfe. Sed nec iudiçes contra
tegimr,lfehhi ineaiugiter accenduntar: vnus igiturex
his per quadraginta diestotidemque n o d e s , Vf ipfe ædi-
tuus alTeruit, abfque vllias fomenti adiùtorio perdurauit,
fplendens in quo nec papirus addita, nec gutta olei eft ftil-
lahtisadiéda,lèdiniplk, quaprimum ftatutum eft com-
bofitione, permanfit induce præclara. Huius làn d î reli-
quiasgallbnjagnüs, tricalfinomm pontifexdeuotus^ex-
petijt:Quaecumplàllentiodeducerentur,& cæcoiumo- i
culi illuminati font earum virtute, & aliorum morborum
genera m eruerünt reciperè medicinam. Ad nos quo-
que focietergiuro dependentibus villis intextum , quod ,
lândusfopërcàputindreobitusfoihàbuit,eft petlatum'; ;
Quod nos tanquan^munus ceelefte fofeepimus. Faóbim ;
eftautèm vt poft dies plurimos ,adbencdicendam Eccle- ]
fiam in Paröchia Paternacenfi vrbis Turonicæ, inuitare-
mur]: acceffi, fateor , lâcraui a lâ re : Decerpfi fila de
lintheo, Iocaui ih templo ; didis miflis , foda oratione
difcelfi. Paudsdfeinde diebusinterpofitis aduenit ad nos
ille qui intiitâiierat, dicens : Gaude in nomine Domini,
SaçetdûsDei, de vittute bead Nicetij antiftitis: nam no-
eos quicquam agere deinceps aufi font. Dé cuius
fepulchco fi febricitans , fi frigorationes habens, ac di-
uerfis niotbis laborans , quid puluéris fompferit ac di1-4
lutum aeceperit, mox recipit iàniratem quod non eft
dubium
B
C
D
dubium praiftarë eum qui ait fendis fuis : Omnia quæ-,
cunque pe tier iris in nomine meo.credite quiaaccipietis
& venienc vobis. Igitur apud vicum Prilciniacenfem v.r-
b isT uronicæ Ecclelîâ cfodum coftruda, ablq; fendorum
pignoribushabebatuti Cumqueincolæ loci plerutjque
pererent, vt earn quorumpiam fendorum cineribus fe-
craremus,delupradidisreliquijs fendbaltari collocaui-
mus ; in qua Efdefia læpius virtus Domini per beatum
manifëftatur antiftitem. Nupèrrimo autem tempore *
mulieresqiiædamvexàtæàdæmoniô, éx tërmino Bitüïi-
, giæ ven entes tres numero ; dum ad bafilicam fendi Martini
deducerentur ,h àn c Ecclefiam font ingrefiæ : iginlr
ifllifiS in fe palmis, dum fendi Nicetij faterentur fe virtu-
tibus cruciari,proijcientesab ore nefeio quid purulentum
cumfenguine,ab obfeffislpiritibusprotinusfontmuiada-
tæ. Dado vnus ex hispagenfibus, ctuh in hoftilitate ilia,
quæ apud conuenas a d a eft, acceffiffet : & plærumq; in
periculis mords inrueret, vouit vt fi do muni reuerteretur
incolumis ad memoratam Ecde^am exornandam, in h o nore
beati Nicetij,aliqua èx his quæ acquifièrat largiretur.
Rediens igitur duos calices argenteos deculit: vouitque
iterum in itinere, yt hos Eccleliæ çonfcïier, fi ad propl ia
Iblpesaceederet. Ad domum igitur accedens,vnum tan-
tümodo dédit, alium fraudareprocuramt, dans coopértó-
riu fermaticum, quo abate dominicum cum oblationibus
tegeretur. Apparùit autem viro vir beatus per (omnium^
dicens : Qupulq; dubitas & votum implere dilfimulas ?
vade, inquitj&calicem alterum, quem vo'uifti, redde Ec,
clefiæ, ne pereas tù & domus tua. Coopertorium vero,
quia rarum eft, non ponatqr fiiper munera al taris : quia nô
èxipde plene tegitur myfterium c.ôrporis fenguinisq; dominiez
A tille exterritus,nihil moratus Votum, quod vo-
ueratjvelociter adimpleuit. Huius hominis fratér ad vi-
gilias dominici natalis aduenit;monuitq; presbyterum, d ^
cens: Vigilemus vhanimiter ad Ecclefiam D e i, atq; exore-
mus deuote beâti Nicetij potentiam, vt eo pbdnentehu-
iusannicurriculuihcum pàceducamus.Qüod presbyter
audieiiSjgauifiis j iüffitfignüm ad vigilias commpuerh qüo
cômmotô i àdùeriientè presbytero cum clericis & reliquo
pppülo,hiCjgulaèinhian§,moras veniendi innedlebat: Mi-
fitqj fiepiüs presbyter àd éum arcelfendum,quibus refoo-
debat, Paulilpét foftinete & venio. Qu id plura ? Trânl-
adlis vigilijs, dataluçe hic, qui prius commonuérat.ad vigilias
non acçelfir. Presbyter ver.o impleto officio,cora-
riiôtus contra hominem, ad metatum eiusproperac quafi
eumàcommunionefolpenderet. Ac ille correptus febre^
ficut vino ira diuino ëxiirebatur incendio.' Nec morà,vi-
lo presbytero, dads vocibus cum lachrymis fiipplicabat
fibi poenifentiam tradi : C.umq; eum presbyter increpa-
tet,dicens: Merito à fenôli Nicetij virtute exureris, àd cuius
Ecclefiam venire ad vigilias neglexifti : & inter fermo-
cinantium colloquia Ipiritum exhalauit. Faóla quoque
hora tertia, cum populus ad miflàrum lolemnia côueniret
hic mo. cuus in Ecclefiam eft delatus:quod virtute fenâi
ântiftids^élü nemo ambigerepOteft,hæc enim nobis ipfe
expofuit presbyter. Plurima etenim de his vél proprîè ex-
pérti fomus>velper fidelium reiïelationem cognouimus,
quæ indicate lo.ngüm putauimus. Sed quoniam placuit
libèllo claufulam dare, vnum adhücâdmirandumde li-
bro vitæ eius, quem fopra à quodam feriptüm præfati fo-
îtiüS, mc.morabo miraculum; de qüo virtus diuina proce-
dèns non reliquieinglôrium i Sed, ad comprobandum
virtutem diélorum.patefecit elfe plurimis gloriofom. Dia-
conus enim Auguftidunenfis, graui oculorû cæcitàte tur-
batus, audiuit hæc, qilæ glorihcator fenôlorum foorum
Deusadfenéli tumulum exercebac, dixitqiie fois ; fi eitls
adirem fepulchrum, autaliquid de fendis pignoribus fume
rem , aut cerce, fi pallium, quo fenóti artus teguntnr,
mererer attingere, fierem feiius. ' Cumque hæc & hu-
iufeemodi cum fois verba conferret, adftitic repente clericus
quidam, dicehs : BeneinqUircredis : fed fi de hife
dem firmare mentem ctipis virtutib.us, En volumen char-
caceum quod de his habetur feriptüm, vt facilius credas
ea quæ ad audituni tuarumaurium peruenerunr. A t il-
le, priulquam legereappeteret, infpirante diuinæ pietatis
Btblïoth. Ver. Patr. Tem.C.Pars i.
_______________________ _________ ÎIZ
relpetflu.ait : Cledo,quia potëris eft Deus,egregia operari
jperfamulos fiios. Et ftàtirh pofuit volumen l'uper oculos
foos : exemjilö autem fuga to dölore difiuptaqj caligine,
Vfoni vidfndi ree ipere meruit völuminis à virtute. Et in
tantaclaritatg pofitus eft^vf ipfe,proprijsoculiS legensi
Virtucum geftàcognofeerét: operatur auté hæc vnus atq;
idem Domiu’us,qui gloriatur in feótis foisjvtqui iplbs il-
luftribus miraêulis editos effecit gloriofos : ipfi gloria &
imperium in læcula læculorum, À men.
S. G R E G O R IL TVRONENSIS
ARCHIEPI -
S C Q P I ; DE VITA PATROC
L I R E C L A V S I ; L I -
BEL L V S.
Fuit auteth inBifurico terminoKèclaufus r, nomine, Fatrochù,
&c- tkripfimits & de huius vitajibellum : Greg.TuronemHiflorid
Franc, lib.j.eap. itËjaBp
V m egregia Moyfei vati s prudentia, ad coh^
firandum diuinæ defeéfionis tabernaculum,
iuxtaipfomoris dominici præceptum fabricate
dilponcrer : atqtie ad hoc eiufdemque
apparatum rnulta congerere iuflus, non ha-
beret cun&ainregeftu promptuarij quæab iplb Domino
oftenfe fu e ran t, in montis ardui fummitate iuffic com-
moneri populum , vr oiferret vnulquilque pro Viribus
quiddammunerisDeo ; E t hoc non ex ncceffitate,fed
(ponte. OlFerebancergo donariaauri, argentique, æriSj
ac fern mçtalla. Gemmarum eriam micantium pul-
chritudines àc fila biffi düplicati coccique bis to rd : non-
riulli pelles arietum rubricatas, pilofque caprarurh. Sed
eu m hæc om nia d o6lores Ecclefiarum elle allegotica trà-
didiftentj&in reliqüis donarii s gratiarum genera dèmon-
ftraflènt, in illis caprarumpilislaudariônum verba com-
paraüerunt: itanunc&nosfteriles fenfo, imperiti ftudio;
(qualentes ih atftu: &fiaurum agenttimqüc vel gemmas
filaque duplicacaactortanonofFerimus,làlrem vel pilos
caprarum, id eft, verba quæ fenélorum atque amiebriim
Dei prodant, miràcula jn Ecclefia fen<5la porrigimus :,yt
legentës eo incitentur ftudio, qüo feh&i meruerunt leah-
derepolum. Ergo quia nobisde beati Patrocli vita nu-
p erd ata relatio.quædam prodidit, rioh omitcehda, fed
manifeftanda curauiffit licet fermone rufticorû tarnen oc-
culehda arbitraturû quæ Delis geffitperferiiulfimfoiim;
Igiturbeatiffimus Pàtroclus biturigi territorij incola,Aë-
eheriopâtrepröganitus, cum decctti effet annorum pa-
ftor ouium deftinatur, fratre Antonio tradito ad ftudialit-
terarüm. Erant enim non quidem nobilitate foblimës,in-
gënïii tamert : cumque qfiodam meridie hic àb feholis, il-
leàgrege comilîb adéapiendüm cibum paterno in holpi-
tioconuenilfelit,dicit Antonius fratri luo : difeede lon-
gius ô ruftice. Tuum eft enim opus oues pàfeere ■> mefim
litteris exércefi ; qua de re nobiliotem m e ipfiüs officij
cura facit, cum te huius euftodiæ feruitus vilcm reddat.
Quod ille audiens &hancihcreparioném quafiàDeo fibi
cranfinifiàm pu tan s, reliqùit oues in campi planicie : &
feholaspuerorum , nifo animi agili atque cfirfo velocif-
fimo, expetiuit. Ttaditilque eleihentis ac deiheeps quæ
ftudio puerili necelferia erant,ita celeriter memoria opi-
tulante imbfitus eft, vt fratrem vel in feientia prtèeeae-
ret, vel alacritate fenfiis, adiuuante diuini numinis auxi-
l io , anteiret. Dehinc Mumioni, qui quondam Cum
Childeberto Pariliorum rege magnus habebatur, ad ex-
rfeendum commëndatuseft, A quo cum fumiha amo-
ris diligentia nutriretur, ita fehumilem atque fobieâum
Ggg i omni-
E
F
Ù
H