tmmßatmbj/ma» e. Zenam legis penturd, & ÀpoBofoücitepra-
mittest nihil illis défit. Vt nihil perdantde frudtu dô&ritiæ
tardantes. Difcant autem drvcfiris bonis op. ribus praeffeadvfiu
neceßarios, vt non fint mfruftuofii ld ipfi rcpetir, qyod füpe-
riusdixerat, Curent bonis opcribus pneellè qui credurit
Deo. Suintant te qui metuni fimt omnes. Sdlutaeós qui nos si-
mont in fide. Gratis Dei cum omnibus vobis, Amen. Vere,fiiië
fidel ter. Scripta de Nibbpoli.
fink EpißoU ad Titum. ^
AD PHÏLEMONEM EP ISTOLa
DIVI PAYLIr
^ V A R G V M E N .T V id v
Phi'emoni familiäresliteras facit pro Qnefimo firuo e tis-.fcri-
bit aut cm et à Romide cdrcere,
PA V IV S vinäusleföcbrßi,& $m tÊ u s frater pbite
monidüiüo.&adiutorinofiro,& Apfia fir on ebarißma.
In Euangelio eratadiutor. Appiavero,Vel (örorrre-
ditureius elfe, vel eoniunx. Et Arcbtppo commilitoninoßro,
& ecclefia, qua in domo tuer#. Gratia vobis, &pàxÀÏ>fopatre
noßro & domino lefit Cbrifio. Archippus vel epiftppu^erätj
vel diaconus: dequoadCqloffénft$,ait:DiateArchippo;
Vide q-ynifterium quodaccepifläjVtiUudhnplea# Gratias
ago Déomeo, fimpsrmmoriamtut façitm, inoratmubfu^nat^
Çum gatrdio orar pro tis.-Au/ùetu cbari totem tuam, &fidemi ]
quam baves m domino lefit. Q u x bonis o peri bus innote feit«
Et in omneifitnclos. Qui diiigitçapnt, oportet cum orrinia
membra dil'gere. Vtcommunicaiiofidei tua euidensfiat in a-
gnitione omnis operisboni in vobisfin CbrißalefufSiiiehoc oro^
vt opéra tnaih Chrifto darefeant. Afiter; Omnes difigtt
finctos in tantum,vt om nes inter nos boniitfCKirifto eyi-
denteragnoh^nt, té eflefidelem. Gaudium enun magnum
habui,& confolxtmemin charitatetua, quiavifiera fitnäorum
requiem runtpertefrater. Qtjos ho/pitio recepifti. Propter
quod multamfiductam huhentes mChrifloiefu. Cum charitas
tua nobis fiduciam dederitimperandi, tarnen mainimus
obftetare. Imperandi ttbiquoUadrem pertmct,prcpter charita-
tem. Quod ad rem pernnet chanta tis Chriffianæ. Magisob-
fecro, cum fis taist vt Paulus fenex : nunc autem & viriftut Ufit
Chnßiobfiao te pro meofitiox quam genui in vim u'.it Onefimo. In
omnibus ^i^içoaCmïlis.Q^ti'àaliquandoinutilisfuitjnunc
aut.tn&ttbi,dr mibtvtilis,quern rànfitibïiQ^tadq eratcar-
halis. Tuautemillums v tmtaÿifterà.ftiïqier l à ^ d ï i ^ ,.
Quem ego volueram m, atmdefinite,vtpro tenuhtminiftrdret in
vinculisemngeln.
plaçait,v t credei-ent cum poffe pro te mi hi mi ri ift pure. Sine
conßto autem tuo nibtl volui facere. Ica loquitur, vteuin ad
ipfomremittat, fiuevt magis eius vtilitasjortimendetür.
Vtinevclutex necefitkte bonum tuum effet,fedvtluntanum:for-
fitan enm idea difießitadhoram à te, vt sternum ilium reaper es,
iam non vtferuum» N o n enira iamqnafi exneceftuate 1ermemibu
Quanto autem mâgktibi.& in carné &in domino? Ctii^
& carnaiker, & fècundum quo d credidit, debet obièquiÛ.
Si ergo babes meficium, fufcipe illum ficut me :fi autan uliquid
noemt tibi,aut debet, hoc mthi imputa. Ego Paulusfiripfimea ma-
nki ego reddam ,vt non dicam tdù, quod&teïpfùm mikt debes. ïta
fr#*regpiefruarindtmintorefKevifcerdm<ain domino. Cdtfi-
densdeobedi.ntia tuafiripfi tibi,fitem, qmniam&fitpefidquod
dico,facies. Si me diligis.fic ill um fklcipe, heut mê : quia ego
ilium habeo ficut me. Smul autem ¶ mihi hoßitium:
nam fier o per orationes veflras donors me vobis. HiVöftendithr*
quiaprima vice de yrbe mîflîis e f i Saktat te Epapbrdf c on-
captiuus meus m Cbrißo lefit: Itianus, Arißartbus,-Demos, &LU-
44s,adsutoresmei. Gratiadomininofiri lefuchnfti cum Ibiritu
vefirojAmen. Scriptaab vzbeRoma#
tinisEpiß. ad Pbilemonenu
AD HEBROOS
D lV i PA V 1.1 SM,
Pffi “ ï> A JE F A f IÖ .-
■ N primordiis huius epiftolitdiceiidum e f t,q u i
xaiila extitcrit, eür apoftolusPaiÜus more fuuiö
in hactêpiitolanon feruauent: yidelicët vt vfl
vocijiulum nominiS (ui, yëlördinis dcfcriberet
digniratém. Hüc igimrcaüfa extitit, qupdeaihnoiriirie
lu e n o n t itülauirjquia tadxisïcrihebac iu ^ fiattihüs.cjiii-
b.i$ odiöfus erat, eo quod eircumcifioricin, &dbbaiiirti,
SelaCi ifida caeteid, quae lèxprsecejiit öh fe ruMd i ipfc do^
ceret nö debere carnaliter obleruari poft dohiini<^m pafe
fiofiem. f^amilli,quicredfddarif Iuda-i, cöptendlébairt v*
ttümq; tenerc, b^peizari fölicct /bcunduni 'giatiattiéüah-
geli| j &Tdrculiiciai, fabbatüm qüóque obleiuare iècun-
duihlegts praïceptiim. Quapropter fi pofuiflet nomen
iiïüfn A|)oftolus in exordio h u i èpiftolae, poterat W
uèhire; v tem s*m u lin o h ic n ilIiu » primafrohce lêgfen-
tbs dedigharèrt.’u r eam recipere: v o lta s lettio^
nis differ retdr.N omen antem apoftblatusidcirco nön p o -
^ luitquoniamiplè a poftójlusfgefttium confbtutu s. finöitri-'
neapuftolatm^inpratiraiarecepiftolamad eOs dirédarii,
vocans Fe apoft; ifum.videretüf i]hsfprtafR,qübd ^vellet
prèfore apoftolo Petro;quipi iricepsilloruni entc'ddómi-
tto o r^narük ,'fièutidem cgfegius przdicatoralio rfilbto-
^ f d r ; Qiuopcramsclï(inqtiièris ƒ Pecro inapoÜolatum ;
eireumcilionis', opèratüs cft mih 1 idtergehtes. F^rtar-'
h sctiamdiee rentiQuid êlt quod Paulus doèorgentium
pratiert fe apoltólis riöïfiis Pctro&I;icdboTfcribatijs,qüi-
büs ordinalüseltapqfrolus' f ham feripra nöftB'r^nï'ipó-
ftolommnbS*abun|le pqfluncdoceferQub fa&óofteiMlt:
le n ^ ig ^ d ra r e d l^ n ^ u p e rb iam , paritóquê
buithürtiilifacem. Siinili ihddó edam ie Io.iüneSapöïiö-
lus caufa humtli!atis,eiöfqüe raciöiiiihoinen fiiuminepi-t
ftólaiua pmenmrfit. V ë ltc ite didüht quidam, q^ö d ptb-
pterca,qüiaClttiftuiïi eratlhépïftola ö óm W c u w s ^ b -
ft^ u s, diefrts, Habemus pontificem & Apoftoluöieö^ ;
feffionis rioftri Icfum ïuftum: nóiueritnömenApdftóli-
tus lui in primorJio huius epiftól.e ponere. Kfón éniih
congruumduxit, vÉ vbiChriftura d i^ u riü erat apófto-
lum, inibi ctiam (è Apoflolum nominarct , ma±imèqueinl
titirio; nevidferètur ciiilibet praïfënre re Ch ifto. H ^h e’
au té q utdam d i ciin t efle Bar na b ae. quidam pacté, quidam j
Clemerttis, dkcnèeS, qüoriiam fiPauli èÖ k ,ip fè vHqhe!
m'brefölitOy ficut inaliis, ira etram in ifta nömèfi &irh> |
ptópöneret. led fi Paulirion efit. qdia êius nomïne n o n :
eftÉitujata: ei^ö nebBarnabae,ftec Lucaï, ncqüe’Clétnèn.
tiSautahcuius'etiteoquodnulliusrtomifiettiilatur.Cüi
«gohorumadlcnbendaell? Vtiqueeg^giöptótficato-
rijquippe qu* cx Iucidofcnfii, ëigé.ne^Tocütió'i'iis doitt-
probatur illias cnè, quanquam iubtiliori atqüè apertiori
Itylo comprchenla ik omnibus epiflkjlis jnam fêftiirapö-^ ftolushancHcbraismii^ir,H biaeöièmic>ne¥eunic5n- •4
^dpfilïbi in quadpfê p entffimas e x ir it, ctfrö rëÖöuai j
Ór^ofermonefi^rpfiflfv Poft dÖetfÖiifti véto Apbttöii
Lucas euangelifta Gr^cofertnonceamcomprehendir-ex
quo poftmodum transLta cft in Latinam liriguam ,fieat &
reliqua.
^ T k r ^ M muitifquernodisdim tieuslóqvens
patribusïnprophetis, nouifime diebus ifitslocutus
eitriobis infitiO. Oninis ' poftoü in hac epiftola eft, Vintlutednïetioos b’cecaigt!h aa-- törjinquoa/Tt ousmTuposti (luqnuti) & a Jl^HeeMbroiiy ,afibtr ïHncfïbéeerf^öpceiallta and- igimrautiJaqmn Ee ueamningceïliijt iaabm o gbrièarrüiia, öqoünste p ecra frinlia ul im a dd'alptahü e’Öta flicA U:-ij ltiibounsip duisiccexrhnibit,itaa lcelgu clriouuast» v mVbnndse, hqidux paiinmguemlicpisomninitpiflrroa--
..............— ......... r ___ ___ . phetas
phetas dmeriis modisjvariifq; locutionibus pairibus fuif-
re,locutos,diccns:Multifariam,ideftimultislöcutiönibus.
Muitifque mödis: hoeëft, til uitis qüalitatibus, Oliin,præ-
terito videlicet tenipörë. Loqiiens Deus patét p et Pfo-
phetais patribus noftris. Deinde vt bftéhdétët qüàiità differentia
cflèt gratiac inter illos & pattes iliöntill, fubhihxit:
Nouiflime diebus i ftis,vltimæ ætatisjocutus eft nobis per
fiUund Dicëhdbaütem, Löéuni§ fell in Pjrdphetifc, & in fi-
iiô : tanmndeni valet, qij^fitiicéteti p e tPröphérasi & pei
filiiini: quia prrépofitio pró âliapta'poiitiohe fxpeacçipi-
bilt: ficut in knulcis löcis epiftolæ inuehitur his pnépoiitiö'
hibuS indifFercntër ti l. Cöniideremus etgo, quómodo
tnultis locutionibiiSi muldlqué qnâlitatibus locutus fit
Déiis pater patribus teftlmenti. Miiltis locudönibus,
miiïtilqtie qiialitatibuis lócutus cft eis, qiiia höh lêinper y-
hiforrnitér (ècteta iUa eis teiielàtiitj. Aliquàndo enim aper-
te ,& p e t angelunllö'cutus e f t e i s v tAbrahâmjeuidixit,
Secüiiduhi hoctèrtipus vehiàm.étitqûe Saræ filius.Moÿfi
qüóque p ræcépta legal ia dandô. Nónóccidesi Non a'd-
ulterabis, cateraque hüiiifthödi; Loth qüóque de Sódö -
mis 'eüni educciido : aliiiqüe qüàm plurimis. Aliquàndo
Vetóobfcütèï & per æriigmàtà, vtMôÿfii'cüi dixit, Ego
funi qui filth : HæcdiéeS nliis Ürà'èli Q h i eft.militmead
vos : àliqüandô in hàbitU militis, vt Iolué : aliqüando in
to td e f vt Dàuid, qui dicebat : Audiaim,quid loquàtut in
nlé’domiiiusDhus : déterilqüe próphetis : aliqtiandó per
iomniuih * ficut Daniel : Qüaiita verb diftahria eft inter
gratiam Euangelij, _ qüà: per filiiim data e ft,& legem, qüæ
per iprudth adihiniftrata eft; tantra differentia eft in te r mi-
niftrös &.idiutores legis: quoniam îëtüiàd feruos iniffi
fü n tr & itlcct prorailnönem j 'qiiæpér filium
data eft filiis,àc poftthôdüth per nlióJ filii s àdmini ftrata fe -
qüitün Ouàn confütùit hsredem vniuerforum. Hærét diei-
tur àb hero t id. eft j doriîinô \ eo quod libëtapôtëftàre iü
harreditare döminëtur. Cönftituit ergo Deu s pater filiu m
hiEtadem vmuerlômmjhoc eft, to dus hiühdi i lèüotn-
nium creaturarum ï non tathëri fecündûm diùiniratem,
qua coætetnüs éft pàtri, & côæqüàlis illi in orhni potenda
deitàtis : & quâ ^terhaliter ipfe poÈd èt ôihnià Ciim pà-
trë : fed pôtfiis ïècüttdüth hüihariitatem à Vërbó àiliim-
ptàm cónftitutuseftillë dömiriüs &hæres fuperómnem
creatilram : iicutdlt Dëüs pâter pröniifit, dicens: Poftu-
la à m e , & dabo dbi genres hæreditatem tuam, & poflèf-
fiohem tuam terminos terræ. Et îple filitis l'efiirgens a
mórtüis fib iôquitdr, ex perfijiiâ hümaiiitâtiS : Data eft
('inqüiëris)mihiomhispoteftas inccelo & in terra. Non
érgo diuidamus peribrias, fèddiftinguamiis daturas. Vila
de animàduertehdurii eft folerter apöftólum in ëpiftôlà
Hdnc de fubftadtià Hdrhàhitàtis lôquiinünb.vërodëfiib-
ftantiadeitàtis: nadiquod dixit èbhftitütdtdillumëiïed
Deôpâti'é hæredem omHidm creaturarum,adhdiiiànità-
tem iilius retuli't : volèris auiem dilcretionem facere inter
diüinitàtis eius üatüram j Sc hdriiaüitatis i 6c oftehdere
quid pröprië peràhërct.ad vriàmquàthqüë tiatdràtri, fdh-
intulitdicens. Pér quéih fècii & fecula. Secüla diciihtüra
lequendo, eo qüôdleqüünturjihlèmët rëdeündoac ic-
tieftehdô: HicaütëinpérièculàdehçniUSinÉëlligëfcôm-
hiâqdæfaéfcafîiritin tempote; VtérgÔ oftëüderët àpôftcM
lus ëuiidêihriouiffimis dicbüs vénilie irimûduiii, àc terri-
pOraliter hæreditatempercepiflè, qui ànte jpmniaiècUlâ
erat Gunipatrejdixit: Per quern fecit Dëüs patëir bmttia
q ü ^ id tenipörë faóta fütit : riâm quôd Eüangeliftà îoan-
nës dlxitj Omnia p ë t ipfilm fadtàfunt, &fineipfôiàétum
eftiiihil: hocàpoftolus figiiificàüit.dicëndô: Per quéni
fecit & fëcülà; réfeieris h b câ d diuinitàtem ëiüs; Deinde
vero quibufdâm gradibus àlcënfiôhiihl elëgâter v tells j
pehienit ad id , qtiödöriihiBus his màitiseft)& ihiómüt,
dicens. Qüj turn fit filenddi glérU} & figura fübfiàhiia eitls.
Dëüs pater lüx eft, fictif îdtm ApoftoliiS ait, 1 ôquetlS de fi-
Ü0i Qui habitat p iiiquit ) llicëm indccëftïbilëm j & filiüs
lüx j&Splritiislàfiôtüs lux. Itëttl pater fplendôrj & filiuà
iplëtidor: &qiiömodd Iplëhdôr prôccdât ex fpleildote,
impoiîibile eft defihifei lddiréô dütem àppfcllàtiir films
fplehdöt battis | qtiia ficütiii igné tfiâ finit irtfepatabilia:
i grils Vidélieëtj ealor j êi (plêndof t & tàriiëri Iplerido r e nobisoftenditur
ignis Sc ealor: licet hutiiäüanbh fint cöfti-
paranda diuiilis: Ita riaturapätns>&:filij,&Spifituslan-
6H ihfeparabilitcr coriiunóla & vriita, petvetbum fuüm,
qüafiper Ipléhdorëm dighata eft lemetipfain oftenderej
Sc ItißIper myfteriurii fahdix Tri nitatis j diceh te ipfo filioj
Ego & pater vnum fumus. &, ïtë häptizate onines gen tesi
in nomine Patrfc j & Filij, & Spiritus lanófci. Mitabili igi-
tur modo ApoftolüS örrinem fubftantiani deitatis Patrls Sc
Filij oftendit: Vt düas perfohäs äperiret in giörlä Sc Iplëtt-
dbfe. Per Ipléhdöreöi quippe Vniratehgdeclaräuit eiTeii-
tias ctuü Deö pätre: In nörnihb auteih, g lö rü j perlbham
Deipatris 'expremt: In fplcndöte autem, perfonäm filij;
Scfic eft fiiiu$ iplendor de fplendorë, ficüt lux éëlücë,
Deus de D e o , lumen de himiné» priricipium deprinci-
pibi Seqüicuti Etfigdrd fübßaniia eiüs. iAhömines
peiftinet, aliud eft figÜra* aliud iübftantiä: quia
duhipingitLiriiTiagö&figüraalicuius hominis iri paiietë^
non eft iilud figütä} qüöd ëft fubftäritiä. Apoftolusaü-
tem figutam ih hoc loco pto iplä fubftantia,& a;qüalita-
teëuentuë pofiiit: & quod hie dixit figüram^aliäs dixit
föxmarh, ihquiens^ Qüi ÊunUn fbrrhaDeiëfl’èf,hófi tä-
pindtri atbitracüs éft ëïTc ft xquälem Dêo: fed ftmetipfürri
exinaniuit, fotmam fttüi ateipieris, förma eriim illi c,& fi-
gürä hic, vhani declarant qüantateiiieifehtiiei Chriftul
ergo Iplëndör pdtfiis eft» Sc figürä fiibftanfcii feiüs; qiiiä
pcrillum patetmariifeftatüs eft, ficut ipft dixit, Pater mä-
nifeftaui nomen tüütii h ö n iiriib u l: Sc zqüäiis eft illi ih
fubftantiadëitatis. Sequitüt; Portänfque omnid v'erbo vir?
tutisfua. Dieëndó pbrtans/tócilitatém ëöhtiüettdi Vblüit
exprimetë: pbfuitqüe pbrtarisjpirbëbqüód cft, gubde-
nans,& régëns; Verbüm igitür Dei patifs, Öm hiä qü* fecit
vërbovirtütisfiue pörtat: hbcëft»pbtehtiavirtUtbfiijëj
&vërboiüffiönisfiiae ömriidgüberhät, & tegifc. Nöii
eriim minds ëftgubethare rhundüm, quam crcaflc: naril
incrëahdo ëx riihilb iübftäritïx return jpródudÉ. furit: iti
gubernärido veröeäi q u i faóta funt, në adhihilutrirëd-
eant,coritirientür; Èrgo düm h±c oihriia tegüntür> &ad
irinicein fibi pUgndr)uä cbaptäritur,riiagnüm Sc ädxxiiräbi-
lë, vittuds Dei iüdiciutri declaratut. Póft taritam diüiriaé
maiëftatis infilio elaritatern äd hiimilia ihcarnatiönis ëiti§
d e fté n d it: pariterqué difternit riatürairi diuinitaris at-
q u t hümdnitatis , diceris: Pürgationem peccaiorumfdciens.
Nam qü ó d . dixit f Pörtafts öriiniä gubèffiatiofië fiiai Sé
fëgiihine Virt utis lu * ; äd diuiriitatem rëtülit. 'Qu o d vë-
ro fubdidit: Pëecatotüm pürgatiöricm fäcidis, ad hurria-
ftitaterii illius pïöipïië öeirtiriët: vel peï fedetnptiöiieih
VtiqUepaflionis fu s , Sc äqüäm baptflmätis: iuxtä qüod
Ibannes in Apbcalypfi (üä dibit; Laüit hbs ä p eccatis n o=
ftris iri larigUihe fiio. Sédetdd dexterüm indiefiaiis eins ihex-
'celfis. Confidéraridus eft ördo vcrborüm : priiiiiihi fi-
qüidehi perhibuit pdrgatibriem döiriinuhi fua paftionc
riobis prucütaflè; ac deinde dixit, ilium fcdërë ad dëxte-
rath rhaièftatis in excelfis: nam ChriftUs. primum nos re-
demitftrtgtiiriëpafliönis llix, Sc fic poftmodum alrltiidi-
hem ccelorum penetraüit, vbi hübe äd dëxtërain patris fë-
det. Sedëreautem illius,pro habitarei&ëlFe poriitüt iii
locöifto: ficut Sc dëxteraprdhöiiorëi & digriitatè lÜm-
ma. Näriinöri eftputändünli quöd omriipotens patëti
qui ipidtus eft iiitircumftfiptus, omnia rëplehsi dëxte-
tam j aut fihiftram habeätjficut rioS habémus j aüt qiiöd
iti fédeat in dextérd illius filius ëiüs, fiCut lölerit filij tó i
gilm ftdetë iuxtapaf rêm, äppofito fibi folio j fed ficüt di-
cimus,dextera proglqriaj&dignitatisiiörioie accipitUrj
fiquiderii öc pater a dextris eileftribitür Ghrifli. Vt in Pfal-
mo habetur j Döminus ä dekfris tuis cönftëgit ih die it£
faÜc rCges. Ambo etgo a dexcris fiirit, qiiia nihil éftin di=
üinitate iiniftrum J quia vriüm eft iam cüiii Deö ill gloria
homo afturhptüs äVerböï Scqriadragefiüäo die eXalca-
tus äd ëmleftia. Quid eftergb, Sedëtaddexteiammaië-
ftatis; nifi v t d ica tu rh ab itat in plerii tüdin ë paterhx ■
ieftatii h Et cum dikit, ifi ëxcclfis j ofteridit ilium hominem
fixpet omnem cteatürarh angelicarti Sc h Umariatti ex-
ältatüm e lft) vilde & ftqriitür. Tdntó mitiotdngeiu ejfeäiäi
quantodtjferéiititispraüliinontenHireditaiüt. faótum hiej vél
effedtitm prd fixfteptum dcbemüSi äccipere; tanqüamdi