A
Sacrilegij
prxfentaplicium.
CM p .6 7 .
B
QSPmira-
culo Gene
'£} ftatuara
Ecclefia.
G
^Cap. 60.
) C * p .6 $ .
Gcnefius
feiuat nan
fiagantes.
D
jlnnocens
millier fer-
uajtitf.
■Ctp.yo.
r 44
nufquifque partem fiiam.Sed mox infequente vltione diui-
na, quatuor inTeditionibus interfeftifunt. Quintus vero
totam fibi furti huius hæreditatem fiiperftes remanés, vin-
dicauit.Sed vbi hæc in domum fuam contulit,ftatim obte-
ftis fanguine oculis,excæcatus eft. T une compunftùs tam
doIoribus,quam inipiratione diuina vouit,dicens,Si refpe-
xerit Deus miferiam meam, & mihi vifum reddiderit,refe-
ram loco illi fànfto quæ abftuli.Et hçc cum lachrymis oras,
vifum recepit. Accedens vero ad oppidum Aurelianenfè,
prouidente Deojdiaconem Aruernuminuenit. Cuitradi-
tis rebus,fiipplidter exorauit, vteafdem oratorio r eftitue-
ret.Quod diaconus deuotus impleuit.
Gregorij Turonenfis
Nupcriiaio autem tempore in huius yrbis Aruernæ
territorio quod adincet Tiggrnehfi caftello, Genefius eiuf-
dem loci fanftus, fè hoc modqreuéiàuit : Pauper quidam
boues quos ad cxercédam culturam habebat, cafuab oçu-
iisdilapips perdidit, eofdemq; follicita indagine qtiæfîtos,
reperire no potuit. Confèquenti vero noftè apparoir ei vir
quidam per vifum dices, Vadeperviam quæ ad filuâ ducit,
&inuenies boues quos fbil^êite requiris iuxta lapidera
marmoris, herbarum copiàm decerpentes : iunftifquead
plauftrum, marmoré exhibe,& fiiper fèpiïlraram quæviæ
eft propinqua, côpone.Ego enim fiim qui tibi hæc loquor,
Genefîùs , cuius eft tùmulus ille, qui in albis pofitus, per
martyrium ab hocrhundo migraui. Confurgésautem homo
ille diluculo, reperit boues iuxta lapidera, fecitque fleur
eiprçceptùm fuerat per vifum Sednecinhoc défait mi-
raculum, cum immenflis lapis quem multa boum paria
mouerevixpoterant,à duobus tantumdelatus eftbobus.
Ex hoc enim mûlti infirmi ibidem veniçtes, votorum pro-
mifîà foluentesjfànitatem recipiunt. Audiens hæcAuitus
Epifcopus vrbis illius,bafilicair*fuper mmuluni fànfti ma-
gnamædifiiau;c, dedicatamque feftiuitatem inea excoli
præcepir, in qua nunc multa rrequeatia pdpulorum cum
votis, vt diximus, veniens,cüm fanitate’regreditur. Hanc
etiam bafilicam fànfti Genefîj Arelatenfls reliquiis inlu-
ftrauit.
Hic vero martyr Genefius, decifiond ceruicis agone pro
Chrifti nomine apud eandem Arelatenfèm fcilicet vrbem,
.pollente »feruorc fiçlei conflunmauit.Eft autem ibi arbor,
vbi dicitur c^cpllatus fuiflè genere morus. Ex qua infirmis
multa plerunque bénéficia impertiente martyre,flint con-
cefla. Sed decurfis temporibus pum rami cortexdûe éius
pro làluatione amulris de traherentur arefàfta eft.Verunta-
menadhuc fideliter peréritibu s viuit, fimiliapræbens me-
dicamiii^quodfiiperéft de Columna.
Sed&pons quondam fliperRhodanufluuiilm,ybi beams
martyr natafle fe rtu r, in die folennitatis eius difluptis
çathenis, quia fiiper naues locatus eratnutare coepit,ac prç
nimio pondéré populorum,ipfæ naues dehifeétes in alueo
fluminis populum fubmergebant. TuncomneS flmul in
dikrimine pofii;i,vnavoce clamauerunt, dicentes, Genefî
beatiffime, eripe nos propriæ fànâitatis virtüte, ne pereat
plebsqnæ fideliter aduenit cua deuote folenpia celebrare.
Mox flanré vento vulgus omne ad litt9 redudtum, miratur
fè virtute martyris elle fâluatum. Nam 8c cancelli beati fè-
pulchri fæpius à Longobardis vel reliquiis hoftibus confra-
â i funt.Sed arrepti àdæmone homines, aut comprehenfi
rabie,debacchantes,autpropriis fè dentibus lacérantes,nihil
de iis quç violenter cepérant, abftulerdnt. Feront etiam
in hac vrbe fiiiflè muiierem,cui vero crime impadlum, neç
omnino probatu,à iudice vtaquis immergererur, diiudica-
ta eft. Cui cum ad collum lapis immenflis funibus colliga-
tus fuiflèr , in Rhodanum de naui præcipitata eft. Ilia
vero beati martyris auxiliumprecabatur, &nomeneius.
inuocans, àiebat, San«fte Genefl gloripfè martyr, qui has
aquas natandi pulfli San&ificafti, erue me iuxta innocen-
tiam meam:& ftatim luper aquas Ferri coepit. Q u o d viden-
tes populi, fufeeperunt earn in naui, & ad bafilicam lan&i
deduxerunt incolumem, nep vlterius à viro vel à iudice eft
quæfita.
O quantum innocentiapræftaty quantum mens pura
meretur ! Nam flmiliforteàlia mulier à viro fùo adulterij
crimen arccepit. Quod coram iudice diutiffime denegans,
cum proprigiÇonFeffione fuperarinonpojïèt, diiudicatur
ijnmergi. Dehinc concurrente adfpedaculum populo, ad
pontem ducitur amnisAtarici, cpnnexoque cum fune
lapide molâri collo eius. præcipitauerunt eàmin flumen,
increpante defiiper viro arque'dicente, Ablue nuncaquis
abundantibus fornicationesimmundirafque tuas, quibus
fiepe maculafti ftratum meum. Sed domini pietas quæ in-
fbotes perire non patitur, prouidit ftilum fiub aquis, quem
yidere no,monoïipoterat:quifiifpicicns Funem fiïftinuit
mulierem, ne ad Fundum fluminis perucniret.Et erât vtra-
quefixb aquis,mulier fcilicet&petra ftiliillius lance libra-
ta.Cumque iàmfol occubitumpeteretjpropinqui foeminç
illius depofeuntà iudice, vt liceret peralueum torrentis
cadauer parentis inquirere. Acceptaitaque indulgentia,-
defcenderu.nt ad locum in quo præcipitata Fuerat mulier:
vidermitque eam pendere cum lapide, mifloque yneo ab-
ftraxerunt illam : intelligentefque efïè viuam,, velociter ad
bafilicam, quæ eratflumini proxima,tranftu!erunt : time-
bant enim ne iterum mergi iuberetur à iudice. Intetroga-
bant autem mulieréqualiterfub pelage viuere potuifler,
refpondit, Non mihi aliter quam fomnium vifum eft ,'nec.
amplius aquas fènfi i nifi cum in his proietfta defeendi, aut
ab nis iterum fum refùmpta,flirrexi.Et mirabantur omne,s,
non potuilîè eam rnori in tali diicrimine:iàluauit enim eam
propriæ confcientiæ fides, &dominusquem iugiterde-
precata eft. Deinde parentibus induira,nec à viro necà iudice
eft amplius inquifita : fêd ad virtutes martyris redea
mus.;
Vifbnticorum quoque ciuitas propriis inluftrata raar-
tyribus, plerunque miraculis prælentibus gaudet. Huic in
. abditocryptæ duo,vtpaflîodéclarât,martyres,Ferræolus
arque Ferrucio fîint tepulti. Fadum eft autem quodam
tempore, Vt vir fororis meæ inualefcente febre gràuiter æ-
; grotaret. Gumqueiamquartimenfis fpacio leCtulo anhe-
lus occumberetjVt nihil aliud coniux moefta nifi quæ fèpul-
! turæerantneceflàriacogitaret, fàndorom bafilicamflens
ac triftis éxpetiit. Prbuolutaque coram fèpulchris, palmis
ac facie rigente, opprimait pauimentum. Accidit autem
fortuitu,vt extenu dexterç manus palma folium herbæ fàl-
uiæ , quod pro honore martyrum in crypta confperfum
fuerat, operiret. Poftquam autem fufà oratione cum lachrymis
furfexit à tumuli s , putansaliquid delinteamini-
bus quibus induta erat, manu prendifïè, y t adfolet, volam
conrinuit clauflm. Egreflàque bafilicam, patefa&a manu,
folium herbæ m iratur: obftupefàâa verb quid hoc eflèt,
munus coelefte indukum fibi diuinitus recognofcit, vt fcilicet
per eum viitus martyrum^infirmo fiiccurreret. Domum
igitur iamlætior rediens, folium dihitum aqua viro
porrexit ad bibepdum.Qui vt haufit,plenus fide,protinus;
fanitatem pleniffimam meruit obtinere.
Dionyfius vero Epifcopus Parifiorû, vbidatus eft martyr:
tempore vero quo Sygibertus rex cum exerdtu ad vrbem
illam venir, & maximam yicorum eius parteni incen-
dio^oncremauit, quidam de primoribus eius,ab bafilicam
antedidli martyris properat, non orationis deuocione, fèd
tantum vt aliquid fraudaret ab æde: illiçet vbi refèrata oftia
.ac vacuum templum àeuftodibus reperifTet, pallam holo-
feri cam au roque exoràatam ex gemmis, quæ fàndtum te-
gebat fèpulchrum, temerario aufii diripuit , lecumque
fuftulit. Veiiiehs autem ad caftra fuit ei neceffitas naui-
gandi. Çumque puer eius quem tune creditum habebat,
fufpenfis ad collumducentisaureis, nauem cum eodem a-
fcendiflètjfubito à nullo radius de naui deruit, oppreflùfq;
aquis-pimquam potuit inueniri. Ille quoq; iudicium Dei
in fè cernèris' pér pueri amiflionem & auri, velociter licori
dequodigreflus fuerat çemeauit,pailamq;fèpulehrifiim-
.mavelocitatereftituit. Et licet hoc fecerit , tamen diem in
quohæcadmifèrat, récurrente annicirculo nqnattigit.'
Alius autem fuper fepulchrü.fan^umcalcare non metué s,
dumcolumbamauream lanceaquærit elidere, elapfisque
pedibus ab vtraque p a rte , quia turritum erat tumulum,
compreffis tefticulis,lancca in latere defixa exanirais efl in-
uentus. Id nonfortuito cbntigifïè, fèd iudicio Dei geftum,
nullusambigat.
Apud Virmandénfè vero oppidum Galliarom, Quin-,
tinus martyr quiefeit, cuius beatum corpus à quadam reli-
Mirocul. Liber I.
j giofàwuæ dudum fuerat c«cata,rëperitur. Sed mox Vt àflu-
j ministundo ieleuatumeft,miraculum protulitcummu-
I lteris fàeic, vbi primum illuxit, lùmina cæcatarfcftituit. In
hac igitur vrbe vnus ex latronibus eqüurn presbyteri fur-
tim abftulit, Inuentusà presbyterojiudici mariifeftatut;
necmoraadprehenfiu&in vinculacompadliis, lupplicio <
fiibditur : opus fuum ore propFio indicans, patibulo diiu- .
dreatur. Sed presbyter metuéns ne ob fui daitinicaiifam, ;
: anima hominis auferretur, iudicem deprècansvtconceflà
J illi vita, hic culpa reus abfolueretur à poenadicens fibi fâtis ,
eflè iam fiidlutn, q» peetot tormentorum genera latro quæ !
geflerat declaralfet : fed feueritas iudiciscum nullispreci-
büspotliiflècinfleâi,reumpatibulocondeniriamt. Tuné *
presbyter cum lachrymis pro'ftratus ad beati martyris tu-
miihimfiippliciterdéprecatur, dicens ,QuæfbgloriofifE- ;
me athleta Chrifti,vt eruas hucpauperem de manu mortis
iniquæ, né mihi fiat in opprobrium, fi per meam accufàrio-
nem moriatur hic homo. Oftéde deprecorvirtutem tuam, i
vt quem afperitas humananequit abfoluere .leni .pietatis |
moderamine tudilToluas. Hæcfàcerdote cum lachrimis
deprecante, difluptis vinCulis patibuli, reus ad terram ruir.
Qu o d audiens iudex,timoreperterritus>&dminamadmi-
raEïis vfttütem, nihil vitra illi nocere præfîimpfit.
Damnatus
mortis pe
liculo ube-
ratur-
».
c«,.7r.
ISigifrmindi
' pcenitent:a.
Eft alius martyr infra termin um yrbis Beorritanæpres-
byterrj honore præditus, cuius paffionis hiftoria apud loci
incolas legitur.HiC dum effet in corpore,caftaneam diuari-
dam fuis orationibus obtinuitin viriditarem redire. In cuius
bafiiica cum plerunque fiiper infirmos mirabilià often-
duntur,illudpræ cæteriseft admirabiIe,quod lilium dudum
collect u ni Sc ficcum in eius foie ni rate denuo reuiref-
cit, ica vt intueantur ilia die populi flores nouos quos pri-
dem videranfarefàdlos.Ad huius enim fepulchumpleran-
qüe facramentum mendax prolatum àperfidis,virtute martyris
confiitatur, vt qui temeritate elatus adue nerat,e men-
datus abfcedat.
Sæpe enim dominus arrogantiam contumacis mentis
virga corre<5lionis eneruat, vteandem cultûs fui generatio
rératuat, ficut quondam de Sigifmundo rege màoifefta fides
geftum profère. Hic efenim-poft irtteremptum perini-
I quum confilium côiugis filium, com pundtus corde Agau-
num dirigi t , ibiqvproftratUs coram : fèpulchris beatiffimo-
rum martyrum legionis Felicis, poenirenciam egic, depre-
cans vt quæcunquedeliquerat, in hoc ei fèculo vlrio diui-
naretribueretjvtfcilicechabeatur in iudicio abfolutus,fi
ei mala quæ geflèrat,priufquam de mundodecedat,repen-
fèntur. Ibique & pfàllcncium quotidianü inftituit, locum-
quetam interrit or iis, quamin reliqu'S rébusaffluenrifli-
me ditauit.Poftea vero captus ab C hlo do m ere tege cum fi-
liis, interfecftufque eius iuffii, ad eundem locum delarus,
fèpulroræmaridàtus eft,quem in confbrtio fàndoruadfci-
tum ipfà resquægeritur,mànifeftar. nam fi qui nunc frigo-
ritici in eius honore miflàs deuote celebrent,eiufq; pro re-
quie Deo offerant oblationem, ftatim compreffis tremo-
ribus, reftinélis febribus, fànitati priftinæ reftaurantur.
Magna eft enim virtus ad antedièlomm martyrum fè-
pulchra, de quibus relift s pluribus, paitca perftringerc li-
buit. Mulier quædam filium fuum vnicum ad hoc mona-
fterium adduce ns, abbati c radidi t emd ie n du m, videiiee t vt
faftils clericusjfànftis manciparetur officiis .Vcramcu iam
fpiritualibus eruditus eflèt in literis, &C'im reliquis clcri-
cisin C horo canentinm pfàlleret , modica pulfàros febre
fpiritumexhalfaüitî Guciïrrit mater Orbàtà ad:obfèquium
funeris plangens,fèpeliui tque filium. Veruntamen 1 Ö fuf-
fecerunt hæ lachry mæ dolori, quæin exequiis fimt effiifæ:
fed per dies-fiwgölos veniebat, Ärfiiperfepnlchram nati fùî
emiflîsin altum Vocibuseiitlabât, Cui candenfapparens^
per vifîim noftis beatus Mauritius, a it, Quid tu ô mulier
inceflànterfilij obitum plangens, nunquam dififtis alu-
ftù ?c u i illa,Dies,inquit,viræ meæ hune plartftura non
expient : fèd dum aduixero, fèmper defleam vnicum mé-
um , nec vnquara mirigabor à lachrymis , donee oculos
corporis huiUs mors debitacôcludat.Cui ille, N oliita,ait,
quak mortuum flere, fèdæquanimicerage, nam feiaseum
nobifeum habitare, &fèdentemvitæ pcrennfe confortio
noftro perfrai^ Et vt veraciter credas certà elle quæ lo-
^ ; . .. , - Hf.
quor,furge craftina die âd Uïalutinkhi,& ändies voeem
eius inter chôroâ pfàllëhtium mChachorurn: Et non fo*
lum die craftina^ fèd etiam omnibus diebus vitæ tuæ, cum
v en e ris,audiesin pfàllentio voeemeius,ideoque nefle-
uerisieo quod gaudere te oporteafc potius quam lugere.
Surgit muliefi longaque ducit fufpiria, nec obdormicin
ftratu fu o ,donee fignum'ad'conflirgcndhm commouea-
tu r à monachis : quo commoto àcccdit ad Ecclefiâm, ali-
qua de vifione quam viderai probatura,nihil ehini præter-
iit de pollicicarione fanfta, fèd quæ fuerant diuinitus ninà-
ciaca,mdtimplctanofcuntur. Verum vbicantato réfpori-
fb,antiphonam car cru a fùfcepit mofiachoruni i aùditgeni-
trix paruuh voeem, cognofcir ^ & gratiasagitDèô. Sed&
illud quod martyris ore promiffiim habebatur,prorfus im-
plerum eft,vt omnibus diebus vitçfiiæ Cùmaccefliflèt millier
ad pfàllentium; voeemaudiret huius infàntuh inter rè-
liquamodulaminavocum. Cum autem Gunthchramnus
rexitafèfpiritalibus aftionibusmancipaflèt, vtreiiftisfè-
culi pompis thefauros fiios Ecdefiis & pauperibus eroga-
re t, accidit vc miflb presbytero thüncra fratribiisquifan-
ftis Agaunénfibus defcraiunt, ex voto tranfinitteret, præ-
cipiens prçsbycerovtadeum rediens,fànftorumfibireli-
quias cxhiberec. Igitur dum irhpléta régis præcepcione,
cum his regrederecur pignoribils, Limanni laci per quem
Rhodanus influit, nauigiumpetit. Extenditur aiitem la-
cusille in longitudine quafi ftadiis quadringentis : latitu-
dine autem, ftadiis centum quinquaginta. Denique re-
uertens presbyter,vt diximus, cum nauigium hoc fuiflet
adgreflus, fùbito tempeftas exortafluftos tollif.ad fide-
ra fiirgunt vndarum montes , & nunc puppis nauicu-
læ proïadehifccnte fertur in altüm , nunc iterum demerfà
puppeprora toliitur in fublime. Turbanturnautæ, & nihil
aliud nifi fbla mors in hocpericulo præftolanrur. T une
presbyter cum videretfe his flüftibuS obrui,&fpumis vndarum
ipfàru gràuiter opetiri, extrada à coll 0 capfula quæ
fànftorum pignora conrinebat, vndis tumentibus fidus
obiecir, ac fànftorum præfidiüm clara inuocat vo ce, di-
cehs, Nepeream in his fluftibus, vif eurem veftram depre-
co r, martyres gloriofî, fèd potius qui iugiter pereuntibus
præbetis auxilium, mihi quæfo d ex tram fàlutis porrigere
dignemini:fluftus opprimite, nofq; adlittus optatum Ve-
ftriadiutorij ope deducire,&hæcdicens,ceflàntè vento,
decedencibus vndis ad littus euefti fuhr. Hæc ab ipfb co-
gnoüi presbytero : in hoc enim ftagno ferulit truftaram
pifeium magni cudinem vfque iad centum librarom ponde-
ratrütinari.
Eft &adfèpulchtum fànfti Viftoris Maffiiienfis martyris
mira virtus, Nam cum fæpius ad eum accedentes infirmi
fànentur, reliqdiénergumeni tamenmultum fèconli-
dentes.& martyrem déclamantes,Cieftisdîémonibus libe-
ranru r. Aureliani au te' patriti j fèruus à dæmonio correptus,
dolendo exitu cruciabatur, itavtpleranq; propriisfèmor-
fibus laceratet:fèd adduftusàd bafilicam fànftfi eu fè eXuri
eius virtute falèretur,debacchans per totam ædem die ter-
tia mu ndatus abfceffir. Qui in tantum fidei merito r obora-
tus e f t, v t déinceps humilitatis capiüis, abbatis fortitus
ordî nem, monafterio vni præponei etur.
Eft apud Nemaufènfis vrbis oppidum Baudillij beati
, martyris glorioiûm fèpu Ichrum , de quo fæpius virtutes
mtïltæ manifeftantunEx quo fèpulchro laurus orra, 8c per
parieren) egreflà, arborera foris fecit fàlubri coma vernan-
cem.Quod iæpe loci incolæ in mulris infirmicatibus habere
cælèfte remçdium fùnt experti.Pro quibus virtutum bénéfices,
cum plerunque nudaretur à roliis, vel ipfà quo-
dammöldo cortice, arida eft eflèfta. Vndeqtiia morbosab
eamuharum infirmitatum diximus depelii,longum fuir
firigulos quofq-, memorari:ideo hæc fûmcëreputaui,quod
eà mèdicamenrâ largiendo aridam e ff ftam dixiV, Nam
fertur celebi e d negbciàtore quodam in oriente de his fo-
lii%;deportàtum pigitüs fuiflè : fèd. priufquam1 portum ne-
gociaéoradtingeret,energumenus in Ecclefiaadire'ßaudil-
lium martyrem Orientalem plagamftupéribuspopulisde-
clamauit. Oftendit aurem beatus martyr & in allis virtu-
tém fiuam. Aram vero Theodorici régis Itàhci dux,dum in
Arelàtènfi vrbë refideret. exftirit eiquidâ archipresbytef
J L z 5, parochiæ
Puer de-
funftus a
C«f. 77.
& t - 7«.