H
ijl!
■fi
nemdùâuse ft. Sid in bis omnibus fuperamw propter eum qui '
dihxit tios. Has omnes tribulationesad nihilum ducimus
propter eùm,qui qtiamnos tantum dilexit,vt pro nobis
raoi6retur:& qnandoprôeius nomme morimur,tunc ma-'
xime triùmphamus. Certmfum enim, quodnequemors, neqùe
y,ta. Certus fum, quia nec fi mihi-quis mortem minetur,
nec fi vitampromittat æternam. Neque angeli. Nec fi fe an-
gelum à Deodïçat dire&am:ficu|ipie ad Galarçs ait. Ne%.
prMipatus,nc%inftantia.Nçc fi in præfenti honorera confe-
ra t.N ^ /« r« ^ .N èq ; îi præfcntiabona,& in future gloriam
prorai trac. NcqUè for tu mime s. Neque fi virtutes opeietur.
Neque altitude. Regni eoelornm vel fàpientiæ. Nequeprofun-
dum. Neque proflinâitas.feientiæ, velinfernus.Negwecréature
alia poteritnosfeparare. Omnetu penecreaturamnomi-
nauit,8erion fuit his contèntus, & addidit, etiatn fi fit alia
creatura, non potent nets fèparare à charirate Chrifti. Vn-
de confiderandum qua fide credideritChrifto. A chari-
fateDeiquaeft in Chrijlo lefu domino noftro- Chériras Chri-
fti non in hoctantóm eonftat, fi quisdicateum fe dilige-
re : {cd etiam quæcunque ianétis eius fiirnt,fibi fieri ipfè
teftatur, dicens, Qui vos recipit, me recipit,&c. Etloan-
ftesa it, Sifratremtuüm quem-vides, non diligis, dómi-
num querri n on vides quomodopotës diligere ? Imo di-
leëHonem Dei in ftatribus voluit oftendi. Quoniam, in-,
quit, Deus diledio ëft, 8c caetera. Et dominus, In hoc, ait,
cogridfiretur, quia difcipuli mei eftis,fivos inuicem dilexe-
ritis. Sidilighis frit, mandatatà mea fèruate. Ët, Q u i audit
yèrba mea,&facit ea: hiceft.quime diligiç.
^Wverïtatem dico. Quidam dreunt, quüdrem incredibi-
lem didturus : id eft, quod fè vellet eue anathema à Chri-
"ftopro Iiraei :,primum quadaitt téftatiohe fâtisfàciat. Sa-
tisfacit Iudæis ie illos non odifilè, fèdeorum caufifpluri-.
mum coritriftari quod Glirifto credere nollent, quieisfue-
rit promifliis; In Chrijio non tnentior. Qxricunque ergo ba-
ptizatus eft, aut veritatem dicit, aut rmtndacium : quic-
quid facit, in Chriftp facit, cuius eft membrum. Et quicunque
in baprizato peccat, in Ghrifto peccat, ficut a it,
Sic autem peccantes in fratres', 8c péjrcutientes cqnfcieri-
tias eorufn infirmas j in Clirifto peccatis. Teftimonium
mihiperhibente confcicntia mea. Ille verum loquitur , cuius
conlcientiateftimoniump c rh ib e t,& non ilium arguit in
mendacio. Inffïritu fanéto. Non fiófco. Qupnianitrijünaeft
tnthi magna ,& continuas dólor corda meo. Eo quodviderim
to s non crédere Deo. optabam egcipfè anathema èjfe à Chrijlo
pro fratribus mets, qui funt cognafi mei fecundum carnem:
Optabamaliquando, non.mine optarem. Sciebam enim
quöd iplbrum erant omnia : led cum cognoui veritatem,
coriuerfus film qui tam infidelis fu i , & illi non conuer-
tunnir. Qui funt Ijraelita, quorum adoptioeft filiorum ,'& gloria,
ér tejldmenta & legislatjo, & obfequium, &promijfa. Re-
fe rt&quid dimilerit^ vt cognofeas , qua: vis fit, qüæ eum
potuitab illis ièparare. Quorum patres. Abraham, Ilaac, &
Iacob. Et ex quibus Chrijlus fecundum carnem : qui eft fuper omnia
Deus. Goritra Arrianum,Manicheum & Photiôum*: ièd
8c cpntraNeftorium, quicnegat lècundum càrnemdomi-
mim Chriftpm. Benediftus in Jècula, amen. Et Thomas ait,
Deusméùs,& dominus meus : quod ille confirmât di-
teris, Qmavidifti,ideo credidift& Nff» autem quod exciderit
verbum Dei. Quia iuperitts dixèrat, dolere le , quod genus
Iffael fuó viriöexcluderetur à regno, quorum haeç omnia
fuerànt. Hic oftendir, illos, qui no'n creduht, nori efïèn-
lios Âbrahæ, rie omnibus Iudæis prædicare putaretur 8c
dicêretur. Ergo Deus mentitus eft Abrahæ f Abfit,
Hinc incipit ratiodnari,curalto, & iufto D e i iudicio, re-
pulfis Iudæis genres fuut intiomifïæ. Non enim omnes qui
exlfraeli ijfunt Jilijl/rdel: neque quiafemenfont Abraha, omnes
filij. Si non omnes, tarnen aliquanti, qui inde ele&i funt,
&ft£ti credentes : fi non ouines qui ex Ifrael, ij funt If-
rael,ergo ecöhtfario multi qui non fimt ex Ifrael, ij funt If-
rael. D ïd t Saluator, Ecee veré liraelita, in quo dolus non
éff. înqiio ergo dolus eft, hori eft vére Iffaelita. Sedin
ffaac vocabitur tibiJèmén. In Kàac tùnc etiam vocati fiint
filij Abrahæ, non in Ifinael, cum & ipfe lemen eius eftèt.
iHcftihon qui filijcarnis, hi jilij Dei : Jidquifilij Jhnt ftpromif
Jionii, ajlmantur in femme : Promifiionii enim hoc verbum eft
Etlfmaeienim fecundum confiietudinemnatuseft ex an-
cilla: Ifàacvero plus habuit quamnatuta dabat, qui iam
de fèriibus p er repromiffionem natus eft. Ita & nunc
Chriftianos promiffio fàcitfiliosAbrahæ, noö càro& imi-
tatio fidei ëius, per quam iuftificatus eft, & meruit v tin
femine eiusbenedicancur omnèstribusterræ, non dreun-
cifio. Secundum hoc tempos veniam & erit Sara film . Non
Agar andllae, vt oftendat pofteriorem populum efte repro-
miflionis : fic & in I6ac. Nonfolum autem iUa,fed & Rebecca
Non folüm Ifmael, & Ifaac, qui quamuis ex vno Abraham,
tarnendiuerfis matribus nati h in t,n o n fuere vnum
a pud dominum, fed etiamjacob &Efàu, qui ex vno func
de Rebecca nati concubitu lantequam nafeerentur, apud
> Deum, per eiuspræfcienciam funt ad inuicem feparati,vt
propofitum Deiin praefeipntia fuà manerec, quarepü.dia-
tiirus e à t Iudæos incredijos, &?gentibus.fine yllis meritis
erat mifèricordiâm donaturus. ' H oc toturftagit, vt ofteri-
d at, apudDeum prærpgatiuam generis non valere : nee
eum perfonam alicuius accipere : quod his vult firmare
exemplis,quæillipoterant in calumniam v e tte re ,de his
ipfis oftenfuruSjDeum quod veli^fàcere,neminem ei pof-
•fe cöntradicere, fi voluit generi eorum aliquid pröprie dare
, 8s nune quos voluit eligerë. Ex vno concubitu habens
ifaacpatris nofiri. Cum enim nondum nati fuijfent, aut aliquid
egijfent boni aut mali, vt fecundum feleftionem propofitum Dei
pnaneret. Ex vno duos, quæ intelhgicur prima geminos e-
didifle, ip eo quod quafi nouum fibi aliquid accidilfec,
perteiTitadpminum incerrogat. Non exoperibus, fed ex vacante
diftum eft ei. Mai or ferüiet minor i. N o n in Iacob &
Efau.eftimpleturrï', fed in figura di&um eft populi Chri-
ftiàni, qui prælatus eft feniori populo Iudaeorum : ficuc &
Effraim&Manafïèspræfiguraueruntpopulum iuniorem,
id eft, Chriftianura, qu i funt mütatis m anibus benedi-
6H. sieut feriptum e ft, Iacob dilexi y Efau autem o.dio habui.
Q uodin Genefi di&um eft, hoc Prophetanonde ipfis, fed
d e filijseorumrefertimpletum .* quod teftimonium Apo-
-ftoiusfurriéns curiofitatem & calumniam repreflit, affe-
! res quod nullafitiniquicas apud Deum : fed quicquid agit,
autmifeiicorditer, jutiudicialiteragit. Quid ergodieemusî
Nunquid iniquitas apud Deum ? Abfit• Adhuc rariocinatur,
& proponit fibi quafi contradicentis perfonam., & tefti-
monijs fuperat, quod voluntatidomihi nëmo valeat con-
tra ire, ipfo Moylidicente, Mifèrebor cuimifëreor: ideft,
Si ego b onus, oculus tuus quare neqùam ? nunquid tibi
töllo, quodalij dono ? In præfcientiamca decreuiin oli-
uam oieaftrum înfèrerë, quid ad te ? Moyfi enim dicit, Mife-
rebor cui mifireor:& mifericordiam praftabo,cui miferebor. Quia
cui miferetur Dëus, vocateum,&infpirac,vtcfedat,&cui.
mifericors fuerit, v t credac, mifericordiam præftat : hoc
eftjfàcieteum mifericordera,vtetiam bene operetur.Vn-
deeuidenter confiât, omnia bonaeffe à D eo ipfo, qui eft
Saluator omnium,maxime fideliü.Sed dicit aliquis, Quare
ilium fic, & alium non fic : & cur non omnes æqualicec?
nunquidpêrfbnarumeftacceptorDeus? Acceptio perfp-
narti ibi re&e dicitur, vbi ille qui iudicat, relinquens caufie
meritum de quaiudicat,alteri contra alterum fuffi agatur,
quiinuenit aliquid in perfena,quod lionore,vel mifericöp
idiafitdignum. Si autem quifpiam duos habeat,debitores,
& alteri velit debitum€imittere, & alteru exigere : cui vult
donar, fed neminem fraudat : necacceptio perfonarum di-
cenda eft; quando iniquitas nulla eft. Alioquineis qui pa-
rum intelligunt. poteft acceptio perfonarum videri, vbivi-
neæ domimfs operarijs.quivna hora illius opus fecerunt,
tantum dedit, quantum illis.quiperculerunc pondus diei,
8c æftus: sequales faciens in mercede, quorum tam magna
diftantia fuer^tinlabore. Sed^juidrefpondit dehacvelur
acceptione përfonarummurmurancibus.? Amice non fa-
cio tibi iniuriam, &c. Nempe hie totaiuftiria eft ,.hoc vo-
lo tibireddi, huic donaui : neque tibi aliquid abftuli, aut
quoddebebatn vel fninufe-vel negaui. An non licet mihi
quod volo facete ? & c. Sicut ergo, hie nulla eft acceptio
peribnarumj, quia fic alius gratis honoratur, vt alius debi-
to non fraudetur : fic cum fecundum propofitum Dei vb-
catur alius non voeatur : vocato datur gratuitum bonum,
cuius boni eft vocatio ipfa principium: non vocato red-
Wk
»
dirur debitum malum.quia omnes rci fimt pervnum, per
quem peccatiirn intrauit in miiridum. Jgitttrnon volenttsne-
*quecurentiSyfeamifeiemispft.Dei. Cónclüdftdifputäfionem,
Äcobijcit teftiinonia d e i)naradne,vt Del iudicia^cintre-
mifeamus pbtitis, quam dif2iitiamUs:qu{aplerunquéffunt j
. occultä, nunqiiah) tarag rant iniiifta, quia.verum eft quodr
& cufrentium curftirqi|fe diligit ,8c fine illiu^gratia h u t
lmscurfiisfuumlbrriatpf efféd:u|ri: fieüt dipir^cclefia-
ftësyNoiv eft^eloëiümicürfiis, nec fortium pneliiim, 8c
Dauid, Nifi dominus jedlficarit domtim; in vanum labd-
rarunt, qui,«dificaiit earri.. Ipfiiis ergp.auxilium implo-
randum eftj quiop^atiiVoriinfa in omnibus. Dcq^t ergo
ctirrere Chuftianus, 8c nunqiiam pfafiimere de mis viri-*
. buji currer^debet- & Dei p‘fa:cepfa i-nplóre: fed äriröga^
te fibi nïhildebet, ff'ciïnduin iftud, Qiti glqriatur * in do-,
inihqgloriemf. Hoc «ra tra^' los-, qui 4e ffi'S nieritis äc
viribiis prxfmnebant. Nam 8cipfqcürrëbac, quando eft
1 Vëritusriie Bifhiniam, flcutin Aëlib.iis A^bitorariiin legi-
ibllS: pVe.do,quiainanis eiiis.,t:urius eirat hituruS i fed illiic
ab'fpiritulaniStodiréélus eff,^bi pradicatiocius profice-
I ret. l^jliil&l Däuid clamabat ad dominum i Gt cfiiis meos
djrigefèciih'durii élöqitiiim tüum. ,Sfne dubiq inanis eft
f| dtrluSnofernifigrëfiiisnoftriddqmino difigantur. Narri
&èquüsppteft currere i fed fi nón habëaftèdorëm \ in-
ft’ërfiSS: prjeceps praeuqiitat, & reCthm i t ^ p o n ambu-
I n-. Ira & nos fine Deo &guuia eius. Qüisaucem homi-
'num Kaberpuêeftatëm tali^dfuatrihgere.mëpcfm fuaiii,
qua eius voluntas hióuejtiir ad fidem.f Qdii-autem:ahj-•
iriqampletftittir,quodeuid non deledat? AUtqtlishabet
Tn poteliite, vt ei vel occur rat, cjuod eiim ddedar.- poilir,
, veidéleëtctcüitloccilrr^rit ?*Cum ergoeanosdelepfant,
'4uibusproficfimiis,a Dec) irifpirätur hoc, & gtacikDèft
pfxbetiir h o c , liori hum ndftrdyvel indiiftria, aiit ope-1
I flihi idëritïs.cclmpardtür: quid vt fit niotds voluntatis. vt
fitiriduftria ftildij, vt firiê opera cKaritate ferueritia, il!e
tribuit , ille largitur. Perere enim iubemur, vc accipia-
iic quaérerëjVcinueniamus: pulfare, vt apferiatur nobis.,
Norinealiquando ipfii oratio noftra fic fepida eft, vel
i poriusfrigida,&penenull^ ? Iriio orniiirid interdumjjgsH
nulla.ytheque hociri nöbis curii doloreaduërcamüs-.qüia
h velhpe.dplèhiÜ^ iam oramus. Quid aliud óftenditur
nobis,pjfi qiuä & perere, Scquicrere, & pulfare illeconce-
ftit, qui hxfe ^j^iciamus iubet. Igitiir non volènfis, nec
. ciirrpntis, fed miferentis eftEjei. Quando quiderii nec
vèllë, riec cürrerë, nifi ëö móucntë, ätq^ excifanrë jpötefi-
rn ü§» DmieninifiriBtüra pBaraotfi ’JQuia iti hoe ipfum excitdui.
ïèyVtofiedum in ie VmutefaeatH', & vt ahnüncïetur nomen meiwi
Invniüerfa ieitïa. Vnüfqiiisquëniodö &finepeëcatofum
cbfcplffö piihittir. Alicjiipfies etiam in p'raütenti, ficut
Sodomitar, 8c Gomorrei. Pharao ergo iam exceflèratmd-'
Hum, &quoniamdignuSeratperditiohe, voltiic Déiis illius
exëinpldomnibus tirriorem incutere, & vt agnofcé-
fë|pdpuluSéiu^quiëiituiüs ëfat de ^Egypto, virttttëifl'
ipfius, &iuftitiam, lie ipfï fimilitët peccareht,1 aut timë-
ientaauëffaridsfiids,^dluitèds taü vltione nortfblumab'
imminenti përiculolibérarëifèd etiam ad cauëridumini-
quitatëni in pdftcrum tërröfë iu è pofènttó pfxmünirë:
DePHaraoriè&ficiikëlliglpdteft,yt dicätdf përDëi mi-
’ fericordiam ihdüratu'si.qdoniam^qüandd Äloyfe orante
1 cefladitplaga,illeiridürdbatüt,&quarhuis fcireteüni int
èflë indüratum vtiidhpöflitëohüerti; fafiièri Böriitatêtti
fuäfii dftenefit Naiii quod d j iit, Excitäiii: id ëft, prodi-
. di, ndh fe c i: quomdddfialiquis 3uÖ vafii plena; vritim
j ciiiif Ba'lfaLmcr^ alter um ciiiiiftercote, Veiirilèt j pdörem
fiuë{fe’£orëra p rödit,pdh genërit. Ergo corn vult mifer&
' iür, fy quem vult ihdurui. Miferetur mak.ua bdiiiiate i 8c
ÖbduratrihUiiniqüiiiafe^ mifèretut bdiia ttftktendö/öB-
• a ^ td ig n ^ re tc ib rte h d d ; tjnquahifi diccfet,Ergd ficih-
felligifis9 fi ëüi viikmiferètuf,1^ quem vülr iridürat, fec]tii-
tur fiuellcdkuin vë,ftrpm,vt difcatis,' Quid adhuc redatgui-
ihtir ? qiidd vult iplê, hp’c fäfcimus. Scnlit ApdftoluiS quid
njöiieret carhalgm intélleS:um edruiti, 8c nbi yerbacöri-
'traditytis, q n é Appftolicaaiudritateêoercërétjöppofiiir. •
, Ait eriini: Dicis itaq^nihi,Qu/dddbilc conqüerilur: Nam voluH-
iatiemjiiis refijlit ? Refporiditq; iftä dieëriti. 0 homo tu quis
Biblioth. Vet.Pair. font<6.Pari i . *
&quirejp0ndeasj)eb? NÜhquiddïCitfigmentum ei, qui JèÛHXit,
qùaremefecifiificïBeinée fècutüS tammagnuiriabd itdmqj
^crecupi,qudnbiinapèfidndutri.efTet hbmjnib. uidica^qr,
8c apperüit dicens. Si autem yulens D. us often d ere tram, C' 'i:-
monftrarepotenthimfuaniy/iijimiminmulta pJukntü vafa ira,
qua perfefta funt inperdiïione\ vtofitridcht diuiilos gloria ß a pi
vafkn.ifericprdïa. Hqëefl^gratizëDei n.dh fphim adiutorifii
yéiumeriam doen m én tu m. Adiiuoiiiim (cilicct in va-
jfiSmifènrbrdiæip v ^ säu tem ii^d d c 'um en tiith . Irteis
enim. ofteiidit i’tam ; ik, dëinonftfat poteiitiam fiiarn
quiaTa^pPtensei^bonitas, vt bene vtatur étialii malisj
8c in eisjftptas faciar dluitias glorf^fute ihVafà noifèricor-
diæ : qWniam quod aB iræ yafi.i cxigitj.iufluia puniefitiâj
hocVafis mifeiu o^d æ dimitrit gratia lfbetantfs : neebe-
freficium qiiodnunnuilis gratis tribuiiUr, appareret, ftifi
Dcus alijs ex-jradem mafia pdriter reisiufto iüdiciocön^
, demnatis. quid vcrifquedëberetur o(tenderer. Audi et-
iani inregrani Iqci iftius ititerprebtionem beariffiini pä4
tris Augiiftini. Nani de PHafaorieita'rèlpöndetur : Priö-
ribusmeiiris^quibüsafflixitin regno fito peregrin o s', di-
gntim effë^um cui obdiirafetitr cor, vc nec manifeftiffi-
mis figr.is iubemis Dei cfréderet : ex eadem ergo mafia, id
efl,peccütomm,&vafa m iiericórdixprotulit.quibus füb-
uenirericum euin dcprecafehtur filij Ifiael, Ôc vafà iræ
quorum fiipplicio iilos erudiret. ideft^ Pharaohefn & pda
puliim éius : quia quamüis eflèut vti?iqiic peccatoircs, 8c
pfopci feuad joâirifnaff'm pertiiierent: aliter rafiiëh tra-
Ctàhviieraiic, qpi viiiDfeo -jngemucrarit, vt èis fubueni-
fetï aliter■jllijiiib quorUfh iniuftis oneribus gemuerant.
pertulit ergo iiiraultapatidhtia vafàifæ, qdæperfe<5la flint
. iii pei ditiöliem, Ét eo ipfo,quo air. In multa fiatiëntiâ i fa^
•vtisfighiiicauitpriora'èdrum peccant, in quibus èos perttl-
dt, turn vinàcare : quando de eorüin vindi^afiibuënièn-
diun rrat ijs j qui l bcrabanttir : vt notas fiicerët diüitlaâ
gloriæfuæinvafàmifëri Ordiæ,quæpræpafauit iii^ldria;
Hic forcafïe conturfiatus adillam quæftfbnem tèdifti,Si
cùi vult mifèretur, 8c quemVuJtôbdiirat: quid adhuc co-
querii:ut?völüntari eius qiiis refiftir ? Prörfus ira eft, vis
;,npn vis, ciii vult mifèretur : 8c qiiem Ytilf'ôbdiii'at. Sëd
vëlleDei qui§impiiis dicatiriiuftuni:, cùi etiaiti ipiêËha-
ràp claimt, IufttiseftDëus: ëgö aiitera 8c pbpülüs toèai
iniilfti, quia hæc voluntas Dei iniufta eile non potefî. Ve-
nitenim de occuitifliniis iheriris , quæ ip 'b f peccàtofcs
dii cérnurir. Nam ciitn propter generale peccatum vnani
maflaiii fecermt,nori tarnen nullà eft inter dips diuëtfitas
: quia funt miilti peccatptesnàturàlitermôdërarevi-
uentes , p ë rq ü o d qiiämuis.pbfiduiTl fint iiiftificäti ; Üi-
gni taniën cifiçiatituf iùfiifiëatiôiié i & non præcëdet iri
alijè peccatoribùs propriô vitio, vc dignifintobtunfid-
ne, habëntes ëuridëtri Apoftplu m. alibi, dicèritèrii ^Q u o -
niam nonprobaüërurit Dëura hàbëreih noticiam, dédit
dlos p tu s ih rëp'robum fenfiùh. HoC ëft, qtib'd obdùrà-
uiïcôrPhâEapni. Quod aiité illi non prbbàuériint Ôèiim
habetèiii noticiam, hoc èft qubd digni èxtiterùnt dari iri
reptqbiftn fèiifufii : tarilèri verurii èft; qüiahbÜ volëiitis,-
fcurfentis,fèdmifèrentiseftDëi. Quiâlîprp'ëble-
üiPribus qriifqûèpéccat/s,dutCertegratiipribüs Scfriultis,’
^ jh ch magrio gèniitu &dolbte pcenitèridi riiifèricordià
Dei dignus fuërit, nori ipfius ëfti'qui fi rcliriqüërëtür,iiite-
firë t:fëdihif|ièntisDêi,qui ëitis prètibüs, duloribùsq;
lübutnit. Partira eft ènifi» veile, qüaniuis ëtiamvt velirhiis
VoiuritaS à dqiriino pKêparatur : tariitn r vt tfixi) partim
ëft veile, nifi dominus îiiife^eatùr; Sëd D.ëüs non riiifétè-
tiit, qui ad pacèmvocacvnifî .voluntas iam qui.derfi fariata
præcefltrit : quia pax hpjçniniBus bonâfc vpluiicâtis: Et
quonibdb riec vellè quifqüahi pcMeft,nifi\adrilbriitüs &
vbeattis,-firie iÉfririfëcris,- vbi nülîus lipmifiumvidet, fitië
e^tia^cü^èriètmpfaëtbfbriaritëfn,' autpét- aliqna figrid
vifiblliai eflicftrir vt etiarii ipfcpn ’pelle Défis opërctur itt
npbiS Ad illarii enim coenani, quam' domihul d itit iii
Euângéliopræpafatam.nec'oiririesquivpCâri fiinè vérifié
vôlüètuntiiiëq; illi quivënèrunt,vériire pbfîènt ,riifi vbea-
réritur.’Neëilli dèbef flbitribuèrè qfii vëriertinf>qiiia‘ vpêa-
ti vèriërùjnt .-ncc illi qui hpltiérunt Vèriirë, de bent altè’ii
tribüerë^fed èantum'fibi : quoniarii Vtveriirënt vocati erat
D lu Hbc