A
Cap. r.
Guntli-.v
boni us-
EcclefiaSMarcelli
Cabillo-
Cap.j.
iGiinth-.' ;
chramnus
Chlorhariu
baptifnio
Cap.4 .
JMommo-
•Cap.^
tat H^pan.
C a p . a.
iLeupildo
Richardus,
Cap. 7.
Gunth.Sc
Childcb.
fcedus. •
D
Cap. 8.
ChildeSaeri
tus infidiaiGothi
Ar-
rianifmo.
lenunciât.
Cap.9.
Imperatiix
■p6_________________ ______ ___________ _. GngoniTwonenf .
legendolimul Sc audiéndo, awdeniquevidendo, cundta
*omnino,quæ cçrraçognouiyin huius libelli voluminefcrj-
bere voluicuriofiffinie, quantum potui, omnia infeiendo, 5
a t co'd em inci pie n s te m p ore, quo h jftoria Gregorii finem
fuum fortitaeft. ^
Gunthchramnus rex Francorum cumiam annos ij.Bur-
gundiæ regnum bonirate pit nusfoelicitcr regetét, cum fa-
^eerdptibuSvciquéiàcerdorisinftaiTe oftendebatj $c cum
leudiscratapriUimus, elecmoiÿnampauperibus large tri-
buenS^antæprofperitatis jegnum tenuit,vtomnesetiam
vicina- genres arnpli11) mas de ipio laudes canercnt.
Anno 24. regni fui-dluino amore Ecclefiam bead Marcelli,
vjpi ipfçpretiqfosrcquiefçit in cotpóre, fobùrbano
Gabyllonenày fed quidem tarnen Sequanum territorium
mirifice&'fcfcrter aêcfificàri iuflity ibiquemonachis con-
gregatis .monafterium cond'dit,ip(àmque Ècelefiamrebps
plurimis ditauit.Synodum.40- Hpifcop'bru fieri præcepit,
&adinftar infticurionis monafterii fondtorum Agaunen-
iium,quodtemporibus Si^fmundircgis ab Auto & cæte-
ris Epilcppis ipfo principe iubenter fiierat confirmatum,
huius Synodi coniundtione Monafterium fandti Marcelli,
Gunthchramrius inftitution'cformanduiri curauit.
Hod anno Gundoaldus cum folatio M ummoli & Defi-
derii menie Nouembri parcem regni Gunthchràmni præ-
fompfitinuaderey& ciuitates guertere. Gunthchramnus
Leudigildum comitem ftabuli, & Ægilanem pàtricium
cum exercitu contraipfosdkexit. Gundoaldus tergà ver-
tens, Combanem ciuitarem latebras dedit, Sc inde de rppe
ab Ofone ducepræeipitatus interfe,
Curaque Gunthchramno pe'rlatum fuiffet., eo quod-
prater fous Çhilpericus effet interfedtus,feftinans perrexit
Pàrifios i ibic(iie Fredegiindemcum filio Chilperiçi Chlothario
ad le vèriire præcepit, quem inRiolo villa baptizari
. iubet & eum de, fandto lauachrö excipiéris in regnumpa-
trisfirmauiti - . -
Anno 22. regni Gunthchràmni Mummolus Senuulà
iufïîi Gunthchràmni interficitur, vxoremeiusSydonianl
vna cum omnibus thefouris eiüs Domnolus doméftiçus ÔC
Yaldamârus Gameràrius Gunthchramno præfentant;
Anrtö z6. regni foi exercitus Guntchramni Hifpanias
iugreditur,ièdlociinfirriiitategrauatus, protinus adprö-
pria reuertinir. Anno 27. eiufdem regni Leügififtus à
Gunthchramno patricius partibüs prouinciaè ordinatur,
•quodhUus Childeberti régis Theodobertus natusfuiftèt
riunciatur;
'■ Eo anno nimia inuridatio fluminuth in Burgundiafuit,
vtëbrum terminosnimium trânftenderent. Ipioqueanno
Syagrius comes Conftantinbpolim iulïii Gunthchràmni
in legatjonëpergit,ibique fraude patriciusordinatur.Cce-
ptaquidem’, fed ad perfedrionem hæc fràlis non peruenit.
Eo anno fignumap paruit in cceloj globus igneus decideris
in terram cumIcintillis & rugitii, iploque anhoLeilpildus
rex hifpaniæ moritur, & regnüm obrinuit Richardus filius
eiiisi Anno 2^.,iëgni' Domni Gunthchràmni aliüs filius
Childeberti nomine Theodoricushatus rtünci^tur; ,
I Gunthchramnus eum Childebertó pacem firmat durii
Andelaüm coniunxiti Inibi mater & ioror, & cpiiiunx
Childeberti régis pariterque fuerunt, ibique fpeciali con-
uënientiainter domnum Gunthchramnum & Childeber-
tuift fuit cohuenturii, vt règnüm Gunthchràmni poft eius
dilceflîim Cjùldebertus aflunièret.
Ipfoque témpore Rauçhingus, & Boft», Gunthchram-
nus , Vrfio & Bertifridüs optimates Ghildeberti régis eó
qïlodeum tentauerant interficerè, iplo rege ordinantein-
terfédifunt, led & Leüdefridüs Alamannorum dux in of-
fenÊmàntedidi regiisincidit, etiani in latêbras iè dedit.
Ordiiiaras eft loco iffius Vncilinusdüx. Eö anno Richardus
rex Gdthorum diuinOample<ftenSi Chriftianam reli-
gionem amore prius lecrétius baptizatuf :poft h*ö omnes
Got hos, quitum A rrianàmfètlam tenebant j Toletüma-
dunarepræcepit, & omnes libfos Arrianös præcepir fibi
prælentati, quos in vna domo colldcatos incendio cöncre-
mareiulïit,& ad Chriftianam lcgé baptizare Gothos fecit;
Eoannovxor Atnulphi impèràtbris Petiàrum nomine
Çæfàreavjrum relinquehs, cum quatuor pueris, totidèmque
puellis ad beatum Ioannem perrexit. Cumqueab ipfo
'Ppntifice fuifle^baptizata, Augufta 'Mauriti^imperatoris
earn de fandto iufce’pitlauachro. ‘Qualm cum vir iuu? impe-'
ratorPer&ruin perjegationesfapius fepeteret, & Mauritius
imperatorvxo'remeiusefienefeiret, nine Auguftavi-
deirsearn pulchenimam, lufpioatur nc'ipla efier quamle-
^dri quajrebanbjdicehfq; eis;Mu lie r qiisuam dePerfis hue
venrrJdi-cens,fe vnam,'elFedepopulo : vide'te'eam, forfitan
/plafeftqua'mqujeritis. quam legati videntes prpniiiuer-
ramadoraiierunr, dicentes, iplain elle eorum dominam,
quainqu£erebant.D'icitadeamAtigufta,Reddeillisrefp6-
fum.tuii c ilia reljioridi t,Ego cum iffiliioh 10^110^7710.60^
ram infer canuni efttfi conuerfiChriftiani ficut& ego fum
efficientur,timceisreTpohdebo.Legativcroani'molibehti
baptifmi gratiam accipiuht. Pofte^ dicensadepaCklara:
, Si vir meus voluetit Chriftianus fieri, Sc baptifmi gratiam
accipere, libenterad eumreuertar. Nam pcnifusaliterad
ipfum nonrepedabo.Legatiid imperatori Perfarum nun-
cian tes, ftadmill'e legatione'ma'dMaiuitiumimperatorem
mifit, vt iand'us Ioannes veniret Antioch iam, ipfo tatdan-
te.baptifmum velletaccipere. T unc Mauritius Imperator
infinitiflimum appaiatum Antiochia: fieriiuffit. ibi impe-
rator Perlarum cumfexaginta milhbus Perlarum baptiza-
tuseft , &perdua s hebdoma'das k|oanne & reljquisepi-
fcopis Perfice ad plenitudiiiem fiipra feriptum numerum
baptizantur. Imperatorem ilium Gregorius Antiochia? e-
pifcopusluftepitdelauachrp. Arpulfus imperator aMatv
j ritio imperatore petens vtfibi epifeopos cum elero fiiffi-.
ciente daret, quos in Perfiacollocaret, v t vniuerfi Perjfida
baptifinigratiamadirent, quod Mauritius libenti animo
prkftitit, fummaque celeritate omnes Perfidy ad Chrifti
cultum baptizantur,
Anno^S.Gunthchramni exercitus in Hilpaniameiufdem
iuftu dirigitur, lednegligentia Bofonis qui caputexer-
dtus fuit,grauiter a G othis exercitus ille trucidaturi
Ahno jo.regriifu^rafdiptiprifeipis, tunica dominino-
ftri Iefu Chrifti,quae eidem in palfioneiublataeft, & a mi-
litibusi qui eum cuftodiebant eft fqrtita, de qua Dauid
brophetadicit:Etfuperveftimentameapofueruhtlbrtem,
Symon filius lacoj? per lduas.hebdomadais multis cruciati-
busaftedus tandem profitetur iptam tunicam iiiciuitate
I Zafad procul ab Hiferblblyftia in area iharmbrea pofitam
eftej quam Gregorius Antiochenu's & Thomas Hierolo-
lymbrum, Ioannes Conftantinojpolitanus Epilcopus cum
aliis multis epilcopis triduanum fobientes ieiunium, exin-
decondigne cum area marmorea qvte leuis efteda-erat,
quafiexlignofuiflet, ordinepedeftri Hicrololymam cum
deuotione fandtiffima perduxerunt, eamque ia loco vbi
crux domini adoratur cum triunipho poliierunt. ^
Beppelinus dux Francorum fa&ioneHebreariieodem-
que duce aftritahhis interficitur. Vnde poft Hebrearius ad
fummam paupertatem rebuS fuis Ipoliatus peruehir.
Anno ji^regni Gunthchramni Theudifridus dux vltra
I ora nos moritur j clil lucceflitVuandaimarus in honore
ducatus. I^lbque anno Ago dux in Italia lupet Longobar-
dosiaregno mblimatur. Anno32; regni Guilthchramnij
ita a, mane vfque ad mediam diem fol minoraths eft* vt ter-
ria pars ex ipfo vixappareret; .
Annb 33-regni Gunthchramni5.Cal.Apri1.ipfo rex mo-
riturifepultus eftinEcclfefialan&i Marcelli, in mbnafterio
quod ipfo conftruxerah Regqum eiuiHcm Childebertus
alfumpfit. Ebdem anno Quintrib dux,Campaiienfis cum
exercitu in regnum Chlotharii ingredittir. Chlbtliarius
cum fuisobuiampergens hoftilifcerQuintrionem in fugam
vertit,fod vtrinque exercitus nimium mifcidatiis eft;
Ahno i.eum Childebertus rfeghum accej)iftet Burgun-
duej exercitus Francorum & Britanriorum inuicem prx-
liahtes, vterque nimium gladio trUcidantur; Ahno 3.Chil-
dfebertb in Burgundiareghaiite,multa figha in coslo often-
fo funt,appairiiit ftelli Cometes; Ebanno ekercitus Child c-
berti cum Vliarhis,qui rebelfare conati fuerant, fortitpr di-
micauifc , & ita Vuarni trucidativi«ftifont, vtparumex eis
remanfiftet;
Anno 4. poftquam ChildebertuS regnum acceperat
Gunthchramni t defuhdtus eft, regnuqj eiufc filii fiti Theo-
dobertus
E
F
Per fa: bap.
Câp. I
Cap.\\.
Agonis di
flatus.
Solis defe
ftio.
Cap. i+.
H
GuntHcnramnii!
moritur;
Cap. if-
Child, ré
giiumiri-
Burgund.
Cap. Ï6-
Libtr XI. yi7
C . r . VFredegundis
Lutetia
inuadit.
Cap. 19
Brunichil.
Auilrafiis
eiicitur.
Gap. to.
Reges prx-
liantur.
Cap. i l .
V.uafcones
lubiugan-
C a p ..z ji,
corptfs sodobertiis
8c Theodoricus âccipiunt. Thèodobèrtusforti-
tus eft Auftriæ, fedem habens Metenfem: Theodoricus
accepit regtlunwGunthchramni, in Burgundia* federtiha-
bens Aurelianis.
Eo anno Fredegundis cum filio Clothario tègë ferifî-
os & reliqiias ciuitates rira barbaro occupauit, Sc conttâ
filiosChildeberti regis Theodobertum & Theodoricuni
mouitexercitum loco nominato Latofao. Caftra vterqué
exaduerfo ponentes, Chlotharius cum fois foper Theodobertum
Sc Theodoticum irruensi eorum exercitum
grauiter trucidauit. anno ij. regni Theodorici Fredegundis
m or it un
Anno 3. regni Theodoberti. Quintrio dux inftigante
Bruhichilde interficitur. Anno 4. regni Theodorici,Quo-
lenusgenere Franeus Patricius ordinatur. Eo anno cla-
des grandinis Mafliliam & rcliquas Prouinciæ ciuitates
grauiter vafeuit. Eoanno aqua cahdiffima in lacu Dunen-
n quemArula flumen influit, ficvalide ebulliuit, vt mulci-
tudine pifoium coxiffor. Eo anno Vuarnharius maior do-
mus Theodorici tranfiiri qui omnem facultatemfoam in
eleemolynispauperum diftribuit.
Eo annoBrunichildisabAuftrafiis eie&aeft,acih Ar-
ciacenfi Campania quodam homine pauperefolarcpe-
ritur. Secundum eius petirionem vfque ad Theodoricum
petducitur. Theodoricus autem Brunichildem libenter
tecipiens, gloriofe honorât. Huius viciflitudinem merito
epilcopatum Antifiodorenfem faciente Brunichilde ad-
fompfir. Anno 5. regni Theodorici iterum ligna, quæ anno
fiiperioreyila fuerant, globiignei.percoelum currentes, Sc
àd inftar multitudinis haftarum ignearum ad occidentem
apparuerunt.
Ipfoqf anno TheodobeftUs & Theodoricus reges contra
Chlotharium regem mouent exercitum, &foperfluui-
um Aroarthem, nec procul à Doromello vico prælium
confligehtes inierunt. Ibiqueexercitus Chlotharii grauifi-
fime trucidatus eft. Ipfi qui ex his remanforunt in fugam
verfi,pagbs& ciuitates Ripafigonæ qûi fo ad Chlothari-
umtradiderant depopulantur& vaftantur ciuitatibus ru-
ptis plurimi captiuorum ab exercitu TheodoricifeTheo-
doberti exinde ducuhtur. Chlpthariiis opprefTus' vellet
nolletperpa<5tiortis vinculum finnauit , vt inter Sigonam
&Ligerem vfque mare Oceanum & Bricannorum limi-
tem partem Theodoricus haberet,& per Sigonam & Ife-
ramducatumintegrüm Denrelini vfque Oceantim mare
Theodobertus reciperet, 12. tantum pagi inter lferam SC
Sigonam & mare littoris Oceani Chlothario remanforunt.
Anno 6. regni Theodorici Cautinus dux Theodoberti interficitur.
Anno 7. regni Theodorici deepneubina filius nafoitut
nomine Sygibertus, Sc Agi la patricius nullis culpis extan-
tibus inftigante Brunichilde ligatus interficitur ,nifi tantum
cupiditatis inftindfcu. Facultates eius in fifeum adfo--
muntur. Eo anno Theodobertus & Theodoricus exercitum
contra Vuafoonesdirexerunt, ipfoq; Deo auxiliante
deiedtos foa dominationi redigunt, Sc tributariosiaciunt.
Ducem foper ipfos nomine, Gemialem inftituunt, qui eps
foeliciterdominauit. T
,, Eo anno corpus fan&i Vidtoris qui Salodero cum fan-
gtoVrfo paffos fuerat* à beato Æconio pontifice Maurio-
nenfo inuehitur. Quadam nodle in fua ciuitateei reuelatur
per infomrtium vt forgens protintis fret ad ecclefiâ » quam
Sedeleuba regina foburbanum Gçnauenfo conftruxerat,
in medio ecclefÙEdefignatum locum, vbi fandum corpus
adeftet. Curtique Genauamfeftinus perrexiffet, cum beads
Ruftico & Patrico Epifoopis, triduanum i'eiuniura fad-
entes lumen pernodtem vbi illud gloriofiim & fplendidü
corpus eritapparauit, quo cum fifontio hi tfes pontifices
cum lachrymisSc orationibus eleuato lapide.in area ar-
genteainuenerunt fopultum,cuius fadem rubentem qua-
fi viuam reperiunt. Ibique princeps Theodoricus præfons
aderat, mulrifque rebus huiils Ecclefiæ maximam partem
facultatis Vuarnharii ibidem confirmauit. Ad fopulchrum
illud fàndlum miræ virtuces ex ipfo die qua repertum eft,
præftante domino, integra afliduitate oftenduntur.,Eoanno
Ætherius epifeopus Lugdunenfis obiit, ordinatur lo-
~ Bibltotb. Vet. Pair. Jom.6.Pars 2.
co ipfins Secun dinus epifeopus.
Eo anno Focas dux Sc Patricius reipubl. vidtor à Pêrfis
rediens, Mauririum imperatorem interfecit j & loco ipfl-
us imperium àdiùmpfit.
Annoviij.regni Theodoricidë concubina nafoitilr ei
filius, nomine Childebertus, Sc fynodus Cabillono colli-
gitunDefiderium Viennenfom epifcopum deiiciunt, &
inftigante Aridio Lugdunenfi èpifoopo& Brunichilde fub-
rogatus eft loco ipfius facerdotali ofnlio Domnolus, De-
fiderius veroininfulamquandam exilioretruditur. Eo anno
fol obftutatus eft. Eo quoque tempore Berthoaldus
genere Frattclis maior domus palatif erat Theodorici,monbus
modeftdS, fopiens SC acutus in ptælio- forris, fidem
cum omnib. foruans. Anno nono regni Theodorici nafei •
tureifiliusdeconcubinanomine Corbus.Cum iam Pro-
tafeusgenere Romanus vehementer ab omnibus in palà-
tio venerarecur & Brunichildis ftupri gratia cum vellet ho-
noribus exaltare. Defoftdto Vuandalmaro duce in pago vltra
Iurannum & Scoringorum Protadius patricius ordina-
turinftigatione Brunichildis, vtBertoaldus potius interim
ret eum ripa Sigona vfque Oceanum mare per pagos & ciuitates
fifeum inquirendum dirigunt.
Cap. 1 4 .
Dcdderius
Epifeopus
Berthoaldus ad Theodoricum miffos, cum Ccc. tantum •
vitis illis partibus properauit, cumquead Arelaum villam
veniftet, & venationem inibi exerceret : hæc eomperiens
Chlotharius, filiumfîïum Meroueum & Laudericum ma-
iorem domus cum exercitu Berthoaldum premendum di-
texit, & maximam partem inter Sigonam & Ligerae pagos
Sc ciuitates de regno Theodorici præfompfit contra pa-
(ftumperuadere. Berthoaldus hæc audiens cum foftincre
non præualeret, terga vertens, Aurelianos ingreditur, ibique
à virobeariffimo Auftrino Epifoopo fufeipitur. Lau-
dericus cum exercitu A urelianus circundans vocabat Berthoaldum,
vtexiret ad prælium, Berthoaldus de muro re-
fpondens,Nos duo fingulare certameri: fi me expe&are
délibéras, reliqua multi tudine procul fofpenfo, iungamus,
à domino iudicemur. Sed hæc Laudericus facere diftulit.
Addens Berchoald9 dixir,Dum facere,non audes proximo
tempore domininoftri proiisquæÉicirisiungent ad prælium.
Induamur vterq; ego & tu veftibus permiclis, præci-
damur cæterisjvbi congreffos eritcertaminis, ibiqj & mea
Sc tua apparebir vtiliras , promittentes ante dominum ab
inuicem promifliqhis huius rei'veritatem fobfiftere.
Cumque hocin die feftofondti Martiniantiftitis atftum
fuiflet, Theodbricufque hæc comperiffot, quod à Chlothario
pars regni fiii contra pa&um fijerat peruafonatiuita-
te Domini prorinns cum exercitu Stampas ser fluuium
Loa, peruenit, codemque obuiam Meroueus filiüs Chlotharii
régis, cum Lauderico & magno exercitu venit.Cum
effotautemperuius ille locus, vbi Loa fiuuius tranfmeat,
vix tertiapars exercitus Theodorici tranfierurtt. Initum eft
prælium,ibique Berthoaldus focundum placitum aggredi-
tûr vocitans Lauderiçum.Sed Laudericus non eft auiiis,vt
promifèrat,tantum huius certaminis congreffionem adiré
Ibique Berthoaldus cümnimiscæterisprçceffiffot, àbex-
ercitu Chlotharii cum fois interficitur^ nec vellens-exindc
euaderedumfonforatfode foi gradus honore à Protadio
degradandû. Ibique Meroueus filius Chlotharii capitur,
Laudericus.infogamverfos eft nimia mulcitudine exercitus
Chlotharii in eoprælio gladio truciiiataeft. Theodoricus
vitftus Parifios ingreditur, Theodobertus pacem, cum
Chlothario Compendio villa iniuit, & vterque exercitus
eorum illæfos rediit ad propria. Anno X. regni Theodorici
Protadius inftigante Brunichilde Theodorico iubente
.maior domus fobftituitur.
Cum effet nimium argutiflimus& ftrenus in cun<ftis,fod
iæuaillifuit contra perfonas iniquitas,fifoo nimium tribu-
ensderebusperfonarum,ingeniofofifcumvellensimpie-
re,&foipfom ditare. Quofounque genere nobilestötus
humiliare conabatur, vt nullus repireretur qui gradum
quem adripueratpotuiffetadfomcre.His&aliisnimia fo-
gacitatévexatis maxime cunólosin regno Burgundiæ fecit
fibiinimicos. Cum Brunichildisneporem foum Theodo-
ricuintegraafliduitatemoneret, vx contra Theodobertü
moueret exercitum dicés ; quafi Theodobertus no effet fi-1
X r lius '
Cap M ,
Bertoaliiû
obddet
Laudeti-
Cap. 17.
Theodoigatui
elle
icgiaûirpe.