Deus. Etteftaturbeatus loannesdidens: Deus iburit.ts eft. male donum fciWcet, quod per efficacia timoris Dei 4atur
Igirur vitam ex Deo frudificac, qui incharitate viuit, &in j Spirituralis (cientia eft occultorum perceptio & quanhoc
mundoexiftensiliuma'cirerri Refurredioriis bdoratur, i do quis Jiuiufinodi inuifibilia, 8c Valde luperactita ad
ica iftonamquedeledanturiuftiinRefiirredione. Chaiitas
eft regnum quod permifit Deiri figuratim vel figuratiue
Apoftoliscomederein regno (uo. Quidenimcornedetis
& bibetis in menla regni mei? Charitas enim fufficiens eft
nut rire hominem procibo & pom : hoc e ft, vinum quod
lætificatcoT hominis. Beams qui bibitexvino ifto.ex hoc
biberrfntimpudici>& fàdH funt pudici : & ebrii,&fadi font
ieumijftu ieiunatóres : & peccatores,& obliti (unt vias of-
fenfîonüî&diuiceSj&afFeâaranrpàupértatemj&pauperes
8c dicati funt fpe; 8c fragiles, & fàdi funt robufti &idiotæ,
8c (àdi func iâpiéces. Sicutimpoftïbile eft tranfire magnum
mare finenaui,fine vafculo, fie no.poteftaliqiiis fine tinio-
re trahsfiretare ad charifcatem. Mare’ foetidum quod ftatu-
ram eft inter nos & charitatem intelliges. * Paradilum
cum vafculopoenitentiæ transfrerare polîumus , haben-
tes pro remigatore timorem : qltöd fi ifti remigatoies
timoris non gubernant hanc nauem poeniteritiæ cum
qua tranfimus mare huius mundi ad Deum, fobmergi-
m u rin foetido mari. Poenitentia eft nauis,timor vero
gubernator eius, charitas porrus diuinusj fiicir ergo timor
nos iedere in naui poenitentiæ , 8c transfrerat nos
mare mundi foetidum, & adportum diuinum qui eftcha-
rkas perducit nos , ad quern reipiciünt omnes qui laborant
8ctiibulantur in poenitentia. Cumque peruenimus ad
charitatem,peruenimus ad Deum j & via nbftra perficimr,
&indetranfimus infclam quæ eftvltramundum, vbiPad
b iju is - , ^ ^ .. L . , ,v : , . . . . ■ . .
ium it, ex his (piritualis (cientiæ nomen naicitur lnipli
us pereeptione , &crednlitas alia quæ non eft contraria
primæ.lèd certificanS credulitatem illam quse eft , &vo-
cauit earn credulitatem contemplationisvvique illic eft au-
ditus,a(pedus vero certior eft auditu. Hæc ergo omnia ex
ilia (cientia difeernente bonum à maid, quae eft in natura
nafeuntur, &(emen bonum virtutis eft quod iamdidujn
eft. Quando vero hanc naturalem feientiam reuelàueri-
mus in voluiitate noftravoluptuola, ex omnibus his bonis
excedis : (equitur ergo hahe (cientiam continua (cientia
memoria mortis, indeficiensfolicitudoquædam tormen-
rariiexiftens, vfque ad éxitum iftum poft hanc triftitiam,
moeftitiam,timor De i, qùae eft k natura triftitia pro priori-
bus peccatis decens ftudium, etiam omnia communis vitae
8c folitudo diuinitatis eius, petitio,cumgemitukDeoin-
trandrad portam iftam, quæeftomnis naturæ iftiuscon-
ceptus mundi &multumprovirtutecertamen.
Hæc omnia inueniuntur is (cientia natural!, fadat ergo
cöllationèm de (pirituaiibus operibus fois &rifta,&cum
inuentus fueritiniftisin via nacurali ambulet, &quando
de his fiierit çlatus,&ad charitatem peruenit extollés fupra
naturam, & reeedit ab eo certamen & timor &labor 3cfk-
tigatio quae confiftit in aïndis.Hæc funt (equentia feientiam
naturalem, & hæceadem inuenimus in nobis, quando
reuelaitius earn volrintate noftrà voluptuo(a,& in his donis
pertingimus ad charitatem quae nos libérât ab omnibus
ter ,8c Filius, & Spiritus fàndu s facit noS‘dignos glofiä foa I nis;ex (upradidis ergo confolationem faciatquis & percharttateque
per timorem ,cui gloria in fecula (eculorum,
l!5f duPlici Amen.
Eft(cientiapraecedens credulitatem, 8c (cifenriaquænaf
citur ex credulirate. Scientiaquidem præcedit credüHta-
______ ! j tem in natUralibus, (cientia vero qua: naicitur ex credulita-
I fur» «nuf- te eft (cientia (piritualis. Scientia naturalis eft,qujedi(cer-
nitbonumd malo, &vocaturdi(cretio naturalis, in qua
nouimus bonum,&difcernimus bonum a malo. Natura-
P/4/.4S.
ferutetur (emetipfum in quibüs ambulat vtratn in- iUis quç j
funt contra natjiram.Ex modis perfede prçHiâ:is,cito quis
inüenirepoteft regimen totiusviæ(yæ, &eumnonfuerit
inuentus in his quæ (ècundum naturàm di£la (untànobis
quæ diftinximus nec eft in his quæ (unt fupra »manifcftum
eft,quod inillis,quæ contra haturam (unt, deteélis.
Non eft enim tentatio bona quæ non fit à gratia diuina
incidente in corde,nec cogitatio mala propinqua.eftanilisabfque
documentohancpoluit Deusin naturalinatu- | mæ,nifiad tentationem&probationem. Homo qui per-,
xa&à documento, additamentum (ulcepit & augmen- j ueniradagnitionem menluræinfirmitaris,hicad,humilita-
tum , neceft aliquis qui hanc non habeat. Hæc autem tis' perfe&ionem peruenit. Qui conducit charifînata'Dei
virtus naturalis, dilcretio eft boni & maliquæmoueiitür : adhominemcordis &quodadindeficientemnegationem
mcedànter iniplà, & quipriuac< (une eainferius naturali ' mouetur, qui conducit rentationem ad animamcogitatus.
natura (ubfiftunt, & qui habent earn in motu naturali eft murmürationis, qui mouetur (èmper ineordè:omnes
re&e confiftunt nec habenc aliquam -cofifufionem in infirmitares hominis fuftinec Deus , hominem murmu-
his quæ contulit Deus naturæ ad honôrem naturalium ramem non (uftinernifi ç0.trigat cûm anima enim omni ca-
fiiorum. Illos vero qui hanc agnitionem perdiderunt ret illuminarione (cientiæ in huiufmodi tenratione inue-
quæ difeernit bonum à malo, & inter illos quiperdide- nitur.Os vero (èmper laudâns Deum, benedi&ionemacci--
runt earn, afomulauitïhjipicntibnsiumentis non habentibus pirkDeo,&per(èuerans inadlionibus gratiarurrikiipfum
rationem nec diferetionem. In hac impoflîbile eft in- (ùperuenit, gratiam præcurrit humilitas, & cogitationem
uenire viam Dei &fcientiæ naturalis , & hæcpræcedit cre- præcedit operatio. Quifuperbit in blafphemiacadere per-
dulitafem. Hæc etiam duéèrix eft ad Deum, quia in eocog- mittitur,& quidè operatione virtutum extollitur, &qui
nofeimus bonum à malo. Hanc recipere credulitatem te- Deum præ bculis non habet,contra Deum,vel contrapro-
ftatur v tique virtus naturæ,quod deceat hominem credere ximum (èmper penlàt, in fo rnicationem per mittitur cade-
illi qui perducit adcreatorem.Hçc omnia & credere verbis rc,& de (âpiencia eleuatur, tenebrofos igftorantiæ laqueos
mandatorum eorum & facere ea quæ ex credulirate n a f ; patietur. Q u i ignorât om nem hominem mcmoriaDeiau-
cuntur : Naturalis vero (cientia quæ eft dilcretio borii& xiliuminuenitab omnihomine inocculto vultu Dei,qui
mali, quæ ex Deo eft impofita naturæ nec (uggerit nobi s '' fc obiieir pro iniüria patienter Deum inüeniet auxiliatoré
quæ debeac credere D eo qui producic omnia. Et credulitas | fibi.Qui pro malitia ftatrem fuum acculât, Deum inüeniet
facitinnobis timorem ; & timor compellit nos poeniteré | ' ‘ (ùum.fiMÉÉ Qui occulte ■ptoximum I * corrigit ,maliti-—
acoperari, & Deus eft dacor (piritualis (cientiæ hominum
am eius (èntit.Qui vero in conuencuacculât deliàa,vulnc-
quæ eft perceptio (ècrecorum, quæ paritfîdcmveræcon-
raexarcerbat. Q u i occulte corrigit fratrem lùum, affedum
templarionis. Diximus & non umpliciter ex credulirate
charicati s oftendit.-amic9 in occulto redargues, (àpiens medicus
tantum nu Ja naicitur (piritualis (cientia,ficutdixit Sandhis
eft.Signum compaftionis eft debiti indulgentia:&
Ioannes Chryfoftomus. Quod quando quis acqui-
(ïgnum malæ operationis culpanti contradicere. Q u i ad
fiexit voluntatem (èquendi timorem De i & (ècretam
(ànitacemreprehendic ,in charitate corrigitrqui autem quç-
prudentiam,cico recipit reuelationemfecretorum, id eft,
rit vindidtam in animo fine eharitate.Deus incharitate corrigit
(piritualem (cientiam hominis. Timor autem Dei parit
non vlcilcens ,(èdquæritvt (ànetur imago eius,& ad
hanc (piritualem feientiam , quiain natura non eftadiiei-
tempus non (èruatiram vfque, hic modus charitaris exre-
ens, nalcinonpoceft : (èdaccidencacur (cientia hæc dum
dhtudine eft,& malitiofe ad communicarionem non déclinât
fit operatio in timoré Dei& inuenis quia poenitentia &
Iuftus (àpiens fipiilis eft Deo,non Corrigityldicens ma-
(cientia (piritualis hæc eft. Hæcfiquidem quam diximus,
litiam, (èd vc corre dtus dirigatur, vt cæteri caueant. Corre-
quod eius arram recepimus inbaptifmate , poenicenriam
dtio huic corredtioni nô eft diflîmilis. Q u i vero in fottit u-
vero rccepiirius. Donuni eius, & donum quoq; q» diximus
dine fuæ (cientiæ admirans in co n tem platione diuinæ (cientiæ,
quado per poenicenriam recepimus, eft hæc (cientia, (piriaccufàtorem
contemplatur magnitudinem car Ai s inquifitionç
àvirà
vircute non def itiat, 8c in corde fuo eleüàtiif ; qui dirigit
mentem fuamad dign^jn Deiretributionciri ji^îè ad pro-
fundum huttiilitàtis corpotè 8c anima delcéndic in côiiùer=
fatione(iia,clim vero (cientiæ proximus totus elôuàtiôhe
eleuatur, 8c quanhimciimque ëleuatus fuerit, alcenfio fuç
(cientiænonperficitutjd o n eegioriæ feculum perle quæ-
ratur. Quantum qüis proficit apud Deum, tantum eius ve-
ftigiisadhærebir,&in (ecundo (éculo faciem oftendet illi
non quod eft, quiaiufti in feculô eriàm (idem Dei in ænig-
mate confpiciunt, in futuro yero manifeftationem veritas
tis contemplântur.
î'gnis in ficcis lignis accenfus difficiliüs extinguetur.
Et Calot Dei qui fit & incidit ad cor rentintianti (èculo,eius
ignitio iion extingi|itur,& eft acutior igné. Vel Virium mé-
bra fubiedtans omnibus obliuionem inducit fortitudine
(iia,&cummemoria Dei vlum tenetin mente, vilîbilium
memoriàm tollit à Corde. Mens quæ inuenit Ûpiëntiam
(piricas, lîmilis eft illi qüi nauiculamparatam adtransfre-
tandum inuenit, & cum ledec in e a , trânsdücit de mari
mundi, & facir applicari, infiilam futuri (êculi, fie eft (èh-
fus futuri fêculi, in hoc miiudo, ficut nauiculâ parüa in
mari, & qui apprôpinquat illi non vlterius laborat in flu-
6tibus phantaîiæ huius iiiundii Negotiator forte fua
finira properat ire dotiium (uam i 8c monachus refiduo
vitæ (uæ fiiturum lèculum defiderat. Quoniam redemit
tempus fuum, 8c arram recipit (üam quamdiueft nègo-
tiacio in mari, timot poftidet mentem filam , ne forte
Audits furgant in eum,(ubmérgatut(pés Ppérarionis (ùæ.
Et monachus, quamdmeftinm undo, timof derinetcOn-
ueriarionemfuam, ne forte infiirgat ineum hyems, & a-
mittat quod eft operatus.
Negotiator autem & monachus inlpicit horani mortis,
nauta cottfiderarione dirigit nauem (uam, & monachus o-
rationem rélpicit, quia eorrigic (èmecipfum 8c dirigit viam
filam âd qiialemcunque portum tendit conuerlàrio (ha.
Mortâehüsinoratioriequæfitperhoram, vidicirtfulâm in
quà alligabitnauiculam fijam, & inde tranfit ad aliam irifti-
lam, hæceft via monachi cranfèuntis de (cientia ad (cientiam
, & profedufeieptiarum profuit, donee delcendat .de.
j mari 8c ad (ànditatem veram perueniat, via lua in quà
habitantesnon amplius négotiantur, (èd vnu(qui(qlie in
fuis deliçiis requiéleit: Beams homo cuius via non eft con-:
fufairt hoc mundo magno,ideftîïnmarimagnP.Çumgau-.
dio ad portum qui natat niidus mergituf in mari,donee in-
ueniat margaritam, & (àpiens monachus iiudus perambu-
lat in hac vita, donee inueniat fibi monâchorum toargari-
tam Iefiim Chriftum, & cum initenerit ipfiim, non ampli-
uspoffidet cum ip(b aliquoa antrumi .Ivlargarita in pénétra
bilibus cuftoditur, & voluptas monachiintus quietudi-
ne conleruatur.In eongregatione& multitudinevirgo mac
u la te , & mens.monachimultorum locutionsviolâtur. -
Auis ab omniloco currit ad nickim fuum, vt palcat pullos
fuos, 8c monachus dijeretus accélérât ad habitaculum
fuum, vtinfeipfbfaciatfrudum vitæ.Serpens.cum tadum
fuerit totum corpus eius, cuftodit caput, & monachus ab
omni malo fidem (uam quæ principium vitæ luæ. Nubes.
operitfolem^ & multa verba operiunt,animam incipien-
, tern illuminari in coiitemplatione oratioriis. .Herodius'
fecunduni didafapientum tune exultât & lætatur,quan^
; do eft in deferco, & anima noftra tunc gaudium acd-
pit ccelpfte, cum elongauerit feab omhibus :8c vadens ha-
bitatinregione quietis, expedat tempus exitus fuilDicitur
deSyrenequodaudiensvocemipfiusmodulationis, pro-
prii obliuilcitur itineris, & cantus dulcedine captus cadens
morituf, fic 8c res aniniæ, cum perueneririn ip (am dulce-
do ceeleftis præ módulatione (iiauitatis verborum Dei,
quæfiibintrantcum (en(uintèlledu,fictota abiitpoft ip-
lam, vt obliiiifcatur ipfius vitæ temporalis, 8c deftruat corpus
delèdationibus mis, & exaltaturadDeum de vicafiia.
Arbor hifi proficiat folia priora, non producit recentes ra-
mosj&monachus nifipriu; proficiat à corde (ho raemo-
riam priotum, non p ro d u c t recentes ramos 8c friidus in
Chrifto Iefii. Ventrem impinguat frudus, & (olicitudo
Dei frudus animæ. Canis qui lingit vlcera, prius (anguinem
quæ fit ad horam. Sic 8c monachus vanam gloriam
bibenspropriam vitamconlumit, & non (entit nocumen-
tum, prop ter dulcedinem quæ ad horam fir gloriæ (ècu-
larisi
Dixeriiht patres,in animam gulolàm vitiâ feuërtüntùr,
qiiaé prius fiipiédafuerant 8c expuhà.Nubes pâr liä coope-
rit circulum Solis, 8c Soi cum nube fàuet multum, & moe-
ftitia modi ca coôperit an imam, fi ramen eitis gaudium exi-
ftit magnum verbis mÿfteriorum diuinæ feripturæ fine pe-
rîtione & oratione & adiutorio Dei,nec appropies, fed die:
Domine, damihi (ènfiis virtutis, & quæinipmeft, dauern
intelledu verborum verorumquælimtindiuinis (fcriptu-
ris orationem exiftima effe, cum volueris appropinquate
Deo corde tuo, prius in temporalibus oftende laborem tu-
um. Ex his enim principium conuerfionis eft, multum e-
nim apprôpinquat cor Deo, in (ubtradione neceffitatis,in
àbftinentia vnius (pecialis cibi 8c (èquitur operibus,& Do-
minus ex hoc fàdtfUndamentumhumüitaus.Exiftimä o-
tiofitàtem principium obtenebratiônisariimæ. Suntobte-
ne b rationes autem (uper teneb rationes collocutionis (èr-
monum (èCularium, primum occafio (ècundi& (ècundum
primii Et vtiles (èrmqnes fine menfüra probari obtenebra-
tionem etiam faciunr/vilificatur enim anima multitudine
collocutionum,quamuis præparatioeius fit in timoré DeL
Obtenebratio animæ ex inordinarione conuerlàcionis fit
mertfilra, 8c tempus in conueriàtione illuminât mentem
8c corifufionem expellit. Confufio mentis quæ eft ab inor-1
dinarioné, obtetiebrarioném fecir in anima, & obtenebratio
turbationem.- Pax ex ordinarione fir, & lux ex pace na-
feitur irt anima, 8c ex luce &pace, mundus aer irt mentem
(èciindlim menfuram appropinquarionis Cordis ad (àpien-
tiam fic (ùlcipic gratiam à Deo. Difcrétio (àpienriæ occüpa-
rionum (piritus eftextramundanamm, ficut (ènriff-iftanima
tua, quia in (àpientia (piritus filéntium tenet in anima.
In làpientia autem mundi fons occuparionis ad u s eft,poft
inuentionem autem primæ (àpienriæ, impleuerishumili-
tâte multa &mau(uetudine&pace reenante (uper omnes
Cogitationes tuas, & membra tua ceftabunc & requièfcent
excurbatione & inquietudine. Poft inuentionem autem
(àpiéntiælècUndæ, id eft, raundanæ, po Aides (bperbiam
infenfu tuo, & cogitationes immundas indidbiles 8c tur-
bationem intelledus dominationem&obdurati oilcm fen-
fiium & leuationem non exiftimes hominem in Oratione
fidudaliteragere coram Deo temporalibus obligatus. Anima
fraudulenta defraudatur (àpientia. MilèricorS autem
(àpientia ôdpiritu adiuuatunficut oleum (plendorem lam-
padis, fic eleemolyna nutrit animæ cognirionera. Clauis
cordis diuinotumdonorum in charitate proximorum da-
tur & (ècundum menluram (olurionis cordis ex vinculk
cordis aperiturcorani iplooftium cognitionis, tranfitusa-
n i i næ à mundo in mundum, (îilceprio intelledus eft. - Qua
pulchra &laudabilis eft diledio proximi : fi non (blidrudo
eius extrahat nos à diledione Dei .Quam (peciolà eft coüo-
curio (piritualis fratrünoftrorü, fi poilumus cuftodire,cum
dat collocurioné Dei! Ergo bonû eft hörnen tacere,probet
bonæ operationis fiue boni operis & conuerfionis occalio-
nem indeficiencer ad Deum.Confufio enim (ècundi ex Habilitate
primi. N o n (uAicit autem mens ad duas collocu-
tiones, vnum tantum habet collocutorem conftitutum &
timentem Deum, & (èmctiplum euftodientemypaupe-
rem quidem exiftêtem in tabernaculo (ùo, diuitem vero in
mipifteriis Deo, vifio (ècularium confiifionemfàdt anituæ,
rem menritam propter opus Dei equidem (piritualiutn fra-
trum affidualocutio nocet, (èculariû autem &(blaexterior
vifio operatione m corporalem impedit.Qui vult ex parte
mentis vindemiare gaudium, eft in operatione abicon-
ditorum,de vices fine vifione turbantrequiemcordis,ec6-
uer(o: Mortificatio (îiper operatione (ènfiium non firma-
tur. Corporalis conuerfio euigilationem (ènfuum quæric.
Coniieriario autem (cientiæ euigilationem cördis, ficut in
natura melior eft anima corpore, 8c ficüt plafmario pi æue -
nitanimationem, fic &corporalia coram eo opus animæ
Magnaeft virtus ,;parua conueriàtio perlèuerans petram
duram voluit. Quando incipit in te (piritualis homo (ùr-
Deabftinêfpiiituanembibit,
8c nocumeiitum non (entit proprer dulcedi- j gere mortificacio ex hominibus euigiler in te& ferueat
Bibliotb.Vet.Patr.Tom.6.Parsï. O 0 0 in gau