A6
dixit, Rcli&a funt : fed, Reliqui mihi. Qui nón curuaùerunt
genu a ante Baal Quomödomalisop eribus Dens negatur,'
ira&idplum ädoräturi uNon enim tantuni ille ei ferqit,
qui illiirtVvnolat,ficiic d é aùaritia dibit, quae e& fimulàchrd-
tum feruitus. Sicergo & in hoc tempore reliquiafecUndum île- J
clionern gratia fallt* fa. I à fim u S lcm ergo tunc hori'omrieS,
perierurit,ita & niinc alidüatiti fèl.uantiitf : tempus cleétio-
nisjnódoéft: cætctùmlqüi dédit nunc* tunç^tterdédem
âccT^iehsiautemgràtiindnexbperibus.lhtet^athm. 8c pr*-
‘deftinatiönehi hpc interëlV, qub'^rædéftinati^ftgvaH.-e
præparatiorgcatiâveroiani ipfàabnaiio. Quôcfâit Apb-
ftolus; Ipfiiis ehiih lu mus figmenthm creatî ml^htiftole-,
fil in 'opcnb'uè bonis ïgratiaëft. Quód autem Tequkur,
Q u e præparaiiit Deus vein illis ambuieivuis, P; ahl.eftiha-
cio eft. Et ne dicèreht illi', Sab Heli i iilfti erant > ifti vero
pec'càtores feint : 'quoriiodo ergo eös dicit elë£fös,ï
cit, Q uia eos gratia fecit elle credences, idéo Hint gratis
Taluati. Grâtiaériim idçô dicitut, quia gracié dâiür, nullis
Sideiidum eortim vobis tantum prbfuit,vt vos ilUs-xqua-
fet.-qtiantómagisfivélihctnultiex illis crederé,vel om^
nesVprddelTe vobis poteranc ad dodrihafn f Dëlidüm
Iudèorumditauit;génteS.3vt ëoritm fine labdre legis fiè-
reptcph£eredes, & cdhcdfboralcs, ficut'ad Ephefiosipfë
Commémorat. Etdnninutïó eorum diü'ïtagentïïi r quanto Uta-
yjfis plehititdo eorumtS i paucfeoruqi crederites tähtUtn vebis
profüerunt: quaritd magis fi plurimlmicredidilfcnt 5 Vobis
enim tlicobehtibus. Qfii ex gentib.us#credldiftisj, Vuit oftëii-
derèftper uldslud^brum falütëm%aghopere quieréfë;
Qudthdiüquideih ego(umgentium Apófiolus. Quamdiu fiim iii
cÓrpotc.Mihiftcnum tne0t6 riórificabo. Illuftrabo, honori-
ficabb miniftërium mèu,fi non Iqlutb genrés, ad quasmfif-
fiiè fum, (ed ëtiamliidreoslucratus fiierö eVemplorpco. Si
quo Ttiodo ad hntilandum pf ouo. eni carnem meam. Hic cacneui
luam i-idcBOSdicit, ex quoiügenere veniebat Si quoamq;
modolie ïheexliibeam.vt me illixnni'er.ciu-,0: ctefiderét
tale s ëlfe. Et falutßfäciam aliquot ex illis: Qdia vqluh t oiïines:
; vela!i'cjuos,vtimpleatur,Reliquia’ lal:ix fient.5/c»//Wdtnif-
(iocoïumreconcilhttio eft mnndi. Rc'pétit q n o d d iX e 'ra ^ ^
■Üfumptïónijïvitaexmortuüïy ndé gentibös ad’fi ;mptlo,nifi
ëx iftohitii hioité | Ex ludxishidtrüis Appftoji vitafuerut
adfimiptioni geiitiuth. 'Quódfi éBiïipJanffaeiiitytoifffa.
Paiiciciëdentes laiidi: & ömnes,ficrcdant, fieri pdlturtf.
Si duns bonus,&foil S. Et fi radixfitnftd, &rdmi. Radix.Ra-
Criärcbaruiii, hoe eft, pritni Sc nouiflimi jqu i êx illis^crtdi-
„d^ninc, &ti&ïïmijj^dfidliqHiexramU faßt fint. Qui in
Cliriftöéredere riolüerunt. Elpaütem. Nón idëÓi'liföadi
fiiht , vc hi inlèraris : lèd ideö cdnlèrttis | qnia illi nam
Caht.Cumol dfiereJfesjnfirtiisef iniUis. OleAquiddiiScdin•
culta,lylueftüs,de geiiëré fine lége, & p'romilfis. Contra
iiaturam eft vt oleaftetin oliuaiiileratuf : ïed pbteritia Dei
Ömhia pbffibiliä: nee contradicit fadüra fadoh. Èi Jotius
radicü,&pinguedinK0üäafaßuses.KAdids,ptia\im:^ingue-
dihis, Chrifti. Noliglóriapiddiierfiüs ramos. Noligäudeie, q>
illifradifiint.£uodfigloriarisxnbn bifaditemportas fearadix
të.Siglbnaris,hoc‘aüdiêê,qüianon iUi pér tè ftahtl lèd tu
jbëfilIos.Nectüillisvitamprjefti'tifti: led illi tibi. DicUer-
göjErdilifint rdmi, vf &'egb infer ar. Bene proptér incrèdülitd-
tetnfruêifunt. Tu duiénifidèfias.pïdi ergo illpè frados, vt
tiiinieraris. Videamus,fi pfoptér hoe: led illi per ifierëdu-
Ütatëm fradi fimf tuautetn nullis fuis méritis ftdê inlèra
tus ës gratis: ne plitès, qiiöd perlbnani tuam äcceperit, il-
lbs find caüfa pröiecerit. Nolialium fapere: fed time. Noli
lupërbëjapere contra eos : Sed ifiagis dole, &ora?pró .illis.
præcedehcibus riieritis'. Phrce.dit naiîiquenôii debi- j
ta, led gratuita gratia, vt pet iiln.ni fiant b oh a opéra» Ne li :
pra’cellërunt bona opera,tahquam operibus reddatur gratia,
ac fie gratia iarti non fit gratia. (G[uilqms yerd dicit,
.ghitiani Dei ab hotmriibiis.bonoriirn meritö*|r±Uehiri'r
&gratiam DçiifiéritisdârirPefegidniis 'eft * Nam non eft
gratia, fi tiongraris.datur : fi débita merentibüs rédditur:
qüpd abiit. • Qjjiâ nos Dens præUenir, ptæcedit : non
nosDfeiim. In mültis lócis hdcfiepe teftacur, fidëi gta-<
liàui rræponens operibus : hoh vt opera ëxtirigùat, led 1
vt oftendac, Jhpn eile opera pïècëdehoa.grâtiâîn, lèd con-
iequçntiâ i ytfcüiclîtndn fe quifqùe arbitretur ideo per-
cepijlç gratiam, <^.uâbenëÔpëtaras eft : lèd bene operari
non po'lfe,ni(ï per fidëm perceperitgratiam. Àlioquin gratia
nöneßgrätia. Si aiiquid ante præcedithômiritèVnde lalue-
tur.iam noli gratis. Gratia autem, vt dixit, ideo diciturj
tjùia nnîîïspraecedënribus mentis datm,&<Ju|âgratis pëc-
catadimitttit. Quid ergo ? quodquarebat frael,hoc non eß con- i
ficuiui. Tonis ifeàcl ideö tidheft cönlecutus, quia h en ex
fide quæ.ebat, fed per Sabbatum tantum , Be circuncifió-
neni l'e,putabat iuftificari, cum cætera matidätä cóeëmne-
ret;ficquurh ^uftitiaai coiilectifd fiiht valu mifericordiam
excàçaeaiunt vala iræ. Eleftib autem conficuta eß. Elediq,
populus fid eli s, qui mifendo'rdia m cdHlecutus eft, queiri
Deus.èlegitCEg g in g ufi.elegi vos : nonvosrri&Cognouit
p eu s qui funt eius, Etillüd, Élegithdsinipfdante confti-
ijoneiri mufodi; Haec eft ilia e le d io » qua èps quoâ vbluit
elegitin Chriftq, antexôftitiitiqnem rtiundi vt eflêtit fan-
(fti. Cat en vero excxcdtifunt»fientfcripium eih Excæcati fiint
pet infidelitatem : ficüc fcriptumfeft,Nifi ciredideri|tis,hon
iiiteiligetis. Dédit illîs fiiritum 'compuriiiiom, itculos vt non
yideatit, & aurcs yt non audiant. Efibî Prdpfietàdëinndëlib;
'aiebat & pëcCantib. Deditillis Deus -. hoceftitradiditillos
Deus in defiderio fuo: Dei tradère, relinquere eft. Spi-
rituih cdmpundiohis, qiièm v ö le b a n tdédit illis.Deus:
. quia fçmpcrincreduli (uèrantverbis Dfci, & diffidëntes :
& ideo iufto fiint beijddidóderelidd : ita 8t nunc Chri-
ftiani i qui dubitântdé refepfèdidne ; & çr^mip i & ge-
hèhna, ipiritum compundionis habent acdiabo.lo infti—
fiuij. Vfifiie in ü:dierrtuni diem. Y (<quequo cdnuertantùx ad
Dcum: qnomododevelamine carnis ad Corintfaios tra-
d^t. € um conuétfi fuerint adDeuni, aüfëretut velamerl.'
I f Dauid dixit iEiat merifa ear um in laqueumi&in cdptionef&in
fia n d a lùm inrebibutiohem ipfii.Hdii de illis dicit,qui Sal-
Uatoterii àceto Sc fellé potaùerunt : & tarnen ipfi§ dicit Petra
s, Et nuncfi attes ftio, qiiia pet igndrätiain feciftishöc :
pöfcnitèmihfétgö, 6c baptiiptUtvnufquisq; vèftiii. Étipfé
Paulüâ poft modiciimi Et:,üli,fi no pérmànlerirït iti ifïcré-
dulitate, inlerentur. Obfcutehtur bcüli eórurrtynèvidednii &
dorfuniiilôrüritfiiriper wf«r«d.Qtorndiu faleè fiînit. Dïcoergo;
Nttnquidfi.c offender um, Vifiaderentï Abfit. Hoc eft,vt èadërét
.in sternum? Abfit. Pófluht tariieriiqüàniuiSfiiâ^ôlüntâtè
.eeciderint, illuminante Dei gratia lütgërçî Sed ïllqruwdeli-
Itôfajkeslgentibus, Pt ill. idmulentur. Vfque aded dilèxit, Vt
propter illotüm Idutémgèfttës làluareiitùr: vtillividen-
Si mm Deus natüralibus raniis non pepireißfie forte riecti-
bi pandt. Si illis nón pëperdr; quiaincreauli füëtüpt, qui
èxfemirie Abrahxfurtt:needbiparcerififii äliqiio incie-
duliis fiieris: quia bléafter eras, thcredfilims non éft v-
hius g e n e risOhme peccatiim ex irifidelltate aélteh^e,
ficut oftëittditür in lcripfürfs , Quia non credidérufit
verbis D e i, eriamfi Deo credidèrimt pëccatörcé. Vïdè
ergo bóniidlem & feüeritdtem Dei. Contra, eös, qüi uliiim
Deum iuftuhi, alitim afienirit bóriüm:Scëömfa èos, qui
negafitDeiim iri pcccantibus vindicarë. in eos qiiidem,
quiceciderunt.feueritatcm: in teduiémibonHdtètn Dei. QuiÜ
Be illi iuftificari fiint, Br tui mifëricÖrdifer,& clemëmer
toiiertusefti Bc hulHs tuis meriris : vnde omhino dëbéé
cefla£dpr*fiittiptió; Sipernianfirü in bonk at e. Ihfidciqu®
tibi per eitis bonitätem cpllata ëft. Alto quin & tu„exctdê-
iis. Et tu li incredülhè fueris ,leuëritatèm (ènriëé: & illi
bohicaterti, fi ciedidèrint. Sed $ illi, f i ridri permanferitit in
cfedulitate\inferentur. Si auteln in ihnde itate permarilè-
rint, nori inlerentur. Oftendit ëós doho Dei pófte rë-
iiërti. Potens eß enim Deus it er tim infer erd illos. Äpud homines
qüidehj iiilpolfiBile eft , aridds fiirculosrefo^marë:
Dëöautem ömhia polfibilia Hint. Nanifi tu ex nat uralt ex-
cifus es. öledßfa. Qui iäm olilh in patribus tuis, qui oblitinaturalem
legem,deriegerierauerunc a hatüra,eriäni
per luccèffiönes pêccandlëohfiiëtudó èfefcèridö permän-
fit, quafi näturalitär ämäri fuerunc: hon lbliim pet origi -
haJëpëccatumi lèd etiam pér aduale. $t contra ridturani
infertile es,id bondm oliüam: quanto magis bi febuhdum riatürdm
ififerenturfiu ;tes genres -ad teglium Qei vd<äri, 6c confuhderèntüri & ^ öliüaiCpiitii natura efrt, ficut didum. efi.,o!eacö..
uërtérentün Quod fi delictum ïüórümdï'mtia fiint thundi: fttuoMé irile«rë:qukidâgiàiâdiilt^dfôlët citófciitire,
qfiam
quam rain us radici. Noloenim yosignorarefratres.Px hoc ne
luperbïrehcgentes.côntraebs. Myfivrium hop. Secretum.
Vt non fit is vitbüipfisßpientes. Vt non lecundum carnalem
veftram iapientiàm dicatis,Meritisn6ftris nosDeus elegit,
• illos autë abiëçit: & vt nos eligéret, ideo illos repulit/(>gM
tarifas exporté contigtt in ifiaèl. In hi?, cæcitas coritigit;,
quia non crcdideruht : qùos & Jacob élaudicatio figurà-
uic, Donee plenitudo gentium intrant, &fie omnùlfrael fal-
uusfieret. Cum pleniru<|p gentium credftierit, fie ælUman-
tür in fiiie lèculi lud£?> quiiriuenti fuerint cred iti® Plc-
nitttdogentium,mulricudo,credentium eft,ex omni généré
: non omnes ompino gente.s, iuxta figurarh (ynecdo-,
chen. Sicutfcriptum cB. JnEfiqaP.ophetà. VenietexSyon,
quieripiat & auertat impietates dblaeôb. Q u o d ante nemo
faceré'prîeualebat- fit hoc illis d me teflamentum. Teftamen-
tum nouum-, quod^Hieremias promictit. Cum abfiuîero
peccata éorùm. Vtp er b^ptifinum mundati noüum accipi-
anttëftameçtum, fiecuridumEuangeüumßuidem inimicipro-
ptervos. Inimiçi, quia vos illis æquaui, & quia vobis præ-
diçq, prohibenté? nos gentibuslqqüi. Qu id eft, Secun-
dujn Euangelium inimici propter vos : nîfi , quod eorUm
inimiçiria, quadeciderunt Chriftum, Euangelio proficit?
&hocofteridi,ç çx p e i dilpofirione venifiè, qui benevti.
nouit-eriam nialis : quia perlècucio Iudasorum Euangè-
liomilitauit. Tanpaabillisfieri permifit, quanta nëcef-
firiafuerunt Euangelio. Secundum eleflrionem autem 'charif-
fimi propter patres. Si auteni credant, chariflimi lune. Item
aliter ; Qui indeprædeftinarioneeledi lu n t,p e r gratiam
difigunt : qui in fiioçrrore dimiffi funt, inimicitiàs exercent
propter Euangeiium : qiios&Iacob claudicansfigu*
rauit. Sine poenitentïa enim funt dona, & vocatjoDei. Id eft,
fine mutatidne ftàbiliter fixa funt. Ad hanc vocationem
qui pertinent, omnes fiifttdoeibilesDei; nec poftuntdia
cetejCredidijVtficvoçaret : qnia dominum non poeni-
ret lèmini Abrahæ pro milifiè. Et aliter : Sine afiquopræ-
cedenti merito vel làhore dataeftfides per gratiam Chri-1
,ftj. Poenitere De i, mutare eft : ficut lëgimus, Pcenitet me
Saul regem fecilïe :veiiUud, Iuraiïit dominus, nec poeni-
tebit eum: & reliquat hoc eft, Sacërdorium iftud non mu-#
tabiturficut mutatum eft ludæorum : ifa & htc fine poenj-
tenrjafiintdonaDei,& vocatio: hoc eft, quo.s prædefti-
o au it, “ ho? & vocauit. Qqia Dëus nop mutabit voca-
, tiohis fîiaeièntentiam : Sed quos ante mundi'conftitu-
tioneminpræfcientiafua elègir,ipfis did u ru seft, Venice
benedidi patris mei : & reliquà. Sicut enim aliquando & vàs
noncredidiflisDeo. Quandoadhucilli crcdebanc. Nunc autem
mifericordiam confecuti efiis propter tüorum incredulitatem.
Non merito veftro. Ita & ifii nunc non crediderunt in veftra
mifericordia. Mifericordiagentium Chriftus eft : vt &ipfi
mifericordiam confequantur. In tantum non crediderunt j vt
&Jpfi non ex operibus iuftificenrar, fèd mifericordia, ficu
t vos, quandocunquebtediderint. Conclufit enimDeus o-
mnia mineredulitate. Quos inuenit in incredulitate : hoc
eft,IudæosomhëSj&gcnteSjhos conclufit: quiaantelu-
dæi peccatores erant, non perfidi : Poftquam autem Chri-
fto non crediderunt,æquales fimt gentibus : & ita mifè-
ricordia indigent omnesjk conièquuntur. Vt omnium mi-
fereatur. - Hæc fecit caulà vt omnibus milèreatùr: quia o-
mnes æqualiter incredulos deprehendir. O altitudo dtui-
tiarum fapientia. Laüdat ergo fapientiam D e i, qui tamdiu
expeëtà'uitlècundum prælcienuam; donee omnes æquali-
ter indigerent mi^èriBordia, vt nemo haberet vndë glona-
ripbftet.ft ex operibus iuftificatum,quæ nec feck. Hoc
autem nemo infellcxit iuftb D ëi iudicib, vnde admirans
Appftbliis tantum prdfundum, nullis mëritis præceden-
tibusgentes ihtrohiiflas,&multaperfidia praîcedenre de-
reliiftosludæôs, éxclàmat : O altitudo. ÈtfiApoftolus
hoc dicit, quahto magisrnos dicere debemus * & non dip-?
xprere Dei iu<Jicih: lèd ad iftud teftimonium , velue ad
p or mm corifugetë , 6c velut ad validiffimam anchotam
' hps.teneré. EffiientiaDei: quam incomprehenfibilia funt indicia
eius, & inueftigabiles via eius. „Confiderandum quod
Dei Icientia pmhibuS diuitij s præpohicur. Qm enim cpg-
nouit fenfismdomni ï aatquis confiltarius eius fuit ? Quis’pro
d i^u lc àc e pofituthfeft^Aut quîsprior dédit illii & retrißuetur
«T Quis prior fecit aliqiiid boni fineDeoi vt n<jn Dei
mifèricordiam glbrificet, lèd fiio merito le recipiftè glo-
rietür? cuius eft bonitâtis etiam quod fiimüs:, &vitiimus,
non tantum quod credimus : quia in omnibusJpliuS milè-
ricordia,præaenimur.' Et lèiamus, quia fi bbnl aliqUid fàcimus,
jiam ab illo accipimus, cui nemo prior dédit. Quo-
niamexipfo, &per ipfum. Ab îpfo non foluffl omnis créa*
turade nihilolàda eft,led exipfdeft omne bdnüm,diceri-
telaçobo. Â quo eft omne donum optimum.Bf impßfutm
Inipfo concludimr: iplèglorificahdus à nobi? eft. Oîmià.
lpfigloridinfecula,Amen. Si ornnia,&fides.
Obfecroÿtaquevos fratres. Ipitium caufie : Qüiädfe ièniu
dominioixerat,modo doce tqui elle debeant, qüales 1b
Deiadiuroriodebeanrexhibere, yrlènfum domini habere
mereantur. Fer mifericordiam Dei. Qua làluatiëftis.-hi-
hil enim maius habebanr. Vt exhïbeatis corpora veftra. Quanto
magis animas veftras ? non arietes & hircos: qiii tarnen
yiui, & fine macula ofterebantur. Hofiiam viuentem.
Ab'omni peccatorum morte alienam. Sanftam. Puram,
&caftam : Sanélificate enim vos, air, à mulieribus. Deo
phteentem. Non hominibus fi)lum. Rationabile obfequium
jeftrum. Omnialàpiénter facienda: quia etiam fi conlum-
' matusquis fuerir,&abfuerit ab illo feientia D e i, in nihi-
lum deputabitur. Et nolkeconformarihuicfectfio. Ndlite herum
fimiles elle filijs mundi,qui faëbi eftisfilijDei. Sedre-
formaminiinnouitatefenjhsveftri. Renouate dpno Dei Icp-
fiim vcftrum, petquem r. gitur corpus, & omnia membrâ
diriguntur. Et ita corpus renouabicur : & cum hoc feceri-
tis, tune porcritiÿ voluntatemDei, & fcnfufn eius agno^
leere. Vtprobetis quafit voluntas Dei. Hare enim non hifiiio-
uo lènfu reuelatur renatis per gratiam. Bona, & benepla-
cens,&perfe£ta. Bona,meJior, & optima; Dicoenim pet
gratiam qua data eß ntibi. Non lènlu proprio. loquor : fed
gratia Chrifti loquitur in me : qüafiprohibens aliter fapere,'
quam præcipit lex diuina. Omnibus qui fimi inter vot.
i- Sacerdotibus, & d o â o rib u s, quorum eXemplum cæteri
' lèquetentur: Non plus fapere, quam oportet fapere: fed fapere fo-
brietatem. Plus fapit,qiii ilia, quie lex non dicit inquirit :
ficut dicit Salomon, Altiora te ne quæfieris. Vntcuique
ficut Deusdiufit. Notandum quod Ipiritum làn&umdicat
Deum : quem adCorinthios,diuidere dicit dona fingu-
lis prout vult. Menfuram fidei. Sicut enim in vno corpore multd
membra habemus. Vragnofearaus à Deo nobis etiam iplânl
fidem donari. Omnia autem membra non eundem aüum habent.
Nonpoteftoculusaudire,necauris videre. Itamulti
vnumcorpusfumus in Chrifio. Ad vnitatem & pacem horra-
tur : Nonpoteftvnusomnîahaberè: ne luperbiatlinul-
lius inefigeat. Nolitë ergo conrriftari, quia non habet V-
ttus, quod alium habere perlpèxit. Singuh autem alter alte-
riusmembra. Alterutrô præftemus quod habemus : vtpræ-
ftando ni alterutrum quod habemus, magis ac magis cha-
ritasconfirmetur. Habentes autem donationes fecundum gratiam,
qua data eß nobis, differentes. Audi donationes, & ta-
ce de mentis. Noui teftamenti donum eft, quod ex npbis
• non eft : Omnibus eredencibus gloria iucürä promitri-
tur. Sediam in prsfenti renatis dominus diïFerëntias vir-
tucum, gracia diftribuente, largitur. Sitte Prophctiam :, fecundum
rationem fidei. Fidëi, non legis : fed illjus fidei,.
qua* per dileétiqnem operarur : fed ilta dileëtid'per Ipiritum
fendfcum infunditu r. Vel etiam illam Propheciam vfe-
ram.quæ fecundum fidem eft. Stuemniftenum,in mmiftran-
do. Sacerdotale. Siue qui docet, ih doflrina: qui exhortatur iin
: exhortando. Qm docet, maior efteo qui exhorcacur ex-
hortari enim poflùnt&ignaripro viribus fuis : docereau-
temdoftorumeft. Hqc vlque dona. Hinciamdocet, vc
| donisacceprisbenevtamur. Qui tribuit, in fini pliât at e. O-
mnibus fimplicirer,id eft, purp corde de bet dari : qui enim
! lufeeperir Prophetam in nomine Prophet*,, mereedem
Prophet* accipiet. Qui praeß,in folhcitudine. Eeclefiæ, vél
fratribus* Qui mi fer et ur. Maxime-mifericordia circa ægro-
tantesexhibenda eftj quamuis generalis fit. In hilaritate.
Hilarem enim datorem diligit Deus : Triftem fine dubio
©din Dileiïio fine fimulattone* Q u i fiäu s eft ih chari-
tate, iniuriam De o facit# qui chantas e f t Magna eniiti
frauseft, fi auroplumbum admifeeas : quanto grauius , fi