Vtnaktij iionorij
Rome. 7,
* opetaji.
nip eius vniamur. Si vero quair'itur qux fi't Dei voluntas,
habcs decem pr^eepta;qü®per Molen Dei fiiht völuiv,
rate vulgata. Hubes Dei filitf m, quipacriS voluntatem ia-*
ens, qu® eran t ab fcöndira,referauit, & qu® öbumbranmr,
in k lucé transfudit Iraq; vóluntas Dei eft agnirajexcuiatiq
ffon eikfuccurfurajnam qui de códo defcendit a d ,terras,
quid aliud fii® voluntatis eile voluit crèdi, nifi laiuarè.? pet
redemptionem nos * dbceret charitatis &humilitatis oi *'
nanjenrafeqtri: quoniam & ipfe hoe diguatiis feftfacereea
charirate,rtimia hiimilitate*iincerei Bfèinde qui téplufibi
elegitin virgtne, quid docet ni.ii dona pudicitix' eüftodire?
quiiuftkiam colüit*, dolum in oreinon hab uit, ïmfer i c ordfit
pra*bitit,culpas | indu Igentialaxauk,mundo cörde femper
inceffït, quid aliud fecftyiïifi quo nös poft fua veftigia fra-
heret verbis & éxemphs) Ideoqnc orandu,vt fi perire no-
lumusjipiius vo 1 untas'opetcturin nobis, iuxta Apoftölum
dicenierti.Qüïinvobis operutur veile &perficcreprobbnavolun-
täte, ficut llibi Dominus nofter lóeutiis efty No» vos me eie-
giftisfedegoelcgi vss ,alióquinliömo Chriftu per fe inüeni-
ret. B. PaufhsvoluntatéhabebatylcdnonadChrifturare-
uerafcuius per Ectlefias populum dcüaftabat, fed quia rfc-
demptordignätus eftin periêcutote luö magis pius eflè,
; quam iuftus.vt ad melioraaccéderet, eumper carciraris a-
nïaritudinem calbgauic, & corporale lumen obduxit; vt
ei fpi ritales oculos aperlrer, de quo dixit. Ego Uli oftendam,
quantaeum pro Vhdei|hambonamVolun rarem
pietas Chrifti contulit, non fragiliras humana^polfi-
det. Audiartiusiplum Domihmhlelüm Chriftum ininfir-
mitaté carnis pofitü^quid dixcrii,Paterfipofsibïleefl,tïanfeat
a me calïxifte» t er um amen non fuut ego volofed-ficuttu. Filius
Dei dicit, nimficut egovolo,fedficut tu, Pater. Ethoniö^uare
tam fiiperbus eft,vtYolunraternfibi exfeeflè dicat ad bo-
nuy& no potiusDei munus eflè tëfl etur? Quod 11 bona vp;
luntas ex nomine eft fine Dei inlpiratione,dicat ergo Chri-
ftianusinoratione: fiat vohmras mea quoniam bona eft;
tem, mox agnofco , fi tu pet te àd bônuni hâbèS' âliqüam
voluntatem, cum nifi-à Chriftb veîùt lûcerna illumineris,
quotidie nefciendo,quid eligér&t diuina poteftas, excedisi
Di cam us hümilitet:quia.nihil bohlvelle habemus,nififin-
guliS diebtis Domiho largienteïùmamus. Iuxta qubd le-
gîtqr. Cfnine datum boiium & omftedonum perfeftum defitrfum
efi. vt DominiPàüli teneant diéta conc'ordiam,&no s, fi o-
mne bonum ad Dëireferentes gratiàm ; fidelem Confequi-
murdodnnam.Nam quicunque ApoftolqiPaulOjid éft;o-
culo Ecclefiæ qum beato Auguftinoeius îeqfiàce confo-
nat, ineo ighbranri^çaligb'non régnât. Q u o d autem de
duabus viis ,id eft, fpâtitJlà & anguftadicitur , vt quis per
quam elegetitjgràdïatur; per Ipatibfàm quidemlaXati s frc-
nis liber ineedis peccàtis ramulando. In angttftayero cbiü
fidere mus Âpollolüm di cen teni j(vr dig«o am buletis vocatio-
tie qua vocati ejlu, per Donnnum lefufn Chrijlum, Et idecrnon
eligitaliquis, necad viam peruenit ; frifi voçatus-fuetjta'b
éo qui viaéft^ vita,&veritas^Sedin haé Via'cum Apôftoli
verbis & ptaecepti s Euangêlieis excuCTamüs , dicentes ad
ebs,qui îamex Iudæisin Ghrifto erançnide conuerfi ifivos
fiîiiis liber auerit,t une libtri erilis.Et * quidnam iftud attédite,
ipfoDomino pr®dicante.5i manfiritü inmeo verbo yc$e difeir
puli met erifis,& cognofietis veritat. m,&veritas liberauit vos. Aie
per hoc hortatur, vtfequendo illud, quod dédit pet gratia. ;
nos ad veram libérationem perducat. Vnde tüc homo per-
fèbte inbonûm,liberumpolItdebicarbitrium ,^u âd o c-tn-j
niÉb non poterif leruire peccato. ItemFiat voluntas tuafiçutl
in atlo&in terra, id eft,ficu t in coelis angeli, ira te hommes
véneremurin tèffis. Etquemadmodumilli eoncordia in ^
culpabili cantate d'éuoti,în laude Dei vidétur iugiter inhæ- :
rere, ica nos in luotimpre & amore iubeàt fine làb e purgare
Item, liât voluntas tua, id eft,{icut Ipiritus, quide coèli, &
coeleftia cogitat.iScira & caro, quæ de terraèft, tetrenanon
cüpiat:|ed qnæluntlpiritüs,-hçeç intendat , 8c quafi fa£ta
concordia,pariter'adcoelosafi:ëndat Ergoficut in coe/Ojidcft,
in lpiritu,ir<*^& in terra,id dk., in carne fiatDei voluntas, vt
iam poft aduentum Chrifyi non caro, quæ mater eft crimiloan.
c. 8.
* quai;do
led abfit, vt hocaltquis confiteri pr®fiunat; imo magis de-
ptecetur,vtfiatvoliulrasDetinhominejhonhbniinisvo- ( 4 > r5r
mntas,qu® bonum yelle non habet, nifi Dominus infpiret nis,lpiritum feftinet;ficur Eua,dtcipfere^tH Adam , ^ui elt
iuxtaillud*Dm ineus,mifericordiaempr'£ueniet»«-.Ergo non intypo Ipiritus, carnem Habeatfärnulantem, needominus
hominis voluntas pr®uenit Deum,fed Dei mifencordia
pramenit hominem.noU Volentem, quoniamficut leriptu
eft, Deus tfi qunufiificatimpium. Ite Spiritus.vbi vultJpirat.lgi-
tiir quare non vnulquifque recognofcit tenebras fUasne il-
him inatus tanqua Lunpas,qu® aliunde fiipcenditur,per ve-
tbfitatem fit® iuperbi® exttngaatur,&fiibdu6to ^ lendore
maneat in cscitatis caligine, dum liquid bonum velle ha-
ber,lui efieputet arbitriic & n o n *inde gratias ferat colla-
tbri,& ne audiat tandem quod diritur, Qui autem non habet,
& quod habet,auferatur ab co;hoc eft,in * q u o per gratia pr®-
uenttur,nifiDeo illud adferipferit, per fuperbia hoc amit-
teuQuoniam iuxra lcripturam;ip/i voluntas a Dominoprapa-
ratur. Audiamus in hac parte doCtorem,vbi dixit:^ni loquitur
mendaciujrjm loquitur. Quare 116 addidit, & qui loquitur
yeritatem.de, fuo loquitur-nifi, vt hoc exemplo coUftet
quoniam cum veritatem aliquis loquitur, de Dei gratia,
non de fuo habuifle h o ?b o n «m Ipe-cialiter agnolcatur?
Quoniam de noftro folum habemus mendacium :- nam
cum ipla veritas, Deus fit;, qui loquitur d e D e o , vnde in
hominemendace caulaveritatis fit?nifiipla Veritas fe mini-
ftret,hoceft,nifi in hbmineiplam bonam v o ’untatemDe-1
us veriratis infpiret,qui& vcllenibui:)'& polle cohipleuit?
Sed fi quis obiidat,q» Apoftolus ait: Veikadiacetmibi, cum
ipfe dicit,Detisquiinvobisop. raMr&r<Me~&*perficerepro bona
voluntate. Ergo fi quis dicat, quiaiplam voluntatem Deus
nonjnlpirat: Quantum ad hanc incelligentiam B. *Pao-
lusnon diferepat lentiendbdiiietla: abfit enim vc ille viir
pacificqs, qu i vno eodemque lacutus bft Ipiritu in his dft
6tis, Ecclefi®generafletlcandalum.Vnde dodror gentium;
vellefibi adiaeere diccbat,quoniam non folum inipiratus, fed
etiam vas ele&ionis fulgebat, qui docuit dicens. Dews eft,
qui invobuoperattir& velle. Deindcquidhabes., quod non.
accepiftiraefi diceret, quid boni eftin te nifi d e t ille , qui
fecit te... Nam fi bonam voluntatem Deus non com-
fert, fedex te eftyquodtu habes; ifte nientitps e ft, qui di-
xit, Quid babes, quod non acceperis? VndetolleDei voluntaancilkjfed
aneillä feruiaj: döminaivi-5if«fi» ccelo B in ten
Homoante baptifinum carnälis elfe dèferibitiir,poftlsa-
ptifinumIpiritalis efficituriideoque'pro illis, qfiiadhuc fi-
nelauacro lotinon fiint, a nobis oratur, vt ficut nos vide-
mur fa&i elle coeleftes,per baprifiiium,ita & illi.quiadhuc
ab Ecclefiaperegiini Hint, tan robeneficiononfratfdentur;
lerper munificentiam Domini hobifeam dona fimilia con-
lequantur.Qijia & eu m ilji confortes fiufti fucrint, nos fa-
tultatem no amictemus, fed augebimus/ Qualis fit autem
inuidia,vt homo non o re fpro h om in t, ficut Chriftus-yvt
nos acquireret, luo linguininon pepcvci&Itemfiat voluntas
iua.V oluhtas patris erat,quod filius pçædicauit, qubd ope-
ratus eft,quod paflus^c mortuus-eft, & refurrexit^(i cut ait.
iitmveni voluntatem meam facere , ftd voluntatem dus1, qui mißt
me patris.Ergo orandum cft,vt nosfimilitet mereamur du-
cere,agere,luftinere,'&in iplb relurgere,vt polfim9 euiplb
regnare. Item fiatyolunfas, Deus incommurabiliçèrbonus,
qui aliud nihil nifi fe ppervultbonum, quamuis hos moles
impediat peccatbrum. Ergo bene vjdemur oprare , vt
nobis ea coutingant,qu® Deus vult,cum feiamus eum bo-
R® voluntatis habere perfe6Uonem,&c. '
Panem noftrum cottidïanum da nobishodie,
COnfiderandutu eft, quam mirabiliteroration is huius
ornatus fit textus, vt nominatis æcernisy tempbra-
"liapetetentURNamtria ifta * qu® pblcimus, id eft, Sanäifi-
ceturnonien tuum } A dueniat regnu ctuini, Fiat volw-tas tua,&c.
propteræterna confequenda iiic funt necellaiia. £c hic in-
cipiunt; led perfebla in futhra yitapoffideti credenda fiint, |
8c perpétua manebunt.Ergop*ii«nö noflru m da-n t/tóiqu at u s
anim®& car niell neceflacuis,ipiritualiter vel corporaliter.
Et dimitte nobis débita no f i r a ,ficut érnosdunittBiwdçbttonbusi
noftiis. E t ne.10s inducas in tentationem.Sed libéra nos dmàlo.eqvac.
ad præfentis vit® ppportiinitàtès pertineré vidétûr.Demq;
nemms e? saclific.it 10 & regnu eius in lpiricu& corpore noftro
poft
lionhicin
lordinefcr-
[mollis. x
Iquod&in.
•necefle'
tftexigac
s
'méfurati.
M a tt.l. 7.
Pyal. 100.
* deeft in
quibufdàm MSS.
* iubripic-
Libèr /AT,
poftrefiirredionemperfeda manebunt,Itemp<i»em noftru,
quilquis ad veram lalutem peruènire meruit , Chriftum
elle panem vit® perpçtuæ non ignpret, quia dixit : Ego fum
panis viuus,qui de ccelo defiendi. Vnde ifte panis non eft communis
cum reliquo, quia ille corpora protegit, ifte nouit
animas enutrire; & qui ilium mandueat, efurit, qui autem
iftofruitur,rtullafametorquetur.Etidëotanto magis ifte
cibus quærendus eft, quanto plus reficit epulatus, Quod
vero panem quotiiianum petimus, hoc infinuarèvidetut, vt
communionem eius corporis, fi eft poffibile,omnibus
diebusrçuérenterfiimamus,quiacum ipfe vira noftra fit,
nutriniento noftro , peregrinos nos fàcimus, fi ad Eucha-
riftiam tardi acccdamus. Item dum dicimus Panem nofirum
da nobis foodic.cognofcirrius non nobis fufficere, quod pr®-
rerito die Deumrogauimusnifi&eiin præfenti oratione
vacemus. Propter illud fine intermifsione or antes. Item hic
aduertendum eft,quod, poftquam ad Chriftum peruéni-
mus,& mundum cum pompis luis reiecimus, non nobis
necefle fit,ad efeam amplius,quam quo tidianus vlus exigit:
Vt quæramus re verà,eum, & aduentum Domini iugiter cx-
Ipefifcemusmam impedimenta mundi,fàciunt homines mi-
1 eros.Et feiamus ei panem fufficere, cui Deus non deficit,
quod Heliæ habitanti in Eremo miniftrauit.
Et dimitte nobis débita. ,
T> Enepoft êfcamquæfitâpoftulatur venia peccatorum, J3 vt quiDci cibo palcitur,Debviuat,fi ei dimittâtùfpec-
cata;&congrue, ne fe humana extollat fiiperbia, quæ pe-
tendo veniam,videtur confiteri deliâa^rum tàmen fi pur-
gari defiderat,fæpius ad orationem recurratïConuenienter
auté débita péceata dicuntur,quia & debentur,&requiréda
lunt.Nam ficut debitum à creditore requiriciir; ira pec-
catura à Deo in die iudicii^ neceflàrio cxigitur,nifi hic, du-'
viuimus, perpietatem eius 8c indulgéntiam ifta nobis ex-
' adlio cohdonetur.Etmerito remitti cunëta hic rogamus,
. vhi deliâacommittimus,quoniam in fùturo, ficut precari
non licet,ira non vacat pcenitere. Sed addendo.
Sicut & nos dhnittimus dtbitoribus nofiris•
QVipium fe oftendit & lègé impoluit,vt nifi qui peccâ-
tiçulpasindulferi^fibiindulgerià Deo-nÔ exlpeëlet:
propter illud,«/«* menfura * menfifueritis,remetietur & vobis.
Item mifericordiam & indicium cantabo tibi, quoniam qui in '
'nobis pius ëft,vult nos elfe aliis miferâtes, Vnde merito de
culpa vapulat quimagiftri verba declinat.Summaeft Elee-
mplyna,alteri reçnittere, qnod ^ tibi videatur pecçafle. Ité
dimitte nobis debitw.c^xid ergo de baptifini fonte liirgentes &
borpdreChrifti communicantes, mpxnobisdimittipec-
cata petimus.? quia fragilitas noftra conferuare puriratem
lauacri nô poteft,quod de fonte percipit,nifî di^neturDei
gratiaeuftodire. Etbcne,ficut.nosdimittimus debitoribusno-
vtoftendereturs quiaDeus pacis cum omnibus vult nos
concordes eflè.
Ne nos inducas in tentationem.
V TV n q u id Deus aliquem in laqueum tf ntationis. indu-
J ^ lc it.?autab inimico cupiat luppïanratiîqui mbnet,nc,t
II.
A D' S AL VT A REM
y i r v m i llvstrem
»MVMVLl iNVM CON-
SÖLATORIA, IN,
morte filise dècen-
nalis*
IN té r human® conditionis* fiibrepentia vulnér», quæ
femper incerto tramine nutantium animorumjac laben-
tium temporum reddunt vota lulpeéta, nihil eft in àliquo
magis quod eruciet,quam quenquam aut non videre»
quod cupiat aut videre, quodperdat.^ Namtrepidans ani- '
mus in v troque,non modico fiib fafee luccUmbit » dum
pendulus Ipeékatdiüturne ,q u o d habeat,&, vt habere cæ-
peritrmox amittat;fc.affli(ftus,donee impetret.elifus fi per-
dat,fedgrauiùshociaculorësiliapercellitur,cuminterfpé, ,,
vellperatadebetamittere; atq; irailliclpcs^tenditurjhic
damnatur illic dubfus moeroran habeat, hic certus dol or
eftfirelinquat.Habet hocinfitum n âtu ra, præuaricatione
protophlâfti parentis ad nos decurlà morte mul<ftata;vt fç -
pe,quod vixacquiritur,mox liriquatut:&: ferpentis inuete-
rati dente radicëm fie perculiq vt nec arb pr fteteri t , ni fi in
mortis ftirpe fixa viuat.Mifîthoc pofteris hæreditas paren- «j
talis,vt * lubiàcentesmorri, quæramusvmere morituri,
vulnificauit cunétos infoelicis arboris acquifita poliellio, ,
qu® blandientibus pomis 4 proli prius nocUit,quam nutri- • ;
u it.*Qu o d certe fub epulilpeciemors intrauit, & hoc'fe- *
raliraétulæfitparères, & pofterosillos * guftus;nos* fiic- »
eus : quoniam virulent® fiiafionis poculum, quod pater
male lorbuit in proie trâsfudit;&vt ira diéhim fityquod
à fôte manauitjin * riuos deflnxit.Intulit hoc igiturilla mater
dégénéré,fednouercade crlmine,infoelixcunélis Eua
monades, quod certe folaficextruxit ; vtvniuerlâdeftrue-
ret,quo veteratamachinatione deeip'ulæ,rudemviruper-
derèt,&iplàperiret.Sed proies quidbonifàcier, fife in ca-
lumniamvel* mala parentis extendati* aut vt ilium iterum ♦
detrahendo remordeat;quifcmelmorfii perierar,cum ipfe
! fibi fufficeret fuus lapfus, nofter pecalùs. Iraq; putoincon-
gçuumjïillum* remorderb,per quem -^gratis inuenit gra-
tiam,cuius * ocealuvitalisalimoniç mors cçpit depafciicui 1 *
dum oculoram aperrio promittitûr, lux fiigatur, 8c diuini- l
tare promiflâ,homo laplùs redit in terrâ:hinc eft quod pro- r
lem gemtam nocens efca traxitin prædam. Fecit ilia capti-
uitas nos prolperis exules,aduerfis côfbrtes; & tantum pe-
regrinatio grauior,quantum mors dura notior.Nafeitur ab
Adam veterevlq; adnouumhominévitanpftra cum morte.
Hinc fe nec Abej exuit, nec Enoch efFugir,nec Noe fe
iîibtrahit,qui diluuip mortem diftulit,n,ô mutauit : hoc pa-
triarcha hon,renuit,hànclegem legifer non aueitir,prophe-
taluftinuit.&plus quâ propheta fuccubuit: Sara quoqjRe-
becca,Rachel, Anna Elifabeth,licetfexus inferior, tapien
hoefimul bibit amarum.Qurs côqueratur de reliquis,cum
ipfe triumphator mortis pro parte, qua caro faélus eft, &
morti fubieâus eft. Nec fiieratplenus homo,fi non fenfif.
lèt&,tumulum. Nec Deus crederetur, nifi fiirgeret d e fe -
pulchro. Hinc eft quod loquor charilfime,& * fideli dile- 1
étionis mihi voto connexe, eo quod tuos per apices nat®
lànâ® tranfitum çonqueraris,vixfingultu rumpente,indi-
cans calamotrifti decennalis ætads irruente funere,puber-
tatis tener® * flofeulum marcuiflè, cum poene nuptialire-
traéta de limine,nô ad patris vbtum thalamodatur,fed tu-
mulo: & diuerlo cantico non thoro traditur lèd fepulchro.
Ad cuiùs fotte vota iam fèftinans fàmiliaferuebat , lèdule
parentela excitabatur & patria. Mater eratprece fiilpenlà,
iplàaflurgebat cura nutria’s iuqjfta puberratirofea modé-
ftia 8c feftiua arte lui fexus ornata;fed,quO me rapit, form®
tdecor,feprodere tam eito fugax,quam caro mendax, cum
defun&® fi prædicctur gloria accrefcant lamenta .Habuifti
igitur iftud pater,fed non tuum:reddidiftipbrius comraç.
datumiploratur velutamiflum, fed confidereturnô perdi--
tû, quod ad Çhriftu redit intaâum. An certe conquererïs,
quan lolus ifta perpelîùs fis,cum cafus hic vincat & reges.
AhfeliçiorAngafto?forriorAlexandro.?fàuorabiliorTra-
ianoî iàfiâ ior es Theqdofib ? cü hoc habeat obitu çqualc,
tam miles quam princeps.Parienter dolendü eft,quod habes
commune cum mundo.Quantas autem foeminas ab i-
pfo primo complexu retraxit ad tumulum î dc pertulerunt
dilpendium àgnito.yiro non habite : qu® bis lamentand®
fimt,anteapudoremperdere,&poftficperiifi’e. Vnde licet
conqueraris talem te tali cafiiamififle lobolem,nulli ramé
riouumeft;vtpotuiflèthoc vitarepuella, quod venitpèr
fceminam.Illudpotins infpice,vt ilia res fimerisfit virtu ris:
& adillotum exempla te coçqua,qui dolore viéIo,lùrgunt
ad pàlmam.Habesitaq; inter iplà parie ntiæ culmina, prirnû
velutin lpeculaIob,cenfuram,& normâ:quipro filiis D o-
Bibliotb. Vet. Patr.Tom. 6. Pars 2. Ii