4J-8 Gregory
Imperator
30. diebus
vindcmiat.
Cap.ji..
BritattnorS
8 Dionyfii
zdesczde
■ polluitur.
Turomnfis
fis ciüitas grauiincendio conflagrauit,in tantum vtditiori-
bùs nihil pënidis remanerett & u aliquis ab igne quicquani
eripuit,ab ihfiftenribus furib us eft direptum. A pud termi-
rium Carnotenum, verus de effra,dto pane languis eftluxit.
Grauiter tunc & Bitürica ciuitasàgrandine verberata eft.
Sed hæc pfodigiagiâuiflima lues eftlubfecuta.Nadifeor-
dahdb. régib9 &iterum bellum ciuile parantibus, dyfente-
ricus morb9 pêne Gadlias Cotas pr*occupauit. Erat n^his q
patiebatutivalida,cum vomitufebris,renumq; niinius doror,
intern eo a iv illam jv tta ta ritum imperialem, XXX. dietus
ad vindemiam iocundarecur ,-vocato clam Iuftiniano, So.
phia voluit cum erdete in imperium. Quo cóperto, Tybe-
riusWiivelociad Coftantinafolitanameiuitatemtegté-
ditut. Adprehenfamq; Augùftam ab omnit» theiàutis Tpo- ■
iiauit, fold ei viänxquotidiani alimenta relinquen?.Segre-
gatilq; pueris eius ab ea,alios politic,de fidelibus Ibis, -nan.
dans prorfiisvtnuU9deanteriorib9adea habere taccelium.
Iuftinianumvero obiurgatumtatpin pofterum aniotedi-
lexit, vc filio ei9filiam fuam promitteret, rurfumq; filio luo
filiam eius expetereufednon eft res ibreita effe<ftu.Exercit9
I eiusPerfesdebeUauit,vi&orqueregrefTus,tanraramolem
prædç dëtulit, vt crederetur cupiditati human* poife fuffi-'
cere.Vigintielephanticaptiad Imperatorem dedu&i funt.
|Terr*mo-
'gal.
Britannieo anno valde infefti circa vrbëfuere Namne-
ticamatq; Rcdonicam,quiimmenfam auferentes prædajn,
ag ros peruâdunt, vineas à.fruétîbus vacuant, &captiuos
abducunt. Ad qups cum Felix epifcopüs legatiqnémifilfet
emendare promitte tes,nihil dejpmilfis impiété voluerut.
ApudParifios autemmulierquædamruitin crimenadferentibus
multis, quafi q>reli<fto viro cum alio mifceretur.
Igicurparentes illius accelferuncadpatrem dicentcs , Aut
idoneam redde filiam mam,aut certe moriatur,ne ftuprurn
hoc generi noftro notäinfligat.Noui,inquit pàter,egofiliä
meam bene idonea, nee eft verum verbumhoc q>mali ho-
mines"plóquuntqr. Tamenne crimen confiirgat vltcrius,
innocénterneam faciam lacramento.Et illi,Si,inquiunt,eft
innoxia, fup tumulum hoc B.Dionyfii martyris fecramentis
adfir ma. Faciam,inquitpater. T uhc initoplacito ad bâfilica
martyris fen&i cqnueniunt, eleuatilq; pater nianibus fiiper
altarium,iurauit,filiam non e-ftp culpabilé.E contrario y ero
p eriurafle eum alii à parte viri pronuntiant. His ergodlter-«
cantibuseuaginatis gladiis in le inuicem proruunt,atcj; anr
! teipfiimaltariumfetrucidanf:erantautemmaioresriatu;&,
primiapud Chilpericum regem. Sauciantur multi gladuis;>
relpergitur fenóta humano cruore bafilica, oftiaiaculisfo--
diijntur & enfibus, atq, vlq; ad ipfiim lèpulçKru telainito^
defeuiunt-Quod dum vixmitigamr, locus officiu perdimt,
donee ifta omniaad regis norinam peruenirent.Hi vërö#-
perantes ad pra:fenriamprincipis,n6recipiunrar in gratia;:
led ad epifeopum loci iums remitti èos iuflum eft : vt ft dé
hoc fecinóre culpabiles no inuenirentur/ociarentiircorn-
muniorfi.T une abepifcopo Regnamodo. qjui Parifiàçae ec-
clefî* præerat,componentes quæ male geflèrant,incömU*-
nionem ecclefiafticä fern recepti.MuUér yerq nó poft mul-
tis diebus cum adiudicium vocaretur, laqueovitam finiuit.
Anno quinto Childeberti regis Araernorum regionëm
diluuia magna prelferunt,itavt per dies duodecim non cefe
feret à pluuiarrantaque inundatione Limane eft infufiim,vt
multos ne Tementen!iaceirent prohiberet. Fluminaquoq;
Liger FlauarifqUe, q ûemElacrem voçitant, vel reliqui tor-
rentes percurrentes in earn , ita intumuerunt » vtterminos
quos UUnquam exceiferant,pr*terireht;quç grande de pe-
cbnbus excidium,de culturis detrimentum,de ædificiis fe-
5 cere naufragiü.Pari modo Rhodaniis cum Arari coniunbt9
ripas excédés, graue damnum populis intulit, muros Lug-
dduunnfee nnifliss cciiuuiittaattiiss aalliiqquuaa eexx ppaarrttee ffiullbuertir. Qiiiefcentibus
vero piuuiis,arbores.denuo floruerunt.*erat enim mefisSe-
ptember.In T urotiicovero feoanno mane priulquam dies
inlucefceret, fulgor per ccelfi cucurriife vilus eft,&ad orie-
tis plagam cecidifte.Sed &fonitus tan^ diruerids arborisj
per totam terrain illam auditus eft; q» ideo no eft de arbore
aeftimandum.quiainquinquagintaaut ampfius miliariaeft
audjtu. Ipfoanno grauiter vrbs Burdegalenfis a terrajmo-
tu concufla eft,mceniaq; ciuitatis in diferimine euerfionis
exriterut: atq; itaomnispopulus metu mortis exterrit9eft,
vtfi non fugere;t,putaret le cu vrbe dehiicere.Vnde & multi
ad ciuitates alias tranfierunt.Quitimor ad viefiias ciuita-
tes porredius eft’& yfq; Hiipaniam attieit, fed nbn tam va-
lide.Tamen Pyrenxis m ontib9 immenn lapides luntcom-
mqti, qpecora homineiq; jpftraueruntNam & vicos Bur-
degalenies ineendium diuinitus ortumex uftit,ita vt fubi to
comprehenfie igni tam donpusquam are* cum annonis,
incendio eremarentur: nullu penitus incitamentum hab6s
ignis alieni,nifi forfi tan iuflione diuina, narni & Aurehaiie-
caput graue, velcetuix. Ea Vero q éx ore proiiciebantur
Colore croceo aut certe viridiâ eraht:a multis aut adfereba^
[ turvenenu occultum efle.Rufticiores vero corales hoc pu-,
fulas nomiliabat.q> non eft incredibile, qarnifl* in fcapulis
liuecrurib.ventöl*,^icedentib.erumpentiburq;veficis,deçurra
fanie multi liberabâtur: fed & herb* q venenis medépotui
lumptaÉ, plerifq; pr*fidia contulerunt. Et quidë
pnmû hçc infirmitas à mêle Augufto inidata.paruuios adôlefeétes
arripuit,lethoqjrubegit.Perdidimus dùlces & charos
nobisinfàntulos,quos aüt gremiis fouim9, aut ylnis ba-
iulauimüs, aut ^pria manu miniftratis cibisiplbs ftudio fa-
gâciore nutriuimüs : fed abfterfis lachrymis cum beato ïob
dixim9,Domin!> dédit, dpmin9abftuht: quomodo dqmino
placuit ita fàdtü eft:fit nomen ei9 benediétu in feculadgitur
m his diebus Chilpericus rex grauiter *grotpuit:quo coua-
lefeénte filius eius iunior necdu ex aqua 6c Ipiritu fenéïo re-.
natUs,ægrotarecoepit,quemin extremis vidétes baptifino
abluer'unt. Quo patumper melius agente frater eius ïën|br :
nomine Chiodobertus, ab hoc mqrbo corripitun ipfumq;
in diferimine mortis Fredegûdis mater cernées , fero peni-
i terfs aitad regé,Dmiios male agentespietas diuinafiiften-
ïatinàm fepe nos febribusj&aliis mahs corripuit, &emé- {
datio nonlucceflît.Ecceiam perdimusfilios : ecce ianp dos
làch'rymæpauperamjainéra vidugrum, fiilpiriaorphanorii
, tetérimuntmec Ipes remanet cui^iquid cogregemus : the*-...
ftdrizamus nefeientes cui congrëgem9 ea:ecce thefeüri re^
çnianêc a poflèftbre vacm,rapinisac maledidionibuspleiii.
"I^îuqdnôn exundâbânt promptuariaVinq fnunquidnon
Koi:reareplebantur frumentoînüquid n6 erantthelaufirefertiauro,
argenro,lapidib9pretiol!s,monilibus,velreliquis
imperialibusomamentis?ecceq) pulehrius habebamuS,p-
didimus Nunc fi placet venite,incendamus oés déferiptio*-
lies iniqüas : ruffidatq;fifeo noftro, quqdlùffeçit patri régi-.
q«e Ghlotario^Hæc eftata regirta, pugnis verberans pe&9,
iuffitlibros exhiberi qui de ciuitatib9 fiiis p Marcum vene-
raxït: proieétilq; in ignemdtèrumadregem conuerlà,Quid
tu,inquit,moratisl Fac q> vicies à me fieri, vt & fi dulces natos
perdimus,vel poenam perpetuam euadamus. T unorex
compunétus corde tradidit oés libroç defcriptionumigni,
conftagratifq; illis mifit quifuturas prohibêréc dercriptïq-
nes.Poft hæc infantulus iunior dumnimio laftpre tabefeit,
extinguitur, quem cum maximomosroie deducetésa Villa
Brennaco Parifios,ad bafilicam lànétï Dionifii fepelire mâ-,
dauerunt.Chlodobertû vero comppnétes in feretro,Süeft
fionas ad bafilicam fànéfci Mëdardi duxerunt,prqiicientefqi
eum ad fenâum fepulchrû voueruntyota prö eo,fed media
node anhd9 iam & tenuis Ipiritu éxhalauitrquem in bafili-
ca fan&orum Crifeini atqjCriipiniani martyrû fepélierunt:
magnus vfq;hucplandus omni populo fuit nâ virilugentes
mulierelq;lugubrib.veftimétisindue*,vtlolétin coniugü
exequiisfierijita hoc fun9 finit jpfecut«,Multapoftea Chilpericus
rex ecelefiis fine bafilicis vel pauperib9eft largitus.
His diebus Aiiftrigildis Gunthcramnumpiincipis regi-
na,ab hoc morbo confiimpta eft. fed piiulqUam riequâlpi-
ritum exhalaretjcernen squ o d euadere non poflet,altatra-
hens fîufpiriajvbluit leti fui habere participes ages Vt in exe-
quiis eiusaliorum funeraplangèrentur.Fertur enim Hero-
diano more regé petiiflè dicéns, Adhuc fpes viuendifuerat,
fino inter iniquorum medicorum manus interiiflènt: nam
potiorteS ab illis accept*,mihi vi abftuleruntvitâ,& fecerüt
• mehanë lucé Velociter perdeie:& ideo ne inulta mors mea
pr*tereat,qu*ft> èc cum lâaaméti interpofitione coniuro,
vt ch ab hac luce diicelfero,ftatim ipfi gladio trucidéntur: vt
ficut ego amplius viüere no queo,ita necilli póft mefi obitü
glorientur, led fit vnus dolor noftris panter aç eoru amicis.
Hæc effata,infeUcemanimam tradidit.Rex vero peradoex
E
lhcend. Au
relianum.
Panis flux«
fanguinem,
Chilperi
eus tribu
reoeittit.
Cap.js-
Auftrigi
medico:
tur occii
iuflît.
more
Cap.itf* ,
Nantinus .
cornés inte;
Maraehanonccatur.
I Nantinus
: agnofeit
fceleia.
D
p*P57- ;
i Martmus
t Gallicicfis.
1 Cïp.}g.<
Chtift.
!■ Pctfecùtio
^auica.
Hijîor. franc,
moré iuftitiojOpprelïus iniquç cqniugis iuràmento,imple-
uit præceptùm iniquitatisînam duos medicos qui ei ftüdiü
J adhibuerâht gladio feririproecepit:qüodhqhfihcpeccatq
fu lïè,mültorum cenfe t prudentia.
Hac itaque ægritudiie& Nantinus Engolifinenfis cornes
exinahitiisintenit^ fed quæ contra làcerdotesvelec-
ciefiasDei egerit,altius repetenda lùnt.beniqué Maracha-
ritisauürtculüseius, diitinipfavrbevlùseftcqmitatu,qüo
'officio éxpleto,ecciefiælbciatur, clericulq; fad9 ordinatur
epifeqpus Qui multum Vigilanter vel eôclefiaS, Vel ecclcfîç
domos,& erigëns,& compqneils,feptimq ficerdotii ahno
iniedo abiiiimicis in capuf pifeis veneno, fimpliciter acci-
pieiiS crudfeliter ènécaturrSed no diu inulta eius mortéper-
tulitdiüinaclëmentiama Frontoriiüs,cui9cohfilio ho'cfcé-
lüs eft perpetratu,adfumpto coiifeftim epifeopatu, vno in
eo degens àhno,pr*currente iiidiçiq Dei interiinCui9 poft
obitu Hëracii9 Burdegalenfis presbyter, quiquöhdalega-
tus Childeberti fenioris fuerat,epifeop9 ôcdinaturi Nànti-
nus vero ôb requirendâ auuncuh lui niorteth » cômitàtu in
ipfevrbëexpétiic. Quo accept©, multas epifeqpqiniuriaë
inrogaüitraiebat enim» Homicidas illos qüiauüncuiûmeü»'
interfeCerunt tecüiii retines : fèd&presbyteicos huicnoxæ
admixtos, adeonuiuium recipis. Deinde inimicitia incref1
Cente paulatim coepit villas ecciefi^ quas Marachariuis te-
ftamento feripto reliquerat,violenrèr inüaderè » adferes hó
debere ecclefia eius facultatem adipifei » a cüius cléricis te-
ftator fueratinterfedus.Poft iftavero iaaliquib.ëx laicis in-
terfedis, addidic vtadprehenlüm presbyterû adligaret,ac
côto perfoderec. Cui adhuc viue.nti retortis poft tergü taa-
nibus, adpenfo ad ftipitem elicère quærebât fi in haë caüfa
fuiflèt admixtus.Quod cum ille negaret,profluentè cruore
de vulnere ,.reddidit Ipiritum. Qua de caülà comotus epi-
fcppusjiulïïtcum abecclefî* fqribus prohiberi.Conuem-
entibusaütapud ciuitaté Sandonas lacerdotib9,depreca-
batur Nantinus vt pace epifeopi mei’eretur,promitténs fe
ômnesEcclçfi* res quas fine rarioneàbftulerat, reddituru,
atq; humilë exhibere fe fe cerdoti, Atillefratrfliufliqni ob-
audire procürans,cünda qu^ petebaritut indulficicalisâ ramen
presbyeeri qmnipôteiiti Dèo comendaiis, comité in
charitate recepit. Qui pôft ifta regrelfus Vrbé, doinoS illâs
quas fnaleperuaferat, lpoliat,elidit, ac difiicitidiceris, Ëtfi
hoc ab Ecdefia recipicur, vel defertum inueniatur. Qüa de'
caulàiteru motus epifcopüs , eu à commurtioiie fiilpendit.
Quç dura aguntur,impfeto beams pontifex vit* curlîi,mi-
grauit ad dominum. .Nantinps quoq;abaliquibusepifeô-
pisjintercedenrîb9 præmiisatq; adulationib. cemmnnica-
tur. Poft paucos vero mènfes a fiipradidomorbo corrip-
turiquinimia exuftus febreclamaiiit dicens, Heu heu,ab
Heraclio antiftiteexuror, ab illo erucior, abilloadiudiciû
vocor,cÔgnofeo facirius, reminifeor me iniufte iniunas'W
tulilfepontifier: mortem deprecör, : ne diutius emeier hoc
tormento. Hæccuift maximain febré clamaret, deficiertte
robore corporis, infoelieem animam fudit, indubia relink
quens veftigia, hoc ei ad vltioriembeatiantifticis euënilfe.
nam exanimum corpus itanigredinem duxir,vtputarescü
priftus luperpofitum faille combuftum. Ergoomnes hæc
obftupefcanr,admirentur,& metuant ne inférantiniurias
làeerdotib9, quiavltor eft dominUs feruorum fiiorum Ipe-
ranciuminfe.
Hoçtempore& beams Martinus Gallicienfis.epifeopùs
obiit,magnum populo illi fâciente plandum:nam hic Pan-
noni* orms fuit,& exinde ad vifîtâda loca lànda in orienté
propèrans; intantu fe literis imbuit, vt nul|i fecundus fiiis
tempqrib.haberemr. Exinde Galliciâ venir, vbi eu B.Marr
rini reliqui* portarémr,epifcopüs ordinamr : in quo fecer-
dorio impletis plus minus triginta annis,plenus vircutibus
migrauitaddominü.Verfifculosquifiipëroftiû funt k parte
meriéiana in bafilica lànd(Marrihi,ipfecompoluir. '
Magna eo anno in Hilpaniis Chriftianis.perfecutio fuir,
multique exiUis dar, fàcultatibus priuaci, feme decodi,car-
ceremancipati, verbèribusadfediecdiuèrfisfiippiiciis i
tracidatifimt. Caputqiioq; huiusfceleris Goifuinthafuit,
quam poft AthanachÜdi régis connubium, rexLeuuichil- i
dusacceperatrfcd qu* Dei ferais notâ humilitatis inflixe-
rac,profequéce vlrion e diuina,ipfà quoq;elt omnib.populis*
B tbltoth. Vet. Patr. Tom.6,P a rsi.
L'kr V- , ' ; _ _ 4fÿ
fedàiiorabiIiS:iiam vniith oculum hùbèsàîbà toritegens,
lurrien quodirieris nön habëbatipepUlitàpalpebris. Etant
àut Leuuichilctotegi e^alia vxore duo filii, qyorUm fefiiot
Sygibertfiunior Chilpettci régis filiàm (ielpórilauerat.Sed
IngudisSygiberti regiSfilia cum rtiàgnô àppâratuiii Hilpä-
hias direéta,ab aüia Goifiiinthà eu ni gàudio i^àgiid fufeipii
tur.-qnecpalfeeft in religibne Catholicä diu commorarii
fed vt rebapciiàrëcur in Arriaha hærcfi blandisccepit fer-
mohibiinlicére.fed ilia virilitér reluétans ccépit dicère^ufe
ficit latis mè ab ôriginali pèccâco bapt finô felütàri feihèi
abliicam fuiffe,^: fenda crihitaréinviiaæquaîitate élîecô-
fellàm : hæcnie çrederè ex toto cordé côficeor » née vnqua
abhaefideibo reriorsû. H*tillaaiidiensjiraeundi*fürqre
fiicceiife, adptéhedlarii per comam capitis puellahi iii terra
‘cóhlidir, & diü calcibuS verberatam ac fehguihe erüentatä,
iuffir Ipoliari&pifeiiiç inimèr©:fed vtadferüntmülti nun-
quamaiiimum fiium àfidekôftrâjéfieixitiLeüuichildüêau-
tem dédit eis Vnamdeciuitatibusvihqihirefidente reghà-
rent.Adquaédm âbiilfentj coepitlhgüi|^s praidicàré viro
fiiq,vt relida hærèfis fellacia catholrç^ legisverifcaterh ag-
holceret. Quodille diu refùtaqs j tandem comoÊüsâd ëiüs
prædicationttn cohûerfît’s eft ad lcgem Catholicamiac du
chrifiriâremr, Ioannés eli: vöcicatüs.Quod cd Lèutiichild9
aüdiflet,ccepir caulâsquærerè qualiter ed petdéret. Ille Vero
hæ«inte.lligeiis,âd parrem fèimperaroris iüiigit,iigaà Cu
præfeélô eius àmicitias » qui tune Hilpàniam ixùpügifebat.
Èeuichildusaüt direxitad eü nunciôs, diceiis, Ve ni ad méj.
qaextanr càulæ quas çonferamiis funul.Etille.Nqnibô,qa
mfenlüs es mihi,pro eo q> fim Gathölicus» Atillè datis pr&
feéto impératoris triginta millib.lolidord,vt fe ab eiiiS Iblà-
tio reuôcaret coiiioto exercitu côtra eu vénit.Hetminichil-
düs véro Vocatis Græcis i cöhtrapatre egreditur, réliâaiâ
vrbë cqhiugç fua.Cumq; Lcuuichildus ex aduerlb Véniret,
reliétüsàfolàriôjcu videret riihillepræualerè poflè, eccle-*
fiaquæeratpropinqüa.expetiit, dices, Nô Vèniatlupetfiie
parer mëusrnefes eft ëiiirn aut pattern à filio,aut filiü àpatré
interficiiH^c audieris LetWichilduS, mifitad eu fratré eius
qui dato fecramenco,riè humiliàrétur,ait,Tuipfe âcéedè $c-
profternere pedibuspatrishoftrij&ômiiià iiidülgébittibL I
Ad illë popôfeir Vocari patré fudéQüp iiigredieftte,proftrâ-
üit fe ad pedës illi9: ille Veto âdprehën film ofculatus ëft eu»
& blandis fermorlibus dehnitum duxjt ad caftra,oblitüfqûe
fecrâmèritfinnùit luis,&âdprçhehfilm Ipoliàiiit êtimindu-
menris luis, induitque illum vefteviii-.tegrelîufque ad vrbé
Tôletüm,abiatis pùeris ëius,mifit eum in exilium cum vno
tantum pueïulo.
. Igi tur poft mortê filiôr u Chilperici.rex mëfe Ôétobri in
Góriafiluaplbnusluótu Çucôniugerefîdebac. TuncChlo-
doueumfiliumfud,Brennacum,faciehteregina,trahfinifit,
vtlcilicet&ipfe abhocinterirudeperiret. Grauiteribihis
diebus morbüs ille q fratïes interfecerât,fieuiebat fed nihil,
ibidem ihcommodi pertülit:iplé ënim texGalam Parifiac*
ciuitatis villam aduenit. Pôft paucos Vero dies C hlodoueu
ad fe yenirë pr*cepit.Cui qualisintérims fuerit,dicerenon
pigebit.Igimr cum iri lùpradi^i villa apüd pâtre habitàret,’
coepitimmamreiaéfereye|'dicere, Ecce momiisfratribus
meis ad me rèftitit ômh.e règnû:Vniuerfç Galliæ fiibiiciétur,
imperiuq;yniuerfiimmihifàéla lafgitàfîmt. Ecceinimicis
in manu pofitis, inferam quæcunq; placüerit.Sed & de ho-
iterca fiià Fredegundeiregina non condecibiliadëtreéfebat.
Quæillaaüdiéns pauore nimio terrebamr. Poft dies vero
aliquot, adueniens quidam regin*, vt orbata filiis lêdeas,
dolus id Chlodouei eft operàtus thâipfe concupifeensvrii9
ancillamm.tuarum filiä,ihaleficiis tuos per matré eiusfilioS
interfccitudeoq; moneô neiperes de te meli9,um tibi Ipes
perqrëgnare débiterasfitabîata. Tunereginatimoréper-
terrica.&furore fuccen(à,noua orbitate compundta,adpre-
henfepueltain quam oculos inieceratChlodoueus,&gra-
üiter vetberatà, incidi comam capitis èi9 itiffifcaclalfedudi
impofitâdefigiante metarum piæcepît Chlodouei.*matre
quoq; puellærèligata, 8c tormentis diucruciata, elicuitab
ea profelTîoriem quæhos fermones veros elfe firmarët.Re- i
giëxiftde h*c& alia huiufcemodi infinuans vindiétamde
Çhlodoueo pqpofcic.Tune rex in venationem direttus,cü
præcepic ârcelfiri fecreriüs. Quo adueniente ex iuflu regis ;
_____ '_______ _______Qc[ 1 adpreÀrrianire;
baptizant.
G
Leuuichil-
dus filiuin