cata refcrâmr.Eortf m qui veritate in iuftïtïa dnihent. Q u i veri-
'tat'ë nóminis Dei in iniuftitia indignai matëriæ detinét idb-
lóru. ôuta quod notant eft Dei, manifeftu eft in illis:Oti\nis créa-
tura bftendit lè non efTè Deü,lèd elïè aiiü qui eâ fecerit, cui
lèruitio pàrere ne'ceflè fit.-naturalitcr n. poteft icire de Deq^
quod fit,& quod iuftus fit,& ipfa creatiira non elle à lèmet-
ïpla,quia maior per omnia omnibul'nulla eft, qu|aomnes
le alterutram viiicunt, aliç magnicudinc,vt coelum':àliç clâ-
ritate,vt fol,& luna,vel ftellæ præclarç. Deus enim illis mani-
feft aait. Virtufes eïus occuîtæ ex ijs quç palam liint manife-
fantut.lnuifibiliaenimipfius à creatura mund't perea qua fafta
funt intellects conJpiciuntur.S\ n.ea quæ videntur tam prçcla-
ra,ab illo fa<fta lùnt,v't'>quidâ illaDeos putarët: quanto ma-
gis £idtorem lèmpitètniim intelligere potuerunr?S#»/>ift?r-
na quocfe eins vinus & dmni:as,vtJintÜtexcufabiles. Ergó Chri-
ftils/empitemus,quia Dei virtue & D ei iapientia eft. Quia
turn cognouiffent Deawî.Quomodo cognoueruntffiue ex eó-
fciehtia per ïnfita fibiracionem,fiue ex mundifabtura. quia
omnia mutabilià lujnt, fblus deus |ncommutafeiÜs.Nfl»/c«f
Deuntglonficauerunt. Non ilium per fiia magnitudincm ve-
nèratifüht.-icd pro Deo idolâ coUievum. Aut grattas egeruni.
Qiiià rationSbiles a^eo faéti (um.Sedèuanueriït in cogitatto-
tiîbûsfuis. Putantes (e Dei magnitudinépblïè cóprehendè-
re.Er olfcuratum eft infipienscor eorum.Recedentes vtiq; à limine
veritatis,creaturam pro çfeatore,venerandô,Verü lumen,
id eft,Dei fcpientia perdiderunt.Dife»f« n.fe ejfefagiê-
rw.Quafi qui inuenirenty quomodo inuifibilis Deus inli-
mulacru yifibile coleretur. Stultifaiïifunt. N on intelligentes,
D eü nó efle,qué homo feciflet. Ztmutauerunt gl&ria inr
Corruptibilis Dei infibülitudineimaginis corriiptibilis hptninis>.&
rolucris,&quadrupedum, &ferpetium. Hicloüis cukores ap-
peUatqüéproptëramores foediifimostbties alïèrünt trâs-
formaramjvelut in cygnum,& taür’um,Ph»pVer quod tradidit
illos Deus indeftderia cordis rarwm.Tradere dicitur Deus, düm
no fetinctdelinquentesiuftoiudicio,propter arbitrij lïber-
tatem ad malum prornptiffimam. Dere.linquitaüt derelin-
quetes lè,ficut dicit per propheta,S i aut reliquerijjs eum,&
ipfe relinquet vps.Et illud, Dimifi eo'sfecundùm defideriâ
cordis eorura, & ibunt in volüptatib. fuis.. In immünditiqm
Qugeft in tutpibùs mÿfterifs [hAomtn.Vicontumelqsit^ci-
ant corporafua. Düm fibicara&eres & v ftiohes infligunt in
confecrationibus idolorum .Vn femetipfts.V itam quam àmâ-
tes nee (ibi parcant;vt etiam in hoe ertorisfui pcenam per-
ferant.Quicommutamruntvàïtatem Dei in mendxcio. Trâftu-
lerunt veri Dei cukura’mihmendaciumidólprum, qui fàl-
fbproDijshab'enbur.fklluntèni^jdumhóólèmehtiüntur
d ie,quod non funt. Etcotüérunt -ér feruieruftt crèaturapbtjus
quant creatori.Non folum dixerunt,ied ét lérüiërunt.& qui-
cuq; aficuiuscréature cupiditate vincitur,lpfi ferùitràquo
n.quis vincitur huius & teruus eftrintahtum.vt & venter fit
Deus. Qui eft benedtftus ih fecüla. Cui fi ieruiflent,&ipfi bë-
nedidti in (ècula fieri potüeruht.Maledrdti ergo, & tempb-
rales effédi fiiht,qüi bene'didum in lèèula reliqu eru nr. De
talibus enirndicitur,Similiter odioftint impius & impietas
eius.iAmen. Vere,fiüe fideliter. Proptereâ tràdiditillosDeusin
paftiones jgwomi/JW.Propter cauias mpèrius mèmoratàs ëtia
in his flagitiis dimiffi funt, vtpaffio viciiiâ poettà peccati fit.
Namfceminaeorum.ldeo ipfa effimina èüidentef êXpreffit, vt
cognpfeas èo's radottem perdidifle natüræ,qui tàm amen«
tes efiFedti fiint,Vt omnia pemerterent, In ^ eu rrt peruerfi-.
ndqj'enim ordinemnaturæ ièrUarê ppflurit,<^ûi âütdrem
naturædereliquerunt. Immütauertint naturà!em%/ûmine’im
vfumyqnieft iontranaturam. Omniaperuerterunt,ficut{cri-
ptümeft: lnfandorumn.idolorumculcuiaomnis malicaput
efti Ôt initiü ,& finis .Simili? er sut & mafeuli reliflto natura-
li vfufcemina. Quomodô n-.ordihem riaturçferûaflent,àütô-
re naturæ deteliâo?Exarferunt in defulerijs fuisjnuiCem mafeu-
liin mafeulos turpititdinem opérantes. EfFrenata libido modû
feruarè nohà'ouit; Et mer cedent quam oportuit err oris ïuiinje-
metïpfosrecipientes. Siccurrit ôrdo,vtqüi domïn*ùm obliti
fuerant, necleipfos cognofcerent. Et fuut nonprobauerunt
dominion. Non nefcierunt,{ed minime prqbàuerünt. Ille m
dominum probat habëre leiü npdtià, qui Temper taquam
præfentétimet,& peccare non àudêt trâdiditeos Deus inre-
probum fenfum.ld eft,reli<fti fiint in rèprohum fenfum. Vt faciant
qüa non ccwaewif.Quæ'nonconueniunt homidi faccre.
Repletos omni iniquitate3& Wd/if M.Iniquitâté & maliriâprin-
cipales caulâs ofténditelle vitiorum. Eornïcationc, auk>i':a.
Fôrnicàdo'né&auàritiam.%iîmuliunxit, quia vtræqi pallio-
nes idololatdæ côparàntur, ficut dixit in Exodö, bócnicati
funtàDeo (uo propter idoli ïbrdé. Nâ fornicado eft Chri-
ftiano,alieuixei adhærere prætérqlia Deo,& mulris cùpidi-
tatib.corrüpi. Vnde dicit Paulus,fevni viro nos virginem
cafta fpondifte. N equitidy Ideoiniàdabiliseft auarida.quia
poft Dei diuitias quantum's quis habeat, paru eft. Plenos in-
uidiajiomictdio. Pulchrc homicidîû inuidiç iociaüit,quia prima
huius cdminis ipiàmateriaeft:quia primü homicidÿim
&diaboli & Cain de inuidianàtum eft.Cbnpentione. Cbnté-
tib eft,vbi non rationealiqd,lêdanimipertinacia deferidi-
tur:& vbi no veritas qritur, lèdanimofitas fàtigàtur.Pnrni-
tus fratérni iceléris caulàex contention,e euenit:.Dö/ö,wi^/^-
^wtfjre.Dolus eft oecülta malitiablandis iermonibiis ador-
nata.S«/wrra«€r.Murmuratores,nôn in Facie,fediriaure lo-
'quenfes:vel de quibus dicitur, Neq; murmüraueritis. De-
traólores Deo odibiles.Detraétores Dep ódibiles,quia nihil ta
odibiledïeo,quâ idololatria,cui detra«àio cÔparatur: eu &
idblolatra & detra<ftoreradicandi à fcriptüra dicantur.CoM-
tumeliofos.Quïvcloces fiintin vèrborûînïuriis'.S«pcr^/.Qui
vult iùper gredi, ^ eft, fiipetbps dicitur ': ficut diabolus,qui
jpdidit hoc quôd f u’it.Etqùi iupefàlîosVùlt efiè^infra iè fier.
tlatoSyinuentores ntkli r«w.Elatus eft,qui effértur fiipra men-
furas (uzi,Parent ibus non obedientes.Hocloco & doârôres in-
tèlligi podfontjpàrente’Sanimàrùm .Irifipientes. Quia ab îçlo
fontelapiendæ receïftrünt.I»diw)>o^Vôr.Omnisinfip\ésîn-
ordm&ms.Sinedffe£tto^e,abfquebonore.AReÓj.oeü.a.dirt\p\Q'
tio charitatist.5/wew/yer/córd»4,Qu6módópotërat àliis mi-
, lèreti.qui in lè miféricordes elle nôluërünt ? 'Qui ciim iuftiti-
■am Dei cognoüiffent. Per höc,q> eis naturàliter dSplicetmalü,
Deiiuftitiamcbgnouerur. No» intellexerunt. Quifiintqlle-
xiflènt,rimuillent:fi timuillent, nunquam taliacômififlènt.
Quoniam quiïaUàagttnti^gttiftthim^eM^^ Dëi:&,fi non
ïh prælèntia,furiiram tarnen non effugient pcènamvNo»yô-
lum qtit 04/rff/»»f,^^^«ifó»/ó»fi«wf/^«?»d^Cp'nfth,üiunt
fùfdpiendo do<ftrinam,vel',t copniuerido. j Propter qiiqdïri^
excujàbilis es o homo3omnis qui iudicasûnquo enim iudïçàs uïteitj',
teipfum condt mnas: Fade enim agis, qua iudiçiis. Oüihes qui hü«-
iüimbdi iüdicabànt,maxime tamen qui habent examinandi
pdtëftatem,non folu m iùdices,led & domini c'ôu'eniun-
tu r Quianaturali iudicip iuftam fap:is p rofert vnuiquifq;
léntcndam.Omnesq; norunt & innoçehdàmpræmib ,&
màliriam dignam e fte fupplicio:Etideptóéxcü&bile5,q^ia '
Dei iuftidam cognouerunt.Sc/WMi inim,quoniam iudïciü Dei
eft fecundum veritàiemineosqui MM -î^ciq; i^çtinalïtn
veriditem-eft iüdicîùm, quo iudicàbuntur feuiùïmbd|,qül
côndémnare al'os -lapSaerii nt,quæ per fè comittèrê nonti*
mebant'.Si ènim'tu pedeâtor peccàtbrem tüifîidilem »iidi-
"câ^,qùanto magfs Deus iüftuS té iuidicjabitimuftumfiEfifi“
eo iudiemm Dei lècühdûm yeiitatem ëft,qüippe quehi fi-
nepërfonarumacceptionenecamiçisfiiismecangelispec-
CMidb-legim’ pepereiflè. Humanumaut iudicium îîjqltis
ïüodis cbrrupiôidNâ'Së amore.vel odip ijted ^ auàritia,ac
tilnbïëmonirunqüam 6c milèricordia d eptauatur. E xiftimas
dutem boc,o homo quiiudicas eosqui taïia agunt, & fam ea, quia
tueffugiesiuçUciùm D«j?Nunquidproptereà tibi de impuni*
tâte blandiris^quia Deüs in præfenti noù reddit, & patien-
tiam eius conterhnis?Non tardât inquit,domiuus jpmilïà,
led padenter agit j p t e r v o s,nolens aliquem perire, led o-'
mnes ad poenitenua conuerd.Bonuseft mexpedtando s iii-
ftuS eft pùttien4b»ii» diuitias bonitatis ««r. Âbundantiam.Ef
patientia & longdnitnitatis contemnisïignorans quoniam bénignités
Dei àd poenitentiam te àdducit fMulram lê homines p pad-
endâm Dei feducünt.- qüianoü vult ftatim pcmire pc.çcan-
tes.Putant n.eûaütnôn curare res hnmaüas ,autdonare cp
diffërt.Plériq; ë^îdüniantur,quare in plênti nóxedditsMi-
feri etiam ift nûcingtari.ficutinomnip.beneficiisDeirqui
ëi imputant, quod eprum difiimulatür intetitus.-non intël-
hgentes,quià n ftatim redderet, nullus iam hominumre-
mànfiflèt.nec ex iniuftis fièrent iufti. Quidpluraî Paulum
quoq;ipfum ècclefia lion haberet.Ideo autem homiüib.yi-
deturDeusdiu eXpeââre peccantes:quiaparui téppris fumôs,&
mus, 6c centum aünôspro, infinitohabemüs. Ille autem,
M>ud quem milleanni tanquam vnadies lîfnt, centunaan-
nos pro hora habet. Étideo hocparüm eft ante dominum,
cum&honunes'.aliqüantis diebüs foleant expeiftare peccantes.
H umanum eft nempe delinquere: hümànum çft
pro deliéto poenitere. Nemo periculofius peeçati quam
qui peccata défendit. Secundum autem durttiam tuam, &tm-
poenitens cor tbefaurizjts tibi. T u autem imprudens æger ipfo
remedio àdmaipraabutetis vulnera -, ficut dicit lo b , Dédit
ci Deus locumpoenitentiæ, & iflê abutitur in ëb-fuperbiâ.
Nonaaiitaenimpietas maius iüdiciqmparat, ^tvindida
TentjatTqui mifericordiam (entire deipexit. lram in die ira.
Iram Ibperiramip^dbiapuddonlinûrecondis, quæ die-
bus definitis 6c certis temporibus apparebit non ante dié,
qui expe&arisi E tr.eUelationis iufti iudicn Dei, quireddit vntcûi-
quefecundum opera «wTQuia occultus eft: &fivideturmo-
cfe) per ftieculü in ænigrnace, fiuepervfelamen videtur.H»
quidem,qm fecundum pat ientt.1 boni cperis. Boni operis merces
perpatientiam expebtamnquia inprælentivita non reddi-
tur.Per fidem enfin ambulamus.ôih'ph per lpecien?:& tue
erkperfe<ftu,qpus,, fiinfiiiemyfq;fturaueritv Gloria. JGlbriâ
illarn præchcat,qua{an(ftifulgebuntvtïoI,& hotioré.Howo-
remfiltorum Dei.Quid enim honoratius filiis Dei, quiedam
angelosiudicabunt?Eri«com^rio«fw.In.corrupdone, glôriam
immortalitaus jdicirV,Qmrettbus vitam aterna.Qniquæ-
rit vitam æterpa, ifta omniacon(equetm:&qpihabet hane
ïpemîn eb,fîtu<fti!ficat Ce :ficip: dicit, Sanbti eftote, ficut ifte
lan&us eft.H« autem.qutexcontentione. Qui euangelicæ ve-
^ritarinon credunt,\& con/êntiunt iniquitati» qui reliéto
creatore deferuiunt creâturæ : qui contra quod lciunt de-
fendunt, contention (une. Timcte coqtentionèm.ne quæ
fèquuntur patiamini.Ef qui non adqkiefcunt vèritatuEuange-
licx.Credunt auteminiqUitati.Qwitn üorünt,quicre8ere vo-
luerunt iniquitati:nô enîm æquum derelibto creatore om-
nium,creaturæ|èmire. Ira &indignatiq. Hæc omnia pecca-
todbus in iudiçio præparantur:T une e ris magna, 6c infrü-
(ftuola pcenite n tia.T ribuiatio & anguftia.Çrmicienàæ,8c va -
næ^oenitendæjfiçuticriptum^eibTuncdicentinterfepce-
hitentes,& præ anguftia îpirinis gemen tes* ƒ« omnem anima
bommjf operantis m aluni.Çfmz anima prima peccat,ideo poe-
nâ principaliter iènrit, fiue anima prblioipine integropo-
“nitur: ficut dicit qupdlacob in Lxx.anim^büs intrauit in
Ægyplüm.ludoeipnhtuWi&Graci. Primi ,qnia primo dominum
agnouerunt:&primiinlegégrauius præuaricari finit.
Vel primum pro quidem ponit :,quia&iple dicit, Non eft
peribnarumacceptio apud Deumxficjirimûm te.mpore,
.non honore. Gloiiaaute .& honor, & pax omni operahtibonu. ;
Gloria, contraira^n,honor contra indignati,onem,pax contra
tribulationem 6c anguftiam:& quod fupenus incorrupt
donem, hic pàcë hpminauit. Iudaoprimum, & Grac. Quod
ibi in àüima dixit Iudæi & Græçi, hic ipftim hominem po-
fuit.Et,ficut di<ftüm eft,primum hic pro quidemp,onit:iiùe
primum,credulitads tempore,non honore. Noejfanimpcr-
fonarumaccepttodpûdbeum. Ne genres le deignorandaex-
culàrent,quia lege naturæ fimt prieditiaife Iudçi de lege &
circuncinbrieftbiblàndiantur, quia non folum profeftio,
fcft & conüerlariq ïequirenda eft. Quicunquèenim finpftege
pec muer unt,fine lege &.perib ûnt: & quieting in (egepeccaueTSt,
pefUgeiudicabunturLcgektetx,6cl$genttii£x:\\Q,ce(i, mé-
ds,& cpnlcieririæ.Peiüs ënim videtprelïcpepr^quâ iudi- j
, cari. Sed cum hoc de gëntibùs & de IudæisToquitur , quis ij
audeaf dieerè, Iùdæos qui in lege peccant, lion elïè pentu-
rps , cum in Chrifto nb*n cfëdiderint ? quandoquidem fine
fide Chrifti nemo hberaripoteft, ac pire |1qcira iudicabun-
^ r* Petibunt regnc^'lèdluppliçio non peribunn Quisauté
d u b ^ t , ïiuë geiltes, fîüe Iüdæos fi Cntifto non credïde*-,
peri turps.? Non enim auditor es legis iuftifunt aptid Deum:
ftdfâiïoreslègisiuftïficabitntur. Reddit radonem, quarë nop.
li.ntà genribiw meliorcs; ynde & nos timeredebemus, ne
aüdientes légem,&nôfacientes, eufti genfibus pereamus»
NecdicatludæüSjlùb legevixijgentiîilüm melior.Lex ergo
auditores facit: gratia faéftires. Quis eriim dicat non iü-
ftificatos eos, qüifuèrunt ex fidé legi obèdjpntes f quando
nifi iuftificarennir, non pofliintéjîe obediences. Seddîçi-'
mus,lege fieri,vc Deüs quid fieri velit audiatur.-Gratiayerb
fieri,yf legipbedîatur; quia n,on auditbres, lèd fàbldresJe'
gis iuftificabunrur.C/u» enimgentes,qua legem non habent. Nfe
fidiceretur» qiülcgemliterænoh habent, quomodo po-
i terunt mdicaciïNatxrali'erquoe legts funt fact une, du inodtlegé
non habentesSiue de.his dicit,qui »atu iç legem ‘cuftodiunc,
qui quod fibinolunt fieri, alfisnon faciunt : fiue quodna-
turaliteretsam gëntés laudant bonos, & iudicant malos,
quod eft opus legis-.fiüe de his, qui etiam nuncdiunboni
aliquidoperaftr ir', àDeoaccepifte le copiain quaplacerë
Deo Yalcantprpficentur vida puniendo. pfifidjuntlex, qui
oftenduntopus legis. Ofténdit illos nonfuille (ine lege, vt &
genres ine x eu labile s fa eiat, & Iudæis de proprierate legis
gloriam tpjlat Nam pm'nishoniodepeccatoin conleien-
tia efubfcfcit, 6c de bono<fado lætatur. Scriptum incordibtts
fuis,teftimonium residente illis confientta Naturæ igiturlegeni
in corde per teftimonium çoniciendæ : fiue epnicientia té4
ftaturlegemië-habere düm peccat, 6c gaudere dum pecca-
ta fuperat. Et intepfetntiieem cqgitammm aocufantium,aut etiam
d fenâentium in die cum ïudiéàbtt Deus occulta hominv.m.
Dicitaltércatipnès eogicadonum elïè, cüm quid aut facie-*
dum,aut fion faciendum,dïu délibérantes diiudicamus,&:
fecundum hoc ntesin diedomini iiidicandos:quia bonum
&raalum nonignprafiè probamur,fiue confciendænoftrç
cogitadones erunt ip die iudiciiante ocplos nofttos tanquam
hiftorfie agnolcendæ:& hæc nos autacculàbunt, aur
etiam excujfabunt. Secüdum euangelium mettmper l-fum Cbri-
ftum.Secundum quodannuncio per lefiim Chriftum : nue
perlefum Chriftum iudicabicDeusoccuka homi»unii Si
autem tu ludaus. Poftquam allocutus eft gentium partes,
nupead Iudæos conuerdtur,dkeMs, ilium verumiudæum
probari, .cuius bpna magis fînt occulta, qüam pubfiea. Ço-
gnominaris. Nomine,non opéré. Et requu fcis in lege. Confi-
dis:vel lècurus es.Etgloriaris in Deo Gloriaris, quia noruSin
Iudæa tantum Deus, quod folus noueris Deum > velfolus
intelligasvoluntatem eius, Etnofli voluntatan enp. Siibau-
ditur Der.yiide bead lumüs,fi quæ Dëo placent, nobis no-
tafint,& fàciamus qUæ iubet, t t probas vtÜ/ora tnftruâusper
Itgem. Legendo, yel examinando : quiaper naturam, liçet
infirmam, vtilia rtiultaprobantur:per legem vriliora : quia
per gratiam perfcbtipra. Iterum récapitulât expo!itionem:
Qui ïü lege jequielcis , quomodo. tranigrederis legem?
qui gloriaris. in Dêo , quare inhonoças DëUm ?. qui nofti
voluntatemeius, quarénon fecis earn ? qui probas ytilia,
quafe,fe<ftarisinutilia,& vqna? duxcæcorum, quomodo
vpim non Vides reëlam ?jfi enim yideres,, periplâm vt(que
ambulates, lumenaliorum, qupmpdo nonabiie^ppera
cenebraium ? êmditor înfipicntium, çur etiam timorem
dbmini, qui eft initium làpiënriæ reliqüiftj;.? niagifterin-
fàndum, puer eslènfu : qui hàbeis^fornpim Icientiæ 8c veii-
tatis in lege , nfec iple lèqueris ,“nec alios lèqui malo exemple
permittis. Confidis teipfum dqcem ejfe cacorum. Eo-
rumvdque, qui viam fine lucèfifiei perdiderunt. Lumen
eotum qui in tenebris funt. In renebris ignorantiæ. Erudito-
rem injipientiunt. Q m Dei làpientiam jPpn habent. Magi-
Jlrum infxntium. Siue ætate, fiue Ipnfu paruulorum. Ha-
bentemformam fcientïa & veritatis in lege-. Exemplum, quod
illos putas fine legeviuere non p^oflè, habes fomiam , ad
quam femper relpiciens errare don poïfis. Qui ergo ahum
dpces. Quodgentili dixic, tn q.uoalterumiudiças,teiplùm
condenmzs.feipfummn docesi^Quarç n o n conuennvicatua
; doéfcrinæ tuæï & opus mum deftrüit fidepi tuâm : & ita . î
vyexnpncuftodita,nonfi)lpmdbi pihil profitîftd etiani
maipris te crimmis réuni tencat, vt cpptemptorem iüpm.
Quipradicas non furandum, fur arts. Quidam d icu n t, fura-
ris Ckciftüm, id eft.;, ablcondi? euin ab hominibusç v^l
làcras Icripturas, fi poffis , velis iùbtrahere. Qui diets non,
moecbandum^ moeiharis. Non eft vbamoechatio rnamomne
quod totumJP.ep dêbesj.fi al^çfiiprætêrquam Dep red-
didèris, moecnaiisîfiueamprem, lïuerùnorèm, fiuelerui*.
dum, fiue pbedien nain, liuelpem, & idëograuiusabi|i,p
delinquitur , a (Juo pcrfecftib prædiçgtur. abouttnapu
tdbla , facrilegiujn facts. $acrileg^üm çft quod prpprf^in
Deum committitur, quafi/acn violatio, yel prAHiaricatip
mandàtorüm, Qÿiinlegegloriqris. Di,cens te, beàtum quad
Dei noueris volumacem. Pfrprattqricaùone ïegis Deuinhpnc
ras.Ex