7*4 Grit is S. GaRi
SERMÖ S ANC TI GALL I
C Ö N f E S SO R IS D O M IN I* H A B IT V S
C onst a n t iæ .
lingUis omuinm'confntioriediuetftffima, velfirniktiidin e '
dillimillia' conlangüinci.vcl fratris lui lin*-
guam intclligire pó’flèt: Etidcireo^niuetfrjper regiones &e •
loeit variëdilie6K| vftèrris& lbquela iftuili,ita& teligio-)
ne.velpotiu’S furorédifpe rfi8c alii quidern ccnléft'.vn na-*'1
tratftf» hömin<iiiT^TNiniftcriis,iveivautöi‘èptfoniia.m, diuino'
S Empkëfnüs &infeftimibili£ Deus, cühj céartfcrna fiSi | cultu êc leruïture venerati furie. Alu vcio morèuis horni-'
fapieritia, hoe eft, Filio femruterno, & charicate fibi^ & nfbus.fi mulacïafaeiefités,maligfibs ipiiktis alUdentes ek,
filioufocóhfën\piternavidelVSpiritüfanét©,abf<Jue ^lla i qaaficacores&feutGres&nimff'.yeièorporisvi«orum,Ucet
inchoaticwiisiveltemporismutabjlitate,velloeprum, vel j iuftemortalmmdementeswlércfcreperubt.iSedadhucia^
miiiifteriomm mdigentia, femperinfemetipfoTpeata& j defeflapiecasiinmortalis&vera'peiratis creaturam bem-‘
immortali maieftate fiibfiftenS. iWquaquam tarnen fine gne «roaditam.nón vfqiiequaqj lüa riïifè^ionepriuatam
congruo fibi feruitiorum obfe<juóioÜtariusm^nfiflè[(U- i difpiriic,feddeiricdio idölqlatii^ deditafafts gentftim Aa
tartduséà,cum ma’nifeftiflïme dicât Apottphis iÈlevtpjiosin
Chrifto ante cbrifiitutionem mündï, prædeftinariorie fciliofet alterna,
non creatione temporaria,fed Vocatione gratuita,vel
indebita gratia.Sed qui femperomniafutura in iùa bohi-
tate, & maxime lanéfcorum Angelorum » 8c bominum lo-
cietatem.præfentialiter contuendo quafi fa&a diïponk, a-
liquaritfô etiam prçFdcam 8t prçdeftinatàm imhvooilfcon-
filio creaturam,ad le laudandum, & ex fe,& in fe,& per le
beaceviuendum omnipotentillîmo dignatus eft opiftcio
crëare de.niliilb,& fupcrcoeleftiaquidanbearisfpiriribus
habitacuîum fecit : terram yeroriUk'risbominib|ü&Jir^a-
rauit Quorum creationiscauflamiioflè nos coniïcnkjfhe-
cres^hriftianiflîmi, ne viles vos 3£;abieftos arbitrantes^
pecudom conuerfàtione dignitatem veftram nullificeÔS
•; • fa * * / ‘Y • .
Deus fiftnmebonus ,beneuolcntiaplenus » înUicuë cà-
rehsfmàlitiæ neicius,fpiri;os Angelicos exemple Fui raçio-
nabiles create diipoftiit, vt ipfum Oominüm, fuæ cogno-
fcente's otiginte aütorcm,dileâtiônis eiüs pinguedine référa,
in ipfb deledarenturefte beatiSedcuhideillk aiiqüi
nohdutn de èius d u Iceditie d e guftata, fèipfosfi bieflbprili^
cipium,& caput,vitamque,:&(uauitatem,curfii temerario
& fhiltiflimo perfùadere fibi prariumerent: intu$ inanes 8c
v a cm, in pe rb ioe que pondéré prægrauatijde tranqui; ülîi
braham pacrem futttrPrum fidelium',ad^e-,verumdcvinum
Deum cognoicendum 4e crelo vocauit.
Q u i incbmparflbili plcnusobedi6tia diutno j)arens im-
"perio,exiit de terrace edgnationeifta ,‘nefciensadbu’c quo
ire deberet, dummodo Dei iuflioiiem eXplereu Quads re •
huitifce modi defuper adeepit o raculiim,qupd6cterramp6-•
regiinationis liiseiu pdileilfonem eilet a'Cceptunis :^ u o d
-fa^uito eftihtudxts deearneeius , mortali propagine ue-
feendencibus: Sc^qilod iniemine ipftus beriedreerecui om-
nesgdntcs.Qpod in ftdbis ipiis.per jplirifttitn.t'x eiUsieroi-
ne»iecundum carnemipropreacum pervirgmem, comple-i
tasti gaudemus. Muiih^igikir hdei in prsputiq conr-
probate quail quoddam fignaculumeidem patri Abraham
drcumfciiibnisimpoiui|(ignilm. Q^ofamdiugcntem de
eios Femorfe propa^talm bportuit iniighifi idoftec ille ve-
niret, quiomnesin ie credentPS ab 6mni peccato, d£ cic:
cumcilionis iniUria fii'a pallioneredimeret. Cum autem
popiil'us deilid nPn ttiodicus e?orms,cauflafami8 deretra
Ganaan,quamincolebant,tcrram ingrederenturq$gypti,
qttO' Ueusvnum de pronep otib U s eitis, ’ caufla m ultomm
falutis i direxit, per cuius prouidentiammundus pene to-
tus,alimentotiim penuriapelriclitatus,aliquatenusconFcr-
uaretur; dc iuktajitumgentisilliusmiHeforniiaccepifleiit:
mdnftravenerarisduriflimis etiam operibuspremeiffentu]
coeiorumhabitaculo,inbuiusaeris tempéftuolàtn turbu- * ab Ægyptiis,recordatmDeus fidei,pröbitatiîquePatrnrt)»
lentiam, viqué in diem gpnetaJi,s, & ftmpfterniiu,dicii re- i direxitàdeos fëruùlh Fuum Moyldnj<jùi per mintaiighàife
pentirio ftinf £a(u dntrufi. Sed mimutabüis behigniffimî plagâs intoler^bileis, domitis Ægyptiis , De ipopulüm ad
créatoris volüntaspræfinitum beatifiimi coetùsnümçrütiit j tetrfinv^atnjftchai Abraham dildum promimm, ccelefti
Iftipplere difponensshumanum genus in eorura locum fiib-
ftituit.Quos homines ratione præditos, præceptisinftiü-
dtos, minis coerei tos, proprio dereliquit arbitrio, vt i nuta-
tione Dei praqa & iniquacontemrterent,acreÄa & æqua
retinere cmarent. Impius autem homicida^&tana^qui nec
ftbimetipfipep^rçttjfançpmà Déo rejlngynis honoreçob ,
latum perdblëns ,ça{uih,quo îpfè füperbüs peiii^ihdauus -
& feUacr* neftiis inuidus permafit, v t videli&c non ,creà-‘
torem fêmpiternum pro Deo veneraritfed crëaturam temporalem,
hoc eft j leipfosfibi pro diis habere deledtatione
mortifera confèntiient. Quod maximum & immaniffimü
peccatumtantaflagitia&fàcinora, veletiam crimina fiint
îubfèçnta,1ytiuftijçia,di(iftngmundurn,qué omni modo de-
corauit orna tu, cum Humanq gehere , quôdeide regendo
præfécit.âqiiîsdiluuii delere decrpuefinEtraceretnifi mul
t ^ maÜtîàm noftram,éife inihieh^ bbnita^ fupereret;
Ergöiiec tanta-(cèlera iöültä reliqtiîtihec inmëricrëà-
turaiTïbene conditam pehitüScSfiinlpfitkExo'miiibusho-
minibitSjVno deleëto iufto, per cuius prouidentiam, imo
(uamadmonitionem j talis quæd.am archa conrtrueretur,
in qua iple cum domo I ù a r e l iq u a creamraad relîifcitan-
durh iètnendompetente.in (ùpremi&licecperiçujîsle quafi
deïunâti miindi lupêrftitém remaiiere miraretunCumi^ue
pofttotiitsaiinipefie circiilum pi^&gdnôtninë Wôê^nuh-
cupatum,qüafilmnfôlâtoreihtaht^Æcei:iùftffHm^vind:î-
6tæ,de clauftriilliusërgaftiîlo crearor mifèratùs eduxiflèt,
& ipfum cum proie iûa, Sc leminariü cuntfç créât une nodutatu
diredtus introduceret, Cumc[tife de terra illacprö!-
grelEinteroram rubri^maris, & vaftü^ftiam folitxrdiiieiii
fefli eörtlediilenti, Reit iEgyptiorum damnoferiiitütis a*
milfißFHmulätusy congregato ekercitu r iün6Hfque currk
b lä i eos itaquafipifees in gurguftio eonclufic. Qujbus ad
Deufn verum leiiantibus Vocem, äq ü s niaris huc acqüe il-
laödiüi&jiter ficcnmviaritibus ptjebWerünti Qiaöd^cerne-
tes^ultoreß iimiarüm, 8c GaniförrtMS Anubis, Neptanum
iaiTEfFaperuacue placändüni fibiputabant> fic vndWinpar-
tes diuiii5,©renes1gkurFe'queres veftigia^ömmeahtium,:
extrem© iüorum bäratrum ingreili, höuiflimoque ptebis
Dei ad naturale liccUs tranigrelfi möntibvisaqiiariim
inuolutiiVt rtulius remaneret, qui &6tum, domi rdfi'
dentibusreferrtpoeuiftet- ;
Curti autera expehi« j quasde ^Egyptd fecumtuleranc,
Hebrsis defe'ciftent(quottnomenpöpulo‘Deiid6ircö im-
pöficUm eftquia crahäcr&nt de gente m gentfim f & de re-
ghoadipopuliimaltetüm) dfediteisi Deus pdhe&yvelcar-
nes de ccelo, aqüamVeco vel amaVam dulcoräuit , vel hon
habitam de pewä pidduxit,&'fie eos per delettum qua-'
draginta annös a'*i terram promiffibhfs4irc.ufhdö;Xtt y do-
necdefiaeföetent idblolaCnä»de qua erant eäu&iy&quam
vbicunque venireiit, etant ‘inüeiitu^s d q u a , ficut &
de-ciefelis mälis .’ de ccelis illos-cäuere mörruit , 8c ad fe
cögh'olbendum V vel alia bona ’ Iiiftä fevfanda > diligeftier
dhitru^lds , tande'min terram*poWicitütionis..fit®
rtietndr, milerarusiHtf odültfr» Et-wpiridemtub ihm: märe,
lenedidfione ditauit. Iamque; renafcenritius fiKi^ A- i ita tnodo Iofdanem:flimium nauigabiien1! fieds pedibs
dam j reuixit & lupetbia dqdumin radice damnata , afte.p ! ti^nFmeare pT®eOpit 8c fecit. Dumqfte ftdhueYqui hare
vtDutcimpctales luteo& bitumine ti?rrim <:qnftruere ino- i rmratuliii videinnt &perftites in' cattle vixefunt, no'*- -
!irentur,de chius catumiheftdereum&immoffaleha | titia & cuftus verse Deitatis & dmin® vetifan's ineoV
culum,De6pofleflpreinuitopoirehrinuadete.Ciuustam | raminata perieuerauiti Illis veto ad pieces f^dYrepdfitis,
in u id i(vtftolidis videbatut>) machinaraenticonlpiratio- j filiidecaciteipForumpropagati, rton'fideiboiiumimitati,
neffl tarn facile omnipotent!flima.fapientia^cldEpauit, vt fed cireumpolitarum gentium fimulacra cofehdd , font
-i.1 ; • : ■ ■, ‘ . inpra;
inprsecipitium idololatriæ déuoluti. Pro quo fecleredati
funtin manus tnimicorum fuorum,, circumcirca vel longe
pófitorum. Et ctfm aliquando prcflUuftifiime, per pfeces
ad Deuttl pacrum ftidrum fuiifentieu'erfi.iufckauit illisali-.
quemde fratribus eorum, quieis & (àluator contra hçftes,
&adconcordiam,inulcem retinendamiudex idoneus exi-
fteret. Cumque rtiulco tempore inflqduarent. id eftjjVt
cum aliquandoillispr-orperitas arrideret., ad venerationes
id d lôrumdcftiierçhtQuum veto rempeftas perfecutio-
nnm immineret, ad Qeuro verum, ad uitiffiinurnportum,
omniadnilUjrediréèoharciÂir.
1 TandèmdedkillisRegeminomincDaiHd, qui & dfi-
nttirriàmm gentium incurfidnibik-defenderet,, &^rinio-
reitïDei,cuius ipfe pleniffimus erat» &iuxra nomen fuum,
Manu fdrrts, cortdnuis-rerineret habenis. Poft ctftus Wörte
rn . chm propter peccatum 61io,rUtfleius* non awplins.
d é duddcdimtiibubus filiorum Ilrael: ( quod nomen patri
eorum, & ipfis idçkco impofituw eft : quia vifiope-Fua
Deusetmdem dignarechr^-quam du* tantum, Beniamin
fçilicet& Iuda ,aqua& Iudæi (uncappellati, portais Da-
hid cum pauds Sacerdotibus&leuitisadhærerent',.( quo
nomine omnes diuino minifterio mancipandi, à patre fuo
Leui funt nuncupati) Reliquæ vero decern, vél potiusvn-
dêcim tribus p er Regem vnaTubueribrem fuum Hiero-
boam nuncupation, & jiefllmam ipfiu.s progeniem ad im-
; munditiam idololatriæ fcedkatiskgloria fua , Deo feilicet
„ fempiterno, immaniflima demënri|ipçdTerunt. Qui $c
tradidit cosin manus inimicorum fuo'rum, quibus^ fubie-
! <£H, idôla, lünt etiam qui nollent adorare eompnfti. Sed&
1 fideliffimi Dauid propagatio add.nft.delitatis. malum non
poft mulcum temporis aberraui.t, adeo vt & ïpfi Reges &
j Sacerdoces,negleéto vnius vèri DçicultUjSatiirnosJuno-
\ nes> turpiffimumquePriapum,in:ipfeHierulalem, quam
‘ cinitatem cum tempi© in fanétificarionem fibi delegit, aéti
furore, venerare»tur. Propcerqnddcompecenrifetistalio-
■ ne impie dereHétusàb eis,iufte dereliquit eos Deus,in po-
; teftarempaganorum vt impleretur,quod éis antea commi-
; nabatur-Sicutferuiftk DiisaHctoisin terra veftra, fieftruie-
tisdiis aliênis in terra non vèftra » qui non dabunt vobis requiem.
I H Hi ... ' -
^ ;Sed&tuncnonoblitus FideiAbrahani, &Dauid,aii-
quos exiiSr,pro reliquiis » in terraftia retinuir, teraplumque
faum inHieuufalemaidtempns aliquantulum conferuauit,
donee peccatis.eofum ,crebveicunt;i|>us, etiamipfomcum
ciuibus&ciuitatemereretur irieendi. Sed neque tunc éos
Vfquëquaquediuinadefemitipfementia, quinimode feuii-
lis & rüinis vrbisfeuerfe? quoFdähi rç^ruank» quib us aptiÇ-,
fitocntóph#idïtó?ilu$:c q n u ^ ^
deincendfo raptus, & heclicrcdiftis ad ;tn ëjdfeit D omi-
nusi Quodiquidem in eis, qiios-iq te r r a i^ rëfideré fecit,
completumçqg}iouimus,yt pé,cc?t^ peccatisaddeutes, 8c
fcmutua çæde^aftantes.yltimanèceflStàte, ytjfîbîyideba-
tu r , compuhl, in^gyp.turnquali relèruaRdi ,.çpiît!ta yeti-
mmdiuini otacuii,ycretrucidandif^nfugil^ vero
à Rege ; qui fuperbiam €fpruuvDe|yqliWfaté;dqm
eaptiuitatcpilonginquanifuilleutabdu^i, ibi ad Deum!
Patrum luorumex toco cordèePUUçrfi Jta n ib i^ tip n is ir
gne qeçoâti fu n t, vt nee-igu? mater^hab ipfius po je h ta r
morediueUi. . i.
Tandem ergo mifericors & miîewtqr .pomin,us tam
graues eorum k b pres miferams^Regumadeo animps.qui
eofdqm in captiuiraté tenuëfiint^ ad indu l ^ n r i a w ^ '^ “
xattOn<^;X«iufif^^jUp^'n^ei^i%.uit^yraepqb]||<»
nunieukifu ad Aiarp. retjcrtoridi,Âr tempi um Deiin
eadetnurd ré ^ fen d i.S ed Jieu pr^dplof! cum iegereJÖèi
vei cæreniUdi.as,in quantum^fihitimis,Aiin.Q cpmmjxtitiis
;hoftibus i nipfidir^i;nonvpoterant, f e d u iq c u r^ n t.p b fë r^
ite ; quo d n u fe s ynquam vel éxçdgftare pptuilîet, rëpenti-
no caruRe^nefandiftwnus Græçqtuniï y.tputàjpframius §c.
præco maljgniffimi Anrichrift;i>ëo^ iraôppreftît,yt non nifi
manu eceleftis Imperatoris fe vllo moqp vlterîus .çrede-,
rentaUeUari.:Q ^ i & tantpmiraculo abirnmaniflîmprum,'
'diuerfifiimorum atque innumerabilium aduerfetiorum
ieô$ iwpetu uberauit, vt papcirntpi de Iudaeis plurîmig eoÇonfejjoris.
c ' : 7*f
rum intcrfeëtis.reliquis, qui manere poterant, non parum
incucerentvbicunquetçrrons. A t cum.illi, quitalib us fla-
gellis erudit| , Dominum patrum fuorum metuere no£ i
lentdiuerfis*cafibus abfumpti, morte fua m undum reli-
quiflèntotbatum, 8c propter peccata infeculorémanen- j
tium. Primum vileS^ pfrlonae. de fucceftbribu s eorum populo
Dei præficerentur : fo fte a vero & ipfi alienigenis'
mifcerentur, vél potius fernitutis, eius. iugo fubiicerenrar,
neceftàriüm erat, vt ipfa diuina Tapi entia, perquam cun&a
funt faûa ,r e deiendo gêné rihumano per feipfem confule-
rediguaretür.
Sed quia M fuaincotpprenenfibili raaieftâte, natura ilia,
diuina ab infirmis, & mbrtalibus comprehend! non pore-'
rat,mira pietatisdifpenfècioneproeurauit , vtnoftræ infir-
miratisniprtali, manente tamen inèpmmu.tabilkatis fiisb;
potentia conïorraata, de incorrupt* Vifgin'is vjero nafeë-
retur» & çohfueto nobis more vique ad ipUeniles arihos,
tetate & incremenris , gratia vero Si.fapfehtiafingukri per-,
uéniret. Nec tamen. cum cârne fua Dçicài illiùs eirecob-
umbrata, pertotjim poruit humanis mennbus'abrcondi,^
his duntaxat , qui euin éognitum fûfciperë yoluiftent/
Quando 8c inhora Natiuitatis illius AngelusDoinini'Çum
magna elatitate paftotibus gçritis ipfius apparuit, & o r ,
tuni eïus omnibus gentibus profiiturum nunciaUit > in:
qu* verba eidem ArjgeJo multimdo' cbdeftis^ijitiae oc-;
çinuit- Sed & ipfa bora-in remotipribuç Qrientis patti-
bus kpientiffimis, & aftforuin gnaris homfnibirs noua
ftella inôpinato apparens , eos ad ortum noui Regis
attraitir. f'lec non & quadragefimo natiuitatis eius die,
cum cum ad templum Dei,pro fôlennl eius gentis coniue-
cudine,Mater V irgo præfentàndiim deferret,ibidem à k n -
iftis hominibus mündi Saluaror eft agnitûs, & ab a s c*ter
ris fidelibiis nuntiatus, v
Duodecimo quoque ietatis aiino cum in eodemteip-
plo parentibus remaneretignaris, ÿidelicet æftimanribiis
inter coghatos & notos eum feccfîîflèdevrbe, fçdeo hou.
inuencb, fegrederenturad remplum, & ibi cumpoftcri-
duuuiiin medio Dodlorum iapientifiirtie fe agëhtem re^
periflent, intërrogànte Matre , cur ëam dolentipm teli-
quiflet ‘.irefppndir; m his , q u * Patris mei fuqt, opoftet
me elle : vtiqueïnïjnuans témplum nôn mihus ad fe,quam
ad Deum pâtre m percinere, Trigefiroo yei o i éx quo iiker
Holm^igpnueifàri'cÔBpîè:, anfto àd Ba|>rilma fefuulilui
propérauit, V t ex feofciftcet fequ^cibik feife éxèmplii.m tri-
buçret, ne quis ab infériori perlona bâprizari! contcmne-
ret » quàndp iplum Dominutn & Deum fîium famuli fuj
ihanibus baptifatnm merramllët. fed quia non aliqua
fuinecefiïrate, fedbumiliratis propaganda .gracia voluif
fcc inaqualauaii .-EcCeDeus pater cufnvoce deccelo. dçla-
tajOphfeftàtus eft. dicens t'Hiceft filius meus dileëhis, in
quo mihffcôihpl.âçitum e ft, ipfum audite. Et Spiritusfen-.
élus» cuius iaw & ,°Eere conceptus e ft, àd declarandam,
faiiâlcaris eiu sinne cé n riàhi, m columbæfiipéfeum fpecie.
defeenditïtaergo
Clkiftifs'hbmo glbi;ificatus 8c cpnfortatus ad.
prxWrn'Cum diabplô çônferen(bim,quadragintadierumi
ieiuniurà ëxadfcurus, abiit'jn defêrçunr, Quibus expleris;
cailidilSmus adueÉ|àn.us»ex àÜiquibûs/,^^^ytéfeditur, buW?‘.
ni corpbns gëftibuSjaut K^ira,itiumemtire perïairifcens,;
8c ideilfep hpnxiUem !eu(n tanturp reputans, Sed,
probeer vitam iun.ç^énter à&aW iuper hbhdnes fortqi-,
danl‘,Hàç a^ce ifluth à ^ te d itü r, yt fiquidëm efuriëm fiiâm
panèdel^idejfaËoY Vtipfefîiadcbat, çoïifolari pptuilîet,,
<$iubiàj^i eo poteri^'^cprè’hehia, ab eius iniuriis 8c ‘iq ^ ^
âatipnibuk quieuiuet. (i ,in, tanta nècelÏÏtare^ nec feipfura,
recreate quiuiflet i purô tamen homine cordprob.ato,.
noh winus eum fibi »,quam eætetos morfêlium obno-,
xîumïonfîderarei 'Sèd^OTiirabilis Magifter pietaris, ita*
vepfutias eius elufit,, vtuëqin panes lapidibus permutatis,
diuinitatis ih eo deprOTéndefet in fîg n k , nec iihpôflîbK
l^ajre CQnfefla , ad hpftr% animaretiir infirma.. Dicens,.
qûpd yita. ratio,nalis ànirhæ non tantum ih materiali èon t
fiftat pimento ,lea in pmniVerbp, quodprocedit d e ore,
Dçi'. j, „ . _ ................,
In liocergo ponftiiftucertibrfaâus , qùàrh a n te fu e ^ ^ ,
O o o 4 " ~ diabor