
676 Ê u ag rij Hißoritt.
D e fitle i e d id o , q u o d lu ß in u s a d C h r iftia tio s v b ic tm -
q u e ftr ib e n d u m curaUiU
CAP. IV. g
POrro autem ediâum üininbubvbiqueC1u;ftiamskIuj
1 ju rro autem eaimuinvn“» . “- ——7 -
X ftino fcriptum fuse, his fere verbis: Innomtne DommUl
l , 7 . s i . f u cbrifiDiimftri,lmperatorCafar,Fl.Iupnm:fidil«tnchn- (
»"“ !«<• ftOyManfuetusyMax.Feneficus, Alamamm, Go ttbuus, Gamam-
«■! m,Anticus,■ Frmmui, Frullicus, Gepidicus,rius,tmnunatus, Gio-
' mfm,VuloryTriumphator,fempsrAugufiut.Pactmmtadovobu,
S S I , inquit chr,Jim Dorn,nus, verm Dmnojkr.pact mta rtlmquovo-
fide chri- faidemDominusomnibushomimbuspradicat. Atqueijtuaauua
S f / “ ' n ih il eft,q u a v t e n te n te s in e um,a d v n am eandempecclejtaje con-
con- ƒgrant,in r e tta Chriftianorumfide ipft in te r fe co n fen tia n t, eofque
saiusomni- q u ie ico n tra d icu n t, o p in io n em vea d u erfa riam co n fed a n tu r,pm -
homi tusd e te ften tu r. Eft en im p rim a omnibushommtbusfalus,ingenua
prima verafidei confeftio. Quocirca nos,tupraceptis E uangclicu,tuJantto
I fm b o loM e ft, d o d r in a fa n d o rum p a frum obfequentrj.horramur
om n e s ,v tia d vn ameandem% Ecclefiam & difctphnafereciptant^
fio& ' Cofubftantialem,vna d e ita tem,id e ft,n a tu ra& fu b fta n tia ,ra tio n e
un®°- & r e ip fa v n am ,v im ,p o te n tum & fa c u lta te v n a inm b u sp e rjom s
glurificantes, in quas b a p tiz a ttfum u s , inqu a sc red tm tu ,q u tb u stn
v n u comungimur. V n it a te in T r in it a te , & in v n tta t e T rm ita te m
a doramus,tudiuifienehabentem, turn comundtonem plane a dm t-
rabilem: v n ita tem fe cundum fu b fla n riam ,id e ft, d ium ita tem ,T n -
nitatefecuduproprietates,id eft,perfonas (Diu id itu r e a rn rattone,
vtitadicajndiuiduaxoniungiturautedmdua.Siqutdedtutmtas,
v n um e ftin tribus, & tr e s in v n u fin q u ib u s e fid tu tm ta s ,v e l,v ta c -
curdtius d icam ,q u a fu n tip fd d iuimtas)Deum Pattern,D'eumfiliu,
Deum S p tr itu fa n d u : quandoquidefinguU perfona per f t conjide-
ra n tu r ,m e n te , eaqua jh iu n g in o n p o ffu n tfeiu n g en te ,Deum n im i-
rum treseffeperfonas, q u a in v n um m o m & n a tu r a ,v tita d u a m ,
iden tita te con iu n d a m te llig u n tu r .N a opertet & v n u co fitenDeu ,
&tresperfonas,ftueproprietatespradicare. Co n fitemuretta tpjum
vn ig en itumfiHum Dei,Deum verb um a n te fe c u la& a b a te rnttate
a patreg en itum,n o n fa c tum: & innouifiimis diebus propter n o s&
propter no fir am fa lu tem defcendijfe de c a 'is& incar n a tum e x Sptr
itu fa n d o , & e x domina n o ftra , fa n d a &g lo r to faDetp a ra ,fem-
perque v irgine M a r ia ,& n a tu e x e a ,q u ie ft aqualtspatri & S p irt-
tu tfa n d o .N am q u a r ta p e r fo n a a c c e fiom m jd e ft, D jiv e rb iin ca r -
n a ti, q u i e ftvn a p e rfo n a trin ita tis,fa n d a t r i n im no d dm ittit'.fe d
I e ftvn u s& id em D om in u s n q fte rle fts Cbriftus ,q u i e ftconfubftan-
pam & no- tia lisp a trifecu n d um diuinitatem,nobis a u te confubjtantialisftcu-
bis confub-, j um humanitarem,patibilis quidem c am e , d iu initate a u te th ip a -
{bntiafc. t t yt^ N o n e n m a ijum D eum v e rb um ,qm m ira cuU ed id it,& a ltu
q u i pajfus eft,agiofeimus :fed v n um & eundem c o n fitem u rD om -
m m n o ftrum le fum cb riftum ,D eive rb u n iin c a rn a tu , & vereho-
m in e m fa d u m ,& turn m iraculaqua e d id it, tuafflidationes,quas
fu a lb o n te pro noftra fa lfite e a rn e fu ftin u it,v nm & eiufd em fu tjft.
H am no homo aliquis fe'tpfum pro nobis tra d id it,fe d ipfe D eu s v tr -
b u m , q u iftn e dm in ita tu m u ta tio n e fa d u s e fth om o , & [u a jp o n te
paftionem & m o rtempro nobis fu b q t. Quapropter d um Deum iuu
confitemur ,n o n in fi(iam u t hominemejje: & dum illu co n fitem u r
bominem,DeumeJfenonnegamus.Vndedum v n um D ominum noftr
um le fum Ch riftum e x v tr a q u e n a tu r a , d iu in ita te & h um a -
n ita te conftare a jfe n m m n o n t onfufionem in y n ita tem in tro d u e i-
mus. Etenim quodfecundum noftram n a tu ram fa d u s f i t h om o ,
nondefinet Deus efte : neque qu o dD eu sfit fe c u n d um fu am n a tu -
r a m , fimilitudinemcfebabeat n o ftra fim ib tu d in ish a u d ca pa c em ,
homo efie d e tr ed a b tt: fe d m a n e t,fic u tD e u s in h um am ta te ,ftc
non min u s in d iu im ta tis p raftantia, homo. Am b o ig itu r in eo-
Chriûus
quomodo
Chtiftum
fna iponte
palHonem
pro nobis
fubijflcuUitiu*
<,fftffiomtw',piccurceiicipn,obntxiim,tum%ammfrutiow&
intcllwmkparricipi mbutamfubrisafe. in/ciiam^ppcpriu u -
bm'p%/onam,&fuaweJibomo,&'ftvnm&tieDmmi<imJlp
UfutCbriJlui,eiufdmcuTum&spmtufatiaiipariuipislnU:
Acdummmticoplicl,miirmexpIicMmimapuUtwmm,ainfitemur
vere vnam tmitram Da vtrbi murntficurntyunma ru-
tm a li y & mentis participi imbtu- turfrn Mtecu cogitstm t ce-
prtbcndimM naturstru differentia,du,u njturas, nulla tamemdu-
B iM um dirtttwm,Animus- S.imineovtritj-tntft tu rn a , &
prcptmavuu&eundeco4 tmurCbrbJlu,vnufilmm,mmperfb>
um,fme ynamfrtiprmutt iffentu dmm,Dium purittr&ho-
mir.P.QnpciT,aomhib-ijuujlistsntrxr'.svtlfcsfc un:,vclft>it‘ i‘t,
dmunciamusmdtbmayulitnosqjAfanRaCutholuu&Apojmtca
Dei PccUJututdicamus. Ft cu riB d v era^ dogmata, sjutfmBipattts
nobutradiderut,nobitpr*dicarafint:bortamtir vos m n t s tm
veto etiam obfecramus , v t m mameaudemque Cathclicam&Ap,
piuamEcelefumceaUfcam.TAammntranamar,ruetfmmtn
hot eximio impel ijgradu Ucati,eiufmo'di verbis pro omnium Chri-
Jlianorum coucordia & am u a ilio n em to quidim cofitto.vti om-
„e s rmorela » d im& g lom m D aO p t.M a x ,& S em a to rism p rt
jefu th rift celebrent,&nemodereltquovlladecaufa,veldeper
fstlu TnmtatiSyVeldevlla fjbi-ba in ea cPpitbctifadigUdtetur.quadiqmdmitfxfyUabxtiosadvnxm&
fjncerxfidmfenrvtumque
Spiritu fan-
â o'gloria
particeps.
ferunty & tadt confuetudp & modus in fanBa cdtbo1ic a ,& Apo-
flolica Dei Ftclejia bachnus omiiim frmus & mimme nouam
manfit,&invniuirfumpoftirumtcpusmanfurustft.ilai<ceii&<3 quangconfenfere of s, liludq;, ficut vcrafidcs dixere: mebra tnecclff iae, q opinionum varietpaotefc diitfjteradcrtaai eqruaondt, eltdiinidimtumc fpulearuuen&t a adp ceointisc cvtpdribaii^n tfeigdnuicfitcaa, pu'irto, pvtnearema acoennluuse mmdauinfcifmle i,n & eincpcloeffities rfuirmma temm &pums imniamncfu rnaomu.ataha-
p e Anaftafti Epifiopiybeopolitani,id eB,Antiotbmi
eiedione.
C A P . V. -■IJ pvfrtiminuumapqobrorded) Aacnraufmta tfbiuetina,u hruism il lei xotbraie mfliosd cuii m&iinnibnuusl-, ilunmipvfuiumm ineceecreaftl afArinumaf tpatfoiiif eudniemra, tc, ud reoigndaere qtuuroqducidocnauuitftea enfuf«ei,e cfpurofadciftleum-fe trhueniat: uNnelt an Ituaflti)in eoff ucfoemabmfuumni ptofiufleuts / uoligbeis- epteiarnmie dieic diitruiptluerfetitnuuf )Aieudaef tAanfiotio fucchceenfuaieiTxet,u qrbuoadu ipt. oQftSul1a“t"l eipecuniam, cum epifeopus effetdefanatus, Anaftafius rdaatroer inso ilnufitti.t Aultioa p, rcteretedroe, aicurfiemruinirae i tf qtuudibeubfdaanmt.e.qi mmtlmenpdee^- bantur. Q u o d A n a p f t o f u m $ tG r e g n i u s e p i f e o p m ,& q u i b m
m o r ib u s p r a d i tu s fu e r iu t
- CAP. VL POftillum Gregorius ad facrum epifeopitus gradu clanesm
a-si fait,qui ob poeticamH feicru inlteautenmte m staagtnea mmoanpaudfti
lui Op pocilkiliu liuuusvviu ------- r ----- nes gioriameoniecutus'eft.Hicineume aerate monafticam
viuendi viam ingrelTus, adeo virifiter & excelfo ammo in
, _ __„„koOprpinrinPn r.flflllimmU
Vide N i -
ceph.c*.}6,
IHr.vj'.
Baro. anni
17.t ä f i q i -
G
Anaftafius
ràluftitiochena
fit
exturbatus.
Vide Nu
ceph. ta.
pe.l.iy.
B a ro n ,
prad. uendi viam ingrenu», auto ~ ------ 7 ” - ^ y.
. decerrauit.vt eu iâprimü pubefcereincipertt.adlummu •
& perfcafiEmügraduperuenerit: præfuentqfmonafteno
Conftantinopoli, in qüo vitam inopem & aufteram degit. rUCcdïbi
• . .J__rrsrtnoftprio in moflteSvnaprZ- jGïcgoriu
Conitanunopou, m .—r --------------_ «
Deinde mandat©Iuftini*monafteno m montçSyn^r*- H g 1
feâus fuit: vbi obfeflus à barbaris Scenetis Arabib9, m gra- facuitatein
rodumperfedum, in diuinitate,perfedum quoquetn , Sue Drudentiam, fiue virtutem fpeâeSi omni- côfequltar.
perfona diuifione fedtoneve particularem non infer / M P in ea Der fie ienda longe diligcnuffimus:atquevt probitas.
f „uliomodoaddnci.vtvâfcnlitur.
Siquidmntq3diuinanaturamutatatf mbumana,rKq3bu- i n,et“ Ç . j „ . r v»?hominumpertimefceretpoteftatem.Ita
mananamamdminaconunfaiftdqutartra^tnpriiprianatura I „ maumficaspccumarumfecitlargitioncs(Uberalitate
fnimntrammquimdm mtitttpaturxxijlttqut,tiara copula- P &f enc6ccntiain quenq,vfns)vticumaliquOjpdi-
! tio nefaftdinperfonadicmus.CopulatioauteyquaeftinpcrfonayO- q , - . . , g t g j e o s n jU ü c o m i u r i 'c ô i u e u i i i e n t ,
Gregonus
ad iudican-
dum folcr-
[illimus.
VideNicep.
1 37.W.17.
Iuftini re-
fponfum ad
Chofioêde
D VideNicep. c- i% ti.17.
Martianus
«Iuftiho eu
_ in ilT u s
»duerfus
Chofroem.
Petfas ali.
luotfupe-
Nifibin ob-
fidee
Vitulm bimenta,
qüôd videlicet hôittinesfiia,(])onrëiridü'(£ti,tattt Cepe
vç| grppein èurii intueri,VeIverbafaciehtem aüdifê cu-
perent.Erat enim àd defidénuminanimis omnium, qui
quacuhque de caiifàj vel qüocunqne îüodo ipfîim com-
pellafïènt,infèrehdum aptî/fimiis : admirabilis eufti primis
alpeâU fèrmoile propter leporém iuciirtdiflîmus i Et ficut
ad rem quampiam intelligennæ acumine extempore eli-
ciendam peracutüs -, ficàa optimum confiliuni capiendû,
& ad iùdicandû turn de fins rebus,turn de alienis,(blertiilî-
mus. Vnde etiam eüehit, vt tot & tam egrëgia fadnora ge-
reret.nihil enim diftulit in-craftinum.In magnatn præterea
traduxit admirationcm, non folum Imperatorès Romà-
nos,verum etiam reges Perlârüm, prôptéreaquod omnibus
ica vti p o te rat, ficut turn pofeebat neceflitas, tain,
occafio,quam non aliquando omifit,poftulabat. Cuius qui-
dem rei fingulæ eius res geftæ argumenco efie pofiiinc. E-
rac quoque in eo mulra feueritas,& interdum ira : non exi-
gua rurfusjimo vero etiam permagna co mitas & manfuctu-
do,vt illud prudens Gregorij Theolôgi didium in eUm optime
conueniret : S eneri tas fie cum pudore temp erata fuir,
vei neutra res læderetur altera, led vcraqüe alrétius ope
maximam confèquerecur commendationem.
Q u o i q u i T e r [ a rm e n t d i d i fu n t ,J è d iti o n i R o m a n o n m t r a -
d id e r u n t,a tq u e b in e b e llum in Pt rfa s f u f -
c e p tu m effet.
CA PVT VIL
PRimo anno quoifte epilcopatüm adminifttauit, qui,
maioremacColebant Armeniam (fieenim olim appelé
lata eft.poftea tarnen Perüàrmcnia,quæantefuerac Roma-
'nisfubied;a,&àPhilippo,qui Gordiano fiicceiïïc, iSaporæ
prodita: arque vt Armenia,quæ minor didtur,fuit in dicio-
ne Romanorum.fiç reliqua tota Perfis paruit ) qu i inquam
maioremaccolebant,fidem Chr.iftianam profefli, quoni-
amà cæteris Perfis mifere , &potilfimum religionislùæ
gratia vexabantur, clandeftinam ad Iuftinum mifere lega-
. tionem,fupplicaturi,vtRoman.orum fubijeerentur Impe-
rio,quo libéré,nemine impediente diuinos cultus exeque*-
rencur. Quam legationem cum Iuftinus admififlèr,& quié-
. damconditionesinliteris,quasadeosdabat, explicaræeffent,
& làcrolànâio ac fplenni iuteiurando çonfirmàts, Ar^
menii fiios ipfbrumprincipes trucidant,& fe cum fuis om--
nibus Romano adiungünt Imperio. Quibulcum régi© fi-
nitima,in qua homines cum eiufdem gentis.mm peregrini
habitabantjvna Romanorum ditioni acceffic.duce Varda-
ne, qui apud eos cum ob generis & honoris Iplendorem, '
turn obpeririâm rei militaris facile primas ôbtinuit.Tcàque
Iuftinus Chofroem his de rebus ëum infîmiilantem hac
orationeïepulitiPræfinitum paci tempus efïluxiflè, necNfas
efie vt Çhriftiani Chriftianosin tempore.belli ad le confu-
gientes delèrros çflè patiantur. Arque Iuftinus, tametfi
iftud dédit relponfiim Choftoi, tamen,ad bellumgerçh-
dumneuriquam le parat, fed confiietis defidis teneturirre-
ticusjomniaque fuæ voluptati poftponit.
D e M a r tia n o d u c e ,& o b fid io n e N ifib is .
C A PV T V llf.
INterea Martianum cognatunii fuum mittit ducem in O-
rientem,cuincque ^exercitUHiaptum adprsliandum,ne-
que res alias ad bellum gerendum neceflarias fuppeditat:
qui non fine aperto diferimine ôf extremo de fumma re-
rum periculo petit Melopotamiam, du&is fècum perpaiiv
cis militibus, ijsque inermibus : inter quos habuit & oflo-
res & bubulcos nonnullosex numero vedugaliumexemp-
tos. Leuem igiturpugnam cirdter Nifibin contra Perlas
quofdam infticuit,reliquis Perfis nondumadarma paratÿ:
a (que luperiores adeptus, ohfidec ciuitatcm. At Perfene
portas quidem oedudere pjperæpietium putarunt, fed^x-
ercitum Romanum turpifumis affeâtum contumelijspe-
nitus contemnerevifi funt. Acquanquam multaaliapror
digia calamitates futuras portendenria vifafuere, inter caetera
tarnen in ipfo belli initio vitulus recens editus vilùs eft,
qui duo capita habuit exvna ceruiceexcrefcentia.
Quod Chofroes,vbicotra Romanos Adaarmattem ÛUtem emiferàt,
. fedusefi. CAP. IX.
qui illos magnis multiset cladibus aftecitjpfe Nifibinpro-
Hofroës veto vbi fàtis âd belluin geireridum inftrii-
fuit, Adaarmanem aliqlioülqiie perdudumtrans
Euph ratem}quî in ditioiie fiia erat,mittit cum exeteitu: qui
eiusiulfiiin fines ImperijRomani per vrbem,quæ Cir-
cefium dicitur,irrümpit.CircefiumaüÉem eftvrbsRomai
nis opporcunilfimajin extremis oris ditiohis Romani fita:
q u i non fölum moenibus firme munira eftad immfeiiftm
altitudinis ereâis, verum etiam Euphrate & Abora fluuijs
ciraindata, &ab eifdcm velutinfula fada.Dfeindeipfe Ti-
grimfluuiùmvnacum copijs luis tranlgtefiiis Nifibin re-
&a contendit.Quæres gelèæ diu Romanos latüerunt,adeo
vt Iuftinus famæ,Chofroem aut morcuum eflè j aut ad extremum
fpiritum edendum vcriiflè loquenti, fidem adhi-
beredniquoqueanimo &grauiter ferret,obfidionem Ni-
fibis rardaram ellë,mifi(ïèquequoldam qui Martianum in-,
citarenr,&claues vrbis quam-priiiium ad iplîim adferrent.
Verum Vbi res minime proceditjfed Iuftinusgraufem fubic
turpitudinis &infamiænotam, proptereaquod in tanta &
tam ampla Vrbe obfidenda, cum tâm abieéto prælèrtim éx
erciturem.quamnullontodo conficere pote rat,tentare vi-
debatu^primum deea fit ccrtior Gregonus epifcopus An-
tiochiæ. Nam huic epilcopüsNifibis amiciflimus mit, magnis
muneribus ab eo donatus,& proptereacüminlànâm
Periàrum cdntumeliam contra Chriftianosadmiflàrtii qua
fern per fere prem ebâ tur ægreadmodum patererur,& ma-
gnopere cuperet ciuitatem, euiùs.ipfe fuit epifeopus,indi
tionem Romanorn venire,omniaqextra fines Romanom
circitér Nifibin gerebatur, fignifi auir oportime expofui
Qux quidem Grcgorius illic o ad Iuftinum retulir,eiqj.qua
eelerrimam declarauic Chofrois incutfionem. Arveroille
in conluetaruni vqlupcatura lordibus volutatus, Gregorij
literiS neque animum ate: ndere, nequefidem habere vor
luit,illud duneaxat Verum arbitratus,quod iplè in animum
induxerat.Nam hominum intemperanrium Ôduxu perdi-
torum eonluetudinem imitabatur,jn quorum animis ficut
ignauiainfica eft , ita de piolpero rërum euenm nimis magna
fiduçia,& fi quid contra iplbrum voluntatem acciderit,
einoluntvllo modo fidem adiungcre. Itaquelcribic Gregorio,
resquead le relatas, quafi omnino verse non fine re-
ijcit. Quod fi veræ fine, Perlas non antefuos obfidionem
occupatiiros : fin autem ante occuparent, cum magno
fuo rnalo dilcelliiros. Deinde mirrit Acacium, hömi-
nem luperbum & contumeliolum a^larcianum cum hoc
mandatOjVtjfi Martianus alterum pedem in ciuicacem ante
incuiiUet,honoris fiiigradu eum abdicarer. Quod quidem
fàdum eft ab eofedulo,idque non fine Reipubl.dériimen-
.to, quo Imperatoris mandaco inleruiret. Nam profe&us
ad eaftra Romanorum,Martianum extra fines imperij ver-
fantem,infcience exercitu fpoliat dignitate. Præfedi autem
manipulates & centuriones, vbi peradis vigilij s didice rant
ducem luiimdehoiioris gradu dimotüm, copias nonvlce-
rius ducunt,lèd clam le indelùbducétes, lparfifilgmnt,ob-
fidione cum omnium irrifiorië dimiftà. Adâarmanes igitur,
qui Periàrum & Scenecanim barbarorum laris magnum &
validum habebat exercitum, Circefium pr^teriens , res
Romanorum incendïo, occifione &alijs omnibus vafta^-
tionis generibus populatur,nec quiequam clementiæ omnino
velcognitione complexus eft, vel fadis declarauir.
Capitcaftella & pagos multos, nemine proptetea répugnante
, prim um quod copiæ Romans nullum duèemhâ-
buere:deinde quod militibus circitér Daras à Choiroe cir-
cumclufis, populationesagrotum , & incurfîonesabfque
vllo timorenebanc.Inuadirporrô Choffoes Antiochiapei:
fiios duntaxâc milites fiplè namq; eo non venit)qui prætçr
ômnem fpem inde fuere repulfi,cum tn nemovel pauci ad
modum.in ciüirate remancrent:cumqi epi Icopus inde fuifi
Cet, fecum q-, eduxilîèt làcru ecdefiæ rne(aurû,proprerea
magna pars mûri ceciderat,& populus ,vt Hein eiufmodi p-
iertim téporibus, lêditione conflata nouis rebus ftudebac:
quibüs fugientibus vrbs defèrta relida fuit,neq; quilquam
erat,qui velad machinas vllas co tra hoftes fabricandas,vel
ad eildem vllo modo refiftendum animum intenderec.
L ll 3 DeApa-
VideNic ep.
c.i%.lib. 17.
Baro. ai
Adaarma-
^Chöffruftratamë
fulic.
m '
Stoliditat
Iuftini Marercitus
dila
p & Nifibin
elinquit.
Videfequës
capot.
Hoftili c:
cituremoto
Pcrlâe inipu
norum di-
tiones po-
pulantur.
H