r+ s Gregor, Turànenf
Euchariftia
ief$|dȕ*
Cap-«7- Vigiluna
talis.
G
iEnbdriigonfues commuai-
Adulter*
C u e a b a â r i
öspnnimundo
s elle nelcimus, 8c adiplùm altareDomini accedé-
tes,audcnter lan&um corpus eius & fànguinem cum fim9
a&u poil uti.poti us ad iudidutn lumimus, quant vc veniam
cofequamur. Nam recoloquodin adolcfcentia meageftü
audiui. Dies paffionis crat Polycarpi jnartyris magni,& in
Ricomagenuvico ciuicatis Aruernæeius folenniacclebra-
bantur. Lc&a igitur paffione cü re'iquis le&ionibus. quas
canon iacerdotalis inuexic, tempus adfitcrificium offerendum
aduenk, acceptaque tu n e diaconus in quaminifteriû
dominicicorporisliabebatur.ferre coepicad oftium,ingrel-
fulque templum vteamaltarilùperponetet, elaplàde man
u eius ferebatur in aera,& jfïc ad ipîàm aram acceden s ,nft-
quam cam manus diaconi potuicadfequi : quod non alia
credimus adum de caula, nifi quia pollurus eratin confci-
cntia. Sxpius enim ab eodem adulteria ierebantur admif-
fn. Vni tantum Presbytero & tribus îmilienbus, ex quibus
vna mator meaerat, hæc v id er e licitum fui t , cærcri non vi-
derunt. Aderam fateor & ego tune temporis huiçfeftiuita-
ti,fedhçc videre non merui.
Sic& Epachius Presbyter dura temerp quæindignus e-
ratagere,prælumpfillct,diuino iudicio,lblo proie&us oc-
cubuit.Hicn. dü dominici natali s vigilias ceiebrare ec le-
fiamexpetiflèt,per fingulahorarum momenta egredifba-
turc temple D o , ac in domo iuapocula lafciua Ipumantib.
paterisdiauriebatjita vt adfirmarent multi eu poft gallican-
tumin ipià n o d e vidiflè bibentem.Sed cum eflèt ex généré
fenatorio, & nullus in vico illo Rtcomagenfi fuperius me-
morato iuxra lèculi dignitaté haberetur nobi lior, celebrate
(biennia Miflàrum expetitur. Necdubirat milèi vinoma-
defadus,apperere q> ieiunusquilque non fine metu pote ft
terrente confcientia explicate. Veram vbi expheitis verbijs
ûcris,cÔfrado corporis dominici (àcraméto, & iplè ium p-
(ît&aliis diftribuit ad edendû:mox equini hinnitus ad mo-
dum vocero emiteens, adterram ru it, ac Ipujnas aim ip(â
myfterii fieri particular denribus cÓminuere non valuic,ab
ore proüciens>inter manus fiiorum ab ecclelia deportatur.
Nec caruit vitra hacepilepfiæ infirm itare v fed per fingulos
lunares cizriiis incrementis decremenrifque hæc lèmper
pertulit j quia ab hauftunimiovini m inime infoelix abfti-
nuit.Quo ergo honore quave reuerenrià hæc nox celebra-
ri debeat , prælèns exemplum docet. Quodam tempore cü
in haclolennitare deviguiaegreflus, paululum obdortr.if-
(êm, venit ad me vir quidam» dicens, Surge,& réuertere ad
EeclefiamEt ego expergefit&us figno crucis oppolico,ffe-
rum obdormiui. Necdeftitit, lèd itérât prioraverba,eadë-
queperibnat. Sed cum nec (ccunda admonitus vice cofiir-
gerem, & herum obdormiffem, aduenit tertio, & alapam
imponens maxillæ,ait, En tu reliquos ad vigilias admoncre
debes,&adhuc(bpore opprimens.?Tuncpauorepcrterri-
tus cum grandi velocirate ad Ecclefiâ fiiam regreflus. Hæc
de natalis dominici vigilia d iâ a fu fficiant. Sed ad temcrâri-
os reuertamur.
Mulier erat adultéra ab Hiericoçiuitate, cuius hæc erat
confiietudo teterrima, vt quoties à Icorto concipiens partum
edidiffet, ftatim fuffocat um cerræ reconderet, vtfdli-
cet fieret pcculram-hominib9 quod Deum & eius angelos
nonlatebar , illicet cum dies lan&usEpiphaniorum adue-
niflet, & omnes in Iordanem delcenderenc abluere ta vul-
nera corporis quam animæcicatrices, hæc cum reliquo populo
ad fieras acce iîî t.C unique ftuatis v fq ue ad geniculum
veftimentis, vt amnem ingrederetur (rairü d iâ u ) fugita-
qua ante pedes einsulla quoque infequente, fluuius ad ripa
aliam premebatur.Hæc videntes pppuli,mirarifunttalefa-
â um in die celebernmocontigifle, cognolcentelque mu-
lieré eile fâcinorofim,i n terrogant quid mali fecerit, vthçc
ei in tali confrequen tatione populi eueniflènt. At ilia con-
uerfiad populum crimen fitetur>dicens} Septem iam à me
paruulos edi tos incerfeci, qu os deinceftu concipiens, me-
tui publicarc: oâauum adhuc die præteritaiuggulaui. R o-
goergo vt fundatis pro me orationemad Dominum, qua-
tenus rentiflà iniquitace, peccare iam definam, ne meçoe-
leftis ira confiimat. Hæc ea loquente, omnis populus pro-
ftracus ad terram, precem fuditad Dominum, vc ei milèri-
corditer ignolceret q> adminiculante ignauia deliquiffet,
Poft orationem ve ro mulier extéfis per terra b rachiis, (piritum
exhalauiL Quod obhoc contigiflè reor,ne crimen in"
dukumiterarcturviterius. Cognpuitaucem populus d e lr
â u m , cur aquæ fluminis ante raciem mulieris receiEflènt*
Impletumque eft illud Sa) onaonis pt’puerbium, quia Spiri-
ttts Do:ninïfugttfiftuni. Mirarulum hoc abore Ioannfidiaconi
fadumitacognoui ;.adfcrçbatçnira le tune temporis
faille prælèncem.
Apud vrbemenim Tolofitium ferunt fuiiîè quendam
Antoninum nomine,iniquura,Dco & omnibus homipib.
odibiIem,eo quod mulca perpetraretfcelera.Fa<ftum eft au-
tevtimpletis aiebus migrans à (êcuio,in balilica beaciVin-
centii ièpeliretur,in quaipic fibi viuens vas depofiierat.Ve-
rü vbi cunâos fub al ta noâ«.‘filentia fopor ad ripait, &om-
ncsblandicntelumno dediftent membraquieti,fircopha-
gusiljeàfindb bafilica per fc ne ft ram proiieitur, & in medio
deponituratrii. Maneautéfaifo,ibirepertus eftefFra-
û um luper lè opertorium habens. Denique pi opinqui illi?
non intelligentes virtutem Dei,ncquclentientes fimfti in-
iuriam,in cuius templo indignuui réméré lèpelierant,iteru
depofico fircophago in loco inquoprius fuerataltiusfuf-
foderunt.Altera vero djluccfcente die inuenerune euro ite- |
ru m foris eieâum in medio elle acrii,& fie intelle^erut ma-
gnaliaDei. Exhocenimànullo tatftusvlquehodieinloco
q u o eie âu seft,in teftimonium releruatur, Hæcdeteme-
rariisdiâa 1- fficiant.
Vincéntius autem vel Lcuita, vel martyr,in Hilpaniis
martyriüronfiimmauir. Apud terminum veroPitftaup vi-
cus ell: in Arbatilico nomine Bccciaco, in quo eius habon-
tur reliquiæ.Cûiusfolennitas duodecimoKalendas menfis
vnde' imi celebratur.Sed incelç loci &præcipue archiprefi
byter errorem nefeio quempafuis, ante diem eamvoluit
cèlcbrari. Diofi s igitur Minis,cum ad conuiuium refide-
re n t, ecce v nus ex energumenis clamarecoepk, ac dicere,
Ciu rite ciues.egredimimà vico>exite obuiâ beato Vincen-
cio: ecce ad vigilias venir, eGcefeftaeius craftino habituri
critis die.Hçc eo dicente,renouant folénia,& totanodtein
vigiliis excubant. Mane a ü tfa â o dum Miffarum myfteria
ce lebrarétur : & hic energumenus qui aduentùm fintki prç-
dixit,& aiii cum eodé d uo mundati fiintffed & paraly dei ip-
fi die d irea iiu n t : & fie à fe ftiui tate cü lætitia eft diiçellUm.
CumaütreliquiæciusàquibuiHam peregrinis deferrentur
ad Ceratenfem Turonicæ vrbis vie uni, accellèrut, ibiq; ad
tugurium cuiufdam pauperis deferences, fiilcepri fiinc : in
craftino aücduo paralycici luper hæc pignora acceperunf
grefliim, vnulque cæcus lumen recepic. Haud procul auté
ab illo vico eft alius,qüem Or baniacum vo can t,in cuius Ec-
clefia huius findfi haben tur reliquiæ:quæ cum àfuribus ab-
latæ fui(lènt,& iple qui eaiHem abftulerat in Biturigo cuidâ
abbati accepco preci o re li quille t , r eu c lat u eft abbari vt eas
1 locovnde dimotæfuerât reftaurarct.Nihilominus&archi
! presbytero huiemonafterio propinquo pervilum manife-
I ftacumeft, nepoe îitusmoras innefteret adrefticuendum.
| Quas acceptas cum pfillendo deferre t , homo quidam qui
i per annum incegrü opprefiùsgraui ægritudine decubabac,
inter (uorum deportatus manus,vc vélum qùo fin ûæ tege-
banturfauillæ adorans fuppliciter ofculatus eft:moxcom-
prelîà infirmitate finatus,exequiis martyrialibus cum reli-
quiseftfecutus.
Eulaliagloriofi apud Emeritam vrbempalfi, magnum
miraculumindie immclationis fuæ populis profert. Sunt
igitur ante eius altare, quo lànfta membra teguntur,tres arbores,
led ignarus ego cui9 fine generis. Cummiam medio
meniè decimo,quando eius paffio celebratur,fint ab pmni
folior um décoré nudatæ,ea die illuceicente cælo,in mod ü
coiumbæ alitis flores proférât lùauitaris, fcilicetquodfin-
duseius Ipiritus incolûbæ Ipecie penetrauerit cælos,&^
beam eius corpulculum iam exanimeveftibufquenudatû,
nix cælit9 decidua molli vellere cÔtexiftèf. Quod miraculü
(i (blicç arbores proculerint æftare,ftit populus fibi annum
velprellùrisyacnumvelftugibus plenum. Quod fi t^rdius
flores ex moreparuerint,cogno(cit plebs fiia hoc fieri noxa
nam priuiquam erumpant, querula ad fèpulchrum mar-
tyrisacmoefta decumbit. deprecansvtlolitampiomerea-
tur confpicere gratiam : Sed necpfillendp procedit, fi hæc
manifeftata n o n fiierint: iam fiplacaturmartyr àlachrymis.
f
Cadauet
fcclctati a
ardcD.Vwi
centiipro.
G
Vincentii
fanationci
Fîmes Eu
laliscolui
b*fioeiiô
Miracul. Liber 1. 7491
plebis, emërgüt protinus ex arboribus gemméi flores, qui
odorem neétareum relpitantes, animi moeftitiam S-c adué-
tu lætificenc,& refleiant luauitate. Dehinc diligentet colle-
i£ti, & in bafilica ficerdoti delati ,’proceffio cü gaudio cele-
bratur:nam& hos flores læpius infirmis prodeflècogno-
uimus.
Quodam tempore Foelicis martyris bafilica à furibùs eft
effra&a. Hic vero martyr in Gerunda Hilpaniæ part9 eft vr-
be. Für vero adprehenfis pallis 1er ici s ,. cextis auto monili-
bulqueexornaciscumreliquis ornamentisabfcelfic. Quo
eun te coniungi tur ci homo ignocus, interrogans quo per-
geret, C iiiille relpondir, Silèrmomeus pcculereturtecü,
oftcnderemtibi thefiurum magnuni.Etille, Oftende,aiti
quævolueris: cotisa me obtegitur viribus. Atilleoftendit
ci Ipeciesillas,dicens, Siinaliishæc.regionibusvcnundan-
tur,vtrique noftrum magnum inféra n t lucrum.Et file,Ego
funijinqui c, homo cui in diuctfis regionibus multi haben-
tur amici mihi do mu s magna arque (ècreca:fi hæc in
ca pefueris, deinceps cumlibueric, venundabis. Ec præce-
dens lèquebatur homo cum fireina putans lead aliam duci
vrbemrcocluferat enim Deus oculos eius, & non cognofi
cebat quia per via quavenerat,regrediebatur. Quid multa?
Peruenitur ad bafilicam landi,&aitad eu vir, Ecce domü
de qualocutus fum tibiûngredere & depone fircinam tua.
Ille quoque ingrefliis eft: veram vbi depofitafircina, coepit
adlpicere:adie reuerfus, cognouit bafilica làn<5ti,de qua res
illas abftulerat : vir autem iam recelïèrat ab eo. Ec lie cundta
quæ cü viro illo geflèrat, populis enarrauit : vnde indubita-
tumeftipfumeimartyrembeatumadparuilïè. Huiiis reÙ-
qiliæapud Narbpnélèm bafilicam retinentur.Sedcum hu-
ius ædis altitudo ne Liguria,quod éft locus amoeiiilîimus.à
palatio regis cerneretur, arceret, contulith^ccum Leone
confiliariorex Alaricqs. Q u i ait, Deponaturexhocædifi-
cio vna ftrufturæ machina : &c rexq placuerit,liberius con-
cemplabitur.Et ftatim vocatis operariis, idem confiliarius
humiüauit bafilicam (ànfti ædinciis. non mentis. Sed ille
protinus lumine caruit oculôrum.
. Calagurrisautem vrbs HilpaniæHemeterium, Çheli-
doniumque martyres geftat, læpeabeorum virtutemira-
culacernendodiuerlârum çgritudinum medicamina capit.
Hic etenim martyre&à periècutore compre^ienfi,&ad fup-
plicium rapti, du diuerfis poenis afficerentur ob diuini no-
minis cpnfeflionem, excepta yltimæ damnationis lènten-
tia,d§ducunturaddecollandum. Cumqueeorum capita li-
6torincideret,miraculum populis magnum apparuit.Nam
vnus annulus orariumque alterius nubefùiceptutneft, &
inceelis eueftum. Viderunt hæc omnes quiaderant, 8c
vlquequo acies oculorum intéderepotuit, fulgoremauri,
cand oremque lintei fulpedfcu (èquebantur adto ni ti. Præbe t
huius rei teftimonium Aurelius Clemens in libro C o ro na
rum,his verfibus dicens:
lila laus occultation cßy
Necfeyeftit tempore.
■ Mijfa qua fur flint per auras
Euolarunt munerOi
' Qtu viam patere cceli
■ Pumicandooßendcrent.
llliusfidem figurans ^ .
Nubefenur anulus:
Biç fui dat pignus or is
Vtferunt orarium.
Q u afuperno raptaflatu
Lucis intrant intimum.
Per poli liquentis axem
Pulgor auri abfi onditur.
Ac diuvtfumfequa.em
Textilis candor fugit,
Subuehunturvfque in.aftra
Nec videntur amplius.
Cypriantis beatilfimus Carthaginenfis &äntiftes &mar-
tyr,lalucem læpius infirmis (upplicancibus præftat, in cuius
bafilica analogiiis in qüo libro (iiprapofito can ta tur aut le-
gitur, mirabilirercorapofitus eile refertur, Nam ex vnolapide
marmoris totus lculptus adleritur : id eft, menlà delu-
peradquam per quatuor gradus adlcenditur : caneelliin
circuit«,fiibterColumnæ, quia & pulpitum habet, lub quo
oëfco perlonæ recipi pofliint. Qui nunquam ibi vl.lt) inge-
nip poraitexhiberi,nifi virtus martyris præftitillèt.
Septem vero Germanprum qui apud vrbem Ephelum
requie(cunt,hæc eft ratio: Tempore Deciiimperatoris,cü
perlèçutioin Chriftianos ageretur; lèptem viri coprehenfi
funt duôli coram principe:nOrum nomina hæc fiinc,Maxi-
mianus i Malchus,Martinianus,Conftantinus,Dionyfius,
Ioannes, Serapiôn: qui diuerfis Verbis rencaci vt cederent,
nequaquâadquicuerunt. Imperator vero pro elegantiaeo-
rum ne iq momento périrent, Ipariü craâandi indulget. At
illi in vnam lè ipeluncam condunc. ibique per mulcos dies
habitaucrunt.-egrediebarar ramen vnus exeh,& côparabat
vi6lus,& quæ necelïària erant exhibebar. Reuer rente auté
imperatore in eandem ciuitaté, ifti petierunt à Domino vt
eosab hocpericulo dignaretur eruerc. Faôtaque oratione
proftratifolo, obdormierunt. Cumqj imperator didicillèt
eosin hocantro morari, nutu Deiiuflltos Ipelücæ magnis
lapidib.oppilari, dicens, Ibi incereanc q diis noftris immolate
noluerunr.Quod dû agjrerar,quida Chriftianus in tabula
plumbea nomina &martyriü eorum (cribens, clam in
aditu cauernæ p riulquâ oppi lare tur, inclufic. Poft mukorü
vero annoriü curricula,cum data Ecclefiis pace Theodofius
Chriftian9 obtinuiflètimperiü, (urrexithærefis immunda
Sadducæorum,qui neganc relurre&ionem fiituram. T une
quidam ciuis Ephefius dum caulas ouibus lècus montem
ipfiim faccre dcftinat,ac lapides diuoluit, ad coaptâda earü
lèpta,ignarus quæ ageretur introrliim, pacefecic ingreflùm
eius,non ramen cognouit arcanü q> habebatur intrinfecus.
Dominus autem immifit lèptem viris (pirkum vitæ,& fiir-
rexerùnt.Putantelque q> vna cantum nodte dormilïènt,mi-
fèruntpuerumvnumquicibos emeret. Cumqueveniens
(upra portam ciuitaris,vidiflèt crucis gloriolæ fignaculum,
audilietquepcr Chrifti nomen iurarepopulü, obftupuit:
prolatifque nummis quos à temporeDeciihabebat,àmer-
catore comprçhenditur,dicétenbi, Quia ablconditos an-
tiquit9 thelauros reperifti.Acillenegans,deduciraradEpi-
fcopUm aciudicé ciuitaris. Cumq; ab his arguerecur, com-
pellencenecéffitate ablconditum myfterium reuelauit, &
dcduxi t eos ad Ipehincâ in qua viri erant.Cüq;ingrederetur
Epifcopus, inueifttabulam plum beam in qua omnia quæ
pertulerant habebantur feripta, locutulque cum eis,nün-
ciauerunt hæc curlu rapido imperatori Theodofio. At ille
veniens adorauic eos pronus in terra, qui tali conloquio cü
eodé vfi lunt principe: Surrexitgloriofe Augufte, hærefis,
qüæ populum Chriftianuma Dei promiflionibus conatur
auertere, vt dicant,non fieri refiirre&ionem mort uorum.
Ergo vt (bias quia omnes,iuxta Apoftolum Paulum,repræ-
(èntâdi erimus ante tribunal Chrifti, idekeo iulîit nos Do-
min9fii(ckari, & tibiiftaloq. Vide ergo ne(èducaris,& ex-
cludarisd regnoDei. Hæcaudiens Theodofi9 imperator,
glotificauit Dominü, qui no permifir perire populü (hum.
Yiriaüc iterü proftrati in terram obdormierunt.Qùibus cü
Theodofius imperator (èpulchra exauro fabricare vellet,p
vifiim prohibitus eft ne faceret. Viri vlq; hodie palliolis (è-
ricis aut carbafinis cooperti , in iplb loco requielcunt : q>
paffio eorum, qSyro quodam interprétante, iii'Larinum
tranftulimus,plenius pandit.
Ferunt autem fuifle apud Armeniam qitadragintaofto
vir©s, quiinipfbsmontes Armenia,in quibus præaltira- j
dinenimiamagno frigoreaquæ &terræ reftringirar, paffi j
finit. Quorum monrium celfitudinem no parua eflè Legif- !
lator exponit, cü fuper eos area à Noe-fabricata requieuiflè
ait.lbieffollaperlecutor terra, cifternam magnaefliciés,a-
qua repleri iubétmudatofque viros ligatis poft tergum minibus,
in lacum gelu concatenatum præcepic poni, (ùccéfo
è region© balneo, dicens, Eligite è duob. vnü,aut in iftofri-
goreGhriftü veftrum confeflideficite,aUt negantes oblato
diislacrificioad balneü conuolate,vtpo flit is viuere,&non
male propter crucifixum hommémori. Negantibus quçq;
cunótis facrificare dæmoniis, vider cuftos eorum quadra-
gintaoéfo coronas preciofiffimas è coelo dilaplas delcen-
dere fijper capita virorum,& vnam quoq; earum reuocari
(defecerac n. fides viri vnius ) & protinus reli&is (àtellitib.
velociter ad balneum conuolaüit: immolarilque viâimis,
Cap.pj.
Hiltoiia Si
ptem dor-
Niccphîü.’
Simile quid
dam Paul.
Diaconus
de feptem
quoq; dor-
Germa-
a refer!
degeßis
Longobard
Hærefis
Sadduceo-
Noe area
quieuitj