ludzos Dei
cidis qiti>
dam cüxÊ-
[tiiaineoumniam:
Perfonarü
SS.Triniu-
is quenam
quod qui liber dicerepollic diuidens arque feiungens;diui-
hoertim in duo, vel in tria, aut cène in plura vitra fieri dicitur,&
ideo non dicojnduabus.
R V s t. Similitude fermonum, idem non fecit in rebus
exiftere ; alioqui, tali modo > & ilium qui d id t qi
dem vtraque Nàtur*cft,poffibilc eftfoftinere call
econrrario tnim q u z confunduntur in vnum aliquid con-
funduntur. Hocvero eft & fermonum fummadiuerfitas,
feu magis aduerfitas, dicere quia vnus Sc idem in duab. Na-
turis eft ,& dicere quia in düabus aut in duobus quibuf-
damdiuiditur : qui enim diuiditur velpartitur, fiue fepa-
ratur, no U eft vnus in illis inquibusfeparatur: non enim
poteft vnus eflè, & diuifos efle, fed poftquam fucratali-
quandovnus, iamnunc non eft vnus poftquam feparatus
eft: Hoc ergo fignificat impiaDiuiiio velSeparario. Ar vc-
ro vnum eunderaque in aliquibus elle, hoc magis,cautiusv
& tenacius infeparabiliter vnum elfe, eft ; qui enim in dua-
buseft,& idem ipfepermanet, ille non folum pattirinon
poteft, fed & fumeiens eft vt in feipib vnita euftodiat in
quibus fecundum fobfiftentiam, id eft, fîibftantiueeft,id
eft,ea quibus abfqiic vlla medietate participât. Quare mul-
toainplius & càutius non vnum dicimusFiliùm: quippe
quiiciéntes eum in duabus Naturis exiftere, fcrtiter arque
ineommutabilitereumnouimus vnum,non vinciendum,
yt ita dixerim, dualitate natiirar um in quibus eft,y t partia-
turinduojfed&pracualenrem, in Tuaipfiusirtdirurapibiii
vnitione,illas iplas in quibus eft feruare naturas.
H æ r . Argumenretio, mihi,&ingenij-fobtifitas, vt ita
dixerimividentur hæcvçrba. Ego autem ad illam fànâifli-
raam fàn&oram Patrum conuertar authoritàtem , ex rc
veto(fecundum tuas promiffiones) exigam,vtqu* reli- ,
q u a font ledionis fan&i Gregorij, tandem aliquando iam
rccenfeam, quæ ita fe habent : Si quit duit, tanquam in Pro-
pbetafecundumgrattant inoperatum, & non fecundum fabftan-
tiam coniunftum & complafmatum Verbunr, fit vacuus m(Uo-
ris opérâtionis, magis vero plenus aduerfie. Si quit non adorat
hune Crucifixum, anathema fit & deputetar cum Dei-cidis.
Si quit ex operibus perfeftumfaftum, autpoft baptifma vel je fur-
reàtonem ex mortuis, afitmilatione dtgnum fattum dicit, f i cuti
Gentiles fubinferiptos inducunt ; anathema f i t : quod enim ccepiry
autproficit, aut perficiturnon Deus;velfipropter merementum ,
catamodice ita dicitur. Ecce indubitanter anarhemarizati
font qui dicunt non fecundum fobftantiam coniun&um
Deumcarni, & non çomplafmatum.Si îgitur, fecundum
fobftantiam in Chrifto Vnitio fàéka eft, conftat quia vnam
fobftantiam fecit: non enim dixit teftimonium fecundum
fobftantiasconiundum,fed fecundum fobftantiam: Sub-
ftanria vero vtiquevnaeft, & non du* fubftanti*, vtdi-
citis vos. Memini vero & illud, quiavbi naturalis Vnitio
dicebatur; dixifti, quia interim non dixrt Vnitionem fecundum
naturam,fed naturalem. Ecec igimr hic non fob-
ftantialem, fed fecundum fobftantiam fpecialiter con-
iundionem dixit; id eft, Vnitionem : addidit vero, Sc
complaftruri Deumcarnij&Iudæosnonhomicidas, fed
Dej-cidas elfe. . ï t ;
R y s T.Non dicit nunc qualiter ad inuicem du* naturae
conuenerint ; fed quomodo vna & fbladiuinanaturahu-
manitati conuenerit, fed none conuerfb etiam. Si vero
improbabile id ftiipicaris , huius particulæ principium
intcndàmus ,,dicit enim :fi quit tanquam in Propbeta dicit,
fecundum gratiam operatum.Vffies igirur propofitionisprin-
cipium, quomodo Deus car ni copulatus, fit, non quomodo
deitas & humanitas finevnitate,id eft, ab vnavni-
tionis ( vt ita dixerim ) pane. Perimit igitur ne dicatur
fimpliciter, fecundum gratiam Deum coniundtum, &
fecundum illam gratiæ menforam circaquam in Prophe-
tije ft opérât us, probat vero fecundum fobftantiam eon-
iundhim : & neque vnitum dixit, fedconiunébumiCon-
îun&io vero,eorum eft quæ nonimmediabüiter fontvni-
ta. Qgidvero fît quod dicere yolo,nitar clarius dicere non
Qeus Verbum, diuinam, naturam, fed diuinanaturaper
Dei Verbi perfonam, vnita didtur carni : Si enim tota
Trim tas incamari.voluiilct, tune foriàn iufte ipfa per
fcmetipfàm fuerat incamata Natura : omnia enim quæ
illi Nàturæ fecundum fe Sc propter femetipfàm adfont,
communia Trinitatis, & non propria vnius foliuique per-
ibn® fimt.Inhumanatio autem non,T rinitatis,cOmnuiniSj
fed propria eft folius lubfiftentÜBVerbi: incarfiatuseftigi-
tu r& Deus Verbüm, & natura eius: fed ille quidem per
ferne tipfom, & fecundum quodeftipfe , illa vero non ita,
fed per perfonam. Igitur Deus Verbum, fecundum femet-
ipfom quidem vnitus eft carni, vna enim perfona&vna
fobfiftentia eft fäda cum .carne: fecundutn Naturam vero
coniundus eft potius quam vnitus v. du* enim manfere
natur*: Sc per comparatipnera, Verbum jpotfos vnitum
carni eft,quam natura eins., & ob'hoc iftud, potfos quam
illud, vnirio eft . Illud igitur magis coniun&io eft, licet fit
Sc vnitio, hoc vero magis ynitio eft quam coniundio:
nam qwecumquc omnino Coniundio nominatur, illic
penefemper feruatur & numerus coniundorum, feu etiam
quantitas. •
H ^ r . Mihi, multa incongruitate plenus-vidcturhic
fermo, neceniro differt dicere- quomodoad inuicem duas
Natur® conuenerint, Sc. quomodo diuinitas humanitati
coniunda fit. Nam fi vna eft, afemetipfa minime differt:
ficigiturVerbum carni copulatumeft, ficutcaroVetbo.--
Deinde q u * rurfos differentia Verbi eiafque Na tur*, vt
ipfequidem perfemetipfijm dicatur vnitus,illa^vero vnita
nonperfemetipiäm fed potius fuifte coniunda. jr
. RvsT.IntentiuSteaudire quxfo quamptius, fubtilior
enim fermo eft,quam qui poffit aliter comprehendi. Inha-
bitareetenim Deus dicituranobis, in carne, indiuifeat-
que inceflanter, non autem caro inhabitarc Deura :Sc
templum Dei dicitur caro, fednequaquam templumcarnis
Deus,& huiufmodi vhitionemDeuS,fecit,& n o n caro,
au.tempaflaeft,& minime fecit. Pafiio autem non folum
dq>oralium,& contriftantium,malorurnque dicitur,
fed & fpiritualium?Scfuauium,& bonorum, itayt&ipfe
beatitudOjCreaturarum paflio nominetur:& vna quidem
eademque vnitio eft, fed non vna definitio iiu e ratio vni-
tionis.Si igitur oportet pr*fen#are per imaginem, diffe*
reutiam dei tads vnit* carni,carnifque,dcitati>diciq}us ita.
Condngit,vnius eiufoemque v is contrarias efie rationes,
eademnamque eft afeenfus atquedefeenfos, ab hoc quidem
principio, ad illud afeenfus, ad Hoc vero ab illo , de-
fcenfus,fobie£kum vero^dem:locus namque ltinerisidem
eft, etfi multoties Sc millies id quilibet perträfeac. Sic igitur
Cvt verbi grada &manifeftandicaulä dicamus)diffeil a dei-
tate ad humanitatem,non ipfa vnitio,fed ratio vnidoiiis^d
eum qu* eft e diuerfo: licet hic Sc illud defercpet,quia dua-
rum naturarum vnitionem non arab* fecere natur* fed
fbla diuinitas.Quid enim & epoperari ad vnidonem valu-
it natura noftra, qu* in Chrifto e ft, qu* fompfitabipfä
vnitionc principium ? Forfitan vero & proprer h o c , n o n
fecundum fobftantias,fed fecundum fobftanriam du« font
coniunift* fubftanri*,quia non duarum,fed vuius tan tum,
miraculum ipfa vnitio foil. Non enim ficut inProphcris
vel aliquibus alijs,diuina gratia manum porrigente , nobis
tarnen ftudentibus Sc quodammödo cooperanribus vni-
murDeojtali modo illic, fedlonge ineffäbüiterqi diuerfo.
H a r .R urfomcompellpr ambigensobijeere, qu*fit
, differentia vel quod medium verbi,& natur* fiue fooftan-
rye eius j vtipfe quidem perfemetipfom camrvniatur, natura
vero eius non per femeripfam fed fecundum perfona.
R v st. Quam vos dicitis caufäm, vtnoninhumanare-
• i r Pater & Spiritus fän&us , dum vna D ei Verbi natura
incarnareturjqu* natura communiseftTrihitatiJhancnos
di$imiiscaufam, vt Deus Verbuiri inhumanaretur perfemetipfom
5 Natura veto eius, fecundum perfonam. Imo
veto id quod nos dicimus, multo videtur facilius elfe,
quam quod dicitis yos. Si enim fic vnita eft humanitasat-
que diuinitas vt vnafieret natura,& omnino inhumanatus
non eft Pater nec Spiritus fän<ftus,quieiufocm n atu r; font
& non al teri us;quomodo imp offi bile fit fic inhumanatum
fuilfe Verbum vtsion per feraetipfom inhumanarerur eius
natura?' ■ '•"
H a r . Sed omnia quidem qu* habetperfona,habet im-
mediabiliter & natura,non autem qu* font natur* rfcccflc
eft vt fint ctiam perfon*.
R v s t. Sermo quidem ifte, & ante demonftrationem
Naturarun
coniunöio
perfonatü
ver» vnith
eftinChii
fi*.
_______. . ■ ■ . veruntamen^proptcr^
nfenfätos, ex neceffitate refpondeo. Quafifvt in-
quisj nulla differentia e ft, nec aliqüod medium perfonaé
Verbi & natur* ipfius! hoc quod nihil eft, nil prohibet è
conuerfb clicere : Igitur nulla differentia nequè aliquod
medium eft a verbi natura ad eius perfonam* Qgoniam
vero indifferenter fecundum candem naturam fe habent,
non fblum Pater fed Sc fandhis Spiritus; inhümanat© Ver-
bo eitifque n atu ra} inhumanati font igitur (fecundum
te) Sc Pater & Spiritus fanélus! Necefie eft igitur circa
veftras blafphemias, v t& genita Sc paffe fit totafanéfca Tri-
nitas/Infoper autem & caro ( fecundum te) triumcrit pef-
fonarum propter. Trinitatem , aut Trinitas , vna per-
fbna propter camem , aut camera necefiè eft naturam
quidem Habere perfonam vero non habere. Non igitur ex
duabus naturis(iecundum te)vnus Chriftus, vnus Filius,v-
nüs Dominus:h*c enim vnius Sc folius apud vós compofi-
t* Perfbnsfignificariua font: fed fblum,ficut dicitis, vna eft
fe&a natura: omnis igitur ex veftra argumentatione necef-
fitas eft, aut vnum efle Chriftum, vnum Filium,vnmn D o minum
, & non vnam eius naturam ex duabusj aut effe vna
naturam, & non effe vnum Chriftum, vnum Filium,vnum
Dominum. Quidigiturveftrum crimen aliis attribuiris}
tanquam duas dicentes naturas, negant vnum Dominum
vnum Chriftum,vnum. Filium: quod nobis.inceflanter
confiten tibus, Sc verbis & rebus; vos fbli inceflanter nega-
tis, vnam dicentes naturam? Signandum vero & hoc, quia
quiprius differentiam Verbi 9c eius natur* elïè negaueras,
nunc dixifti, omnia qu* habetperfona, habet immediubi-
liter &natura; non autem qu*font n atur*, necefiè eft vr
fint etiam perfbn*.
H a r . Confiteor efïc aliquid differens, fed hoeprohi-
ber quidem qu*dam natur* etiam perjfonarum eifecom-
munia; non tarnen ea qu* perfbn*funt, prohtbet efle et-
ia natur®. Et ideo perfona incarnata, faófca eft vna natura:fa-
fta vero vna natura nó eft Trinitas incarnata. Eaenimqug
perfbn* fiint; mox foncetiamnatür*, ea veroqu* font na-
tur*,non continuo etiam perfonarum.
R v s t. Si igitur ea qu* perfbn* fimt(Vt inquis) continuo
etiam natur* font; quoniam du* p erfo n * , id eft, Pa-
tris, Sc Spiritus fanefti, ah* font p r*ter h umanitatem Filij,
altera igitur & naturafécundum te, Ratris,& Spiritus,pratter
humanitatis naturamqu*eftimChriftq. Naturaigitur
Patris & natura car nis du* font. Q uia igitur, vna& fbla &
fimp'ex natura eft Patris, & Spiritus fenifti, ipfa vero Sc Filij,
fecundum quod Deus eft,Filii igitur natur* font du*.
H a r . SedinfbloFilio,cum humanitate vna éft fa<fta,in
rehquis vero perfbnis altera & altera, du*que natur* font.
Rv.S T.Ergo circa quidda quidem fuum fa<fta eft vna,fecundum
aliquid vero, minime: Hoc vero aliquid, fiqui%
dem Filii perfbn* idem e f t, manifefte nobifeum non iam
vnam naturam , fed vnum .filium faiftum foifle, Sc vnant
eius confiteris perfbnam. Si vero non eft idem perfon*,
non cric fimplex fecundum te , fedcompofit eritdiuina
fobftantia: cuius aliquid quidem fedhim eft , vna natura
cum carnc; aliquid vero minimé, vna cum carne natiipi.
Igitur deitarem Sc humanitärem ad inuicem difeemere
nonfoftinens , ipfemflmplicem deitatem , Sthoc fecun-
diim femetipfiim difeernes. Quia vero impiumfit, omnia
D ei F.lii diuinz ipfius imparriri n a tu r* , fidubitas.
oftendetur: Necenith carnis eiuspafliones , diuin*Filii
natur* dicere lic e t, nee ea qu* Verbi fiue reliquarura,
ficut atbitror fiibfiftentiarum fiint propria. Caula vero
hxc eft; quiaea qu* perfonas exprimunt, abinuicem di-
ftanria funt, fimplex vero, fecundum quod fimpiéx eft, ni*
hil differens habet. Pater enim genuif quidem fed non
etiam genitus e f t,' Filius vero genitus eft,fed minirnege-
nuir, Spiritus autem fendhis ptoCedit, & n ö n é diuerfb^
At vero diuina, id eft, fän&z Trinitatis natura, qu* tribus
fobfiftentiis eft communis, nec genuit, nec genita eft, dec
procedi t : nam fi vnum horutn, ergo êc reliqua, id eft, fi
genuit, &gcnitaigitureft, & proceflïc. Etficqitoqüèiiri-
5ium e f t, ordni^,Dei Filii, diuin* eius impertiri iwturx»
Jam cum fit proprium filii Dei, nec gignere, nequepror
cedere, h*c iam non referuntur ad eius naturam qui gignit
1 atque procedit. Q u i pOtius , fi quid Hoc eft jpatri gigne-
re,quod nbn gigni nequ«procedere,&: filio h o c *
Deer at verfks in exerdplan.
. H a r. Si non genuit diuina haririapquofaiodioin Nic*a
fendtiffimi Paries. Filium cx Pattis fuhftaùriagenftüra dicunt,
iriquientes; geniriim es>Patrc vnigehitum* ideft*ex
fobftantia Patris?
R vsT.Nonhabetfymbolumifk:vndeheêih<2onftan-
tinppoli fendri flli Paries c l . hoc dixerunt. Veriintamen
vel fi detaliquis hocita j)ofitum; didtum eft id pro eo quod
e f t, genitüm ex Patre vnigenitum, eiufHem fubftanq*
exiftentem cuius & Pater, non tanquakngjçnitus fitabip-
fe fobftantia : non enim fubftanti*, fed fubfiftenri* Patris,
eft Filius, D cus Verbum:non enim Pater Verbi, coramij-
f nis trium fubfiftentiarum natura; fed fola fobfiftentia
: Patris^ H Æ r. Ergo fecundlim r e , corrupit quod VCriim
eft,fendh,& magna, & vniuerfâlis lynodus qu* in Éphe-
fo feûa eft: pofuit enim fÿmbolurn, dicens ad locum fic
i t in vnum Domitium ïefum. cjbriHum Filiitm Dei vnigenitum
exPdtrt vnigenitum; id eft,exfubftantta Patris? Deum exDeoy
lumen ex lumine-, & reliqua.
j: . R,vs T.Non oportet quando de Pambusfermoeft,fio
audadter fieri verba; alioquin &,ego forte dixiffem, ergo,
corrupit fendb & vniUerfalis.Gonftaritiiiopolitana fjrno-
d ü sf fecundumte ) fymbolum Patrura. Sed oportet nos;
fandtis Fatribusparcentes, hanc partem derch’hquere,&
illud fblum dicere, quia etfi verbis diftat expofirio, non
tarnen & fenfibus* Igitur quando dicimus genitum ex fobr
ftantia Patris; fie intelligitur, ( ficutfuperiuS diximus^
quia eiufdem fobftanri* eft; aut ita diftinguendum, ex fob-
IftantiaPacris.Deum ex Deo eum effe, & lumen ex luminei
Erillud verb dico, quia in vna eademque Synodo Ephefi-
na> vbi Charifius propriamfidem confeflus efhqu* etiam
placukfynodo illi, non fiepofoit hunc Symboli locum,fed
magis fie; Et in vnum Dominum ïefum chriftumflium Delvni-
genitü Deum ex Deo, See. Arbitror Vero Hanc efle diifonantfc ,
cau fain, Co quod à rmlltis memoriter tenerctur, &(dutti
quidam 4 nonnulla obliuifeerentur ) fermonetn cornmu*
tarent pro alcero alterum.
H æ r . FirmiuS ahquidfoper hoc audire velim; h*c
iiamque dubia font.
R v . T.Sufficit ribi ad me® expofitionis adfriudlioiiem;
tiiae rariocinacionis fenfom, magis autem fofpicionem.fiue
dementiam fobrui : fi enim Cundta„qu* Vniuicuiufque
perfbn* /unt ( & maxime filii ) oportet ‘nos comm uni
Tiinitatis deputare fubftanti*, ergo & paflio Filii,diuin*
natur* paflio erit. Si verodixeris, quia fola ilia qii* diuini-
tacis funt; ergo iam non vnum e ft, ficut yna perfona Dei
6c hominis. Si enim & dura cu n â a petfon* Dei Verbi
deputentur ( vt iadkitas ) diuin* natur*, ipfa diuina natura
non fit vriaperfbna cum Verbo,quomodo hümânitas eiufi
dem V erbi ( cüius propria,non deputahtitr diuin* ilarur*)
vna cum ipfe fit natura f Quod fi & hpc concedamus,
quia omnia q u * perfbn* font deputari oportet Commuai
perfbnarum fubftanti*, non eo quod prim»& fe*
euiidum fe fubftanti® illius ifta fint: alioquin feeundiira
?le, & g enuit, &minime gemlit, &glniracft, & non eft
genita, & procedit, & non procedit, Sc inhumanataefti
Sc miriime inhumanata. Pater enim gen u it, & genitus
non eft, Filius autem genitus eft, & minime genuit, Spi-
ritus autèm fendius nihil h o rum , fed ptocedit ^tantum
& non è conuerfb. Nulla enim ratio eft,cur ffie a qu*
adfoiit cuique perfbn*. ac font etiam natur* earum ) non
: etiam défont ipfî natur* , qu® défont cuique perfbn* !
; 4 1 per noc ver* dicenciir amrmationes atque negario-
nes circa idem , de Vna. cadem fimpliciquc fobftantia,
<ju,qd cft nimis incongruum : ita vt magi à demonftietur
. exiftis , quia ea quideiti qü* vniufcuiufquë perfon* font
propria, ipfius fecundlim fe ipfom, &per femçtipfum
1 fuite : quia neefont oppofita , dum de eodetn dicuntur,
! eayçrp qü*^de natura.coiümtîni, non ita. Quiaigitur&
1 inhumanatio propriétas eft ptrfdn* ( dico autem * Filii)
per fknetipfem, Icpriihe nariira inkifouu
hata eft, & ftant nobis qu* fuperiufc didæfiintdemon-
ïftiationei vriiüeri* : Dico verb & illud, quia quando du
r . . ^ t ~ z —
Audaûer
loqucndü
non èûdc
Sanâis Pa-
tribuS.
Chirifji
fymboimD,