A Elle reus potero,graces fi reddere ceflèm,
V niuS ofiidodifplicuere nôirem:
Senfibus ardor ineftdiorum celebtare labores,
Qübfum voce fide^bönecorfeisiter.
Veifibusërgo canam, quos Lucas rettulit, adus
Hiftoi'iamqnelèquensscarnni'ia ver a loquan
Alternis relêrabb rïlpd£si<|uod Iirtérapandir,
Et tres fiqua inihi mÿfticâ cördë datuf.
Metrfca vis Écris non eftincpgnita fibris,
PÉlteriumliricicompofiidëpedes..
Hexapetriscoiiftàrémodis?ir/origine lingu« ,
Ganrica,Iercmiam,Iob quoquedidaïerunri
Hoc tibi magné P |té r eum défèro munus am cu is j
Relpiccipiod mentis débita loluo mis.
T t dnce tiro légdritèdogtbata di/cô màgiftroi
Si quid ab prëplacet^ iaus monitorisërit.
ARATORIS HI ST O RI AE APO-
ftolicæ, Liber Primus.
T 7Tfccleris Iudxalui polluta cruore.
▼ Aula nefaSj compleuit opus rerumque creator
Hoe quod ab humanis fiimpfit fineer i mine mëmbriSj
H uman a pro ftirpéd edit,dignatus vt ima
T angéretiiiferni, nori linqüens ardua cceK1,
Soluitab afierriadamnacas n o d è tenebras,
Ad manes ingrelïa diesjfu^tiuarelinquunt.
Aftra paulumjcomitata Deum, truce territa Chrifth
Vult pariternatura pari,mortilquepoleftas,
Se vinceme peri^quae pöndere mèrla trium phi
Plus rapiens rimuris habet,diuinaque virtus
Riulus rftembta Cgam3'animata cadauera mouit.-
At vitam monumérita patent,cinerelque piorum
Natalem poft bufta.nouant,lux tertia mrgit.
Maieftas cum camc reditipéciemque córülcam
Vmbfafuiri de fede rèfert,v'tabexufélimo \
IhtcrcluÉ diu patri* repetatur drigo,*
Omnipotens parat ipfe yias,&: corporafocuttt
Poft tutnülös regnare iubëtjmorientëtyenérii^ /
S emine florigerOTua gerinina reddidk hortó.
Iamque quatef dënisdpminus manifefta diebuS
Contulerac per figna fidem, cernèntibus illis,
Vlqup ad qtrremüm diffiifoin limite rhundum,
Quos teftésiubet eflè fiios:miracula rerum '
.N o n potëiant caelare Dëum,documerita relurgeris
V ' Q u * fic certa d^ret,quam mandere: c'orporavitanï ’
Hinc humana probant:coslum petiturus, oliü*
Prógredimr luftraré ncmüs, qifa getmine Éèto
Luminis &pac^ f ócris eft^vult inde reuerti,
•: Vnde creatü nuri fiknatafroptè m icarttem :.
Diuinus comfiiëMat ddor, cüm defaper v jid o s
Abluitinterius Ghriftfde nómine c h r if i i^ '
T olUtur aftrigerumrëdimrus vldorinaxëm,
• Etlècum quod fiimpfit habetmoua pompatriumpbi
Arua Deus periit,hónjo fidèra,quis daturftlï i . " |
iEtherea departe fragor,qfiantumque relultarit
Cceleftesinlaude chori, cum re d o r Olympi ^
Euehitexcélfis,qüicquidïulcepitab imis ? % . \
Ingredienfqu e pblumparnis cóftiitante tróphae©, -
Exuuiasamraj^deÉuc eprófimfli, **
»1 L u c is in ^ c e lo ^ jte r re n ’&lqueerigitarms,
\ Quospietatecapit,prop ter quem veperatiuit. kt
4 Difapulosftupor altusagit,qtiftms orecorulcö A'
D i Perlpicuitdixercyiri.quééognitaiiSbis
Et mirandadbnant,nunciam Ipeculemür orantes,
Imperiique modiim per fiitura iuraprobémus;
Virginematre latusjcalcatamorte refiirgens,
Cosiriceptr^petensjbisnunciataiftaminmris:
Nee celïant eleménta luolèruire Tonanti, ' ^
Stella comes prsgrefia Magos, venientis honori H
MUitatyohièquio nubes faniu:latpr éühtis.
Angelicis igitur poftquam eftafïatibÏK vfe,
Liquit oliuiferi veneranda cacumina montis,
Ad pieflèm prxleóta manus,qui call e citato ,
Moenu nota petuntjquo per fiialabbata mille
V v
B
Pallibusire licet,quatUncftanonélèdebac
Porta Maria,Dei genitrix intaëta creantis,
A natoque ornata luo,mala criminis Euæ
Virgo lecunda fugat:nüllàeft iniurià lèxus
Refticuit'quod prima tufit, non voce qqerelaS
'Excitetjâutgemîtu moèrentia corda fatiget
Antiqua pro lege dplor.fcelcre iplà, nefas que
Hacpotius merceaë placent, ftiuiidoquetedemptô
-Sor’smeliôrdecladevenit,perronaruinâm,
Non natura deditkunc-foethina foeta pèriclum,
Npnc tunuiit pari t ura Deùm jmortalia gignens,
E t diùina fèrens,per quam mediator ip orbem
Pïodirt, & veram portaûit ad ætherafeàrnem.
Primus„apöftöli|p parua de puppe,vocatus
Agmirte Petïüs erat,quô pilcatore lolebat
Squamea türba capi,fubito de littorevifîis
Dum t-rahitj ipft çrahi mcriiit: pilcatio ChrilH
Dilcipulumdignata ràpit, qui retia laxët
Humanum captura genus, quæ geflerat hamum
Ad clauim trân slata manus, quiqu e æquoris imi
Ardebat madidas ad lirtota vertere prædas,
Et Ipôliis irriplere ratem melioribus vndis
N uiig alia de parte leuatcnecdelèritartem
Per latices lua lucra fèquens, cui tradidi t agnus
i Qpas pàftus làluauitôùe's,totiimqueperorbëm
i, Hocguget paftore gregem,quo;mu'nere lurtimus
Surgit, & infînuans diuina negotià, coram
Sic veneraiidus oitmoftisquam proditor amens
Mercedernfceleris (oluit fi bi,tædia nbxæ
Horruitipfèfiiæ,ftringens in guttiire nocens
Exemplo ceuànte ream,<^ui parte ne cari
î^romerûit, qua culpa fuit, crimen quere tradlans
îudicio talipertnifit membtafurorii
Aeris Vt medio Cpmmiini poneret hofti
Débita poenaloqum:gçEli terræque peroliis
Inter vtrumque peritjnullis condenda fepulchris
V iicera rupta cadunt,tenuefque elapfus in auras
'Fugitab orbe cinis non hæcvacàt vltio ludæ : .
Q iue lupremanegat, vindiétaquemercis iniquæ
. Sic placitura venit,nam cum modo rura parallel
EUneris ex prècio,fum nomine languinis emptus
CefpeS,in extèrnas componens bufta faufilas
D ê tuïn utis fcecundét humu m, caret impius agri ,
Fe*rtilitate luilblufque exclu dimraruis
, Quæ monumentâfemntjcuiuf mbalæua cruentum
Eft exorlà nefas,qui fignifër olculafigens
Pacis ab indicio bellum lupus intulit agnov
Nunc opuseft votis,quo verba prophetica clamant
Quem Keetfupplere vices-,tüncfiimmapre cuites
Çonftttuereduos.Iolêphcognomineluftum,
Màtthiamque,Deiparuum quodiïpmen, vtafimt,
Ebræo lermonelonat'jhurtiilemquevocarido
Gomprobat o quantum diftantliumanafiipernis
Judidis, parai merito tf^nlcenditur illei
Laude hominum quiiuftus etat,duodjenarèfulgens
Signa chori, terrilque iubariàéulatur olympi.
H * c quoguë;lu^pperis.quidpræferat, ederepergam.
Quatuor ë'ftlatetpm d&retus partions orbisj
Trina fides yocailiunc, qpo noirÉie fonte lauatur .
aQuatuprergo fimulrepehteste^cpmputatomnëm
Quam duddenariùsdrcahtiilit prdo ïiguram:
pifcipujifquééusqiubus.hoebaptilmaiubetur,
Myftjca càuflà'deditriumerum recrëâre priorem.
‘ SpiHmsætnereade/çendens^niftusabaula
frradiat f u l g ^ Ipcum^qiiodkmmabeamm* ^
Êççlefiæ na^nrisierat, quïbhs igpe magiftro
Imbuit ora calor, di<ftifqueflue|îtibus exit . . * ■
Linguarum pojjulofii lqgesÿipn littetageflit
pfficiu m, non îngeniiftillaüifab aure iff
Vena,necegregias fignaiiit ceraloquelas, ^
Sola fuit doftrina fide^opulentaque,yerbi
MateriesjCCElefté datum noua vocis origo |
Quæ numerola vënit,totoque exprbe dflèrtis
Sulfide vnaloquî, (ftidumvetusæquoris area .
Gum lùperaflèt aquà;s,turrim voluere maligni
i Incoeïn
coelum proferre fiiam, quibus impia corda
Sermonum lècure modos, locijsque luperbis
A ffedtus a im voceperir, confufib lingnæ ,
Infimili tunegertre fuit, nunc pluribus vna e ft,
Eccîeiiæ quoniam yénientis imaginegaudet,
Concordes habittira fonos, & pace mb'deftis
Fit fcecunda redux, humilisque recolljgit ordo.
Quôd tuiùidi Iparlêre v irile s maxima cogit
Non reticere diu,quid fit quod IpiritusalmuS
His datur in flamma, lordanis ab amne columba.
Quod tune rite cânam, proiniflaque de bi ta loluam, *
Si fiia dona feEât,.duo funt hæc figna figuræ.
Vt fit fimplicitasy quam congruadiligit aies:
Quæ ne tarda gérât fine doginatisign'e te pores,
Sic pariter fiiCcenià fides, ibi deftinat vndis .
V nanimes, hic oreiubetflagraredocentes.
Mcntibus inftat amor, fermonibus æftuat ardor.
Hoceriam mufto typica racione moueri
Error prilcus a it, quos ebria fonte re c en ti.
Compleuit doârinapoli: noua vaiâliquoremv
Sulcepqre nouum, nec corrumpunturacerbo, v
(^uæ veteres maduere lacus: de vite bibentes, i
Quæ Chrifto cultore dédit conuiuia verbis.
kV nde rubent, quis vertit, aquæ, tenqemque Aporeitt
■ Legis inecclefiæ fecitferuefeere hbris.
, Tertia fidereis inclaruit horaloqueliSy
, Hune numerum Deus vnus habet,fiibftantia fîmplex
Perfonis diftinCfca tribus, quâm plurima nobis
■nftrumentapatent, fimul hoc & tempera mo.nftrant.
Primus, atiüe Petrus,quod figit in æquore greflus,
Retia ïam çupiens hominum vibrare fitluti,
Vtpilcaturouansleuet has defontecateruas,
Rettulitæthereos populo mirante triumphos.
Vcnit ad oCciduas carnaliter editus oras,
Humana fublege Deus, qui temporis expers
Principiumdematre tulit: nec vile putauit
( Maieftarepotens ) terrenifumerefbrmam
Corporis>atque opifex hominum pars elle^ fiioque
> N os precio reuocare fibi, poft doua iàlu ci s,
Poftque toteredospülfis làpguoribusægros.
Cum defleta etiam perfundaque Corpora luci
ReddereCj&fuperas itémm concederet auras.
^ e quoque permitte'ris fulæ,genitricis,ab aluo
Garnis iuræpati, vitam ne perderét orbis,
Maluitiplè mbri, lèdquod de virgine foeta
Nafcitur, illud obit: hgno fulpertdimtjnibns,
Etlignivacuaturbnus'.ficvulnusiniqui ,
Fie mcâicinaDei,pauidiçrefplenduit vmbris,
Pallida régna petens, propria quem luce coruicum
Non potuitfulcare chaos: fugere dolbres,
infernus tune efiè timet nüllumq; coercens
In fe poena redit, noua tortor ad ocia-languet,
Tartara moeftagemunt,quia Vincula cunCta quiefount.
Mors ibi quid laceret,quo vitæportitor ibat.? •
HuncDeus omnipbtens, cuinunquam terminusinftac
Poftlàcra buftaleuat,radiantemincorpore lefimv
Vidimus, & propriis reducem conlpeximus aftris.
Sedfùgite q miferifhnefta piacula genris,
Cui, venienteDeqyeteres auertére noxas^*'
Addita iàcrilegæ creucrunt vulnera culpæ.
Gur natos Iudæa tubs per vota cruoris
Parricida trahjs? quod Chrifti fanguinefufo,
Hos tecum darftnata premis? needumque creatos
Fcftinas prqferre rëos? homicidaque lingua
Naturæ peteuflîtiter,cuiierior ortus S
Quam fàcinusjdiforimenalit/celérumque propago $
De natale périt, quaè fitueik voce parentüra
Inlucempuniçavenitififoluerecuraeft;
Foecu n ÿ c rem en taWi, felicibus vndis
Ëxtin&ütn reparate genus ,lpfesvnâ remitti
Débita fupplicii, poft crimina velle renafoi,
Multiplicat iam paftor oues, tria milliavulgi I
N o n minus iÜâdie&in flumine dijuit agni.
Hic primum poftiul&Pei bàptrfmatis vfus
Exoptur, data iura pro bans, nam trina po teftas
Bibliotb. Vet.Patr. Torn.6.Par s i.
Colligit hanc prolem, numerum partita per æquum.
Perfedum eft quod mille Ibnatï fic denique feclis
Ponimus ætates, cum tempora dicimus orbis.
Res perfeda ièmel ter iungitur,& fâcicagmen
•Myftica vis numeri: gregis cftpia forma nouelli.
Funditur interea per cundosgratiafènfiis,]
Diuitiafque merit locuplës in amore voluntas.
Vcque pii Coeant in foederà pighore certo,
Re s laXânt,ÔC corda ligant, fine limite cenfiis.
AffeCltt conforte, licet noua iura beatis
Münificafluxere manu, quibus vberelæto
piui&geminantur opes, & crelcit in omnes i
Qnodfcriunt commune fibi, totumque capelïunt
Qui proprium nil eflè volunt: quo fonte cucurrit;
Hæc pro b i tas, qiiæve ilia luit bonitatis origo,
Hin cca nere incipiam, Écris bis ipiritusalmus
Difcip ulis.Conceflus erat, fpiratus in illos
A ( hrifto furgente lèmcl : poftmiflus ab aftris,
Nefcia verba viris facundus detulitignisi
Ncquidinëxpertum ftudiomeditemurinani,
Spiritusalme veni, fine te non diceris vriquam,
Munerada linguæ, qui das in munere linguas.
Hæc iterata’reo confirmant præmia iuftos,
• Vt duo iuflà colant, tabûlis conforipmduabus.
i )ilige mente Deum feruentiplenus amorc.
Rurfûs ait, charus quoque fit tibi proximus, vt tu. -
Hoc paCtum ins omne tenet, quod Ipititùs al mus
Bis veniefiÿper corda créât,fèmel hune dédit a u d o r
In terris, vtameturhomb:poftmifltabâftris,
Vt flagrent humana Deum, dileCtib: prima eft,
Qiiæ dominum vehementer amat: cui deinde lecunda»
Qii æ fociat mortale genus, tfmeniriëipis ante,
Poftèriornumero, lequitur comitâta lèeundam
Quæ prior eft, fie forma dbcet: nifî diligis, inquic,
Ccrpere queÀpotis es firatrem: quem cernére non eft,
Neids amà eDeum, Concordia Aexa çalelcat.
Ergo pari.vpto Dominumqüe in pedtorâcbndat
Frarris amori geminæ fibi fit fubft^itia càufie. *
Claudus erat,. cui prima dies exordia vice
Membromnj cum ftrage dédit,languore coæuo
O6to luftragerens, ad quem comitante Ioanne,
Rclpice, Périmait, votum Ipes lufit auarum,
Cumqüe negat meliora parat, quam fijpe grauatos
Delperataiûuant,5<: lèmine nata fîniftro
PioJpcritas, celans moe.ftisconfinia^eta
Principiis,adVotavenit^gaudebategenus ,
Plus Va'ctia meruilÏe maiau, qiti munere polcens
Eft d <nis fibi, nulla hic mihi vena metallif
Relpon'dit, quæfunçlat opes: egoditiorçgro
Patiper eio, progrelTus abi, de voce iubentis
Exilijtmedicinàpotensiatquehblpitegreflii
onuixere pedes, cunabula longa relinquens 7
Calcâuit Vc teran ushumumj plantifqüe nouellis
Materies le prilea mbuet, Cuipræpeteçurlu
Protulit incellus, quicquid non edidit ortas.
Star fadfi manifefta'fides", led& altera nobis
Res apentquod eaufla gerit, gens nomen ab ille
Ilrael dida tenet, qui bellareliqueratæger *
Conatus certare Deoftulitipfe figuram |
Corporis ante grauem: quam poft in vulnere mentis é
Ifrael claudus habet, qui per lua criminalabens
Corde magis quam atme fluit, IpaciilqUe liib ipfis. ‘
Quadragintà arihos Ægyptifineremotns
C ïa u d ia ti'Æ ^p tu n i cupiens, arque idolâ quærens:
Ponitut ad portam SpeeiqÉmdebilis, vitra ,
N o n valetiré'riîilèrinec limina tangereportæ.
Culpa negauit iteiynam limt qui^pedore claudum
Ilrael ferre fo{ent,portæque adiùngere certant, .
Quæ Ipeciolàt fuo prodit de nomine Ielum?
Ilaias, Daniel, fimiles qulque ore prophecæ,
Óblcurismanifefld'eanun^miracula.Chrifti,
Et portæqui nomen habet, fic admonec iptè:*
Porta ego fum vobi&qüi per me intrare reculât
Furentille nocens; polïùnt po rtare prophe tæ
Ad poitàm, cerrienda magis quamvililoquentès:
A z Intern