B
Thaumafti
nros 8c
vnius fèpylchn cacumé adparuit. Q u opauluium çleuato,
tcllusfciflà.apicem altêrius parefecit,Illoq* emicame fecu-
cus eft tertius tumulus, qui nunc iuxtainitiumjpftenfionis
lu® gradadm eleuantur fuperterrâm. Sed nunc iam pri-
mtis,liber à mole terrena,liberum fè vifibus pTæftat humà-
nisxduoadhuc fèquuntunfed annis fîngulis proficittnt ad
çgrcflùm.O admirabile myfteriu deitatis , quodartuumfe-
pukorum puritatem manifeftat fcculo,dum prodit è paui-
•mento, & préparât ad refiirredionënon vermi morituros
dandos,fed luci’folis claritateæquandos,acdominici corn
poris confûrmatione clarificandoî fiint autem hæ.c fèpul-
chra infra terminum quem fuperius diximus, àpud victim
Atroam. - •• •' jji
Thaümaftus quoque iuxta expofitionem nominis fui,
admirabilis fanditate,Momotiacenfis vrbis fuiflèfertur e,-
pifcopu$:de qua vrbe nefcioquarc demolitüsJPiâauü op-
pidumjjetiic.Ibique præfèntemvitam in bona perdurans
confemone,finiuit.Cui quæ fit merces in coelo, ad eius o-
ftenditur tumulum; cumqueinhabitareparadifiim prodk
vittas egrediens de fèpüldMro ; illudque in eo veracitert»-
ftenditur,quod dominuslefus Chriftus ineuangelio.Marth
e dicîtj^ai credit in me,etiam fimortuusfuerityViuet : & minis
qui viuit &jredit in me, non moriitur iü oeternutihllic ergo
fùperterjram fèpulchrum habet ante ipfum atrium beati
Hilarii’.de quo tumulo eralus amultis puluis &jlkiuftus,iça,
dolori dentium fébriumq-, m edetur, vt qui hau&rir,mirerai
effedum.Nam ira hæc benedidio aflidue expetitur, vt
iam in vno loco larcophagus adpareat cransforatus.
Iritra ipfii m P idauorum termiuum>qui adiacec ciuitati
Namneticscjideft vico-Ratiatenfi, Lupianus quidâ in atbis
t-ranfiens requiefcit.Hic fertur à beato Hilarib antiftite donum
baptifinatis fufcepiflè: fed mox.vt diximus,migrauit à
coipore.Cuià Deobonorum omnium latgitore, tanta eft
gratia adtributa, vtad eius lèpulfchrum cæcus yffum, para-
iyticusgreflîim,muras meteretur eloqùiüm»
Melanius autem Redonicæ vrbis epifeopus , poft innu-^
merâbilium fignà virtutum,iugiter intentus coelo,emicuir
fèculcr.fu per cuius fèpulchrum miram Ghiiftiani fàbricjm
celfitudiae leuauerunt : fedinftindu maligni , qui Temper
bonis aduerfàturoperibus., quodam tempore ab igné cd-
preheudicur.PaÜa ecenim erat lignea quæ fàndum. confefi
loris tegebat fèpulchrum . ilicet, vbi lignorum cpngeries
flammadominantetruncaturvruunttegulæcum ligaturis,
& reliquo tediadparatu. Vnatàjhen è trabibus flammaco ,
capiteimpetu ruinsepropulfà, iuper tumulum fandi mit.
Quæ non modo fuccendere pallam,verumeriam conterez ;
reinter fè & lapidém fêpulchri potuerat. Ruit infiiper 8c
imméfit multirudo carbonum. Alia quoq; vela quæ vel pa-
rietib. vel oftiis dependebant > ad primumfiam mæ flatum
cxüfta fiint. Hæc vero palla non folum non vfta, Verumet-
iamneefummoten9 ab igné dedecorata eft..Igiturexpleco
incendio,ingrediunturpopulicum eiulatu magno, & viq;
ad fèpulchrum antiftitis properant, inter fletus ,& lachry-
mas noua gaudia perceptuii: remouent deiuper tumulum
ligna cum ftammis,ad prehe n fumqu e tumult velum>excul-
fis pmnis mirantur omues inlæfitm.
Vidtorius Cenomannorum epiicopüs.magnis (e virtu-
tibus fæpius declarauit.Nam ferunt quadam vice, dumei-
uitas ipiàcremaretur incèdio,& validisglobisfiamjnartiüc
illucque unpèllente vento prppellerentur,hic quaû paftor
bonus non perfeiës ecclefiafticas caulasab infidiisSatanæ
deuaftari obuiam fe turbini obtulit. Eleuataq; manu.faélo
figno crucis econtra,ilico oinne celïîuiic incendiuna » libe^
rataque ciui tas gratias paftprii etulit.eo quod non permilè^
rit res filas ab imminenti igné vaftari, &c ad liuius iepul-
chmm fepius infirmi ünantur.
Martinus Sanëlonicæ vrbis abbas » Martini vt jeriint,
noftri diücipulus, apud vicum vrhis ipfius, in monafterio
quod ipiè poft magiftri dogmata ædineauîty in pace quie-
fdt,ad cuius tumulum quædam èpagenfibus manus con-
tradas deferens,retulitfenas. Alius quiexùftis humorisFe-
bre n er uis,pop li ti b us into i ci s grefiu camerat,, vc ad ièpul-
chrum lànditm proftratus eft,nouum robur lumens,ari-
ditace fiiblata, incolumis relatus eft, multos ipfi deinceps
ièruiens annos. Huius fèpulchrum Palladius epifeopus
cum non valuifter cum mukis »opiculante adiutorio çon-
feftbris cum quinque abbatibus mouit,compofùitque quo
voluit.
Sjuburbano quoque vrbis huius Bibi^u« antikes,quié-
feit ; cuius virtutum moles, liber qui iam de eius vita feri-
ptustenetur,enarrac.nunc autem cxoratus.crebro langue*-
tibus tribuic fbfpirarem. Vnde y idetur vt deSantis mit acu-
lis Vel vnu faripræfumam. îvfuliereuim cuiu s manu s aru-
eranc, vnguibnlque iam iàuciat«,contra^:is neruis, opus
operandiperdiderant,adbeati fèpulchrum deuota profter-
niturFaiS^qucoracione,manus redintegratas. laxacis digi-
toruriïfilis, ad agendas domiiiogratiasmeruiteleuare., '
^roianus_itemppmïfexipfius^an<ftoniçæciuitaps>.ïàh-
ifcoBibiänohuie eöniundtus coelp^’ieinuseft tumulo.ÎVta-
gnaLenim virtutisfuiftè dicitur hiciacer.dos.Quodain:Yero
tempore,duminter obicura no<5tram tempora, loca ßnä;a
quæ tuncin circuicu vrbis habebantur, vno tantum fub-
diacono comitéçireuker, adparuit ci globus magnus lu-
niitiis quafi de ccplo 4efcendensACpgnicà autem viis^ei re,
ait comiti*Nelèquaris penicus, doriec ego te vocetpratille
rerrædeuolutus, fpe^abachaudproçui, quidnam mjra-
culiageret Dei fèruus.eracenim ager publiais,in quo çon-
fti terat. A dpi opinmiante veroki minej|uçtimt làccrdo s ad
oceurfum ei us .dcvlqueadterram fè. hunf|iians,aic,Bciiedie
quæfb rnihibeate pontifex. Gui îlle quiaduenerataie, T u
mihî benedic Âcerdps Dei Troiàne dato fibi plctilo,
fa6ta orationelocuti fiint diuriitime fimui. Subdiaçontis
vero adtouitüsjlpeiStans vidit lumen quod adparuerat, ea-
dem quavenerarvia reuerti.-vocans iraque ad fèfubdiaço-
0um,ait, Accede nunc, vc explicemus eceptum iterad vifi-
tandafànâorum-lp cs».T reniés yerp (ubdlaconus aicjQuæ-
fo domine ge delpicias humilitatem mcam : fedindica mihi
quæ vtderiôianimàditertienim, nelcio quid fuiflè dhii
num. Guiille, JDrçotibiîfèdtu nemini dixeris. Nam; fcito
quod in quaCunquc die hæc publicaueris ,ab hoC mundo
migrabis.Sanétum (inquit) Mardnum Turonicum vidi,&
ipfe locutus eft mihirçaue ergo ne cui vulgare audeas arca-
naEteiJgiturfàcerdosimpleto vitæ huius curfuobiit.Sub-
diaconus vero plenus dierum ægreferens quod virtus fàn-
d iT ro ian i oculcrc tur, côuocato epifeoppeum cleriçis,ac
quibufil a fènioribus,omnia quæ à fandoaudiérat,& quali-
ter my fténum luminis viderac, quod manifeftiflîmc fidem
T roiani Martinique gloriam patefecit ,èx ordine rdêrauit:
nec quicquamexhis oçculuit,adiiciens hæc.Ec vtprobetis
veraëlïè quæ lo q u o r, finito fermone finem facio vicæ: .&
hisdidis claufïs oculis obiic,nqn fine admiratione adftan-
tium. Magnæ n.vt diximus, virtutis fuit B. Troianusanti-
ftçs & honotabiks inter cun&os ciues vrbis luæ. Hic fertur
dumeflètincôtpore,finouum, vt adlbjet, amplnbplpm
induifler, cum qupproceflurus dicecefim circtimiret ,n h i-
briæ huius veflimentiàdiuerfis diripiebantur: f lubreom-
nis homo computansquicquidab eorapere potuifïèt.Qjii
lèpultusin terris coefo fe viuçremukis vircutibus manifeftat.
blam energumeni, frigoritici, cæterique iii firmi, ple-
runque ad eius tumulum exorantes,accepta incolu miette
recedunc.
_ Haud procul ab huius çonfclloris æde,eratoratorium
paruulum &in angulovndearcusoriebatur, erat magnus
larcophagus, in q u o ferebaturfèpukos fuiflè d uos, ipon-
fiim fcilicer & fponlam,qui poft baptifmuui in albis pofiti,
| | jèculo d ifç è ^ ’ra.pcdipsçtianiadfianabatantiquitas fuif-
iè.ex géne re^ndbRidauepfîs Hilarii. Hoc ergo fèpul-
chrum tali in lQcp^..ttim,non modo peruium arcebat ingre-
dientium-, vemmedam qualicer paries qui ab ftillicidio in-
fulusfuerat,çmenpacetiu',quiaelIèccontiguus,iiihibcbar.
Qua de caufà Palladius ppntifèx.ciuitatis, qui ex gengre
quond^diutis Palladiidefcendeiat,rcmouere.ipfum fiim-
mo à loco nicebatui; ftudio, kavtconiundis amplius tre-
ccpcisyiris, ephi funibus nähere & ve.dâbus impellere co-
natecur.PQficis iam lapidibus, fiiperquoshic farcophagus
lQpretur,denique impendu mur totæ vircs,trahétium,fed
n é p valent mutilare lèpulchm.Fons cundaîu^pre petfun-
;di,tut,fed opus.y^lidu non ira pie tur.Voces d^pturnoctan-
, tium atq; dicentium,Eiaage,trahe funem.lêd n5 mouetur
omnino fepulchrû.Qujd plura i haflantpr omnes in opéré
8c in-i
D e g l o r u C o n f e j f . f 6 9
8 c intercedente n o d e petunt cu n d i dari quieti : ilicét vbi contradicens, 8 c fè indignum per quem Ghriftus miracula E
tran&disnö&umistèhebris nouum inluxitmane,anxius oftenderet, elle vociferans;admonitus epifeopi fui côfilio,
cogitationë fàcerdos, irogat iterum procedere fiios àd bra- cum eifHemmiflisiter dirigit : & ad imperatoreni véniens
corium:ip(è anticipians cu n d o s, ingredienfque,inuenit i- cum honore fufeipitur. Audiens autem de infirmitatepupfum
fuperipfbs quos compofueràc lapides, ornni firmita- ellæ, fè ad bafilicam beati Petri apoftoli confer t : ibique
Sepulturà te fubfiftere.Admiranfqüè dominumglorifitàt,qui poten- cbntinuato cum vigiliis & orationibus ttiduano ieiunio,
jnimobUis. ti virtute perfecit quod manus Humana nèquiüërar.hôruni qiiartadie per inuocationem Domini noftri Iefu Ghrifti 8 c
tarnen nomina nulli fiint reuelàta. - crucis vexilliim, immûdum fpiritum à corporepucllæde-
Nicetius quoque confellbrin vrbe Lugdunenfi, virtb- pellir.Quàfànata,triaei centenaria auri imperator offert:
tius fànditatis, conuerfàtionis caftiflimæ, charitatis exi led ille vir altioris fpititus, caducas diuitiasprcrinihiloremiæi
Viraperfundus eft. Çuius eleehiôfynæatqiie hümili- fptiit,dlçens,Si me m is muneribus locupletare defideras,
tâS nèc inueftigari tan turn,nec enarrari à nobis pofliint.-qul, illùd quod cundtæ proficiet ciuitati làrgire: tributurii, ait, in feopilibeboftquam
beatum fpiritum præmifitàd ccelos,pofitiis in tertio C'irca miiros miliario pbpulfs cede ; hbc vtrifque ani- Éïï°t0'
CæciisiÙu1 fcretioad bafilicaminquafèpultus eft, ferebatur; Etecce niàbus fàlubre beneficium erit.Àumm vero tuum rieceflàminatui.
' vnus puerulus diuturna cæcitate grauatus, cum reliquis riüninohhabeo:pauperibiis illud pro tua tuorumqj foeliplangens
adminiculo fiiftentanre lèquebatur. Fadum eft citate difpënfa.Quod ille non abnuens,aürum pauperibus
autem cum graderetur.perlàraeft vox in ore eius fècretiüs, érogat,& tributum pêtituni ciuitati concedit. Vnde vfque
dicens, Àdpropinquare fcrecro, & cum fiibter ingreflus hodie circa muf ÖS vrbis illius iri tertio miliario tributa non
flieris, procinus recipiesvilüm.Illevero interrogabat hb- feddurttufinpublico.Poft difeeflum vero beati archidiaminem
qui eumtrahebat.quis effet qui hæc verba auribus coni, ait imperator fuis, Siifte inquit, Deum plufquam pe-
B fuis inferrec. Negatille quendam videre qui ei loquaçur. ciiniam diligit,digne ëcclefiaillà cuius hobis minifterob- F
Cuftique bis* & tertio hæc vox aures illius verberaflèt, co- léqu i tur,rioftris muneribus inlu ftratur. 'Tune capsâ a.d fangnouitaliquidnoui
gerendum, &fèadretecrum poftulat dla euangelia recludenda, patenamque 8 c calicem ex auro
ditci. Àccedenfq'ue,&interalbentiuq3 diaconorum turbâ puro preciofilque lapidibus præcepicfabncan.Quod miro
pedapfiiSjqüo iuflusfuicdngreditunDeniq; vc nomen fan*- perfedtum opéré, per hominem creditum dirigit eeelefiæ:
d i inuocare coepit,illico refèratis oculis lumé recepit. Poft ièdnulicius ille inter Alpespofitus,qui hæc exhibebat,ad
hæc puer crat aflidùiis in bafilica, ad fèpulchrum fandi de- aurificis cuiüfdamdomumdiuertit.Cumque abeoartifex
feruiens,& lumen accendens : fed à quibufda ciuicacis ma- feifeitaretur quid negocii gereret, rem fècretiüs aefimpüioribus
opprimebatur atq^ fatigabatur,vtnec vidusalimo- cicer pandit: 8 c ille, Si, inquit, meo confilio conniuenciam
niam poflet habere. Cumqj fæpius hæc ad beatum implo- præbuens,multa nobis hæc ratio poterit lucra deferre. Ad
raretfèpulchrumjadparuiteifàndus per vifum,dicens, Va- hæc ille diabolo inftigante fedudtus, & vt fertur inter ruftide
ad Gunthchramnüm r e g e m ëi quid pariaris diligen- cosfermovulgacus, quod inhianti auro accircumuencio-*
ter enarra.Ipfè enim tibi præbebit veftitum & alimencum, nis fallacias ilucreriti, fæpius animi coniunguntur, ftacim
eripietque te de manu inimicorurtn Denique hac admo- huius confilii effedtus eft confèntaneus. Tune ille denitione
firmatus p u e r, ad f egefti accede n s,q uæ fiiggeffit cep to ï fe ci c -fi m iles d e argentôfpecies: vt nihil aliudquam
Confefforis obtinuic. Sed & nunc ad fèpulchrum beati confelforis aumin puriffimum putaretur:& fie opera quæ cum gem-
Nicetu vu- multamiraculaGhrifto aufpice tribuuntur. Nam &mife- mis fohifqueaureisruerantfiiperpofita,{tudioliiiime cum
Il 4.
rorum ibi cathenæ rumpuntur,cæci inluminantur, dæmo- clauisadfixit. Vemntamen calicem non comminuit, quia
neseffiigantur fanitati reddütur paralytici,perferentesac- eataclyza in ipfo fuerant fôlidata. Denique portitor cum
cefllis febrium, liberantur. In quo loco tam frequenter 0- hac fraude Lugdunum aduenit : oblatifque muneribus,
ftendunturmiracula,vtex ordine fcribilöngum fit. Tarnen ab ipfo muneratur : regrefllifque ad fbcium, aurum de fpe- G
retulitmihi.vir fidelis^quatuor ibicæcos ante paucos dies ciebus figuratiim recipere. flagitac : aurifex vero adhuc
fuiflè inluminatos,&quod hominem quem claudum olim non eflè rorum paratum pronunciat: led fub ipfà explicinouetatjincolumem
nuperafpexit. turum fè n o d e pöllicemr.Exada igirur coena, cûmiiicelra
^ , Dum quadam vice ad ocurfum fiipradidi pontificis am- lula qua hæc operabanrur, pariter refèderent concuffa fix- puniuntm.
bulaflèm, & loca fanda Lugdunenfis oppidi circuirenvvir bito à terræmotù fùper eos diruit, difruptaq; terra fùb f>eillc
qui nos præcedebatbacPcryptam beati Heliiinuitacad dibus eorum,ipfbs pariter eum pecunia degluriuic,defcenorationem,
dicens,Quia magnus fàcerdos in hoe loco qui- deruntq; viuentesac vociférantes intartarum. Vltufq; eft
efcit.Cumque oratione fada fandi tumulum admirarer, Deus velociter de fraude eeelefiæ fuç.Ego vero has fpecies
& tacitus de meritis eius aliquid interrogare cogitarem, in ecclef ia Lugdunenfi fæpiflimé vidi. Sit hoc populis doafpicio
in oftio eflè fcriptum, qualiter fèpulchri viola- cumentum, vt nulliis res eeelefiæ aut adpetere, aut fraudator
c a d r e r (pcliarit exanime. Inquirens vero caufàm, fi renitatur.Namaliter videbit Dei iudicium fuper fe vélohæc
vera effent quæ in oftio p id a cernebanpur, vir mihi ta- citer imminere.
S-Helius liaretulit : Sandus Helius tempore Paganorum in hac vr- Requiefcit fub vrbano murorum vrbis ipfius mulier Frigoiitici.
lepulturx i be fuit epifeopus qui defundus, fèpultus eft à fidëlibus. quæ dicitur collegiflè calciamepmm beati martyris Epipocompre
: Nodeautemfèquentiveniens quidam paganas, lapidem dii,quod de pede eius cecidit, cum ad martyrium ducerehendit.
! quifàrcophagum tegebat, reuoluit: eredumque contra fè tur.Ad cuius tumulum fæpius frigoritici cæterique infircorpus
fàndiconaturfjpoliafe,atilleexrenfis laceras con- mifànantur, erafiimde tumulo ipip puluerem hauriunt,
ftridum ad fe hominem forriter amplexatur,& vfq; mane incolumefque difeedunt.
populis expedantibus tanquam conftipatum loris,ita mi- Duos in hac vrbe fuifle ferunt, viram fcilicet & cohiufèrum
brachiis detinebat. Igiruriudex loci,violatorem gemeius, fènatoria ex gente pollentes, qui abfquÿ liberis
fêpulchri iubet abftrahi, aclegali poenæ fèntentia condé- fu n d i,hæredemecdefiam dereliquerunt: fed vir priiis 0- H
nari: fed non laxabatur d fàndo. T une incelligens voiunta- biens,in bafilica landæ Manç fèpultus eft. Mulier vero per
tem defundijfada iudex de vitæ promiflione laxatur, 8 c fie annum integriim ad hoc templum degens,alfidue orarioni
incolumis reddicur.O vere fàndam vlrionempietaceper- vacabat, cele brans quotidie miflàrum folennia : & offerens
mixtam: retinuit hominem vtargueret,fedtradinonper- oblationem pro memoria viri, non diffifà de domini mifèmifitfiipplicio,
quem iam reddideratemendatum. s ricordia, quod haberet defundus requiem : in die qua do-
Cap.sj. Leonis auté Romaniimperatoris filia,cum ab fpiritu ve- mino oblationem pro eius anima delibaflet, femper fèxtaxarecur
immundo, 8 c per loca fànda duceretur,alîidue cia- rium Gazeti vinipræbuitin fàcrificium bafilicæfàndæ.Sed
' mabat nequam fpiritus,N on hinc egredior,nifi archidia- fubdiaconus nequam referuans gulæ Gazetum , acetum
conus Lugdunenfis adueniat, & nifiipfè me de hoc vafeu- vehemenriflimum offerebàf in calice4muliere non fèniper
loquod acquifiui, eiieiat : nullatenus hinc fum egreflu- ad communicandi gratiam accedente. Igirur cum fraudem lyH ms. Audiens hæc imperator, dirigit fiios in Gallias. hanc D eo placuit reuelare, adparuit vir mulieri, dicens Subdiaco '
tottipitiii Quem illirepertum fupplicitcr exorant vt cùm eisadvi- Heu heu dulciffima coniunx, defluxi t labor meus in fècu
lmp. filia. fitandam ptiellam Romam d ignare tur accedere. Ille vero lo,vt nunc acetum iii oblarione delibem. Cui ilia, Vetum fupponic
Biblioth.Vet.Patr.Tom .6. Pars 1 . inquit