Vndefir tin
cogitafo
h&nnis CÜmaci
eertantium
D
l.C*r.4.
IJQ . _ ■/- /
ita,fed cum aliquo peccarfleft* tertius vero pto
colligiturftatu: porro luda vel coronae ,'vcl fupplicij cauk
eft. Ncmpc captiuitas aliter orâtionis tempus iudicatur:
aliter item .in mediis atque in omnibus malis cogitation!-,
bus extimatur.Sed paflio lane in omnibuspbfquevlkcon-
trourrfiavcl dîgnæ poenitentiæ, vel futuro cruciatui lubfti*
ria fiibieda'eft. Ita is qui primum ilium impetum fine vllo
paflionisfenfiiauerfatur extrema ilk omniapenitus abici-
dit. Eft apud' diligentiflimos & maxime diferetos patrura,
alia quoque horum fiibtilior ratio & n o tio , quamperari-'
pifînum quidam appelkri dicunt,id eft.fubtihffitiu animi
quædar» latenfquc fubreptio, • quæ flatus iilftar tenuis
fine y lia temporis mora> didoque omni & imagination
s celerius palfionem patienti infinujure conlueuit. Nullum
hoc fpiritu celeriorem,nuUum occulciorem inuenies,
quippe qui tenui mora abique vlkconlerilus lmmoratio-
ne,abique tempore, abique a tta d u , apud quofikmverq^
abique notione vlla aduentum iuum animo indicat.Si quis
igitur huiulmodi fiibtilitatem per jem itum comprehcn-
- dcrepotuitjhic nos inftr uere iam ,ac docere poterit,yt iolo
oculo,fimp!iciqucalpedu,& ta â u manus,audituque can-
tici cuiufdam, pra te r intentionem omnem atque cogita-
tionem fornicari anima, fetenti voluptate poteft:Aiunt
quidam ex cogitationefornicationis, ad adum nephari-
um corpus deduct, alij contra ex corporis ieniibus ini-
quis cogitationcs gigni aileuerant. Atqui priores quidem
illi,.hac rationc riituntur, quoHnifi mens^atqueanimus
occurrerent , nunquam iequi poterit corpus , elle
« dm id lub dirione animi. Sequentes vero corporalis
vitij malignitatem ira pro afhrmatione fenfus fin
allegant , ,vt.dicant nonnunquam ex venuftiifinio alpe^
d u v e l ta d u manuum, vel olfaciendi fuauitate vel fua-
uiflimæ vocis auditu , cogitationibus.nequitiæ aditum
patere ad con - Sed de his qui in Domino poft doccat.
Sunt enim iftahisqui difcrctionis adione imbui. cupiunt,
nimium & neceflaria & vrilia. Nam éis quidem qui in
fimplicitateacreditudinecordis operantur, nulla horum
ratio habenda eft. Neque enim eft omnium icientia,deque
rurfiis eft omnium beata fimplicitas cena ac tuta contra
hoftilesnequitias loricaNonnulk quidem vitia ex inrimis
progrediuntur adcorpus,quaedamvero contra per corpo*
ris lenius ad animam penetrant. Atque hoc vltimumfecu-
laribus maxime;primum vero illudeis qui iblitariamvi-
tam*delegerunt,quod eis materia: n o n adfint, contingere
videas.Ego de hoe illud interim dixerim.Quaeresfcpud malos
prudentiam, 8c noninueni es. Quo riens intentiusad-
ucriusfornicationis fpiritum impugnantes,hunc ex corde
per ieiunij kpidem atque humilitaris gladium excrucia-
tum eiecerimuSjtunciam corpori noftrovelut vermis qui-,
’ dam infidensjimprobos quoôam acirrationâbilesmotusr
mi 1er file pelliciens nosinquinare conatur.Quod illi maxime
perpcti folent qui inanis gloria: Ipiritum lequuntur.
Dumenim le hac pefte liberatos gloriantur, nulla etiam
cogitationum nequam afliduitate pullati, in morbum il-
lum prolap fi fimt. Atque qupd id verum lit ,• cum fe ifti ad
ilblitiminis quietem contulerint, feipfosdiligentiinquifi- ;
rionedilcutiant, inuenient profedo cpgitationem quan-
dam in cordis abditis, veturi ferpentemin fterquilinio
delituiflè, quæ proprio illos ftud-io atque alacritate virtu-
tem intimât caftitatis acquifilfe luggerit. Nonintelligunt
iqiljbri illud Apoftoli : Quid habes quod non acccperis;
Velgratis, vel ex D e o , velex alterius opere, êco rationc.
Inlpiciant ergo ifti diHgcnter, atqpe omni Audio prædi-
d um colubrum ex cordis lui ktebris fiimma humilita-
temortificatum abftrahant, vtabiplo liberati, polfint&
ijfortaflcaliquando tunicas pelliceas exuere, triumpha-
lemque caftitatis hymnum : vt illi caftilfimi infante s , D e o 1
canere.fi cam en exuti non inueniantur illorum humili-
tate nudi. Obferuat & hic iplè Ipiritus longe amplius c*-
teris, tempora, Ôc cum corporis hàbitu aduerlus ipfum
orare non polfumus, tunc-maximc nos impurusoppu-
gnare nititur. C onuenit iHis qui nondum ve ram cordis
orarionem pollederunt, corporc* excrcitatio orationis,
videlicet manuum extenlio j tunfio’pedonunjgemituumj
perpetua genüum curuatiok Qua: omnia dum nonnuil-
qüam propter pixlentes facere non poflumus^ tuncma-
xime riosoppugnant demones. Cum necdum mentislo-
liditate orationifque fecreriffima yirtute, contra Jioftes
noftros inlurgere valemus, neceliario fortalfis illis cedi-
mus.Exicito, fipoffibfiecft ablcondere modicum lecre-
tius, eleua animae aciemlipotes, fin vero, velexteriori-
bus luminibus in. ccekun alp k e ) extende in figuf am cruris
immobiles manus, vt,pcr iplam quoque formam &
habitum orantis Amalech confundas& fiiperes; Glama
adeum qui laluare te poteft, n o n in lapientia ornatUque
verborum ,'led in limp icitate atque humilitatelermonis,
ante omnia italèmper exordiens: Miferere mci, quoniam
infirmus lurn. Tunc expetiens altiffiniivircute atque inui-
fibiliter inuifibiles per inuifibile perlequeris auxilium.
^Qui liepugnareaftiiefadus eftcitoaelblo niitu animiper-
^ièquihbftés ac fugare poterit,fed prioris illius laboris noe
extremum in remuneratio nem datur Dei .operates & me-
ri to lane.Cum aliquando in congregatione quadam elfera,
notauifolicitumatqjftudiofiim Ecatrem,dum a malis cogi-
tationibus moleftiam pateretur, nec inueniret illic locum
idoneum orationi.ad naturae necellaria fimulata ncceIfita-
te exiflè, atque illic aduerfus hoftes yahdiflima oratione
confligere. Cum vero loci indignicatepermouerer; Curj
jinquit,locihuius. q . minus idonei te faciesmpuet ? Perle-
quebancurme immundx cogitatione|> ego in loco im-
mundovt mundarer fordibus oraui. Omnes quidem dx-
mones primo intelle^ium nol^rum obnubfiare conten-
dunt,atque itademum eaqiuefibiamicalunt0 fiiggerunt*
Nifi enim mentis nqftrsckudantur oculi, thclaurum no-
ftrumfurarinon poterqnt. Sed forni«tion.i|lpirirus m u h .
to ceteris vclocius inftat. Hie denique cum nonunquam
principem mentem tenebris obduxerit ,ea hommes ^ïcere
inducit.qux foliamentes operantur. Quat.cupoft^aliquod
interuallum temporis mente refipilcente agnofcimus,nó
eosfolum qui viderunc, led nos iplbs qiioque erubelci-
mus, turpes aélus noftros vel habitus recofentes^priorera-*
que noftram obcascationem obftupelcirnusi Denique plu-
res fiepe ex huiulmodi dilcretione ab hac pefte quieuerunt.
Auerlare totisviribus eum hoftem, quite p ofta d u in fs -
dum orare vél religiolè agere vel vigilare prohibet, me-
mor eius qui dixit. Iddrco autequodmihi molefta fit ani-
ma mea,anticipationibus violen ter opprefla.faciam vltio*
nem eius ex in:micis„eiuS. Q^ iseft qui corpus vicit? Q ui
contriuit cor,quifeiplum a^negauft. Namquomqdonon.
contere tur is,qui voluptari mortuus eft? Ellin teryitiolbsj
alius viriofior,alip,videalque nonniillos iplas quoque lor-
des, aclceleralualuauiter &cum volu^tateconfiteri. So-
lent immundx turpefque cogitationes a Icdudorc cordis,
fornicationis fpiritu fufeitan. Quarum tarnen medicina
contin entia eft,atque ea$ nihil exittnnare. Quonam autem
more &modo meura hunc amicum vinciens inmorem
csteroAim diiudicem nefeio. Prius enim quam ilium vin-.
ciam,foluitur 5 & antequam diiudicem, cum illo in gratiaiti
redeoj&anteqqam puniam , fledor. Quo ilium vmciam;
qué vt 9mem a natura lulcepi ? Quomodo ab eoliberabor,
cuiin leculum colfigatus IhmPQuomodo mecum etiam
furgentem deftruam ? Quomodo mcorruptibilem often-
dam,qui natdram acccpi t oorruptibildm/Quid illi rariona-
bile dicam,qui per Aaturam mille rationibus ac perfuafio-
nibus mentitur Si enim ipfuiin iciunio vinciam:rurfiusilli,
proximum iudican s trador;fi & iudicare defiften s hunc fu-
perem elatus corde in eundem pra:cipitor.Eftquc coopera*
tor & hollis,adiutor atque aduerkrius, auxiliator fimul &
infidiator. Si foueatur,oppugnat, fi affligatur,debilior fit,
lafduit pcrquietem.rurfus verbera,& flagellanon lullinet.
Nullum contriftem,perichtor j fi^oucam,per quem virtu-
tes acquiram no habeo.Quidfit circa me Sacramenti:qu*-
nam fit meat concretionis ratiQ,quomodo mihi&amicus
fim&inimicus: quis videat? Quis intelligat?Dictu, die
mihio conjunx mea:o natura mea, nequéenimdeteab
aho quaSk abs te dilcere curabo, quomodo ex.tevulnera-
tus maneam, quomodo poftumnatqrale periculum eftu-
gere,quando iam bellum aduerfum te gerere Chrifingultuumque
lyncerus ae iugis in cesium conlpedus, fto polucitus film, quomodo. tuam tyrannidem fupe-
EX01L17.
Pfit.6.
Ve AUAYimjnfenfilnLittite,gra.dus XVI. & X V I I .
Vßy
rem,ei t|uO Vim ribt inlérre deleghllk vero aduerfiis lêip-
ftaris relcihdit curaë, pbrró m'oriis
lemoriä cöïpus ipfurii
lamfyt ita dïxèrim) re(p ondens, ita dicérévidcbicür. Nört
quoque kbftegaüiï.Nori fiiftîri lo b vllûaüaritixVéftigium,
tibi id lóqüaÉ;q> ip ß non nofti:lèdq> fimul ambæ cöghöüï-
atq; priüatuS omnibus fine turbarioheperftidt. Méritor;
riius Ego ih rhe ip k dik&ione'glorior mànre.Èxténôiii^q“;
dixmalotuoirinium & e ft& ‘dïcrturaüafkia; Hæceriim&
demipcénihigenitrixi&caukinprimiseft cüraiiimiaâtqv I c è l e r a f & f i l r f e , trædeà, diuortia,irtirtiidrias,pro-
immodica requies.Poïfo interioris flamm*,motulqüe co- ’ cellas,iniuriarü memórialrtjerudèfita'tèjmala deniq; omnia
git^tioilum exprceedéte re^uiekólibtifijuepréteriÖsoG- inuénit.Módicajgnisfcintfila'ihgbntéïylüaihpleriqnéfiiç-
<^ögignitur.Egöéuminiquacönceperó fpariolcéleraqï céHërunt,^naVirtutequafinullisfftórtalïu terfiafficimur,
flmul Vt nata faerint-per deQjerati'Onem générant mortem, vnîùériâ vitiaflk diffugiuntPorro fmiufiriödi Virtucem ex-
Simeam tuamqueprofiindäm infirmitatem nóris,pënitüsk perimeritùm guftülqüe Dèi parit,& cura fölrcitarfedd’endäi
mea§ vinxiftimanus.Sigul* concupifcentiä fregerisi meoST à nobis irt fine rarioriis.I'Jon ignorât qui intétius legit ma-
ObUgafti pedes,, ne gradi in ânteriora polfint. Si obediétiàî tris malorum ratiöné. At èni m'i ii fua néquam & execrabfii
collum lubmitcas, à mé difiuhékis es. Si poflideas humüi- ! ftitpe lècuiidiliiam d ïè progenié lapideam mlenfibilitatê.
dttem,amputafti caput meum.
Dtauafitiâi Gradus X V ï y .
PEurimi kpientilfimi do<3:ores poll præfetiiril tÿraiiünl
hanc auaritiæ miUecibitem Ipiritû ftatuereconlueucrüt
Iraqj de infipien te s nos lapientium immutem u s ordine m, \
eandem regilkm tërminfique lécütfipauca prius de morbo
iplo,ac fie poftmodu de ipfius curati® ne loquemûr : Auari-
riafiue cupidités eft idoloram venerado, infidelicadshlia.
irifirmitatu occafiones præfert, feneftutis eftvatés, terra:
lîccitàtem praîrinit, venturæ fami pïblpicrendumfüâder.
Auarus eft Euageliorum irrifoti tr&lgreflbrque volütati9.
Qui charitatem polfidet, pecunias Ipargit. Quivero vtrâ-
querem Ce tenere dicit,ipk Ce fallit.Qui lèmetiplum luget,
etiam corpus abnegauit. Nam fi ad idle temp us Vacét neqf
illi parcet.Ne dixeris,paupèrum grada pecunias congrego.
Duob us enim minutis coâlefte regnum venit. Holpitalis 8c
auarus fibi inuicem obuiaiierünt, poftremulque priorem
dndilcretum apgellauit : Q lji vieit ftçcvitfum, amputauit
c uras, qui vero illo ^dettihdtus eft j nunquam orabi| pure.
' Auaritiæinitiumi eleemolynas prætédit;finis v tro eft odiü
pauperum.Dum côgregat quilque, milericors efficinir; ac
cum fuérit pecunia cum copia, contrahit manus. Vidi nün-
nüllos peçùniis pauperes, qui prioris Cax paupértatis obli-
ti, ineonuerûtione pauperum fpiritu diuites effedifunt.
Monachus eupidus nûq p â tit acedi*, horis enim lïngulis
illud Apoftôli Voiuit: Q u otiofiis eft,nec maducet.Ac rur-
fus : Manus iftæminiftrauerütmihi 8c his qui métum funr.
Nudi tas return omnium, curarum eft depofirio ; fecuritas '
vitæ,viator omnibus impedimentis liber, moeroris aliena-
tio,mandatorum fides. Nudus monachus mundi tdtius eft
dominus.Deoenim curam fui credidit,& per fidem ortines
polfidet lèruo s Nondicetnominihecellitatemftiam , led
quæ afferuntiirquafi de manu Domini lîtlcipiet.Nud* opd--
rarius totius mortalis affedionis inimicuslquæ fibi adfunt
quafi nô fint,itaexiftimat,& fi apprehcndit.Anachorefis o-
mnia arbitrabitur v t ftërcora.fin verô cotriftetur in aliquo;
nÔdu qu* fitvera nudifas, agnooit. Virnud* purijprfiâora-,
tionem émitcit, Quivero cupiduS eft,materiæ imagines in
orâtione verkt.Qui infànda lùbicdioné durant, à cupieii-
tatelongiffimè remoti funt.Quid enim iâ habeant propriu
qui iplùmtjuoque corp^ fiium alieno impefiïléxpOluérûtri
Huiufinodi vn© hoc tantum detrimento afficicôluerunt,
q> ad migrâdum prompti fèrrmerac parati finit. Vidi pleru-
que monachos in loco ex aliqui materia fibi tolerantiam
acquifiuiflè,quibus tamen èoségo beatiores cenlui,q prd-
pter Dominüm vïrtilté illam ledantur. Qui fiipernagilftâ-
uit, facile terrena concemnet.Qui vero fineguftu illo tu eft.
Sedprohibùit thé proprium fil! ordiriém diîlribuère lerpés
ille multicbps idbfôrum lérüitüsî qui ffelcid qüo p adote r-
tiumordiiiêm àpud patrum difcrérilïïmoS'in o d o jprincir
palium viriomm catena fortitus eft.' Qùem nos cü medi-
OCriter'Èetigerimus , loqüiiâ deiAlènfibilitate volümus,
[îièuerfît [ quippèquaè tertia ab ea dicîtûr, quæ lècunda in ordlné ge-
“J *“ nerationis eft Poft quærürfiis dê iomno& vigiliis,prçtéreâ
étiam aè pttëtm atque ignaua Fôrmidine paucis diflerem9.
H i enim morbi pröprie illorum fîmt ; qui adhuc hides im-
buuntur. *
Auirö ira
cundiam
3ecft. -
Bèmfinfibilitatr', G adus. X V Îh
INlenfibilitas & in corporibus,8c in Ipiritibus eft mortu9
lênfiis.ex diutino languore in inlèniibilitatem define ns.
Ihdolèntia eft quæ in habitum Tfanfiuif, præliimptionis
gérmeh, alacriratis impedimentum, forritudiniskqueus
compundionis ignoratio, delperationis iahua , obliiiio-
nis mater,qui cuni genucrit, ipiiiis fih* liiæfitfîlk.timoriS
exclufio. Indolen s eft ftultus Philolöphus ab lèipfo dana-
nts.expofitorlibimet, côtrariüs locutor,cæc9 vidédi inagi-
fter de lânitate vulnéris dhputat,atq; in fricando pxalparë
n5 définit.Côtra morbum loquitur, & quæ fiint noxiamâ-
ducarenô ceflat Aduerfiis le ipfilm orat,&protinus ad op^
fuum pröficifeitdr.Id dum përfi bit fibi iplî indignâtur, nec
Verborum filörum pudet m herum. Os côtra vithjm omaâ
&corpus pro vitto Iudatur,de morte philolbphahihqikfi
non lît moriturûs ita viuit. De lèpàmtione cdrporis&ani-
mæ leuetius âdmoneh & quafi fem^itehlus futur9 fit dor-
mitat.De éontinentiadilputat;& pro gui* concupifcentiä
„certar.Gü de fututo iudicid legit, fubridere indpit.De inâ-
nis gloriçfuga meditatur, 8t. ëadem in ip k ledione capitür.
Devigiliisdu loquitur 8c ipfèlbmnd protinus immergitùr.
Orationem collaudat , & earn non fecus quam flagellum
vitat.Obediéntiarh fùmmis laudibus efFert.primufque iplè
contra earn agi t. E os qui nülla mündi affedione eôp ediun-
turextollit, necërubelciciplè prb Vili pano cbntendete at-
que pugnare. Ifltus amaricatilr, atque in iplà âmaritùdinë
rurfus irafei tur, nec lèntft düm rüinâ âdiieit ruinæ. Saturai9
poenitentiam agitunodicumque progrediehsrurfiis làtüri-
tate diftenditur. Silentium beatum dicit, iplumque perlo-
quacitatem laudat. De manlùetudinè admôriet, &inipfi
dodrina nonnttnquairalcitiir. Cfî refipuerit, ingemit,atq;
cqgitans caputrilmis pertürbatidhe cbrripituC.Vitupérât
rifum, ac fiibridens de gemifu docet. Semctiplum Vt inanis
gloriæ cupidfi in plerilqiic acculât, & per fuivitüperarionc
lîbi gloriam q uæ ritia ^ d u libidini s in làdëm relpicit, 8c de
pudici tia difpütât. Delèrti & qüietis lèdatoresiplè ï fçculo
degés collaudat.Milericordesglôrificatj&paüpetés exprôterrenis
lætatur p ofTeftio nibus. I s qui line ratidné midi tare { brat.Sépër fiii acculât© r eft, & lamé refipilcere lion vult,ne
hanc lèquitur duabus cxpartibuslæditur. Nam &præséti- j dicam non poteft. VidiégO huiufinodi plurimbs cum de
busâbftinet, & futuiis priuatur, Cauéamus ergo ô mona- | exituæcernoque iudidb Verha fieri audirent, illacrymari,
chine aüibusinfidelioresvidcamur.lllæ enim norffolicit* n & cum adhuc eftèntiri beulis lacrymæ, ad menlàmlolicite
lunt , neque congregâht. Magnus & file quidem eft-; accurrëre. Admiratülque fiiui qüomodb lu düqüoq; hæc
qui pecuniis gratis1 renunciat, lèd ille prbfeétd k n d u s eft, pérniciôlà & male olenS domina captftiare potuit,ingéti irt
qùivoluntatiluæ abrenuntiauit. Nam alter quidriheeritu- Ièttfibilitate capriuatâ vel rôbbrata. Séd lapide huiiis &
plum fitfe per pecunias fiue per gratias aCÇipiet, altet âuté præcipitis infanæq; fimul & k tu * dominæ vulnera, 8c
lèhipiternam vitamhæreditarioiurepoflidebit. Nëcpflu- ios,qlàtisvisüdCprotenui cognitionéiSclâcültateriiéâdé-
d u s vnquam deerunt mari,neq; auaro iracundia 8c moerot liudaùi.ncq-, diifaduers’illa verbis pugnare côfilii cft.Porro<
deeiîè poterünt. Q u i âüàririæ materiam contempfit,hic li- fiduïs irt Domino eft, qui experimfent'o fiio polfic vulnerib;
td onini&fçôtrouerlïa liber euafit. Q u i vçro poffidèréi- afrcrre remedia,nbn ilium pigeât id exequi. EgOenimim-
mat,pro acu etiam vlq; ad mohem corrixabitur. Fides cbn- becillitatem in hoc mearti ingénue cbnfiteor, quippe qui
Z 4 ab h u -