ftra.In feculafecührrum.lnûnhis benéfkiis,iâfinitagloriade-
bétur.^wrw.QuodpFologuth fUo Arnen, Hæb.neo fermo-
jie conéludit. Amen SepEuaginra^tanftulemnf riM^fiac.-
Aquila ^ d ^ w ^ r n o s ve co ver|#fîue fidelwër: quod eham
ineuangeliöd i^ia^öre lêrnpeçaffumicùr, (lia per Amen,
verba firmante.jtfiror quodfictam cito kansferimini abeo * qui
vosvöf<i«?ftEnuiniprati*belicfidis, mirais je dicit ,q « o d ab
illQ.potuerin| folis verbis retrahi, iquQ nullis tormenris
deb^ieant Cep^utilngratiam Cbrifiïin aliud eudngeliÜ. Non
ïn.legëm. Otibdnon eft'almd,n$fmt;filiqui qui vos conturbant.
Nàm euangelium aliudMè non poteft. Et volunt conucrtere
euangelium Cfrn^i.Psruerfo ordîtie,dum lexad euangelium
p'tohceKet,illieuln^ehûm ad legém reuocarè jituiitur.Séd
licetnosiautangelwdecoetfyuanrelizAret vobispratefquam quod
euangelécauimwvobisiTStemtçif omni perfonaï prasiudi caûi c,
quando nec apoftolos, contra quod femel prardicauetat,
nëc vocem de coelo-angeli loqtfentis permißt audiri.’ Fâ±
ok autem hoc contra Omnes hæretiços, qurfraditiohes
apoftolicis îmifer^conantur : AnathemafiveAbominai»*
liS'fîc v'obi$Sff«f praàixxnjuis,&nunciterurftdico | p f § j 1 . H H I iftqùis^ vob i„s ,es
nwnnofln kfii Chfiftt, & ebaritae Dei, & contra link at w fan cit ! u nr-gel izjttierit prat er id quodaccepiftis, anathema fit. Repctit.
fttriids. Contra Arriaavos j^jui ^aiumnianrur, quod pater pvt fortius edfnmendqt.M&dff c«iw.Oftendere vulfjFe h^mi»
fed pro veritate.ln innoceiitefcflhii noli pr*ualet noftra fep-
tenria.nifiin euqui peccauerit.G<*«detww enim quandonosin-
firmi ftmms.vos apotentes eftis.Gmdem9 finecefte non eft,vc
noftra vkcus appareah ficut a'pparuitin Anania & Saphyra
1 Petrfivt noftra ih Mago.Hec & oramus?yeftrdconfiq)t mat tone.
VtvospetfeO:iCiti&tit<\i$otcfttesJdio?bdcdb/ms^ribOyVtnon
prafttis durtus agamJecUdym poteftatem quam dominissdeditmi-
hi.Si cmm non corrtgitis,adhuc durius agam,quam die©, in
edification. wiV c ifcvos gmendchs,& alii, peccarefomiidet.
Ftnonin defitritclionemM e ftram: ficut illi libivfurpant.Dc ca-
tcrofratresgaudeteperfdhefiote. Noiandum quod omniec-
cleiije icriocns elicit dll- deb ere perfe&Os, & quod laicos
fe iubcriiniiecniic^lioirarijl'euc alibi dicic,Vel1emonines
homines efteficut ineqftnm. Sed quia ibiXequitur,' Vnuft-'
'quiiqueproprium, donum habet ail,) e o : indonantis, hbn
iti aecipieliri s eftqibt ejfht re||crie & io;Exb&rtatriini,jdem fapi-
te,pdcem babete.Hoc eftvnimiEf Dpw pacis& dtUilionisetit
wk/cftw.Siuauc^iaucordiftdirioiiiS&odiienc.vpbircur^,
SienmcmnilloiflstemmriiSajutonmiiictnimoflulofancto.
Vo- I num odium non timentemlibere praediieare d e le te veifc
bis.•Amen.Sicuteftcum aliquands iuftioribus vobis,!ta(it j tatem.Nun^iidprop,ter homines yOs fuadeo,fifeut pro-
cum omnibus vobis.- : [ pte^rlu^Mdru^tradiEiones gnte ^.ciebam iBominibus fua-
^M*:Satftiacio. ■)n DroiSed'Deo,. An qua*#. homwibitfplacer&?
Vbieunquenne additamemb aliqud homines nqminMU/
turjmaxime in mafcim partem accipittirrvt eft illud^Qinni^
Finis Epiftf Sccunltad Corinth Sc/ipt.e ex Matedonia:
| -t | , v •* ^ I homo mendax,de,Quem'medicunthommesefle^No-, I. i \ T1 . pI TJ ..nAr* C p1 TA Co. j nrfet, nbeocmefitneeesfet,vftt^eIogrkuumrqfauciciaijn#qoulifinctaaUtebmus;i apnla(fciiearuetlevo'Dlueeov
T OLA B£ ATI P AVft I
A P O S r O L f ; A X ) € A -
' L ÀT A SV ; m
X rtcVMENTyW. ■ A V.
QalaM'fimt \ bbVerbumvetittàisprmtoitqb Apoßdlo aeee-
perutttifedpoft difcejfuni eiustentatifuntufajjis apoftdis, vt in
legem & circuncijionem reuerterentur: hos apoftolus reuocal
adJidem ver it at is Jf&ibens ié abEphefoMofivt appapetargu-
inento, Galata crant a pfeudoapoftoUs petfuafiyatq^feduüi,
quod Paulum,per quern veto eiiangilto credidprant , nan effea-*
- poftolum dudtebatit, videlicet quia neque de duodecini.èleftis,
neque ehriftum fV( Petrus & uteri aliquando fecutus fuijfeti
quamdero-ationeni nibjfehabet verftrationibus exautoritate
Janet ift ir it us refistare,per ordinem pr'ôlfans9 non feab homihi-
ùus,nequeper homiriem mijfum:fedper eum3quiipfum, &cate-:
ros in ordinem apoftolatus eiegit. jlf '
A y lv s dpoftótw.ytfkpe diÖtufh éft, p u lïllü ^
ab htimilitaté.Nö» ab bominibus3 neqüeper hom’r
nem:ßdper iefum Chriftum. l^ph ab humana
prælufn^ptîôné, nêqVpêr apoftolos/vt Aarotf
pet Moyfetl :fèd per ip mln Détim, & domt-
rtum,vtMöylés & apöftoli, ;& p rephécæ.Abhorninibus
pled que otdinariiur, cum popülifauóre ,n o n d^nivpan-
’eriti'am do^iinico ntemnentésr &vtmaiÖremautoritatem
fûam oftèndet'itjâdreclt.Prrîfy&w Cbriftwfi.Et Deum patron,
quijùfckaàiifum.^iii^. fiKi,& papils vrÂëft öperätiö
vtTriasvquia Dèus eftCftriftus^quo tlleëft feâhs àpofto-
Jus.'Diligenteradnene,c^odântenominaaeritfilmn3,quâ
pàôëm,côtra ealtimhias Ärriänorpm. Amifrtuis. Secundum
îx>e quôd potuis mori,cariie icilicet. Et quimécum fitnt om-
nesftadresecctefiis Galatia. N é fi fohis inâigtie ferre nutarè-1
Eutfuàin cdncÜkari dôtftrinam. Gratia vobis. Qdia fokÆde
laluariefti§pergratiâmDèi.£tp4a;4: Deopatre ér domihpfnp-
flfoißftuChrfttyjQtd çemiftîs deli«^sômnibusreconCiI^$
ftferant^ d é d i t p e c c a i i s kojlfis., vtêftpd-
ret«öJ ÖftenditbenefictaChrifti, ^tïibus ihgrati e»ftünt, ■
V oie n tes in legëviiiéf^qüïe peccatonbus data eft, quibus
omniafiintpeccafadirnifla, Deprafintifuäo nequoem.'Dek-:;
culioperibüsrnalis1, qüæih M ïktnt.Securidum voluritatem
'Déi (ftpatris noßri cuieftglort4i i$on {eci\rid\im merita no1
tàntumj&'Deu amantibus placent^qpiiamÆmplihs qtwm
honlinesefleXicuntur. Si adbuchonâhibusplaceremi cMfti
fauusnon fjfem.Nàm, me oderiji|t:quiaferuus fum-Chriiti.
tJotum emn ,’obisfactofratres euangelium, quod euangelizatiim
eft a me,quia non eft feeundttm hminerh. Vtilt purgarë vfurpa-*
noues,& humanac tradïtionis ixifamiaJFlçqueenim éfô'ab ho-
mine.Neque à me finxi,neque ab aîib aceqpi , quqd genres
lôiafide (aluentiir.Simul nôtandum, quèd hic Chdftiim
Deum diéat,à qdöaeeepit euangetóümï4f«pi illud,neque di-
dicifedper reuelationem lffichrifti.lntetaccipet%ôcdifceter
hocintereftî qnod aecepitieuangelium, cui primum infi-
nuatur5&ad fîdem eiUsadducitur, vt credatveraefle^quæ
(cripta itintidiiçit is,quieaquæ indlo per æhigmafè ôe jiâ-
! rabolas figurafefun^expianata deidifterta cognojçit.Audi-
■ftü enim.NecvôSipCos latètquod dicoïÇmuerfutüfnèmfttea1
aliquàndo in ludaifmo. Hicenûme rat quamfirmiter cenuetiè
Iudaîimnm,&quaHterptotraditionibuspatr-iis ecçlefîam
expugnàheriCj^vtoftédàt fe don potulffirinde human© çç»n-^
filio,nihdiuiha'reüelatione & miferieordia lèparati/g»»-
nunfjhpra modumperfçqttebar ecplejiatri &èi & expqgiiabfam illai
^Stium ewsmpluinponicrvt fi égó,qui ludasus natus,& ibrë-
ruditus,n0nlegisceremonias ièquor, quid vos facerede-
bëtis ? Et prpfictebam in ludaifmo N on inlege Dei, lèd Eradi-
tione. paxxvEctiSupràntttltoscoetaneffsingtnereTneo. Non dixit'
fupra omnes,ne ^âantiae videretsr occafiov Aburtdantïiis-d~
mulotur exijlenspaternarum meamm ttaditionü. Vatemàs trap
didonesiïo^do^nimandatacommenioiafiCii^rfW/ï^/rf-
cuitei,qui mefegregauirdevteto matrUmeo.Ç$\svtne iarn in prçk
lèntiâab vterofegi’egauera^quandd^voluit fecitiquod icié-
bat elîèfuturuhi.Vcerûsmaojsfuè poteft Se fynagogain-
iè[\i§J.Etvocauitpérgrafiamjùaht. Non meis merits. Vt're- .
uelaretfiliitm fü«minme,vt euan.gdiz.arem ilium tngentibus&ev
me,vélin ràe.RetvcÉuirt aittem nbn fohïtn in vfa j-fed eciam‘
in cætetis löcis.Gfontiriuo non adquieuhGohtinaa ûon fui iï£*'
creddfeis-coelcftt Vifioth, quianon carnis & fenguinfs yo-
cemaudiui.lèd domitii, necconïuü cuhrcarne& ângui-
hc.CafHi&f*nmmi.ld^gcncnnæoj Neque vent Hierofolft-
mam ad antecejjores me os ajfbftofàs,fed abijin Arabiam& iterum
r e u e r f u s f u m Vealiquid-abjiïisdilcere,ïëdde Da-
mafcoabii in Arabiani»vt docerem q> mrhi fueratreuélatûv ,
Deindepoft annostresHietofolymit rewiddeopoft annos tréSyvt*
intelligam^non ülû ind^gùifte dodfcEtnà>qtrjb.;iâ.ânnis do- -,
cuerat.Vaditaut videre Petrum quando relèrtur tsîrtklïè fé
iiingete dÜcipulis.l>riderr Pefr«.VMendigÉatia,nondiicédiv
■' À« X----' • > —r - “ “ * îS?rw “ »wiuwiw« m u iaritate?
d f hteui tSmporenihildifceré potuilTé, -Âlium dtuem
apoftplorumyidineminem.^Ne^ n o n ^ e tro ^ b ÿ tis ^ id iq iire
' viderepirffSifidacpbumftfatrem dptnini. Ex £qghationéÿda-
ties.Qua anteoj Jcribs vobis ccce cor am Deo,qtiiu non inev.tior.De-
ir.de vcm mpartes Syria O'Cilicia. Eram aiitem ignôtus. Notan-
du?P*quiapoft triè^niuip vidit.ignotos, Façk'cMefiiS ludaa,
quadrantiu ÇQrifto$antumautemaUüitum babehant, quondam
. qüiperfequebàtutflos allqttando,nunc eùqngeli^atpdem, quant or |
■ liefuando tune feorfum ex ludæis credentes
fuas eecleiias habeba n tyiiec his qui emn t e\- gentibus,mifi
cebantur. Etip me daçjfififtant. De re difficili grande mira-
çulum eft. Deu. Qui Iplus potéft deperfècûtore apoftolum
^ÇCtej&d^maJo honum.Deindèpo ft annos quatuordecim ite-
rwn afeendi Hippofplymatn cftm Barnp.ba,ajfumpto & Tiro. Qua - I
d© dé onenbus Jegis quæftio m.ota eft. ifeendi autem fecun-
dumhuelationemMotiiç. cluïd u m propriamvVoluntacemvEf
coutulicuin illis euangelium. Non didipi ab illis, led eontu|i
cum i]lis.Aliu4efteonferre,aliud dilcere.lât^ cdiiferenres
æquaUtascft:interdocentem & difcëntem miïior cftille
quidifeit. Quodppdtco ingenVibus, Qiiod fbla gratta 8c fjtie
| laluentur. jSeorjîttiyyttem. Ne ilibl diicipuli dubkare puta-
re n tf His qui vidAdntnr a liq^fte^^sumotçi^Noftrte.m
vacuum cufrcremàui ^jtr/yjèm/ Noneft dubit|^tis, led cô-
f'firn ian .n s.^ risque fitusfquimecutn erat, cunséjfet^enfilis.ieo-
pülfiaeftcïïC't ut'uii. Nc-q;, iemper negationem lecum habet.
Si d:rr opterfiibrairodjictosf’djosfràtrcs^qmfabintrÉertintiRed-
dit raulàs, quareïçcundum Làtina exeniplaria circunçide-
^ècTit|im:n6nquia cir^inciffo p ro ^ f lè t, ièd’v||çândalum
viuaretur. E.v/»/atarebbenaîem noftram, quant babemus
in C bMfto Iefu.yt noltnfeniitutemyedigeret. Qua li b ëri fumus
àiugglegis. QHiWnefmftdhpram cefsimus fabieftièni,nverh
, Quibits ad
horam ceftimus,. vt peHculum vitarerqus , “&;, elîènt qui in
vobisyeritatem eu^ge|^onfirmarent.-non impleto lènlu
^quemcoeperatialiumintroduxitrquoexpletOjredit.adcoe-
V ^ ^ ^ k d fttm ^ fA km tu r a fto q ^ id ^ ib ila e c e p i^ ii^
turnpsintgrtangos.îudtëôs, imminentibus hinc indefra-
eK P^^e copniuentibus,dulkpotüiniusvi^c ration
necômpellij.Yr oblèruaremus cïrcuncifioneçn, qûàm feigr
baqius edè fihitam^, vo^s ex-gentibt^, Vos ^G a la tia , vos
, quibias vrs nulla inferripoteft, vlt|o à gratia recedeptesi ad
legis iamahojitætranlcenditis vctuftatern, êc cerëmonias
iara nonj&eeellarias oblgruatis? Oualesahquandofuennt, ni-
hilmeaintehft.Non mihi puræeft, quod cum domino con-
uerlàt^liiiÈ eniniperfonam hominis non accipittmlhi autem
quividebanturejfea'.iquid,nihilcontulerunt. Quiaitempus non
Pr^ iudioat fidei.'^fd çbntra,cum vtdiffent, quodiredition éft mp-
hi euangelium praputqJçutfPkrpfirmcftonisÉft prædicé gé-
tib us, fiëutPe trüs I u d«ei s .Qui enim operatus eft Petro in apojto-
latumcireunéiJtonis,operatuseft & mihiinterget.p Nô ilji fum
inferiqr,quiàab vno fiimus ambo, in vnuriï'hainiftefïü àt-
dinati ht cum c gnouiffentgratiam,qua data eft mihi ï facobto, &
Çepbâsfé* Ioannes. Hic reddit eaularn, & nomifta, j^ q u i efi 1
quos lùpra dixerat. Q^èidebdturcôlumnaefteÉKtnamé-
tutnecclefi^x&in quibus inçnbebatDextras dederunt mihi.
Confenferunt, itaq o s deberedoeere. Et Bdrnabaftiaëatü.
Ambo enimfimulmiffilumus ab ipiritu làntfto genti.bus-
Prçdi<^re. Vt nos ingentes, ipfiautem m circunc ftone. \
Elfent,lu^aud^jr.T*»r« vtpaupem memoresejfemw. Qui lùa
•vendantes adapoftoloïuu^pedespofeerânt.aù^quorû bo-
oafueEant alùafeis inuafe,' ficut àd,Heht®QS dicitur,.Et ra- |
p in a ^ bonorum, veftrotuin eu m gaudio fufcepifti^^tfod I
ctiamJôlicitMsfuihocipfttmface^e. In omniepiftola hoc agitW
CutniftUtem venijfet Cephw Antmhiam,infackmeireftiti.G^la-- j
tarunijinfirmitas compuht eumuarrare, qtiod nec ipfiPe-
tro pepereeric, veritatem euangelii non libéré defendenti,
fieuEad-.profe^um Çdriqthiq rii manifèftaüi t vifioné i.quâ
- anms quatnordeçim oceulcaiterac. Hocaucem totuniagit,'
1 vf^ft®odat |è nunquain cirçuiîgilionis fufflèfeutoié, Ifeut
deiUq.plèudq^°ftohaaéficabant.(^wrcprtl>e||/)^/^eraf. A
g^utjbusjq n ia eosiudai^iecogebat-Erirti enw^quatn Vtni-
ffn t (Iftfdantah Iacobo,cümgpntib'us edebat.Ràebdt cum h is, qui-;
6*g^tib^i^tant,icieiî5 fibi d iâu n ï^ dorninoï r r nem inc
didmlqqm v^eare t immundum^CM?« auteitiytjtiffcnti fttbtrapd
mulattonieius confenferUntxateri Iudai. Non ideirco reprehe-
!ditut,qüiâ cum illis edebat,fed quia fe poftea lùbtrahebat.
Ir a vt Earn altos ditcercfur ab tilts ni ilUfinit! Ut; on cm. Qui m ecfi
mllïfis adgenres,nulkm elle dilferentiam prsedicauetat in*
c e r^ dæ um , atquefëntilem.’5râc«w vidiftem quodnon reite
ambularetatlveruatem euangetijv Quam ui.s hoc propter fean-
lud&orumîtamen publiceüluin conneni, vt
& ludæisluperbia, & gentibus delperatio tollcretur. Dixi
Cepha cor a oninjbw. Publicum fcàndalft non potèfat priuate
lahari; 'Situ cum fis Iudayt* Radoné reddidit, non iniuriâm
fecMtfi tu non tenes quod natlrs es,_qüomddoilfös faèistè-
nere quqtlmti non lunt ^!0fnttüt&^:Honiuds^cenuui'Non
n l i S
Qtùtmodo cogis génies ludaizAreïNos naturajudai^tion exgen-
f/:/«.Subtrahëdote tanquam (hoc ejft^malum ) aliquid
habentib u|cPf ccatores. Tarn en pecCatorës ,, quia coh clufit
Icnptura, omnia fub peccato.Saemes autem quod non iuftifi-
catur bomoeyqperïbtu %h.Lègisi;nôiuftitjç operibus;!ppeià
autem legis circuncilio/abbatum, dies fefti,baptifmàta,&
cætcrG.quænonpro.ptexiùftitiam.fecl'bccupandipôpuli
gwnafiïnt mandata. N$perfidmïefu0 rifti:&ftos in Cfrifio
lefiicmmus,yt iuftificeriiur exfideChrfii&nftexppermiegù.
Ü a-GHrifto donàtareiv Propter quod ex operibus legis
non tuftifteabituromniscâro. Hoe tempore. Iuxta fimpliccm
iutglléëtumrpftificabanturquondam éxlcge, nbit-omnis
caro,fed hi
autem ex fidedefiïChrilHdüffi.ficàtuf/offl.iiis:dfrb, dum ec-
l l É M tëto orbe fundatür. Quodft quxrentes wftifc
, carim Cbfîfto , inuenti jumus & ipfipejfcatotes. Si enfin gen-
I tes fidesfolationfaluauit, nqcnos, quiàex opèabik nemb
iuftiticabicur. Etgo adhuc beccatores fiimus , & Chn-
: ftus peccatorum minilter eft, tanquam non vâlens peccata
bus m i i ^ ^ ; f i ç u c À l ^ ^ q u i a |# rK ï ô ÿ |F ^ Ü legem j j
au d a lu n t peccata, non ablata. Sienim qu'a Aeftrux, h Litern |
adiftcoÿprauaricqtorème cotfti*oi%eftëtixiàMampliiisha-
bere Iudeumfihoe iterum reedifico,vt îlJi dicunrjpfe mec
;dententiç refeagator inuénipijçi^fl enim pèr lege legi mourns ‘
lfuM-Per legem Chriftilegr^cerhfiüepe^iplàm legèm ve-
terem ipfi mortuus liim, quiâipfa f^eftatuiràm prædixic.
! Vt R ÿ j f - Non feculb^Chnfto cruÊfixusfum cruciiQm-
nibuspeçcatis mortuus;%n^^^prç>pter>j^iêxdata^eft/Irgo
lex mihiminime ne ccflaria cli.viuo auteta nénegOiNqnŸiuic
; vécus homo, illë qui quondamViuébat in legej qui peffe-
, quebaturecclefiam?viuitautemineo Chriftüsiläpiehtid,
fortitudbj, ferme, pax^u d iüm j& cfterg virtutësi-qùas àtii
no .habet, non poteftÆcere, Viuit autem ih me Chriftus;
Hoc autem tbTuinfiib fuapeffbnaâduerfüs PëtrurndéPe-
; ^ 0'ai^tptt.-Fwinw<, in nie Chriftus.InilloViuit Chfiftas,iri
quo viuùnt virtutestius.^«oda«Efm nunc vino m earne.Aliud‘
ëHin carne elfe, aliüd in cacnp viuerèrqui « um in bärne
funt, Deo placgre nonpoftunt.-yndeacl benëviüëntes di-
eituc-^os a. ïùçappie non e^lis, fed ip fpiritù. In fide viübfiïii
Dei In^fola fidë.'qMa nihil débeolegiij^«/ dilexüme^ïjaâi-.
ditfiipfiimpro ws.Vti paths lûafnqj faceret voluntaté.Sëip-
fum promë,ftoh aliquid aJiud. Non abiicio gratis û S ^ ù n
debeo illiingracus exifterc,qui lue tanrûdilexit ,vtprome
mori non fëculàrerèA biicio enin>gràtiam,fi mihi h oc lo-
iumnoi^fufficit.Sin.perlegem /«//hw.Sflc^poceratiuftifi^^
care, fupefflue Chriftus m.ô|füus eft; Erubefcàôt qui di-
cunr,quod k x adre^iuni rûiierit.Ergo CbHftusgfdtisihûrtu-
.usefti Huiuiq; contra Petrum, vel contra ludæos: mine ad
Gaiacas rcUertitqr. Qinfenfatï GalataI N b u eftëontrarium
làluarôn, qui fracr.em fatuum vocari prohiber, non enim
diciturfine cauià. Stukos vocat quia Ipiritu m legis, & Jite-
ranTdiiudicarenonpolsint.^a» vos.Quis v o'bfc;inu!di t?fic-
utSaloiTion dicic Doinum inuidicruciat oculus, Pafiina-
nauttfio crederevmtati- Q u i^ u d n o sim n d us, in Græcofi-
gnifieantius ponitur ( ) faicinator: Dicitur fiifcin9
'.jpprieinlaib9 nocere,&çtati paruiile.& iis,qui necdirfirmo
jhifafciôac agîïos rQûocrgo cener^tas'hècerldicitucfàlci.
:iio, u àët Qaiathæ iij Ch tifti fide huper nah & nutriri , qùb-
dâ-feiernante-sûr nocin, & ftomacho fideinaùiëati,fpiri-
gtuslàri-'