A
t/kl. 69.
P failli.
PfiU.79 .
PPJ/«a/l..x,8. 8.
B
C
tempus
D
Defperatio
vndefxpe1
illi quidem atteftatur qui dixie : Dcus in àditltorium
meum incen.de , & his fi milia. Sequenti veroqui
ait : Ec relpöndeboexprobrantibus mini verbum con
tradi&ionis. Ec rarfus : Pofuit nos in contradi&ionem
vicinisnoftris. Tertii vero eft teftis ille qui cecinic : Ob-
rriutui Sc SC humiliants Turn, Sc non aperui os meum^
Sc pofui iUi cuftodiam cum confifteret peccator aduer-
fûmrae. Et iterum:Superbi agebantinique vfquequaque,
à contemplatione autem tua non declinaui.1 Médius
quidem horutn modus priore lèmper vtitur, quia non Tatis
per fe præparacus & inftruótus lie. Prior autem nondum
kainftitutus vtlècundusinimicos repelferepoteft. te r r i9
aUté penirus dæmones higauit, abiecit Sc relpuit. Impofli-
bile eft per natuii, vetes incorporeaterminetur àcorpore,
led omnia camen eipoffibilia Tunc, qui Deumpoflèderic.
Sicut hi qui olfa&us lenfuintegerrimevigent, eumquiclâ
habeat arómaca ignorare no polïunt,ica & anima purilfima
fragrantiâodoris,quamip(àex Deoacqpifiuit, feetoremq;
à quo iplà libérât a lit, fi fit,in aliis agnolcere cæteris fine o-
doris fenfii permanécibus Iblet. Non quidem omnes beata
tranquillitate pacificos Hen poifibile eft.cunéto s camen làl-
tiari & recondliariDeo noeftimpoffibile. Nontuialieni-
genæilli dominentur, qui Dei diipen iationes atcanas atq;
inefFabiles fîue vifiones quæ fiunt in hominibuscurioiè in-
quirerevolunt, Deumq;perlbnarum acceptoré elle clam
luggerunt.Eiufinodi quippe elationis filii &agnoicuntur
& lùnt.Sæpe cupiditatisatque auaritiæ Ipiritus humilitaté
fimulatjita & inanis gloriæ Ipiri tusdic & voluptatis ad ero- !
gandaS eleemetfynas nortatur. Si igitur vtrilque nos mun-
dos feruemusin omni loco mifèreti non dèlmamus. Aiunt
quidam dæmones obluâari dæmonibus, ego omnes eos
noui noftram inquirere perditionem, fpkitualem omnem
operationem vifibilem nue intelle&ualem præçedit pro-
pofitumnôftrum optimurtiq;dcfiderium, quæ ex coope-
rarione Deiin nobis fiunt.Nifi enira priora prçcelTerint,lè-
cundum fublèqui nonfolet.Si tempus omni rei lubcoelo
cft ( vtait Ecclefiâftes ) inter homines vero noftræquoque
conueriationis fàcratæres coftant, inlpiciamus diligétius,
fiplacer, & quid pro tempore*fieri conueniatquæràmus.
Eft enim omnino in his qui certât tépus filbieétionis, tran-
quillitatis,& tépus perturbationis obeertantium infàntiâ.
Tempus lachrymarum, & tempus duritiæcordis. Tempus
fiibieâîonis,& tempus imperandi.T empus ieiunii,& tempus
communicatio nis. Tempus belli inimici corporis, &
tempus mortis concupifccnriæferuentis.Tempus hyemis,
& tempeftas animæ,& tempus ferenitatis mentis. T empus
triftiti* cordis, & têpus gaudii Tpiritalis. T empus docédf,
& tépus audiehdi.Tempus inquinati o num for taffis ob ela-
riôné,cempustnunditiæ propter humilitaté. Tempus lu-
öarionis, & tempus tütiflïmæ quietis vel remiffionis. Tépus
folitariaiquietis, & tempus necelïariæ, nee diiïblutæ
dilcretionis. Tempus infatigabilis orationis, tempuique
integerrimi & indiffimulati minifterii.. Non ergo ante tépus
quæiùnt temporis propria quæram9, mentis liiperbia
decepri.Noninhyemècaioré, nequeinfèrente manipulos
quæramus.Eft enim tempus-fèrédi labores,& tépus méten*
di ineftàbiles gracias. Alioquin in tépore quæ lunt propria
temporis,non referemus.Quidam ante lab ores,quidam in
ipfislaborib9,pleriq; poft labores,alii in ipfiftnortc facra la-
bom lïiorü præmia per iheffabilem Dei prouidentiâ repor-
tau erimt. Quær end uquis hor halter o fuerit humilior. Eft
quædam delperaoo ,q uæ ex peccatorummultitudine, Sc
co nfcientiæ onere, atque intolerabili mcerore venit, dura
animaftnulritudine vulnerum plufquam Tubmergitur, atq;
illorum pondéré in dclperationisprofundum præcipitatur.
Eft & alia, quæ ex iupeibianobisatq; elatione con tingit,
du Icilicet nofipfos veluti in dignos ea quç forte nobis accidie
calamitate exiftimamus Hanc vero in vtrifque qdiligé-
ter obieruet, proprietaté inueniet, quod after ieipium iam
vitiisindifferéterexponit alter vero exercitatione-delpe-
r.itioni propior fit quod ablurd û atq; omnino incoueniens
videtur.Scdhorum alterum continentia benæ Ipei coniun-
éla,alterumvero humditas,ac nullum iudica te lànare conduirait.
Minime vero a dm ira ria e v e l vtin re nouaper-
turbari debemus , cum aliquos videmus mala opened.
& bona ex Te verba proferre. N am & in paradifo tortafi
le lèrpentem ilium elatio cum extuliflçt, perdidit. Hæc
tibi forma , hæc régula fit in omni conatu tuo , • om-
nique viuendigenere, fiueid liibieéium fîuenorifùbieéfü
fitj fiuevifibile, fiue intelle&ualc, an lecundumDeum
proprie fit, verbi gratia; quoties rudes adhucaliquid omni
Audio agere nituncur, nifiexeius a«ftione plus humilita-
j ris in anima açcipiamus, quam prius habuerimus : non
J mihividetur nos lècundum Deum moliri, fiueparuum,
: fiue magnam fit. Atque in nobis quidem infàntibus ac ru-
| dibus hoçdiui næ vohincatis firmumfignum eft, in mediis
! vero fortallè fit bellorum ledatio ac diïcellùp. Porto in his
qui perfeéH lune, diuini ftiminis abiedio & copia le-
' cundum Deum id elle quod inftituit fidnificabit.Eaqui-
I dem quæparuaapud magnos fîmc,;non-luntvtiqueparua;
j magna vero apud parüos' , non vlquequaque perfeda.
■ Aer purgatis nubibus clarifiimum lolis iùbar oftendit. Ani-
I ma vero anticipationibus libera Sc remilïionc dignata,diui-
nam lucemprotinuis alpexic. Aliudeftpeccâtü;aliud ocio-
r fitas.diud defidia,aliud vitiumjaliudruina.Qui poteft quç-
rcre, in D omino id aperrius quærat. Quidam mirabilia
operad elïèque in Ipiritualibus gratiis conlpicuum præ
omnibus beacum ducunr, ignorantes plurimaeflè excellé-
tio ra , quæ idcirco tutioralunt acfineruinæmetu, ^pod
func occulta.Is quidem qui perfede purgatus eft,iplàm, &
fi non iplàm animam proximi vidée quomodoaneda fit :
qui autem adhucimperfedus eft,iplàm per-corporis habi-
tum coniicit S^pe ignis exiguustotamlyluam emundauit,
fie & minima cauerna totum nonnumquam laborem cor-
rupit ac perdidit. Sæpe fit.vt requies per inimicitias vim
animæ exufcitet,nec tamen co n cupilcen t iæ ardorem exci-
tet.Ficitem nonnunqiiam , vc ingens carnisafïlidio iplbs
etiam fortallè m otus moueat, v tn o n in nobifipfis confir
damus, Ted in D e o , qui carnem hanc incognite mordficac
viuentem. : Cum aliquos lècundum Deum non diligere
viderimus , id cautilfime lèruemus, vt confidcntiam
omnino fugiamus. Nihil enim ira chadtatem foluere,
odiumque confueui t efficere, ficut confidentia.Inielledu-
alis ac valdc decorus aclucidus eft animæ obturas, omné-
que Tpeciéfiue idæam poftincorporeas lubftantias excellit.
Ex quo fit,vc vino fi quo q; læpe aliarum animam cogitado-
nes pro ingenti ad illas dilèdione pollînt cogn ofcere,idq;
turn magis cum à carnis luto demerfi per lordes nô fuerint.
Si nihil ica D ei purgaci lTi mæ nacuræ con trari um eft, vt materia
omnis,qui legit intelligat. Oblèruationes infeculari-
bus quidem obfiftuntdiuinæprouidennæ,ii^nobis autem
intelledualifcientiæ. Hi quidem qui funt imbecülesr&in-
firmi ex corporis calamkatibus & periculis exterioribulq;
tentationibusà Deolèvifitaricognolcant; qui vero perfe-
d i lune, ex prælència landi ipiritus Sc adiedione gtatia-
r u ni.Quo tie s quietis caulà le d u l o decubuetimus, adueni-
ens immundus Ipiritus iniquas ac lordidas cogitationes
veiuti lpicula quædam iacularar in n o s , vc cum perdefidi-
am ad orationem non exurgmuis, neque contra ilium oci-
us armamur , in Tordidis obdormiamus cogitationibu«,
lcrdidaque videamus Tomnia.Eft c ipirinbus vnus qui prç-
curlor dicitur,qui s nos è Tomno {urgences protinus excipit
primumque noftrum cogitatum inquinare niritur.Da Domino
primirias diei mæ. Eric enim toca eius qui prior oc-
cupauerit.Mem orabile verburn, arque auditu digniilimum
operarius quidam oprimur locutus eft. Ab iplo , inquit,
matudno tempore curium totum meum dieifcio. Multa
fimt pietatis ac perditionis itine ra, quocirca læpe 4um
quis atteri adueriàtur, alii libentiu s Sc charius iungitur,
amborumque intentio grata Sc accepta eft apud Deum.
Certant quidem aduerfum nos tons viribus dæmones, &
in eis quæ nobis contingunc tentationibus indignumali- ■
quid vel dicere vel facere fiiggerant.Quodcura non pora-
erint efficere iam quietis nobis allantes > vt lùperbam Deo
gratiarum adionem referamus hortanrar. H i quidem qui
Tupernalàpiunt, fi lèparentur, lurliun iterum per partes
redeunt; qui vero infi ma infra rurfiis e unt. eorum enim qui
lèparantur nullum præterea eft medium. Vnaexcreaturis
in alio,non in lèiplb vt efièt accepit, mirüque làne eft quo-
tnodo extra eum in quo elle ccepiq conftare Tolet. Pias
quidem
h
Quid cuiqi
■ ;cndum
>i futiexe-
Eccl.y
: Pfal. no.
Moïtificanî
da voluntas
volenti (
Chrifti vo
luntateû»
noife.
quidem Alias matres pariunt, matres autem Dominus co-
didit/Prædiéfa quoejue regulaiu contrariis non infipienter
polïùmus. Fotmidololum ad prælium egredi Moy les (im-
mo per Moylèm Dominus) vetat, ne forte fit error animæ
nouiflimu9 maior priore lapfu corporis atque pernicio-
fior,acmerito.
Deeadem.
QVemadmodum ceruus lolis aduftus ardoribus lancés
d elide rat, ita apud monachos defideratur diuinæbo-
nævoluntatis comprehenfio, prætereaque& commixtæ
Sc contraria: cögnitio» De quibus multus reuera nobis
eftlèrmo , atque ad interpretanâum difficilis , vtfeire
poilîmus, quænam ilia lint noftra opera, quæ fine dila-
tione fieri \ arque omni mofa citius debéant, lècundum
eum qui dixit : Væ qui diftert de die in-diem. Sc de tempore
in tenlpus : quænam rurfiis itiorofius ablquc confolatio-
ne: ficutille admonetquiait: Cum gubernatione fit bellum:
Et rurlus : Omnia honefte & ordinate fiant. N f n eft
làne vna minimarum rerum huiufinodi ad iudicandum
difficilis citius , iudicio non aberrante diieernere. Nem-
pe enim Sc diuinusDauid , qui & Ipiritum lànélum habe-
bat inlèloquentem,hociæpius oràrevidetur,nuncqui-
dem : Doce me facere voluntatem tuam dicen s, quia tués
Deus meus:nücvero;Deducme in vetjtatefua.Etrurlum:
Notam fàc m|hi viam Dominç in qua ambulemi quoniam
ad te ab omni cura & perturbatione Teculari leuaui animam
ite am , & exaltaüi. Quicunque reuera voluntatem
Chriftiaddilcere volunt,fîiamprius voluntatem ftudtolè
mortificare deb enr, deinde vero fide arque innocua fimpli-
citateorantes,patrumq;fiuefratrum animas fiimmacor-
dis humilitaté ac fine cogitationum hæfitatione interro-
gantes, quæ illiconfulunt, tanquam ex Dei ore fiilcipiant,
&ficontraria fiiæintenrionifint quæab illis fuerint di«âa,
eriamfi hi qui interroganturnon valde lpirituales fine. Nè-
que enim eft iniuftus Deus, v t animas decipiat, quæ lè per
fidem &innocentiam proximi cofilio atque iudicio humi-
Uterfiibmifètint. Etfienimirrationabilesac mutiilii fuerin
t, àquibus petimus , is tarnen quiloquitur immateria-
liseftatqueinuifibilis. Ingenti humilitare pleni funt, qui
prçdi&am regukm nihil hæfi tan tes lèquun tur.Nam liquida
in P<erio fuum im pleuit problema, quantum putaris
rationalem mencem atque intelleélualem animam muto
lono eflè excellentiorem î - Plurimi vero cum needum
perfeétum hoc Sc leuè bonum , ideo quod fibi nimium
placèrent, percepifiènc, fed ex féiplis atque inièipfis quic-
quidDeo graram Sç acceptum fitniterenrar comprehen-,
dere, vana valde & plurima de hoc nobisiudicia diéhirunt.
Quidam verotalia quærentes, eogitationem lùam ab omn
i affeâiohe remouerunt , & in vtrilque confiliisacvo-
lunratibus animæ lè collocauerunc » videlicet in annuen-
te Sc contradicentc, mentemq; luamomni voltmtate propria
mundacam,per arden t] Ifimam orationem Domino fi-
ftentes, adeertum diem agnitione voluntatis illidspotiti
lune, fiue intclle&uali riiente cum mente noftra in telle-
étuaütcr loquente, fiue intentiöne vna , perfeéte ex anima
deleta. Âlij ex ea quæconatum lèquiturvexatione.&
diftributione hanc elfe voluntatem Dei didicerunr, lècundum
cum qui ait : Voluimus venire ad vo s& lècsndo, Sc
jimpediuit nos làthanas.Contra,alij rurfiis exinfperato Dei
adiucorio'.hoc g r a tin Deo atque acceptum elle lènlè-
runt,illud dicences :^Dmniproponent! bonum Deus coo<-
perftur.Is qui Deum in lèmeriplo per illuftrarionem poffi-
d e t, in emergentibns Sc morofioribus rebus-lècundorao-
do lècundum tempu s cerrior fieri à Deo non folet. Hæ-
fitare vero in iudiciis ac diu in incertum nutare, animæ 1 u-
mine carentis atque inanigloriædeditæcertum argumentum
eft. Abeft àDeo iniuftiria, eolque qui cum humilitaté
pulfànt excludi non patitur. Intentio lèmperin omnibus
apud Deum difeutienda eft, & in his quæ vrgent & in his
quædifferridebent. Omnia enim quæ affedtione vicupera-
bili&inquinati(^ie omni, munda, propter Dominü pro-
prie née propter aliud aliquid fiunt, & u n o n fine omnino
optima, nobis tamen & optima imputabuntur. Namearu i
rerum quæ lùpranos funt inquifitio,nequaquam finemfe*
curumarque tutum pofiider. Arcanum eft valdeDei circa
nos iudicium, mira namq; dilpenlàtione læpe Voluntatem
iiiam à nobis ablcoridi Deus vult, Iciens quod fi hanc didi-
cilîèmus, non illi obtemperaremus ,pluraqucvulnera fu-
Iciperemus. Reiftum cor varie tare rerum liberum cuafit atque
in innocentiæ nauicula rate nauigat Sunt animæ quæ-
dâdiuino amore & cordis humilitaté fortes, quæ cas quoique
aâ iones quæ fupra ièfiint , alacfiteraggrediuntur:
funt item fùperba corda » quæ hoc iplùm faciunc. Intentio
eftinimicisnoftris quæfupravirés noftrasfimc,iiobis
læpe lùggerère, y t dum ilia perficere non pofliiraus, moe-
roreacanxietate animi fatigatiab his quæ pollumus cada-
mus, rilumque maximum inimicis noftris faciamus. Vidi
injbecilles animas ac debiliacorpora pro peccatotum mul-
ti tu dine luperiorn ac maiorafe-certamina arripere, nec ea
poflèfuftinere. Quibus ego inquam > humilitatis, no n la-
borum magnitudine Deus poenitétiam metitur ac iudicat.
Plerunque educatio fiipremotuip malorum caulà eft , in-
terdum vero Sc fàmiliare pelîimorum contubernium, læpe
tamen etiam peruerfà anima iplà fibi ad perditionem
iufticit. Qui à duobus ilÜs lègregatuseft, à scrtio quoque
fortallè liberabitur; qui vero à tertio tenerar » reprobus in*
•omni loco erit. Nullus enim cûeIo cerrior ac tutior eft.
Ab his quidem qui aduerlùm nos mala voluncace idi-,
micant,fiueinfidelibus, fiue non reélæfidei hominibus,
poftprimam& lècundam.correptionçmquiclcanms,his
autem qui veritatem addilcere cupiunt benefacerc in æter-
nuni non laflèlcamus , vtriulque autem ad confirmatio-
nemnoftri cordis vtemm'i jrrationabilis ille valde eft, qui
virtutes fmélonun quæ lupra naturam funt audiens de
lèiplb d é fé râ t,im m o veroillæ inalteroàduobus te op-
time erudiunt: aut enim imitationem lànéhe formas excitant
, aut ad tuiipfius agnitionem, & eius quæ in te cft
fragiktatis demonftrationem per beatilfimam.humi-
litatem te conuertunt. Sunt inter immundos Ipiritus reli-
quis nequiores , • qui peccacum lolos operari nos minime
confqlunc, vt grauiori fupplicionos m ulétandos pa^
rent Vidi conluetudinem malam alterum ab alcero di-
d icillè, eumque qui docuerat.in lèiplum reuertillè, Sc poe-
nitentiam agere eoepillè,atque à malo quieuillè, fed tamen
ptpmala diieipuliaâione inualida fuit ipfius pesnitentia.
Summareuera, lumma eftÿitq; adeomprehendédum per-
diificiliSimalignorum Ipirituum pequiria, paucilq; per Ipe-
<5ta& cognitacne paucis quidem (vtxeor) tota cognita.
Quûmodo Sc delicatius viuentes & làturitate difteriti vigi-
lamus, tanquam maxime fôbrij fimus: ieiunantes autéacq;
in ærumnis degentes cum aliis compurtgimur,iàme céfe-
éti inlomniis tentamur, impleti vero fine tentarione per-
fiftimus, per inediam bbtenebrati fine lènfii compumftio-.
nis efficimur, porro in^potu v n i hilares,atque ad corn-,
punétionem pro ni ac faciles fumus. AdhocquiinDomi-
no potens ac idoneus eft, ftis quiiùnt fine lumineiliuftrçt.
Nos enim haâ enus ad huiufinodi fine lumine & minus
idoneiliimus. lüud tamen dicimus, quod non lèmpercx
dæmonibus huiufinodi mucatiofit,lèd plerunque etiam
ex concretione datæ m ihi ( nclcioquopaéto ) lordidæ atque
illecebrofie pinguedinis. Ceterum pro hacad dilcer-
nendum non facili prædiétorum confidentia, lyncerilïî-
melèmper deprecemur Deum. Et fi quidem p o ft oratio-
.neni atque poft eius tempus, eodé modo id quod fit operari
inueneiimus,proculdubi6 feiemus id non exdæmoni-
busellè,lèdexnatura. Plerunque enim diuina^puidentia
p e r contrarias res nobis beneracere vult, elationem per
omnia comprimens nacuræ.Eft quidem grauilfimuniiveh
le abyfliiin iudiciorum Dei curiolèperlcrutari ( nam in nauicula
elationis curiofi nauigant ) dicenda tamen aliqua
lùnt ob multorum itnbecillitatem. Incerrogauit quidam
aliquem ex his qui viderç poterant quidnam fit
quod prænolcens Dominus quorundam ruinas, eos maxime
gratiis exornat. Adquemille,vtreliquosquoqueaic
Ipirituales viros cautiorés faciat , liberumque oftendat
arbirrium, arque in iudicio inexculàbiles eos qui lapfi finir
faciat. Lex quidem vt imperfeûa, attende ( a it) ribiipfi,
Dominusautem vt perfeâilEmusetiam correptionéfra-
Aa 4 tris
Quarc
Deus de multis re-
Aftutia dx- tnonuin h tciuando.
Iudicia Dei'
eflè.
ciuioCus.