loM tnU C lw ea ci
R
Mutt h.II.
PjnLi 4.
E faU 6 6 .
ManfiictU' c
27 6
bitiQui enim verbis Ipirkum cotihere v u lt, i$ ciûmilis eft
qui vento s includere nitit ur. Monachus quidam ftudiofùs
Icumabcopcrturbareturad vigintiannos * carnem lüam
ieiuniis & vigilijs macerarenon dclfatit ,cumvero nullam
jvrilkatcmfe indc cepiflè ldoriret,profeéfus conferiptam
in charta perturbationem ac tentationem fuam fànéto cui-
' dam ac probàtiflixno leniobtulit, in fâciem proftratus,nec
; ilium intueri valens. Vtautemlegit lènior luDrifit,fratrem-
que érigés dixit: Ponefîli manu cuafn lu per oculum meuro.
Quodcum féciflèt, aitiUifènior : Super collum meum fit-
jftaterhocpeccatum quotquotannis te oppugnauérit vel
I oppugriaturum fit.T u Slitem id oblèrua, vt hociam flocci-
i pèdas&nihil aftimes. Quibùs verbis itarobpratuscftfra-
! ter j vtiïoïi an tea cella lènis excederet, quam huiùlmodi
j morbus euanefeeret. Hoc autem isquiexpcrtuseft mihi
j poftcaenartauit,Dco gratias re fe ren t.
De mattfketudine & innocentïa pergrat'utm qiufttis.
Gradut XXîV.
j T^Rà^riirkquidem fblem matutina lux omnem vero hu-
I * müitatém marifaetudopracellK; Quôeitcaluceipfam
aüdiamuSjita' éasgradatim ordiuantém : Dilcite, mquit, à
me,quia mras ium,& hümilis cordis . Iuftum ergo eft 8c le-
gîtimunrantefolem lucem illuftrari, atque icademum cla-
rtüs folcnvinrueriFierienirri non poteft vt hünc iritueatur,
quilucemantcanon cognouerit, vt beatoium docet irifti-
tutio. Maniuetôdocft ânimi incommutabilis ftatus aque
in hononbus (è&igfïominiis habens. Manmetùdo eftin
perturbarionibus proximi, pro illo afFeélulummo atque
iittegerrimoôrare. $!anluettido eft fupereminens iracun-
diæpèkgolïopulus. Manfuçtüdo eft nrmamentüm patié-
tia , charitatis ianüa, imo vero ftiater, diferetionis arguitic-
miii.0ocebic>:i§qùit,Dominus mites vias (bas ^venià t$ii-
niftsà, cOnftdchfia in oratione, Ipiritus lànéti diuerlofium.
Adquemenim, inquit, aipiciam, nifi ad m^nfùetum 8c
quietum 5c trementem Icrmonçs meos? Manfuetudoeft
obedientia adiutrix, ftaternfrari# du^forentium frenura*
iraicentfUtp retinaculum, gaudij induîtriximitatio Chrifti^
angclörüftipröpöetaSjdaemonum nexus,atque amatitudi-
riis clipcus. In coidib9 manfuetorum requieièitDominus,
anima vero tiirbulenta diaboli eft lèdes : Mites hæredita-
bünt terrain, imp vero dôminabuntur ci, viri autem infani
ac fororc précipites ex terra lu a vaftabuntur. Manfùetâan i-
ma fimplidtatis lèc^s ,ïnensautem iracunda nequitiæ eft
opifex. Miris anima'capietiàpientia vèrba,dingitenimin
iudicio marifûetos Dominus » imo vero in difcretione.
Anima rcéla contubernalis eft humilitatis, iniquà âutem
luperbiæ èft adolelcentüla.Manfiietorum animjéimplebu-,
tur lcienfid,métes iracupdi tenebris iracundia vel ignoran-
tiâ ëohabitant.Iracüdus& fimulator obuiauerunt lïbi,nec
inueniri poterac 1ermo réélus in dilcrcpationçeorû. Si cor
ptiorisexplices,inuenics inlàniam.Si veto lècundiperlcra-
tèris ànimum,alpiciesnequitiam.Simplicitas habitus efta-
nîmæ varietate carens, totiulq; peruerfeintentionisigna-
rus,& qui nulla mala cogitatione moueatur. Nequitiaeft
Icientia, imo verôturpitudo dæmoniaca priuata verirate,,
& quæ plurimos latere videatur. Hypocrins eft & corporis
& animæ contraius ftat us, adi nue n t io nib .om nibus impie-
tusi Innocenia, lætus ac lerenus eft animi ftatus, omni ad-
inuentione ac figmefttö liber. Æquitas eft intentie curioli-
tate carens, affeStus integer,lèrm o pur us, deque Vila fiétio-
ne vel prçparationis arte fucatus,à nequitia rem otus. Mun-
dilfîmaeft natura animi in ea qua creata eft animi pUritate
perfiftens, atque fecundum cam omnibus eo'ngrediens.
Nequitia eft reédtudinis peruerfio, inten fi o led u éia métia
difpenlàtio, perplexis verbis annexa iuramenta, profund u
cordis, fraudis abylTus, alTuetum tranfienfquein habitum
men daci um, na turalis exinde tumôr rhumilitads aduerla-
rius poenitentié fimulatio,fletus elongatio, confelfionis
inimicidîÈ, proprié Içntentiæ vo^mtatuque defenfio, lapins
artifex, refurreétionis aducriatio, contumeliæ :rifus,fa-
rua grauitas, fiéla religio, dacmoniaca vita.Malus eft diabolo
& familiaritatc coniunétus ÔC nomine; Quoc itc a&Do-
minus ilium ita appellandum monuit in oratione, quam
ip f<? inftituit dicen s :Libera no« a malo. Fugiamus a fimula-
tionis prjecipitio&ä verluti^ lacuaudieteseius lententiam'
q u idixit: Qrohiam quimaliganturexterlninabüntür. Et
ficut olera herbaruin cito decid,ent. Huiiilihödi enim pa-
icua eft d«monum. Sicut Deuscharitatis, ita aequitas quo-
qüeappelktur,atqueifteo ^ p ie n s in Canticisaitad cör:
>Equitas dilexit te. RurlulqueSapientis huius pater: Bonus
&redusDominus. Eolque qui hoc cum illö appellantur
nomine faluari dicit.AitenimTQuifaluosfecitredos Corde
» Er rürlum: iEquitatem animarum vidit & vÜfitauitra-'
ciem eiu s.Prmfa incteftienti pueronnn proprietas eft 'fim-
plicitas omni varietäce liberal quamquoulque habuit'illc
Adamynönividit äiÄms lila: nuditatem, treque camcsfiiä
turpitudinem, ‘Bohaquidtem iftac beäta ilk fimplicitas,'
qü^quibufdänfineft naturalitcr lodge tarnen illabeätfor &
excellentior,cpueiabonb'.& Fudöribu^cX malitia tradutfta
: eft Vcl fuerit.Nam illa quidem ä varietäte multiplici acpe'r-
turbationibus prqtegitur atquie illarla leruatur, h*c verb'
altiflirnae hümilitads & manfuet^inipgeni.rix'& altrix
eft.E t priori quidem non minima debetur merces,lequen-
(ti vero kudatiflima & incomparabilis reddetur. Quicun-
quead nos attrahere Dominumcupimus,fimpHtiteradil-
lurd &ablque vllä fiiftionedc variecatc &maKtia& curio-
fitatevelutadmagiftrum pcrcipiendae difciplina: caüla ac-
cedamus. S impl^^nimille& integerrimus cumfitjfim-
-plices eile vult & jnnocentes animas qua* ad fe cöueöidnt.
Nunquam enim videas fimplicitatem" ab humilitate lepa-
ratam. Malignu seft praeuifor mendax ex lermönibus cogi*
rariones, & ex habitü cordis intimale comprehendcreexi-
ftimans. Vidi redlos malignari a maiis dididfle,atque admi-
ratus lum quomodöproprittaem nataräeatqjpriuilegivnn
amittere tarn citopbtuerunt. v t redli keile decidunt-, ita
difficile pueri transferri in reÄitudinepolftiht. Vere ptfre-
grinatio &lübie<äio labior urnque c> iftodk läq>e valüeru^t
m irabili ter inla nabilia plurima transferrc & curare; Si Ici-
entia plurimos inflat, vide ne forte fimplidtas & imperitia
humilitate conlüeuerunt.Verumdocumentum cdrtülque
finis ac forma fimplidtatis beatus Paulus fimplex tibi
erit: tantum eninrtamque celere profodlum herhoy^
quam vel vidit velvidere-vnquam poterit. Monach9 fimplex
rationale inmentum eft obediens, quod( onusluum
d udöri luo perfede depoluit, trahentem fequitur vtvült
donecmadletur, contradicercnon noüifi Difficile diuites»
ingrediunturin regnum, ft ultique lapientis in fimplicita-
tem< Ruinafiepe eos q uiocmalis^utiores fiuntrapgales
kcit,laiutemillisatq;innocentiammüitis largiens. Pugna
8c contende totisviribus llultam tuam läpientiam decipe-
re atque itafaciens inuenies lälutem & aequitatem inC h ri-
fto IcfuDpmiuonoftro Amen. •
De vtärifepaflopMm omnium altifsimubumilitate.
Gr (Um. XXV.
QVi diuinse chariratis pröpri* fandbeque hitmilitatis
competetcr & beatac caftitaris veßeäc diuinae illuftra-
tio nis firmiter,timorilquc Domini fine mendaciö, & certa
cordisfiducialin^h'öre^lenliim atq; afFedlü & vim vifibi-
li rirodo eUarrare vult, eplqj qui hadlenuS non guftauerüt,
hüiufinodi narratione le iüuftrareputetjfimilealiqu.dei fa-
cere vide tur, quieosqui tnel nunquäguftaueröt huiußnodi
illius dulcedinbm verbis & exemplis decere nititur^edhic
läne frnftra deludar,&incaftlim Äliaperflu? loq u itu r N ü -
quam enim id effidt quod vult.Priorautefn ille aut impede
tus eft narrationis lüs,aat1nani gloria vehettteterillödicur;
Adiecit lermoThekurum indudere in vafis fidrilibüsiirtlöf
vero in corporibus reconditum, cuius neque agnofefneq^
v lis vetbis exprimi poflit. Solus enim titulus lupcrn^lrt-
comprehenfibilisingentem atqueinfinitum perferutandr
laborem verbo quacrentibus prarftat. Erat autem tinluS
huiülmodi.Sandlahumilitäs.QuicunqueDei Ipiritu agun-
tur,ij nobilcum ad inrelledluale hoc lapienti lümumqi concilium
conueniunt. Scientiz tabulas dimiiitus fcripras&
mauibus intelledlualiter ferentcs,conuenimus & quanui-
mus ac difculfonus venerandi ritulivirtucem. Et al:us qui
dem hanc eile dicebat redle fadlorum intentilfimam obli-
1. loh an. 4
C a n ti. I.
P fil . 10.
ffal. 7.
Pfal. 10.
G
Matth. V
üiotiem,aliüs veto extremum feonirtiiim magilque pecca-
tis obnóxiqm exiftimare. Aliüs mencis cöntagionem, qua
Icilicet irabecillitatém pröprkm infirmitacemque cog-
noldici Alius vero in irritationibüs anticipare proxinium,
primumqué ira undiam foluprk Alius gratia Dei & mife-
ricordi* agnitionem. Alius rurlum conttiti animi lenlum
ac voluntatis propria abnegationém Ègo vero cum omnia
audillem apiii méipfum diligenter & vigilanter exami-
nans bèatilfimum illius lènlum per eruditüm addilcere
qpn potui. Quocirca 8c omnium npuilfimus velut icanis
cadentes micas ex méla probatilfimorum beatillimorum-
que patrum colligens,de hac fingukri virtute ita diffiniens
dixi: Hümilitas eft animi gratia fine nomine,folos apud eo s
nomen habéiis,qui illius experiirientucapcrunt. Humili-
tas eft ineftabilitatis diuitiarum Dei appe lla tion donum.
Difcite eiiim,inqui t, non ab Angelo, n o n ab homilie, non
k tabula} fèdk me, hoceft, ameain vobis habitatione&il-
luftratione & operatione,quiamitis fum & humilis corde,
8i cogitatiöiie & icnfu j & inuenietis bellorum requiem &
aliénatioiiem cogitatioilüm animabus veftris. Aliudeft vi-
tis huius in péreurbationurii adhuctempeftate ipeélaculü,
alitta km in verno fruéluum temp ore,aliüd ill aftate virtu-
tom. Et fi iri vnam la t i tiam & frugem vi tis viiiils Üpédacuk
iftaconcurrant, .vndc veraöi propria figna &argumenta (
fruéluum h ab e n tD en iq u e quoties in nobis k n ó la huius 1
addudus occidatur. Noli apparel in huius coûiünâ ione
odium, non detradionis (pecies-j noninobedientia vTlus
odor,niiifottefideiratio peri elite tur. Tunc enim obtem-
perare peifidia,confilium non fuerit» Quihuicvelutifpo-
l a fponius vnitiir,mitis,pkcidus, ad eonpudionem kcilis,
atqj uniericors eft, fuper omnia atitë tranquillus,icrenus,
obtemperans, &frenipatiens,hilaris,vigil,impiger erit.Et
quid me necellarium erit multa profequL Placidalèmper
animi tranqfullitate beatus eriti Si quidem in humilitate
noftra memer fuit no/lti Dottrinus, 8c redemit nos de ini-
micis noftris .M onachu s h uiiiilis non curiolè abdi ta re quire
t , fupei bus vero iudicia quoquéDei curiofitateillicita
dilcutiet Quendam probatilfimuhi 8c difcretione maxime
ornatum fratrem aftantes damone s,ita vcoctiliseiusap-
parerent vifibiliter,beatum ilium prçdicabant. Ad quosillé
lapientiffimfe : Siquidé me in mentis ac anima cogitationi-
buslaudare deftiteritis> ex difeeitu veftro magnum me exi-
ftimabo, fin vero me kudare noli definitis > ex laudibus veftris
feeditatem meamconiido.Immundus quippe eft apud
Déü omnisiublimis Corde. Àtnigiturabite,&magnusfà-
«fttis fum;aut fi placet kudate,&âplioré veftri cauiaacquirâ
humiliratem. Moxque illi ancipiti verbo ftupefaâxeua-
nuetunt. Gaùe nefit an i ma tua canale hüius vnda vitalis, v t
cam quidem emanet,nunc vero emariare definat,gloria &
; . . ekripmsardprecqnsüpra,iedfitbeataträq.üillitariäfons,
vitis florem ceperit botrus, mox hiimanam omriem glori- ! paupertatis fluuiumfemper ex iplo gignens.Memento cbg-
am , & famam cum dolore execrartiifr, iracundiâmquè 8c . riftimej qi yajlcs in ftipfisfruméhtum, Ipiritualèmqi multifurorem
à nobis penitus eliminamus. At cum iam fpirituali
arate in ariimo p r ofeceri t h a c reginavfttutum iri nihilum,
immoveto inexecrationem cundaqiùéà nobis geruntur
bonaexiftimamus, &in diebus fingulis oneririoftronos
plicät frudum. V ailis eft h u miii sanima inter medium mo-
tium , (ine ärrogantia iempef, atque immobilis permanens.
No ait lerip tura, ieiunaui,non ait vigilaui,non habuirequi-
em,fed humiliatÜs lum, & iaiuaiiit me celeriter Dominus.
adiieeteper occultam diffipationem aïbitramür* Porro di- ! Poenitentiaquidem lùfcitat, Indus vero coelum p ulkt,fed
uinorum copkm nobis indultorum munérurri, vt qui hànc | lànéla humiütas aperit. Ego autem trinitatem in vnitate,&
p ra te r meritum noftrum acceperimus additionem fore
çruciatus amplioris fiilcipiamur. Idcirco tunequoque ma*
net inuiolabilis mens n o ftra , feipiàm intra mediocritatis
kcculum tutiiïime cotinens, furumque tantummodo ftre-
{utum ac ludibria audiens,atque in his omnibus inuiokbi-
is permanens.Si quidem inuiokbile penetrale huiu finodi
eft mediocritas. De riorum itaque parturitione celerique
profeélu virtues huius lèmpiterna fruâificantis breuibus
diilèruifte iàtis elt.Iam vero quod fi t huius virturis per fect u
pramium. QuicunqueDomiriifamiliares eftis, ipfiim in-
terrogate. De quantitate igirur ipfius dicere non poflinn,
rurfus de illius qualitate loqui,longe impoiïïbilius ccnlèo.
De proprietate ergo eius vt initio inftitueramus,dicere cri-*
nemur.Solers & accurata pcenitentia lüéluique quib9 om- •
nis maeulaluélusdiluirur, knékiffimaque rudiumhumili-
tas, tantum inu icem dilferunt quantum à pane frumentum
& farina, conteritur quippe priusanimu s &perefficacem
posnitentiam exterminatur, vniturvero q.iodaitiodo, atq;
(vt ita dixerim )admifcetur Deo per aquàm integerrimilu-
élus,ex quo etiam igné Domini fuccenià iolidaturinpané
ianélahumilitas, fermento iam omni &tume|Mrik(lùli-
berà.Vnde & in Vnam virtutem adionemqueieiplàm con-
globansknélahaccônftans tribusannuliscatena, immo
.verqcoeleftis iris , iüas quodam modo proprie rates habet,
quodq; akeâus figmimelfe dixeris, hoc alterius quoq; rio-
tionemellèrepeiies. Ideoqueq? breuiteràme diélumeft,
curabo exéplis a'cqj authoritate rirmare. Proprietas quippe
honeftilfimaKuiusatqj omni admiratione digniriima tri-
ifitatis prima atque pracipua eft, ignominiæ luauiflima.&
iucundillima perpeiiio,q anima vt morbos fiios,& peccata
maximaleder acq;côfumat fupinis mantbus expectacacq}
compleélitur. Secunda Veto eft omnis iracundia Victoria,
atque eius exrinâioiie ièruata mediocritas. Tertiusautem
geadus optiinus eft.vt& bonis luis nunquam aliquis infide-
Uter credat, iugiterque addilceredefideret. Finis quidem
legis&prophetàtum Chriftus adiuftitiam omnicredenti.
Èiriis vero im mundarum palïïonum inanis gloria & luper-
bia omni nonaduertéti. Quartum cuminceremptrix fitin-
telleélualis ifta terna, contubcrnalem fimm omniveneno
mortifero feruat ilia su, vbi inilla hypocrilis appareat vene-
num,vbi detraélionis rubigo, vbi lèrpens aliquis occultari
iii ea polïic, quin ftàtim ex co rdis câüernis 8c terra in lucem
intrinitate vnitatem dico atque adoro. Cun&a quidem 'p/j/. n4.
quae videntur lbtilluminat, omniavero q u a gerutur ratio-
lie roborat humilitas. Si noii#cflit lol, plena furit tenebris
omnia ,& nili adlit humilitas, noftra omnia & foetida &ex-
tremaerunt. Vnus in omui'creatura locus lemel alpexit
folem; 8c vna pleruiique cbgitatio peperit humiliratem:
vno&lble die mundus omnisexiiitauit & vnavirtushac
eft,quamimjrarinoirpolIuntd^mories. AUud eftedicitur
extoili,aliud non extplli,& aliuAhumiliari.Priorenim omnem
diem iudicat.lequensyero non iudicat: porro tertius
cum indemnatus lit,iemper leipfum condemnftt.Aliudeft
humilemerie,aliudconari ellehumilem, &aUudlaudare
humilem.Prius illud pefedloru^r eft , lecundum veracium
qbedientium, tertiuin vero omnium ridelium. Qui in inti-
mis hunulis eft,a labiis non lad e tu r, quod enim theiaurus
npn babet hoe ianua non prodic. Solitarius equus nonun-
quam cnrrerfrvideturjatfigregifocietur,tuncffiaBi agrijot
cit tardiutem. Si iam in natura bonis cogitatiogloriari de-
linat priricipij lanitatisarguriientucn elbSed quoulque fee-
torem ilium hauriat,vnguenti odorem lcn tire non potept.
Non increpabit, non iudicabjt, non dominariappetet npn
circunueinetur isquiamori meoeft deditus, quoadmihi
CQniungatur,ait humilitas landla. Nam pollcomunftione
meam ei iamiex polka von eft, Cuidam fortiffimo athleta
Ghrifti, qui ad hanc beatillimam yirturefeftinabat,impuri
damones laudem in corde lublenunabanr. AtillediuiiMi
inlpiratione malignorum ipirituu .nequitiapio & religiolb
compeudio vincercaggreditur.Delctibit in cellula pariete
airiflimarum virtu turn appellation e s puta perfect ^ charica-
tis, Angelicalv:militacis, fnundiffima orationis, inept-
ruptibilis call ta tis , & huiufmodi virtutum reliquarum.
Cum ergo ilium cogicationes ex to Here cospirienr, dicebat
illis:Eamusad arguentem, aduenienlque relegebat appella
tio n s illaSjlibiqi ipfi clam-.ibat:Cum has omnes poui.de-
ris,tunclciesq>longeadhucaDeolis.Cumenimeaspofli- |
deris.feruus cris inutilis, feciftienim quo’d facere debuifti. '
Quanam fit lolis huius virt9 & lubftaria, dicere ipfi no p o t Lue' x7-
lumas, caterumexeffedibus eius & ptoprietatibus, qua
fit iiliusfubftantia,colligimus.Hurailitas eftprotedlio diui-
na,ex qua fit vt re<fta faifta noftra non videamus. Humilitas
eftvilitatis abyllus furibus omnibus muiokbilis. Humilitas
eft metis fortitudinis a facie inimici. Non proficiet