Epbef.i.
; Filius patri;
ter hurfianam deformitatern 'énico firo atq; vnigenitótibi
Filio defpöhdiï: cixiùs Gabrifel myfterii minifter fit ac vi rgi-
ni acclamât: Arte, quo gaudium quod auia perdiderat, filia
Adam exDâûideorta, perfè recupfcràret. Hodie pater b-
mnis glori® humani generis cakmitàtem mifèrtus, corrup
ts in Adamo naturam propitiis ocuHs in tuit useft. Hodie
mfiëricordiælargftor, vifcerum ïubruirt optimonïm abyf-
Fnm nóbis reuelat, ac naturam noftram mfièriccrdia fua
inftar marium perfundic, qu® mftita aqua teguntur.Dè-
cebat quipperum, à q u a& perquem & in quo fa'ifta faut
omnia, veteris noftræ noxæ condemnationem mifèricor-
dia fua com mu tare, propriaque Fua gloria gloriöfam red*
dere corruptam ‘in Adamo rtaturam, nec non veritaté
contundere fàilax illud fallacis patris confilium, Cuius
opus flik prima tranügreilio, protoplafti, inquam, défi*
# u tn .
Hinc nimirutomagnusille Rex D auid in Pkîmis fois
cecinit iam antfea-. tâïfericbrdix&feritat occurrere fibi rnutuo:
iuftitta&paxft rnutuo exoftulkH ftum Qu id ob aHud hiec
dice ns? quam filii tcu n d um patris bcneplacitum, mifèri-
cordiam brèui iuper nos venturam, q u a mifèrtits' ïiôftri,
mifki<x>rdi&laîgitor,nobis eft fi milis fa&us, ahlqueôm-
nitamcftpeccâtoqrto trânïgrëffîonem noftram ipïc tdlrc-
rë t,ackpfbimoshcafu æ rigeret, Confrabhmiqüe vas dé
nouo iamabomni immunetontritiorte fingeret. Vèrrta-'
fetii autein dixit eius, q u è non eflèt iuxta pftantafiam to te
r homines fàéfcam apparitionem. Nonenim fîmüiatam
( quod viderialicuipoterâi) catnem a nbbis afîumpii t,(êd
inipfa reivericatelingukrifitrml erga genus humanu'm
ftuoiôj&fècûndufti homines ex hominum fubftantia fr-
bi afciuit-, qui -eft alrifiïmus, ac /btatn noftramin ferner*-
•ipfo naturam findaficauit î nec difpcnlàriônem eam füb
Specie quadamfinxir. Harte file carnis. inquam, veritatem
cbgnpuit , iüæfa eins Deitate manente, ftnpend®prorr
fus alterations.
Quoniam igitur mifèricordia 5c VCritas, v t haben tPro-
phetarum oracula, rnutuo fibi occurrere, merito fart c i ir-
ftina&paxmimio quoqtiefe exofculatælimr. luftitiaqûi-
dem,quæeftaduerfuseum, qui primos parentes dèccpit,
prolatafèntentia.Quando? Sc à quoïiam ? Ffodie,&a pâtre
altillimo: îuxtaquam, qui naturafiia.benignus eft, iu-
ftiflime decreuit-, vttilius eius propriiis vnigenicus in noftræ
fimfiicompanmsforrnaadüerîàriurn il lu tondenarec
Pacem vero dico, quam defiiper ilibito Angelorum chorus,
inipiaftarimItenachæ filii, fècundtim carhem nati-
uitatevnanimiterconcelebrauitdicëns: Gloria in alrifshni;
Deo,acin terrapaxin hominibus bona voluntas. Gloria, quapët
Chriftum genus hiumanum eft gloriofiim Fa&um, Fuprd
coelorum orbes eueétum ac omnem fiipra prirtdpatüm,
&poteftatem vittutemquc darum, vt habet maghus ille
Apoftolus. Paçem autem quam ipfèmetiinterponëndo le,
nobisreftituic, coniundis cum terrèftribils a rd e ctelefti-
bus, acnouam redeundiin ccelos fèmitam terrigenisigfa-
tuito donauit: Bonamautém volüntatem,quaipfimet be-
neplacuir Patri, filium fiium diledum ad condcmnards
nos mittere, vt probatam &acceptam Patri per ipfum là-
Jutem, quafi confèntiens patri, in nobis expleret. •
Hociflud ef^cuius fiodie feftüm celébramusihoc Gabriel
quoquedemandatutp fibi offi cium exequitur, acme
dius interDeum & hominCstoti9 reconciliationis pigno-
ra,remequidem læciffimam, Virgiriî primus annlnuierJ
Nam iniierationum Pater, noftri miTcrrus gençiis ttartfl
grefîionisnoxa iam déperditi, maruium fiiarum öperuni
recordatusefi. Nec noftrum pcnitusfnteritum vid'éte fub-
ftipens, primum quidem legem in'tabulas lapideas feri-
pram per Moy fis manus tradidit. Poftquam verb rti fiil feti-
ptalexproficeret,viros diuinq Ipiritu prfédicos mifir( Vi-
dentes p Prophetas âppéllo | qtn Dei vias omnes redas
docerent. Verum, cum illi, ad quos miffi hi erant, obftrü-
disfênfibus F u is nihil minus qüamantea prbprios afife-
d u s Fequerentur, nec fi tarnenrios fidionem fuam Piaftes
ille deipexit, fed ex benignilîîmô mitiiïnno.qnc finu fuo
fuum eiufdemFecum maieftatis, potential & bönitatis filium
ad indignos nos mifit, ad quos fines fieculorum petperficere,
quam taie ac tantum Ctcatlonis füâè fpecimèh,
ac perfèdionis velut exemplar defpicere.
Vniergo expræcip'uis Angelorum , qtiem huius mink
fterio myfterij piæfèciffèt, talk vt puro, ver® maieftatiS
fii® mini mandauit: heus inqrtrens jvade Gabriel Nazareth
inciuitatélGaliie® in qua paella Virgo habitat, deipönfiitä
viro, cui nomen eftloiepho.Virginiautemnomen eftMa-
riæ.Vade,inqair,Naiareth. CurnamŸQuo gratiofifiimtutt
virginitatis decus, velutiroFam fiiauCoiefftem ex loco Ipi-
nofo fibiorrtnipotens eligerert tuin etiam o b prophétiani
Quoniam Nazaraus vocabitur.
Qujlham quern Nathanaël poftea, Dei filium & regem
Ifrael prædicat. GæterumconfueuitGabrieî circa D eimi-
niftrando verfàri myfteria,quemadmodum ex Daniele id
cognouimus. Abi igitur Nazareth in ciuitatem Galileæ,
„quo cum cito peïueneris, illud primum vixgini nücia. gaU-
dii inquam, Euangelium, quod iam antea Eua amifèrat
Necanimam cîüs metu aliqûo perturbes, nam gâudïi non
meerof ishocindicium eft : voluptatis, non trimri®fiiluta-
rio eft. Quodnam velfuit, yelcontingat vnquam humano
generimaiüsillpgaudiumî dum diuinam natüram pârri-
cipar, & àrda cum Deo coniundione viium cum eo fi r,fe-
cundum vnitatisadeoq; effenti® rationem. Quid yerodi*
gnum magisadmiraciotre, qua Dei vidère delcenfiifu ad y-
terunrvfq*, mulierrspértingentem? ôrem'incfedibilé! De-
us inter membra mulieris, cuius xoeîum tbronus efl, & tetra
fcabellum pedüek^Detisin vtero, qui patri fîio coæims coe-
ios inhabitat. Ecûuid aliudpræter exiftimatioûemtoagis,
quam Deum fubhommis fpecie apparere, vt cam5 de pro-:
priadeitate nihil ei décédât? Tu eriairi vniuerkm vidtré
naturam humanam cum Pkfte fiio Coniundam, vttotiis-
diuinusreddatur homo, qui primus fiibpeccâtûrrt cecidit?
Quid igtoir Gabriel?Auditis bis &cognito hoc mandaro,
diuina qnidem voce fibidërtunciato, viribus autem élus
. longe fuperiore exiftenre ,in ter m etüm &gaudium'cort-'
ftirutus mir.Necenim fiduçiam inde mïnifeftâm habeas,
nectucum fàtis contradicereexiftimans,diuinæobiècutus
voçiad virginem Fe demifirr Cumque Nazareth iam per-
ueniiret,addomumconftitit: meditabundo nimirumfi-
miHsFaétuSj ac Fecum quafi hxfitans varijs proculdubio
cogitationibus diftrahebatur : talia puro apud ie animo
volucns .•'Vndenam Dei exequi confilium aggrediar? .Ve-
loci ne curfiiad thalàmum corttendàm? ~
Atanimum virginisfic terrëbot Tardhis ergo accedam? |
Veruin ceu animo furandi ingrelïùspuellæiudicabor Pui-
Fabone igitur Forés? fèd quomodo? necenimillird confiie-
tum Angelis eft: nec quod corpore vacat, agere qüicquam
eórpm poteft, quævël apprehend unt vdapprehendun-
tur. Fortamne prius aperiam? fèdAr clauià ea ingredi p o t
fùm.. Nomine cam vocahö? fèd' terrirabo iuüenculam.
H oc étgo faciam: admittentis me confilitim-, itrtpetlim
moderabor. Intentio quippe eius eft humanum leruafe
genus. Quod fane cónfilium, 'Sc fi prætér èxpedationem
omniumquodamniodo-fit, mifèricordi® tarnen plenmrt
eft,rtc0hciliationis fymboliun.Quortiodö aiitemhd Vit-
ginèm accedamfautquamaduentüs mei caufam piimartï
dicàm numgaudii£uangelii,aut Domini meiinhabjtario-
nem, ac Spiritus imiafiónem? v'd altiflïmi obumbratiV
nem?fic etenim Virginem exhilarabov Indicabo.ei ftatitn
remHlam admirandaln/àccedam propius&iàlurabo earn,
acclamâbo Ftibmiflè,^té, C 6m odus mihï liberiori s fèrmo^
nis ingreflus fueritFalutâtio: IpFum, inquä > ^«cceu pignus
quoddarti inftitufcndi ctim ea colloquii pfcrmittatur, m i- 1
hi. Nam vrticah®c vóx, Salue nullum apudpuellam metus
locum relinqüeracmentem eius prius dtmiftcebit. Àb i-
pfb igicurgaudio exordium fiimam, betiri® figha ftarim ei
annunciatis.DeceVeniml®tisicaptæcQniis régi nam (alu-
tari Hic criam modus gâudîum efficit: occafio præterea
commoda eft‘. Hoc quoque mandatumahim® volupta-
tem inducit : Salutis hoc cohfîlmmeft& irntirenfigaudij
prooemium.'
H®capudfeanimo vcduens Archàngelus, ad domum
acteflît; A cad Thalamum, in quo Virgo erat, cum perue-
nillër, aperto clam oftioad eam ingrefïus eft, & maiiFueta
tinucre: ktius Foreexiftimans, hoftium Fuorum fàlucem admoduni vo ce Virginem corapellauitdrccs: Aue gratiofa,
CtU.il's
Dominastecûm: Q ui anfce te jhodie vnàtecurn eft, 8c ex te
paulo poft naFcètur. Illud quidem àb xtèrno i hoc vero àd
tctiipus. PapXjimmènfàm illartl humanitatem:Pàpç,illam
'boniratem. • :
\ Nonfiiir contentus gaudiifignaprodidifle,hifilæriti®
qùôqüeautftorem in vtero Virginis deprædicaiïèt. .
Hocénim quod ait: Dominât tecum, ipFum adefïèregem |
clafé figftificat: to tum , inquam, eum in ipkeflè in corpus
côà£tüm,ycetiam nihilde propria eius gloria ceflèrit. Aue
gratïofa Dominas tecum. Salu^ lætitiæ organum per quod
deliâinoftri coridemnatio expiata eft, ac veri gaudii plena
fadfca compénfàtiôëft. Salué verèbenediéia. Salue illumi-
nata : Salue magnificlim diiiin® glori® templum : Salue
confeCratum régis palatirtmi SalueThâlame,in quo Chri-
ftohumanitas defponfataeft: Salué eleda Deo antequani
nara fueris:Salue diuina cum hoftiinibüs reconciliatio:Sal-
u eT h e k u rë vit® immaiçeffibilis:Saliië coeliim, fblis gloriæ
coeleftétabernaculum Salue Déi ager ampliffime,
quem riiillüs alius locus, nifi tu fola,"coniprëhéiidérë po-
teft.-Sàlue Fanda yirginaliis tellus, ex qua nouus Adam in-
effabili fidione formatuseft ,q u i veterem fàiuri réftitue-
rë t : Salue fàn&um De i Fermentum, quo tota generis
humani mafia confjperfàeft, & ex vnico Chrifti corporè
ceu panis Fadus, in vnum , coiit incredibilis concre-
tip.
Auegratiofa, Dominas tecum, quidicebat,fiat lux, fiat fir-
màmentum,ac reliqua deinceps magnifie® erpationis eius]
opërâtSalüafisimméfi gaudii genirrix: Salua fis nouaglo-
riæârCâjinquâ DeiSpiritus delapfîisqmëuir: area in qua
nouæfartdificatio gloriæ. Qùifuaptenarura fanétus,in v-
tero virginali, ceu natiir® offici n a , quoad in car nari onem
mirabiliterfèipfutrt côncLüfit : non quidem vc quod eflèt,
immutàret(mutari quippe non poteft) fèd vt quod non e-
rat,aflumeret,humanitatis enimftudioFus eft. Salue vrna
aurea,qüæëümfërs,qüidlilcéManna téd d it,ac mel àpe-
traingrate Ifiaeli elicuit:Salue Seraphicamyftici anthracis
fibula:Salue contemplatiiiæ cognition is intelleditale Fpe-
culum,perqüod célèbres fpiritus Prophet® incrèdibîlem
Dei,ad nos defcënfioném myftice àdurttbrauëtunt. Salué
diopera perfpediua,per qüam qüi in trifti petcatorumvm-
brafèdebànr,recipientes,defiîpçr cum glorià venièntem
ortiimiuftiriæfblem,mirabüiterillüftrâtiFüntiSalue Pto-
phetarum & Patriarchanim omniurtl ornartientum, nèç-
noninueftigabiliumDeioraculorum præconium veriflî-
mum.
Beneditta tu inter mulieres, & benedidus früftus Ventris tut.
Ac vere quidem bénedida,nam benedixic te fibiipfi Deus
in tabernaculum.Quoniam paternagloria fuperàButidart-
tem’hominem Ghriftum Iéluirt eurtdem quoquéDeüm,
p erFgftilîî muni iis naturi s ex quib us & in qui bus conftitit,
ineftab ili quodam modo in vterotuP gefiifti. Bëhedidâ tu
in mulieribus,quæ coeleftem thefàurum,in quo alii omnes
fàpienriæ & cognitionis tnefàuri Funt recondition tu to virginitatis
tu® velut promptuario liberrime complexa es.
Vere tu benedida; cuius venter, aceruus quidam are®,
quoniam Frudumbenedidionis ,fpicam immortalitatis,
Chriftum inquam, fine fè.minàntis ac coloni opera perFe-
diflime produxifti , mèftèm copiokm infinita millia
congratulantium fibi de fàlutis noftræ operario , addu-
xifti. é
T u vere benedida,quæfblatjuæmatribus omnibus di-
gna es habita màter conditoris tUi:Ackaquidem, vr quæ
matribus conringünt, ignorâtes, quippe quod ex te per
partum prodiit.vitginitatem tuamhaudcorrupit,nam qùi
formauit, idem quoq; commtmie&uit caftitatis tu® figna-
cula. Reuera benedida tu,quæ Fola fine viro corieepifti &
invterb eum gefiîfti,qui ccelos ëxpandic,ac virginitatis tu®
terram cceleftem reddidit.Benedicla tu in mulïeribtis.Qxiç fb-
la benedidionem es fortita,quam Deusgentibùs per Ab-
rahamum promifèrat.
Vere tu benedida,vt qu® benedidi pueri Iefii Chrifti
Seruacoris noftri mater es nuncupata.Propter qùam Gèn-
cesacckmanc:Bencdidus qui veriitin nomine Domini, &
bënedrdumnoraengloriæeiusfèmpiternum.Etimplebi-
tur,gloria eius vniuerfà terra,fiat fiat.
Biblioth. Vet.Patr.Tom.6. Pars i
Benedida tu inter feeminas quam beatam omnes ge-
hcrationes pi®dicant,reges glorificant, quam Potentatus
adorant, cuius iii Conipedu ditiflimi cx populo donali-
tan t,q u am & a tergb fequentes & pereuntes virgines in
regis templum comittotur. Benedida tu in mulieribus,
qua Efäias Prophetids oculis confpicätus prophetiffam &
virginem nuncupauit: Laterem uifuper & locum vifio-
iietrtque &libri caput idque figillo confignatu m maniFe-
fteappellatiit.Verfe benedida tu,quamEzecniei Prophe-
ta verum fblis brfcum proclamauit,nec porram occlufam a
fold Deo reclufam ac rurfus cönclüfiim.Söla tu vere bened
id a es, qtiäm m®ntem ma^rtum,virille defideräbilis Daniel
viditrAc tnontem obumbrantem, Abacuc ille admira-
bilis:Montem pr®tereaDei, & tnontem pirigiietn; mon;-
tem quoq; iucundum,m6htem,inquarti, quem Deb inha-
bitareplacuit,quo propater tutis,&:rex diiiinoafilatusfpi-
ritucecinit. ,, ,
Benediäa tu inter mulieres ,• qüam Zacharias vir diuinifli- z *cb.4.
musaureumceu candelabrum feptem vidit liehriis orna-
rum,nimirumlepremillis iandi Spiritus donis darum &
luddürii, Vere tu benedida, fehfu intelleduque prxdita,
viuidi lalutis nbftr® ligni Paradifiis,qu® ipfum horri Eden
cblbrtüm j Chriftiim» inqüam » Dominum intra te ha-
bes , figuris in te adumbratum : qui inefkbili quadam
poteritia fluininis iriftar yiuiparum vterum mum egrefi-
m s, quatuor veliir initiis per Euangelium fuum orbis Fa-
ciemimgauic.
Benediäa tu in mulieribus & benediilus jruäus ventris tui.
Fradus,quodecomedens Adam protoplaftus, euomuit
veterem illam deuorationem,qua aeceptionis efcam fum-
pferat.FruduSjVnde ceu ex fönte deHiiit amarulent® ligni
deguftationis qu®dam condulcoratio,humanam purgans
naturam :qui Fontes fiuminum inftar ermnti in defertolF- Extd. iy:
raeliepetraelicuir,&aquasamarasin Mara dulcesreddidit:
pane infuper pluit,nouum alimenti genus &inenarra-
mm.Benedidus Frudu s,qui fteriles & amaras aquas per E-
lil®um potabiles 8c Foecundas lallsinfperfione efFecir.Be-
nedidus fTÜdüs illequiex incorrupto virginalis vteri Fur-
culo Veluti perfedus mirabiliter macurefcens botrus ena-
tus eft.Benedidus frudus, ex quo Fontes fcäturhmt aqu®
in vitam klientis®tefham.Frudus, ex quo vitalis file panis
corpus, inquam, dominieum producitur,& immortalitatis
caliXjialiitaris potio exhibetur.
Benedidus frudus,quem lah d um omnis lingua cele-
bratjCceleftiüm, terreftrium & infernorum, in triplicitate
facröländ®4pi®in triftitate eft, D eitatis: Vnum & idem
q üodad efientiam confitenta», proprietate vero eorum
qu® peculiariter fibi quifque habe t, inperfbnas fegre-
gantes.
Benediäatuintermulieres, &bcnediftus fruäus ventris tut.
tiac autem,inquit, turbata eäfuper oratiofie eius, & cogit ab at a-
pttdft diceHs'.qualis ejfet iliafalutatio.Tatb3.ta eft,inquit.Num
exincredulitate aliqua mente Fuitperculk?abfit vciddi-
camus,,Fedpietatemagis & reuerenria,propter infuetum
alloquium : magni proculdubio keiens vaticinium hoc
quodibi apparuiflet.
Nec qüenkdmbdum Zacharias anteaininteriore tem-
pli parte incredulus extirit, vnde a genitalibus, ad Forman-
dxvocis organa pceha ei translata, cum Fandi impotenria
fterilitatem com murauic,led velut omni vacans reprehen-
fione,&a qualicunque cum virp concubitu.vel etiam cpn-r
fuetudinelibera,cceleftium rerum diligenricontemplatio-
ne afiuefada,animoque inrenta, hanc m enus fuxpertur-
bauonem ex faluratione fibi incufiam fenfir.
Conueniebat quippe earn meticulbfiorem ( quod in In muliere
muliereTiaudimprobatut)exiftentem,fubito quidem ani-
mo h®rere,adfe autem, rarioneprogrefla,reuerfanij,per-
pendentem ea qu® dicerencur,non.leuitcr, quod videri a-
ucui poflet,nec obiter aurcs loquenripr®bere.
Quare diferte valde Euangelifta adiecit dicens Hsc autem
togffubat: Ratiocinatrice nimirum pur® mentis Faculcate
probans & examinans id qüod cogicaret, ne quod, dicere-
tur fibi temere arriperet. Quatunam iBajiceris,offerfalutdtio. 1 H
Vcrifimde enimpft ipkm,& de clara ftirpe natam>& Daui- ciudiw,
dis filiam,Häud ignaram diüinorum qu® in feripturis h a - j
_ M m z bentur*