Gtegorij Türûnenfis
dixi,iftum délira vërba proferrë? Sed&ptefbyteriihonore |
præditus,fæpmsbeatüvirum conuiciislaceffiuit. Adepto '
cïgo confêntiÇhrib. ciuibus, pontificatlts officio, orationi
vàcabat. Quia qulquam effèt fùperbus '& vanus,caftus ta-
men habebatur corpore.Tricefîmoteitiovero ordinatio-,
riiseiusannojoriturcôtraeûmlamentabiliseaufe pro cri-'
minc.nam ttiulièr ad quan) cubicularii eius veftimenta de-
férre folebaut ad abluendm,quæ fùb ipecie religioniserat
veftemutata,cÔcepit&peperit.Qua de refùrrexiromnis
populos Turonorum in iram, & totum crimen fùper epi-
feopum référant,volentes eum vnanimiter lapidare.Dice-
bâtenim, D iu pietas fendi tuam eeiauitluxuriâmec Deus
nos diùriusfinic manus tuas indignas ob ofculado * pollui.
Iiiô qüdq; econtrario viriliter hæc negate, Adfèrte^inquitj
infentem ad îne.Ctimq;oblaras fuiffet infàns,triginta dies
ab orra habens,ait adeum epifcopus: Adiuro te per Iefùm
Chriftum filium Dei otnnipbtenris, v t fi ègo te generaui,
coram cüdis edicas. Etille, Non es, inquit,tu pater meus».
Populis autem rogantibus,vt quis eflèt pater,inrerrogaret,
ait lâcetdosîNon efthoc meumjquodad me pertinuit,fol-
licitus fui. Vobis fi aliquid fuppetit,per vos qüæritei T u n e
illis magicis hæcartibüs fada aflèuerantes,infurgunt contra
Infans tti-
einta dierû
loquitur.
ié Biiccii
probatut
innoccRtta.
Atmentius
fucceflît .
t>
C a p .ix. I
DéVfrànda-
s 6c Chri-
ftianottim
perfccutio-
e Orof. li.
eum in vria confpiratiôné*. & trahentes eum dicebant:
Non diutius nobis falfo paftoris nominé dominaberis. 11-
le aütem adferisfeeiendumadhuc populo,ptunas ardentes
in byrtum fuum pofuit:& ad Ce ftringens,vfq;ad Cepulchrü
beatsMartmi,vnacumpopulorum turbis accedit,proie-
difqjantefepulchrumprunisyeftimenram eius inuftum
apparuit.Illo quoque fie profèquentê, Sicutiftüd veftimé-
j tüm ab his ignibtfrvidèris iilælùft), ita & corpus meum à
rrtuKéris coitu eft impôllutüm.lllis Veto non credçnfcibus,
fèdcôntradieehtibiiSjtrahitur, calumniatur,eiicitur,vtfèr-
mo fendi adilnpléreturi Noueris te in epifcopatu multa
âdùêl$y?afIùrum.Hôcn. eiedo>Iuftihiahum in epifcopa-
tùçônïntuunt.Denkp Bricciüs Roman* vrbis Papam ex-
petiit fiens,'& eiùlan‘s,atq; dicens.-Mcrito hæcpatror, quia
pêccaüiihfen&uniDei,‘&eurfi delirum &arnentemfæpe
vbiàüil'cliiusyidens virtutes,nÔ credidi. Poft cuius abfcef-
fiim,àiuht Ttironïci fecetdop fiioïVade poft eum &exer-
èfi hegotiüm tüumiquia fi eum piofèctftüs noft füeris, ad
noftrüift ohihiutti cônteiüptü'm humilaberis. Iuftinianus
vero egrefîus à Tutonis, Vercellas Ttalia* ciuitatem adgrel-
fiis,iudicio Dei petetiflus obiît pfcregrinus. Turonici eius
ôbicum audientes,& in fua ttialïtia perdurantes, Armtntiu
in eius loco conftituunt. At Brlcdus epifcopus Romam ye-
nien$,cünda quæ pertulerat Papæ refera Qui ad fèdema-
poftolicàm lèfi tiens, plerunq; miflaium fblênia cclebrans,
inibi quicquîd in ifendum Dei deliquerat,deflendo diluit.
Seprimoîgituîregteffiis annoàRoma , eu audotitarePa-
pæ illiusfT utonos redite difponit:& veniens ad vicum cu-
ius nomen eftLaudiacum, fextoab vrbe miliario, manfio^
h€ acccpit, Arméntius vert) febre corripitur, & media no-
Ëfce fpiritüexhalauit. Q ü o d protinus Bricçio epifeopoper
VifiiUi reùelatum eft:qui ait mis,Sutgite velocius, vc ad tu-
mulandum fratrem noftrum Turonicum pontificemoc-
curramus.Cumq-, illi venientes pottâm ciuitatis ingrede-
tentur,ecce iftüm peraliamportam mortuum effè|pbant.
Q u o fêpUlto,Bricciusin catnèdràmfuam règrefluséft, fè-
ptem pôftea féliciter viuths annos. Cuipoft X L VI I.epi-
îcopatüS annutn defundto, fàhdus Enftochius fiiçceffir,
magni fi ex Endlitatis vir.
püerisjpars Vandalbium viâ:afilccubuit,intetfeéh)q;pue-
ro,plaeitü egrediendi Tranfimundus fpôpondit, vt fcilicer
pparatis itineri neceflàriis, fè à finib.Hifpaniæ remouereb
Peridë vero tépüs pfècutionem in Chriftianos Tranfimüi
dus exerçuit,àe totâ Hifpaniâjvt ad pfidiâ Arrianç fèdiçcô-
fèntiretitormentis acdiuerfismortib.impellebar. Vnde fa-
6lum eft, Vc pueüa quæda religiofà,prædiues ouibus, ac fê-
cundû lèculi dignitatem, nobilicate fènatoria norens:& q>
his omnib.eft nobili9,fide cathôlica pollenSjDeoq; omnipotent!
Poft hxC Vandali à loco fùô digidli,cum Güderico re-
gfeinGalliasrtiunt. Quibtis valde vaftatis, Hifpanias appe-
tunt.Hos fêcuti Siieui,id eft, A lamanni, Gailidam adpre-
hendünt. NecmuItôpoft,dcandâlum inter vtrunque ori-
turpopûlum,qitoniam propinqui fibi eranttcurriq’j ad bel-
iqm armati prOcederent,aclamiamqfie in conffiÂu parati
efîènt^ait Alàmartnorum rex^Quoufq-, bellum fiipet cun -
â um pOpulumcommqttcuir?'ne peréantquæfb popuit v~
triufq-, pn alàngæ: fèdpro cedant d tro de n o ftris in campum
cum arm is bellidf, & ipfi inter fë confligant.Tunc.iHe cuius
puervicem,regionem fine certaniine obrinebit. Ad hçc
cuiïdtus côfenfit popiilils>ne vhiuerfâ multitudo in qre gla-
diïrüei'etrHis n.dieD.GundêricUs reX obierar,in çuius loco
Tranlfîmundus obtinuerat regnntU. Confligentibus vero
irrfeprehenfibiliter fèruiens,ad hanc quæftionéad-
auceretun Gu mq;regis fuiffet oblata confpe6HbuSi coepit
eâprimuad rebaprizandu blandis fèrn>onib illicere. QÎkb
cû venenofiim eius iaculû fidei parma^pelleret, præcepic,
rex facilitate s eius auferri, q ilmente poflidebat régna pà-
radifi:deinde fiippliciis ad plicata fine fpe pfèritis vitæ tor-
queri.QuidplurafPôft multas qftiolies.poft ablatos terre-
naru diuitiarum thefàuros, cüm ad hoc frangi nô pofïèt, vt
beatam feinderet trinitatem, ad rebaptizandum inuita de-
ducitur. Cûq; in illud coenofum lajiacru vi cogeretur im-
mergi,ac jpclamaret.-Patre cum filio,ac fpiritü fàmStu vnius
çredoefTefubftantiæefIentiæq;,digno aquas vnguinecun-
<5tas infecit, id eft fluxu ventris à(perfit.Ex hîne adlegitima
dedudta quæftioné, poft equuleos, poft flamas & vngulas,
Chrifto domino capitis decifipne dicatur.Poft hæc profe-
quentib. Alamannis vfqj ad Tradu&am,tranfito mari Va-
dali per toram Africa ac Mauricaniâ fime difperfi. Sed q uo-
niam eotû tépore perfècutio in Chriftianos inualiiit, ficut
fuperius mentio fa â a eft,vidétur vt cliqua ex his quæ ci rca
Dei Ecclefias intulerunt, vel quéadmodü de regno expulfi
fint,memorare.Defunélo igitùr T râfimüdo, poft fceleraq
in fanélos Dei exërcuit, Honoricus mente crudelior Afri-
canü occupât regnum, atq; exele6Hone Vâdalorü ipfïs p-
ponitur.Cuiusfiib tépore quanti Chriftianorum populi£
ipfb C hrifti fâcratîffimo nomine cæfi fint,ab hominib.non
p ô t comphendi.Teftis eft ramé Africa quç mifit,& C hnfti
d extera,q.gemmis immarcefcibilib us eoronauit.Legimus
tamenquorundaex ipfis martyrüpaffionesex quib.quæ-
dam replicanda funt,vtadea quæ fpopondimusyeniamus.
Igitur Cirola falfo vocatus epifcopus, hæreticorum tune
maximusdiabebaturaflerton Cumquead perfèqüendum
Chriftianos rex per diuerfà trâfmittere t , fàndtum Eugeni u
epifcopum.virü inenarrabili fàn«2:itace,quitunc ferebatur
magnæ prudentiç ef!e,in fiiburbaiio ciuitatis fuçrepeiir p
fècutOr.Que ira violenter rapuit, vt n e t ad hortandû gregé
Ghriftijvllum abire permitterer.Ilie vero cüfè videretab-
d uci, Epiftolam ciuib u s pro euftodiéda fide cathôlica, hoc
mod o tranfmifit. Dilcttifiimis & in Cbrifti am ore dulçiji, misfi-
liis &filiab. Ecclefia mihia Deocommijfe, Fugenïus Epifcopus. Re-
galis emanauitaù&oritas,& pro exercenda fide cathôlica,
edidto nos à Carthagine venire præcepic.Ecideo ne abiens
à vobis Ecclefiâ Dei in ambiguoihoc eft,in fiifpenfb dimir-
teré, aur oues Chrifti non verus paftor filentio relinqueré,
neceflàriu duxi has £ me vicarias veftræ d irigere fà n â i tati,
in quib.nô fine lachrymis pero, horror, moneo, & fàtis ab-
undeq;obteftor per Dei maieftatem, 5cp tremendum iu-
diciidié,atque aduentus Chrifticerribilem claritatem,vt
fixi9 tenea t i s cathôlica fi dé adfêrétes film patri cüe æqualc;
& fpiritumfànâü eaude habere cum pâtre & filio deirates
Seruateicaq;vnici baptilmatis gratiâ, euftodicteschrifina-
ris vn<5Honév Nemo poft aquamreuercaturada^, renat’ ex
aqua.Nutu n.Dei fàlin aquaConficitur:fèd fi inaq redadu
fiieiit, omnis fpectes eius côfèftim euacuatur. Vnae nô im-
meriro domin’ in euagelio ait,Si fàl infatuatti fuerit,in quo
fàliétur.?Et vtiqj hoceft infâtuari,velle fècundo condiri,cü
femel fiiftü fumeiat. N ô audiftis Chriftü dicété : Quifèmel
lotuseft,nô habe t neceffitatéîterû lauâdùld eoq;fratres, tk
fi li i fi liarq; mex in domino, nô vos cÔtriftet abfentia mea,
quin cathoiicædifciplinæ adhærearis.Ego vos neclongin-
quitare a tiqua obliui(cor,nec morte d vobis diueilor. Scito
tequiaquôcunqvmcfecerint diuidiagones, mecü eft pal-
tna : fi ad exilnîabiero, beati Ioannis euangeliftæ exéplum:
fi ad mortis exitiuni,yiuere mihi Chrift9 eft 8c mon îucrü.
Si rediert),fiûtres,implebit Dcus defiderium veftrum. At-
tamé fufficit modo quod vobis non tacui; monui, inftruxi
quomodo potui: ideoq; immums fuma fânguine omnium
peteunf
-cpii l*'i7
0.8c fcq*
JEugeni
plebem E
feaptifmî
randum.
H
CatholicomEpifcopofcammiraeuki
B
Hifi. Iunc. Liber II. 4 2 f
Cæcusilluftratur
cruçisfiguaculo.
pereuntium, & fcio cpiia aduerfus eos legentur liter» ift®
ante trib u n ^ Chrifti,cum veneric reddere ynicuiq; fecun-
dum opera fua. $i reuerfus fuero,fratres,videbo vos in hac
vita: fino reuerfusfuero,videbo vos infutura. Dico tarnen
vobisiyaiete,orate prp.nobis,& ieiunate : quiaieiuniu ÔCe-
leemofyna fèmpèr dominum ad niifèricordiâ denexemnt.
Mementoteefè feriptumin Euangelio, Nqlite timeïe eôs
qui occidunt corpus, animam a. non poflunt ocçidére : tî-
mete a»eum qui poftquâ occid erit, haber poreftatem&animâ
& corpusperdere & mittere in gehenna.Duâus itâque
S.Eugeni9 ad regem cum illo Arrianorü epifeopo, pro
hde Cathôlica decertauit. Ciiraq; eum de S.Trinitatis my-
fterio potentiflime deuiciflèt,^ infùper multas per eu vir-
tutesChriftus oftenderet,in niaioreqi infaniâidemepifco-
pus inui4ia'ihflammante,fiiccenditur.Erant n,tune temporis
cum S.Eugeiiio viri prudentifïimiatq; fàn6tifîimi,Vin-
demialis & Longinus epifçopi, pares gradu, & virtute non
.iinpares. Nam S. Vinderaialis eô tempore ferebatur mor-
tuumfiifcitafïèiLqngmusautemmultis infirmisfalutétribuit
: Eugenius quoqj non fblum vifibilium o.culorum cæ-
çitatem,ledetiam mentium depellebat. Quod cçrnens ille
neqiïam Arrianommepifcopus,vocacum adfèquendam
hominem, ab illo quo ipfè viuebat errore, dcceptum?àit,
N o n p a tio r, quod hi epifçopi multa in populo fignade-
prómuritjillofq; cumftimenegleÖtpiequücur. Àdquiefce
nuric his quæprascipîo,&accepris quinquaginta auieis,fe-
de in plarea per quam nobis eft tranfitus : & manum fuper
claufbs oculos ponens, me prætereunte cum reliquis exclama
in magna virtute, dicens, T e beariflîme Çirola, no-
ftræ religionis antiftes, deprtcor, vtrefpiciens manifeftes
gloriam ac virtutétuam, vt oculos meosaperiens, mereàr
lücem videre quam perdidi. Q u i iufïacomplens,refîdenfq;
inplatea^ranfeuntehærerico cumiàn&is Dei,ifté quiDeû
irriderc cogitabat exclamat in magna virtiité dicens: Audi
me beatiffime Cirola: audi me fàndte fàcerdos Pei: refpice
cæcitatem meam:experiar ego médicamenta quç fæpe cæ-
ci reliqui à te meruerunt ,qnæ Jeprofi expèrti funr3qua: ipfi
etiam mortui præfènferunt^ Adiuro te per ipfàm virtutero
quam habes,vrmihi deûderatâ reftituas lucem, quiagraui
lùmcæcitate percufliis.V eritatemn.nefciens,verum diçe-
bat: quia cæcauerat eum cupidiras | & virwtem Dçi omni-
potentisirridere p e r pecunianiæftimabat.Tunc hæreticq-
rum epifcopus paululum fè diuertit,quaû in virtute triutn-
phaturus, elâtùs vanitateatq; fuperbia, pofuit mànumfua
-Itiper oculos eius dicens , Secundum fidem noftram, qua
reôte Dèum credimus, aperiançur qculi tui. Etmox vc hoc
nefas erupit, rifus mutatur in planôtuj & dolus epifçopi eft
patefaôtusin publico.nam tantus dolor oculos mifèriiüius
inuafitivt eos digitis yixcomprimèret,ne creparent. Deniq;
eiamarè coepit mifèric dicèrë, : Væ mihimifero,quia fèdu-
ótusfum ab inimico legis diuinæ.Væ mihi,quia Deum per
pecuniamirridere volui, & quinquagintaaureos accept, vt
hoc fàcinus perpetrate. Adepifcopum a.aiebat:,Ecce aura
tuum,reddélumen meum,quod clolo tuo perdidi.yofque
rogo gloriofifiimi Chriftiani,nede]Ç)iciatis mifèrum,fed
velocicer fuccurrite pereunti. Vere n. cognoui, quia Deus
non irridetur. T une fânôti Dei mifericordia motie:Si,inqui-'
unt,credis, omnia poflibiliâ funt credenti.Açille clamabat
voce magna : Qui n o n crediderit Chriftum filium Dei 8c
fpiritum S.æqualemhabere fùbftantiam atq; deiratem cum
Deo pâtre,hodie quæ ego perfèropatiatur. Etadiecit,Credo
Deum patrem omnipotentem,credo filium Dei Chriftum
iefùm æqualem patri, credo SpiritumS. patri & filio
confubftantialem atq; Coæternum. Hæc illi audiences, &
feinuicem honore mutuo præueniente,s, oritur inter eos
Janôta contèntio, quis peulis eius fignum beatæcrücis im-
pprierct. Vindemialis veroacLonginus Eugenium,illeau-
cem econtra eos exorat vt manus imponerent cæco. Quod
çum'feciflènt, ÔC manus fixas fixpêr caput eius renerent, S.
Eugenius auc em fùper oculos cæci f aciens,ait : In nomine
patris & filii & fpirituflanûi yeriDei » quem trinum in vlaa
æqualitateatque omnipotentiaconfitemur, aperiantur o-
culi tui. Et ftarim ablato dolore, ad priftinum rediiefanita-
tem.Manifeftifïïme aütem parait per huius cçcitatem.quationisfiiævalebat
aroiôtu,ne veram luççni illi liceret fidçi
oculis cpntemplari, Q mifèrum, qui non ingrçfTus per
nuam, id eft, per Chriftum, quieftianua vera,lupi48,magis
gregi quam euftos effeôtus eft : &paçem fidei quam in cre-
dentium cordib. debuerat acçendere, prauitâte cordis fui
conabatur extinguere, Sanôti veto Dei aliàfigna in populis
multa fecerunc,&erat vox vnapopulidicencis, Verus
Deus pater, verus Deus filius, verus Deus fpiritus fendus,
vhafide colendus, vno timoré metuendus,eodemque honore
venerandus.Nam quç Cirola adfèrit,fàlfeefïè çundis
eftmanifeftutn* Videns autem Honoricus rexaflèrtiones
fùas per fenôtorüm fidem gloriofàm raliter dènudari,nec e-
rigi fèdam erroris,fed potius deftfuiffraudemq; ponrificis
fuiinhoc feelerefùifïè d e tedàm,fendos Dei poft mùlra
rormenta» poft aculeos, poftflammas, poft vngulas, iuffit
interfici. Beacum vero Eugeniû dccollari iuffit, fub ea fpe-
çie,vt fi in ea hora qua enfis fùper ceruicein eius incumbe-
bat,non reuérteretur ad hæreticorum fed am , non occide-
retur,nè cum pro martyre excolerent Chriftiani, fed exilio
damnaretur : quod ita fedu effè manifeftum eft. Nam cum
imminenti morte, interrogatus fuiffet, fi mod pro fide Ca-
•tholita deftinarat,refpondit:Hçc n.eftfèmpiterna vita,pro
iuftiria mori.Tunc fufpenfb gladio,apud Albigenfçm Gal-
liarum vrbem, exilio deputatus eft : vbi & finem vif* præ=
fenrisfecit. Adcuius nunç fèpulchtü multæ virtutes ere-
bernme oftenduntur. S. vero Vindemialem gladio perçu ri
præcepit,quod impletü eftin hoc certamine. Odauian9
vero archiaiaconus & multa milia virorum acmulierum,
hanc fidem âdfèrcntium interempta atque debilitaiafunt,
Sed pro amore gloriæ, nihil erant hæc fiipplicia confeflbri,-
bus fendis,quiin pauçis vexati, in multis bene le nouerant
difponendoSjiuxta illud Appftoli : Quia non funt côdignæ
pauipnes huius térnporis, ad fiituram gloriam quæreue-
îatutin fendis.Mulu tunç errantes dfideacçipientesdiui^
tiaSjinfèruerunt fèdoloribus mulrisdnfoelixa.quidamepi-
feopus nomine Reuocatus,eo tempore eftreuocatus à fide
Cathôlica, T u n e J tfjl tetérapparuit, itavtvixabeo pars
vel tertia cluceret lB Id o namq; pro tantis fceleribus^efi I
fufione fenguinis innocentis. Honoricus vero poft tantum
facimis,arrèptus à dæmone qui diu de fendorum fenguine j
paftusfuerat, propriis fe raorfibuslaniabat : in quo etiam
cruciatUjvitam indignam iufta morte finiuit.Huic Çhilde-
ricüs fùcceflît, quo defundo,Gelefirhiris regnüm fu|cipit,
Ipfèquoq; àrepublica fùperatus, vicamprinçipatumquê
nniuit,6c fie regnum decidit Vandalorum,
Multæ enim.hærefès çotenapore Dei Ecclefias impu-
gnabant,de quib.plerunq; vlrio diuinadata eft.Nam & A-
thanaricus Gothorumrex, magnam excitauit perfècutio-
nem,qui multos Chriftianorum diuerfis pcenis adfedps,
gladio detmncabat:fèd & nonnullps éxilio datos,fame va-
riifque cruciatibus enecabat. Vnde fadum eft,vt exigence
iudicio Deipro effufione fenguinis iufti, à regno depelle-
retur, & effet exul à patria, qui Dei eedefias impugn abat,
nunevero adfùperiora redeamus,
, , Igitur rumor erat Chupos in Gallia velleprorumpere,
Erat aucera tune temporisapud Tungros oppidum Serua-
tius eximiæfenditaris epifcopus,qui yigiliis açieiuniis va-
I cans crebrolaçhrymarum imbrepej:fùfu$,dominimifèri-
cordiam precabatur, ne vnquamgentem hanc incredulâ*
fèq;fèmpe-rindignam in Gallias venire p'étmitteret. Sed
fènriens per fpiritum, prodeliôb s populi fibifioc non fuife
fè conceflùm, confilium cepit vt expeteret vrfiem Roma-
nam,lc.vt adiüdis fibi.Apoflolicæ virtutis patrpeiniis quæ
humiliter ad dominumflagitabat»meretur facjlius obti-r
nere. Accedens ergo ad B. Apoftoli tumulum,deprecaba-
turauxilium bonitatis eius, in multa abftinentia ; maxima
inediafècofùmens, ita vt bidup triduoq; fine vllo cibôpo-
tuq; maneret, nec effet interuallum aliquo d in quo abora-
tione ceflàret. Cumq; ibidem multorumdieruin ipacia in.
tali afïlidione moraretur, fertur hoeà B. Apbftolo accqpif
fè re^onfiim : Quid me vir fendiffimeinquietas 3 eecVe-
nim apud domini deliberationem prorfiis fençitùm e!ft,
Chunos in Gallias aduenire, eafq;maxima tempeftate de-
bere depopulari. Nunc igitur fùme Confilium,accéléra ve-:
Eugeniil
pi(c. m a
tviium.
Sol çb(çur
Honoiicits
Dæmpnia
Athanari-
fus pecfa-
qHic urEc-
cleliara.
Ritius lib,
C A P . 5-
Quos Cbu-
nos hievoq.
cat author,
Procop.
Diacori-
Nictphot?"'
IornaYi.
Huuos no*
minant.
Seruatius
Romain
perglf ora-
* ut iis P
umulum
B. Pétri.
H
liter hæreticotum epifcopus,oculos cordium mifèro aflèr- lodter,ordina domû tua, fèpulturam côpone ; require lin.
Biblioth.Vet.Vatr.Tom.6'. Ears z. ' ■ ____________ Nn 5