A
Pfitl. ion
Gtn tfo .
B
Ç
Manfuetudo.
Prou.t 8>
D
pftènfflî&o & pefcuHb cöfde pfofandëre exorë confpep,
rëççrdàhi^wè'Cura èiùs quidj'xif:P6rcùtfiis fiuùrvt fcenüiù'»
& aruitëOr mcum. illx quidem lachrytox, qùas metus £i-
gnititifeipfis cuftodkm pblftdent: quië vero ek charicatè
prodçuht antcquam ipfa pèrficiàtiïr in quibufdara fàcilè
fortaflîs Auolarit, nifi forte ignis flic fempiterne nfemoran*-
düs opèris tèmpore cor penicus ineendar. Et eft fane mirà-
bileqdômddo id'qüodVilius & iûdigmus eft-cemus atque
lêcuriuS fit (uo in tèmpore. Sant materiæ qux fontes no-
ftrosëkciccant, fîintitèm qùaè in ipfis&c&num & feras Be-
lùâs pariant. Per priores quidéillàs,Loth filiab. fuis neqfii-
ter côngrefliis eft: per feras vere diab olus èécidft.Ingèrts m
hoftibus noftris vetîutla, fumma nèquitià èft v t ' virtuturp
materias,matçrias vitiorü &dmmiUtàtisauthorèsi inatert-
a$ fùperbiæ opifices fadatfe. Soient nohnànquarb ipfx-etf
iam fedes noftræ & lôcôrum fpecies animùm noftram ad
compuhdriohémèxcitare.DoGeanftëhoëïefùs^ Helïàs
& Ioannes fbliapud fe ôrântesvÀnimaduerriplerunquein
îpfis quo^ue ciuitatibus mediifque tumultibns moùeri
nobis lachrÿmàs ea profe&qarte dærhonùm, vt putantes
quidam nihil feèx his turfliiîtibüs lædi* fxculo àppropîn-
qüaféiïohmëtuerenti Verbamvnum nontiunquam dif-
folùir lù&um, mit ùtfi verô fi vnu'm qitbqûe verbùm ftfrfiis
fliiim reaôcàre.pôftquâm auola.uerirjpolîitj N on accnlà-
biriiur bfoeii,neque nobjs crimen dabitfir in feparatione
animæ àcbrporcï£[iio'<| libit miracuk egimus, qiiod non
de theologia diflèrqimus, quod non conremplationi opë^
ram dedimusjfed ob hoc maxime ràtibnèïn omnino Ded
Véddituri fumas, quiaiugere vnqùam deftitimusi
De ira vacuitute & manfuetudim Gradus VI I t
Slcut aqua, fi paulatim igruadiiciatur flammam penitus
extinguit: ita& veri Indus lachryfn^ oniriem flammaiti
iracudix ac futons extinguere cbfdeuerunt. QdocirPa UoS
quoque iftaconfequeriter fiio ordine fubiidemus. Irx va-
cuitas inexplebilc ,$ft ignominix defiderium': ficut cotrain
his qui lnani glori^'ftudet.infinitus eft laud is appetitus.lrx
vacuitas^eft naturx IQperatio abfque vllo iniiiriaf fi fen (u,ex
certaminibus & fudoribus proueniensV Manfuetudo, eft
animi immobilis ftatUs. inrer.vituperatiohes & laudes eo-
dfetft rhodb pierfeuerab's. Imrium quidem irx vacuitatiSj eft
labidrum fifentiumin perturbatiorie cordis, medium au-
tem, filentium quoque iplarum cogniciontim in animi te-
nuiflim ometu: finis veto eft inter immUfldbnim Ipititu-
um flatus ftabilisac fixi tranquillitas. Ira eft toleratid oc-
culti ddii', memoria fcilicetiniuriarum alte animo impref-
fa. Ita eft deliderium, quo efim qui nos irrifauif affligi cu-
pimus. Iracundia,eft fttbita cordis excandefeehcia,nec diti-
turna. Amaritudo eftiniucundiisatqi iniuauiXmotus ina-
nimo confidens. Fiiror, eftmdruai iriconAans motus afii-
miqiie turpitude. Sieuccum fed apparueritj fugantur tene-
brx, itacum afflare cceperit (uauillimus humilitatis odor,
omnis amaritudo, omnifque furor ex aniflio extermina-
tufeQuidam cuth fine nirtiium ex fporetnutabfles, negli-
gentiores ad hunefanandum curandumq; fiunt, non intel-
Jigentes miferiquid feriptura facra eommemoretdicens:
Momen tuip furoris GiuS ruina eft illi. V elox eft tnotus mo-
lx vno fepe m omento, ,amplius triticum animxy Si fiu-
d um vitae conterens atque demoliens, quam faceretdiea-
lias mtegro. Quocitca prudenter 8c toto animo attenden-
diimeft.Ea Ixpeflamma, quam lubito Vehemens vento-
rurti flatus accenderit, frudtum cordis ampliUS adurit &
perimit, quam ea q u x& lentius exficcata eft, & diutius vu-
get. Neiftudquidem vos latere debetarrfidi, quod ad tem-*
pus iniqui fe dxmones aftu fubducunt, vt dum maxima vi-
tia velud minima negligimus, jam infanabiliter xgrote-
mus. Sicutlapisafeutus angulis afper, fi aliis lapidibus con-
tundatur & collidatur, omne illudaedmen amittit, folida-
•que eius aiperitas contrita difloluitur.fitque rotundas atque
leuis: ita & attimaduraatquead iracundiam prona,fi
durx & iracundxvitiorum multitudini ad mifeeatur, atq;
cum eis vna degat, alteram k duobus fuftinet: autenim ex
tolerandxvirtuteproprium curabit vulnus, aut fi iniuriis
fetigataceflentj fiiam pehitus infitmitateiii flofcët, quart!
fibi ignauiahxc fuga veluti fpeculum, quoddam ante ocu-
los ponet* Furibuhdu'Si eft caduèùs'voluhtatiti's, qui dufn
anticipatur, inuitus cadens, comditlir atqüe dflïlimpitün
blihil minuspcenitefitibus cqriuenit, quani ebneitatus
furor. Quippe cönuerfioi fïiihma indigec Iiumilitatfiihie
veto maximi timoris argumentumëft, dis deriiuhi fiipre*
inx hujpilitatis terminus pro cptifeflb habetur,v t eo etiani
prxfente à quo irritaftmr, ferçno illumàç tranqüillo corde
diligamusi is fihëdubió finis fùtoriserififi feh dum degi-
în'us, aduèrfus èum qui nôs in âliqtio læferit, öi verbis &
geftibus répugnantes vtamur. Si fpiricüs landtüs anima*
pax& diffinitur ôè eft nihil xq u e vt ruror èiu's a ftbbis præ-
fèntiam fegregare potent. Güih per multas atqué ditas fu^-
rorisfpeciesagnôuerimusvnamipfiusfblamqueprogeni-
ëm f &.fîadufteram) vtilem tarnen eflè deprëhendimus.
Vidiehim'nôhhullo'si qui cùm vfque ad infehia'm ekean-
duifTefltjditurham'queàdè'o àcpèhî'ttisïh mèdullis infitarh
îniunamm memoriam cuomuiffent, per vitium illiùs
cômodoiiis fuifïè liberatos« èumis qui eos liaeferat prions
diutifrniquè dolbris, fllös vel pxhitèbtia vel fatisfàétiôhfe
curàifet.Vidiitcrà ahos,qui irratidhabili lohgahflflitads
fpécie ex filentiomèmoriam iilatæ iniuriç in innmis recoin-
diderunt, eofque infanis détériorés atque infelitiores eife
iudicaui, quippé per atramentum columbjé càndorem dè-
moliti eflènt. Sum’maigitüraduerfùmferpentemiftünyèu-
ra& daligeutiapugnandumefti èc ipfe enim natürainÿa-
bet adiutricëmrion ^ c u i quam turpis coneüpifeentiæ coluber.
Vidinonnullos iracundiæ furiis fuccenfosjprx a ina-
ritudinè ânimi cibura à fe omnino reièciiîë, qui tarhefl ex
hacirrarionabill cbntinentia. Vëhena venenis âdiecèrunr.
Vidiitem,alios cùm veltiti rationabilëm caufàm fiiroris na-
(ftielïènt, gulæ ill^cebds feipibsaddixiflè, ac veluri ex fo-
üeà in præcipitium corruere. Alios iteiiï afjjexi prudenïiô-
res, qui peritorilm more medicorum, vttifque çohimixti
ex æquabili& moderata cöhfblatiohe maxima emolumèn-
tâconfecuriïùnt.Nonnunquam moderata melödia fiiro-
rèmbprime lenit&: mitigat, fepè véroea^uæ immodera-
ta eft & importuna cum volüptatfe coniùngitür. Ea igftur'
fiedemum optime vtemùr, h tempora aptïfliine ad nor-
mani dîngamns.Cum federem aliquaiidb cuiufeam necef-
fitatiscauià iuxta quorundalblitaribrutn ceUulaijî,audiui
illosperdfcum m'ore intus füfntna amaritudine & fiirore
apud fe corrixantes, atque in eiüs perfonamqui fe Ixferat,
tanquam is præfens effet, pctulantifflmèinfilientes. Qubs
ego ne Vitra infolitudinefederëht pîé & fidelitermonuffî
noilênt èx hominibus dxmones fieri. Vidi rurfus alicä corde
lafciuoac lubricô cfearù'm nimiètate difteqdi, qiti mites
fe efle & blandes, atque ( vtitâ dixèrim ) amâtôtes fratrùiij
fimulantes, perfonam fibi fanëütatis & honeftatis impo-
herent, quosvtfolitudinem feâarehtürhortàtùs fum.vl-
luti fèrramentum quodda Urxui & efeatum nimiètati -M-
micum,fiiiollehrexrationali in brutam naturam mifera-
bfliterdeädere. Cùm vero quidam fiiihi vtrifqitp fè iïiifé-
rabilius èfferri dicetent, eos ego fiiæ voluntatis àrbitriiim
fequi prorfùs inhibui, eorumque prxceptoribüs hoc amice
fuggefli,vthuncaliquando, noffnuuquam veto flîùm
ordinemeoS fequi permitrercftt,durti illi per omnia redto-
ri âtquegubernatori ceruice fubmiftà perfede obtèmpe-
tarénr. lsetenim. quivoluptatibusftüdet, feipfum fbrtafe
fis aut alterüm fùorum morum difcipulum côrruihpere ac
perdere folét: iracundus vero lupi in morem gregem to-
tüm fxpe perturbât, animafq; plutimas humflians vulne-
rat. Graue quidem eft ocnlum cordis prx furofe turbare,
fecundum Ffalm. teftimoniumdidenris: TütbatUs eft afii-
rore oculüs meus, longe vero grauius & labiis etiam animi
impétum exprimere, grauiffimum autem ac rocius rao-
naftiex & Angclicx diuinçque conüerfioni alièoumatque
omnino inimicum, manibus quoque furori fàtikaceré. Si,
feftucamalterius fenare vis, velmagis tibivelle,videris,no-
liprofealpello trabem hanc veile reëidere atque fêtunde-
re.Trabs quippe fermo duras eftgeftufque indecorus,feal-
pellum vero manfùeta dodtrinà mitifque refponfio. Argue
enim, inquit, increpa, obfecra,non autem etiam percute.
Si vero & hoe fietioporteat, raro omnino ne tune quidem
per
1 éft. Marres veto Riexfutitjnanis gloyia, çupiditas, gaftri-
! margia, nonnunquam veto & fornicatio. Qui autem mé I genuitjfaftus appéllatür.Porro filix rnex, mémoriainiuriapec
teipfum faeeredebes, Si diîigetitius iftfpiciamus,ani-
maduerremus [flerofque ex his,qui ira.cundiX facibus exagi^
ntur,prompteieiunarç,vigflare,quieté fçlitudinisfe-, j,---— ;
âari.EftenimeaV^futiflimidxmonisinteptio,iJq;lùm- ruina, inimicitia,difceptatio,5c odtfuih.. Aduçrlaïqæ vèfo
wre inquiritjVtyebiti per rationabilëm occafionem J m ex , quibàs nùnc vindus teneot qtix his obieftx funt,
manfuetudo&inira{cçntia.EaauteinquXrnihi infîdiatur.
humilitas dicitur« Quis vçto illarii genuerit? loCo fùo illam
interrogate. s
poeiiitentix.^çlu<^gs,eas materias^uxmorbohuiçincte*- ’ ° ■ j f " “ ' rr”
mentadave poflint .fequéndas illis perfqadeat. Si lupus v-
nùs(yt antea cflximus)grçgem totum auxilio dçmomsper-
tuïBarepoteftj&.vnus p^ofçdto. iàpientiffîmus frater,vç-
lutvter qleoreplctU5,Ajigeli adiutorio fietus,flu(5tuum ra-
biem. in lercijitatis ttanquillitatem cpnuej:tet,nauem- j
.que feruabit illxfàni, acjpto magijjtuùiuç iudicij, quod
priqrille promeruit, merceflem à Deo référé t,p r o fe « u s
form a, omn i b us faétps . I n iti uin fxeatx tplçrantiæ eft, in
amaritudine & doloçe animæ>ignqmini,asfufeipere: medium
De memoria imitriaruwi Gradus iXmQ^
vero , eas tolcrare fine qiceipre ; f!nis autçm & con-
laudem çxiftimare. Gaudeas
SAnftx quidem virtutes ïacqb fcajx comparantur,vicia. vero nepharia ei qui cecidifle legftiir ex Petri,fitmnii A-
poftoli manibus cateiVx.Et illx quidem fimul riexX, atque
altera ad alteram tranfmirtefttes in ccelum fuftoUiiiit am^-
toref iiio s, vitia verb feiriüicein gigneteatquearëtiftime
qomplèdi cbnfueuemnt,' Quqeirca cüm iani audierimüs
impiacabilëmfurorem,progeniem fiiam memoriam ini^-
tiarumappeilamern,deeanunc inuitantehos tempore ló“
quamur.Menjoria iniuriarum eftfuroris coniplementum, iMomori: |
peceatqrum cuftosdufbtix^o^ium > virtutum pefditio, ve-* I>wu™iu41
nenumanimx,mentis afïiduus vermis,Qtationis confufio, **
deprecatiqnis excifio.qharitdris alienatip, clauus infixus a■»
niniXjiniucundus fenfus,qui in amaritudipis fiiauitate di-*
ligitur,iuge peccatum,nunquam dor miens iniqiiitas,hofis 'fminogluelfitsif laimdmumiffa v mitiuamliti.aD. iEcofti vfteu'drqq iumou^nuaeru trennmebemrofoürmia mqc, gvnnuunmt,eaxc qhuise iqduexo pgleunraedraen ftluipr, l oneqeu igvioglnuumncu,sfi.uQeu eiitriaamcu gni-*
prior,valea^feçuryie > fed tu fçli^ ac beacusteçtie, quippe
qui in domipo exultas. Notaui rni ferand u m om nino fpe-
(^raçqluni jp lds?.qui iracundiæ infi::uimjt,C[U9d illis latejn-
tèirex ëlatipne coptingitfindignan.enim eo, qqqd ira jfuff.
feutfupçrati,i;âifusirafceban Admiratùfque fum cum
inrùererillosj rpipa ruinam ylçifççntes, ^cpeçcato pecca-
tum pei'feqùençes,miferatusfum, dæmonumq; verfiitiam
ftupçns,paiü n\ abfuitquiu dçmeaipfius vitadefpçrarem.
Siquisfqi}^uuvtuiqpre^iracuudia,neqùidaque .& fimu-
latipiiC facile fiiperariperfpiciënSjÇqntf aJixcùianfuetucU-
nis & jolerantix a n cipi tçm glad iu m e d u cerq inftitu.it : hic
profe&iis veluti fullonum f lutarem oftiçinam fratrum
monafteriutn ingrçdi laborer,, atque eoruaa qui maxime
duriimmités fi^n t, fi qu i d e m h x cv i t i a perfeëte exiiere; çu-
piçvtiUicexcohtumelîjs $ignomjnfls,dum fratrum ve-
xationibus extendi ruràtqùe intefleëfcualttcr puifatur, for-
tafîis vero etiamfenfibdirer çalçihufque tundirùr & con-
cuîçaÉurfbrdes quæanimæillius yeftçs macu lareric, diluât,
Ipfàte plebeia y.oxperlùadeat, p'ràbrum de contumeliam
lauacrum eflè vitiorum. animx. Soient enim feçulares,
cumaliquem infeciemignominiis & conrumeliis tefpef^
ferint.gloriantes adalios dice re: Laui fllu m. Q u o d profe^o
yërum çft.Alia in his qui ad h u coudes imbuuptuf çx fletu,
eftiraCundix nçcatip,Stalia in his quip(erfeâiiùnt,com-
mptionis commodà ceflatio, Quippe prior ilia Jachrymi§
velurifrenoquodam ligata eft,hæç velut ferpensà bçata
rraûquiilkàfe .veîuti à gladio quqdam acutiflimq necata
eft.Vidiego ttes vna moriachos iniuriis affeitos,ex quibus,
viius mqrdebatur quidem iniuriis , atq; perturbabatuj:, fed
tameii filentiq premeb^t iyacundiam; alius vero gaudebat
quidem ex lucrofoo,fedeius qui fe malediêtis jnfe<ftatus
fuerat pecc^tq angebatur : rertius vero proximi tantum
damnafecumyqluen?,vini ardeutium fachr^marumper-
ftindebat.Eratquefiiaueipe<£taculum,.timoris & mercedis
éc charitatis ojierarip afpicereSïcutieorporum fëbris cum
yjia fit, riq vnam,fed plures habec fui oçcafiones ardoris,&
furor atque commotio ,.fortaffis vero & aliarum fpeçies
perturbationum noftrarum plutimas ac varias oçcafiones
caufes. habere nofeuntur. Qitqcitca.ppllibile non eft,
rantamrerü.m varietâtem eôdem modo diffinire,fëd raa-
gis çOnfiIium ex animo meo d o , vt profoficito xgrotanriü
lludio quifque mèdicinæ compendium inquiramus. Pri-
mum itaqi remediurfl%rit, yt quifque caulam fuidoloris
agnofcat.Caufâ.quippe cognitacontra hanc medicamenti
caam aùxilium ex prôuidcutiapei fpjriraliiimq} virorum
diligçn tiafii feipie m us. Quinobïfcum.in domino vnain-
gredi cupiunt,noftro exemplo adnjoniri inillud propofi-
tumnobisintelleètualeiudiciumingrediantur,prçdidafq;
turbationes^îue^caufas quodammodo fùbobfcuiè firoul
examiùenpMriciaturiam tyrannus ffte manfùetudinis ne-
xibusjflagelloquelonganimitatis verberatus. atque à çha-
fitate pcrtraëius fiftatur tnbunali rationis,atque vt conue-
nitexamiùetùr&itadifeutîatut. Dicoobisq ftulte & tur-
Gerr. î.S. tà
iIpe trusA fpaon-jfj
fialus. {
püflmè ^ënitoris^tüi,& eius qux te male pepçrit apëllatio-
nem, filiorumque tiioriub, & fcelèratiffimarmh hliatiim,
præterea ôc eorum qui te debellant & necaturi funt nomi-
, edicito-ïllevéro ucinterfogatus, ita tefpodere videb^-
dviiaumit pfeadtearu fiilti,'ioss h gueiunfemraored inm<3enm coefrTiaamt. Q pueir ëcmfiaitr iUtautemm epnoimf- fcideet,ti,mirapcourntudniabisp afibb füe fbugoraeusit C. Qonugi raeugtaetm, C inhimariictaittiias sm eexnefra- diffohut odium, & dona mundiflima eraplliuntanimam. Menfanegle<ftamatercoi4dentix,& per teneftrarn cha-
ritatis ventris ingluuies ipgreditur. Animaduerti odium,
vinculum foinicationisdiuturnum diripuiflè, memqriam-
que iniuriarum illiciam mirabilitef Sc prxtef fpem perfc-
nerafie-Mjrandum fane fpcdtaculum, dxmonem è dxmo-
ne fanari confpieefe.-fed hqc fort^ffis ett 4i(p^nfa^qne
opus Oei,nou d«E(monum.Loflgiflime a charitatc yalida 8c
naturafi remota ëft memoria iniuriarum, fiteiléap-
propiabït fornicatio, vfdcafquq latéfiterin eolambacot-
ruptionèm.Ideo quem morte iniuriarum memoria,aduet-
fus dxmones id magis patiatur; quem dele&acblandmn
inimicitiarum venenatumque odiafti» ebrpori fuo jemper
infeftus,mimicus fit.Amicus ingratus aq dolofus, carq eft;
’ & fi Foueatur, amplius lxdit. $ofef fcripturasdiffereremer dctorquctl
moria iniüriarum,atque ad proprix affedioni« fenfitm fan- iraci*n<««’
<Sti Spiritus eloquia viplenter attrah*re.,Confundat huiujt- ontio 1
modi Iefu o ra tio , quam fi iniuriarum memoriam feme*
mus.cumillo dicerejionpofifimns. Si poft ingeiftem lu-
ftam huiufmodiperuerfitatemomnmo dcfttuere non va-
leasjfaltem verbis & corporis habituinimicq tuo te ppeni-
tere fignifica,vt vel hanc ad ijlum fimalationem diiujus ve*
ritus,perfeëte tand.em ilium dfligerc cogaris, -a cpnfbienria
veluti ab igne quodam aflïdueadnionitus,' .
Hac veto putrediric ac pefte rum deüium perfe&e te
curatumintellige,noncum p roeoqui te contiriftanfioc.1- bi*
ueris, pon cum fllurn m uneribus yffeeëris, non cpm ad
fticnfam, tuam eum perduxeris: fed cumèognita ii|msali-
quacalamitate, fiue covpoi'ali.fiuefpiritualirquafiipleeatn
pprpeflus fueris, ita teangi dolore atque illacrymariper-
fpexeris.Monachus f^lita^us.qui hanc feruatfii feme* qflb
, memoriam,afpis nidificans eft, lethale virus fecum ybique
circumferens. Memoria paffippiun Iefti huififinodicura-
Jjicanimam, dum in illius ciementiam aq rolerantiam intu-
eps,valideconfu(aerubefcic.Ligno.puR:ido intrinfecusgi-
gnu,ntut vermes, & mfiiilimis moribus qiiictiqueaduke-
rinx cohxret iracundia.Quihanc eijc%remifliq«em repe-
tiuqui veroilliagglnrinacuseft, mifèratione ptiua^ur. La-
* bonbusfe quidam aedolonbuSjVtven’am nfcrerenrui;ex-
pofiierunt:hos ta^ïen vir, qui iniprias obliuffeirar, ficile
anticipauir. Siquidem illud vei iflfiiuim c ft quod dicitur:
tur:Plui;im*generationesmexfiinit,nëc vnusmihipater! Oimitritecelerius,&copiofedimitteturyobis. Vet#ger-
1 ^ H 1 I 1111 : mafix