tiavtilitatem & damnum ipkrumoperabiliter per moram I Ex his tentationibus acquiót homo animara fblitaquam
fecit in eifdem. Quemadmodum videturmulcoties | riam &fiii ptöte&ionem Sc humilitatem & cor contri-
res damnum, & eius habitus iuuenitur mercesvcilicatere- turn, & ex his probaturquis verdat ad defiderium ereato-
plera : eodem quoque modo intelleâu Sc in huiufmodi ris. Hæc aucem difpenfator ordinat iuxta poffibilitatem
Quod qui
to magis
homo vigtcontrario
videlicet videre, multoties res vtilitatem haben-
tes& habitus damno repletur. Vnde plures homines ex
rebus q u x videntur lucrabiles,inueniunt damnum,& nec
ex ipfis teftimonium feientiæ verum exiftit. Uloergo con-
filiario vrerc, qui nouit probarein patientiares diferetio-
nis: propter hoc autem non eft quilibet fide dignus ad da-
dum confilium, nill qui prius bene voluntatem propriam
gubernaucrit,& adores & detraâores non pertimefcec.
• Quando enim intieneris in via tua pacem inalterabilem,
|H M | rampertimelce, quia longe diftatreéfcotramite quilabo-
liis proficit,! riofis pedibus kndfcorum calcatur. N«tm quanto progrp-
saa'-'v j <jeris jn vja ciuitatis régis,& appropinquas tanromaio- ciuitati hoc tibi
têtaiio-
habet.
Cap. 4°-
E? I
Qjix funt
tentationes
C a p ita
tionnm
eapaa.
& iuxta neceflitatem kpicritium ea. His concemperan-
tur conlolatio, & aduerntatisldx>££tenebrx, prxlia & ad-
uerfiones, Sc breuirtr diceie auguftant hoc atquehocyeft
fignumprofe&us hominis peraùxiliüm. Tentatiönesita-
que quæ fiunt à prom iffione Dei contra imprudentes,&
extollctes fè in mentibus fuis coram bonitate Dei in luper-
bia ftia: Hint iftæ tétationes dæmonum manifeftæ, quæ fiint
fiiprapotentiamanimæ,defe&u$vireoturn fàpientiæ quæ
fiint in eis fènfualitas acuta intentionis forni candi,quæ per-*
mitdtur contra eos ad humilitatem elaxionis eo ru m : indi-
gnari c ito , velleftatucre, & contemnere, error mentis te-
■ H H 4 talis, blafphemia contranomen D e i, intenriones facuæ
fit fignum, fortitudo tentationum occurret tibi:& quanto j plenæ rifu, immo p la n â u , contemni ab omnibus, deftru-
proficis, tantum tentationesmultiplicanrarcontrate,cum j Aie honoris lu i,fieri confufio1 & opprobrium in modû
autem perlènlèrisin anima tuaalium gradum excelfum in j multis à dæmonibus occulto , manifefteque defiderium,
occulto recipe, &additaeft gratia in ftatuin quo ftabat.Nâ ; commifceri 8c conuerkri in mundo, loqui 8c nugari fem-
fècundum magnitudinem gratiæ tantum in tribulation« perinfipienter, adinuenire, fibi renouatiônem , Temper
tentationum Deus adducit animam non in fèculares tenta- cum falia prophetia promittere multa lupra poilè fiuum,
tiones quæ fiunt ad refrenâdum malitiàm & res manifeftas hæc quideta fiint animx.in corporalibus vero contingunt
neque corporales turbationes intelligas eas elle, fèd tenta- ! dolorofi euentus:permanentes fèmper perplexi,rixque fi>
tiones conueniétes monachis in lolirudine fiiar, quas poft- lubiles occurfus malorum,femper & impiortim hominum
modum diftinguemus. Quod fi anima infirmitatem ha- inciderc inmanus hominum tribulantium in otio-cordis
bet , nec eft fumeiens ad magnas, tentationes, poft ulat non 1 fempter fine eau k ,& repentino ' timoré parati multoties
intrare in eas, & Deus exaudiet eam. Sçito vere, quod in minas magnas ex lapidibus & altis locis ex his fimilia quæ
quantum infiifficienseft ad magnas tentationes, in tantum fiunt & corporis fra&ione. Vltimoegeftas kpientiæ no-
eft & ad magna charifmatainfiifficiens, & quemadmodum ftrum cor ex diuina vistu te & Ipe fidei fuæ,vt cito dicantur,
magnarum tentationum incurfus præpeditus in ipl'afit, & quotquot impoflîbilia & fiipra viresfunt, inducnntnr ci.
magna charifinata præpcdiuntur inea: quoniam non dat Hæc autem quotquot fiiperius nctauimus, & determina-
Deu& magna charifmata fine magnis tentationibus. Nam ; uimus, dæmonis fiint tentationum fiiperbiæ : apparet au-
-& tentationes fècundum charifinatardinumcratalunt à temprincipiuminhomine,quandoquis incipitle-habere
D e o , iuxta làpientiam eius, quoniam hi qui ab eo creati kpientem in oculis luis, & fie tranlmutatur in omnibus
fiint non comprehendunt. Igitur à difficilibus tribulatio- ; malis, fècundum menfîiramfiilceptionis huiufmodi cogi-
nibuscontingentibus tibiexdifpenfàtione diuina, comV j tationumfiiperbiæ:à fpeciebus ergo cogitationumtuarum
prehendisquantamconfolationérecepitanimatuadema- : comprehende viam lubtilitatis mentis tuæ. Quodfivide-
gnitudine eius. Nam fècundü triftitiam,& conlolatio.Quid ris aliquas ex his tentationibus commixtas cum aliis tenta-
erë° prius eft, tentatio & deindecharilma: an prius charif- . tionibus quæ fiiperius ante di&æ fiint, feiro quod in quan-
ma, 8c fit deinde tentatio? Rejponjio. N on venit tentatio nifî tum habes ex iftis ^in tantum fiiperbia tibi contigit vel in-
priusrecipiat anima raain occulto ctiam magnitudinem cumbit.
fiiperprimamfiiammenluram&fpiritumgratie.quoniam I . r . .. , . , „ . . 0n_j Da.j
rccipiat prius & teftatur ad ipfiim tentatio D e i, fimiliter & I Mens aduerfitates & tnbulationes^quæ np participant, ^
tenutioncs Apoftolorum Non enim pennifli funt in 1 h ?ml"
Kntationeintrarequoniquçparadetumcecepemnt.Nam “ ^epelhtadnerficateseius.PufiUanimmsen.pi.mtereft
quicommunicabant b o ^ io n u e n i t e o s fuftinere tenta- a u c ' atus- veto mater eft confolttloms. Etvtftns
tiones iplbrum . quia poft bonum eft & tribulatio eius. Ita
enim piacuic iàpienti Deo in omnibus facete, &: in hoe Ici t «^d,ffic,leefthommemmuemre m tnbulanombus fms
gratiam efle ptiulquam tentationem, vernntamen præceft : abrilu t -----
u t lenluaiitas. tentationum : lenluaiitatem gratiæ propter
probationemlibertatis. Nunquid etenira prouenitinali-
Ho,minis
gaudium fie
quo gratia, priulquam guftet tentationem? praccedit etiam
gratia mentem,in lenmalitate vero retardat, vnde decet
nos habere in his tentationem temporibus qusedam duo
contraria inuice m ,8c in nullo fimilia. Hxc autem lunt gaudium
& timor. Gaudium quidem, quod in via fiimus quam
calcauerunt lan d i, quinimo viuificatorinea inuentus eft
ambulare & hoc eft manifeftum ex agnitione tentationum.
Timorem vero debemus habere, ne forte ex caula fiiper^
bix tentemur.Iniftis autem hunifies inftruuntur a gratia,
vthoedileernere polfint, & Icire quid fit tentatio, qux
fit ex fmftu fiiperbix:: etiam qux fit ilia q u x fit ex alapis
in illis qui verberantur ex charitate, dilcretx fiint enim
abinuicem tentationes qux luntaconamine &augmen-
toconuerlationis in b o n o& tentacionibus promifiionis,
qux lunt melius ad caftigationem ycI guftationem p ro pter
luperbiam cordis.
Tentationes qux fiunt a virga Ipirituali ad profe-
<ftum & augmen tum animx, in quibus exercitatur anima,
& probatur atque mundatur, lunt iftx. Pigritia grauitas
corporis, laxatio membrorum, accidia, confufio mentis,
dolores corporis,excifio fpei ad horam, obtenebratio co*
gi tationum,defedtus humani auxiliiad horam, egeftas cor-
p oralis vfiis, 8c his fimilia. ^
aoratioms
inuenitur & lachrymarum eftufione.
Quando vultDeus pc ram plius tribuiari promittit etiam
venire ad manus pulillanimitatis. H x c autem parat in eo
potenriam Accidx, in qua guftat luffocationem animx,
qux eft guftatio gehennx, &exhac fuperinducitur Ipiri-
tusexceftus ex quo nafeuntür plurimx tentationes,lcili-
cet confufio, furor blalphemia,fatua culpatio,peruerlx
cogi tationes, & de terra in terram tranlmigratio, 8c hi s fimilia.
Quod fi dixeris qux eft caulahorum? dico tibi, quod
negligentia tu a, quia non curafti medicinam eorum: vna
eft enim omnium eorum medicina, per quam quis inue-
nit ftatim in anima conlolationes: hxc eft, humilitas cordis
i 8c prxter hanc deftruere terminum iftorum malorum
nemo poterit, quinimo, inuenireum lub potentia contra
eum. Neindigneris contra m e , quia dico tibi verita tem,
non quxlifti eam ex tota anima tua vnquam: idem Icire fi
vis,facte in regione fua, & videbis quomodo dabitmali-
tix rax. Nam lecunflum menfuram humilitatis tu x , datur
tibi&patientia in aduerfitatibus tuis , & fecund urn pa-
tientiam tuamalleuiarar grauitas tribulationis tux,& con-
lolationem obtinebis. Secundum vero conlblationem
tuammagnificatur tua diledrio circa Deum, & fecund um
diledlionem tuam magnificatur gaudium inSpiritu lamfto:
ab illis vero qui vere lint Filii, Pater mifericors quando pla-
cetei eftedum faccre tentationum earum, non aufert ab
adione
De pufilli
nimitace.
Cap.4».
^ ^ j adione tentationes ipforum, fedpatientiam præftat cis in
e virtu«'
rporali
J vittute .
"jrituali*
jomdda
,t.ho
iinem'
j ipfis, &oipma bona hxc & inpatientia eorum recipitad
I perfedionemanimarura ipßrum. Dignos nosigiturfaciat
‘ Gjhriftus in gratia fiiaiuftinendi mala cum amore fim, &
cum regencratipne cordis Amen.
Virtus corporalis in lolitudine mundat corpus à (or-
dibus quxfimt in iplb, virtus vero mendis humiliatani-
mam & purgat earn à gro dis & perni ciofi s intelledi bus,vt
moueatur potius in contemplatione Ilia. Hxc autem con<*
templatio p ro f inquate fàcit earn ad nuditatem méf is ^ u x
vocatur contemplatio immaterialis. Et hxc'eftlpiritualis
virtus; hocenim extollit animam à terrenis,& appropinquate
facit eum ptimx fcontemplationi Ipiritus^ &apud
Deum conftituit animum ad contemplationem glorixin-
efFabiKs, qux eft motio in telle duura magnitudinis ipfiu s,
& leparat ilium ab hoc leculo&-eius fenfualitate,& ex hoc,
de Ipe noftrailla dépoliracertificamrir, 8c ad certitudinem
eiusordinisperuenimusj&hxcperfeuerantiaeftcertifica-
tip,de qua dicit Apoftolus perfeuerantia eft certifieatio, in
qua lxtatur mens intelligibiliter. videlicet in Ipé promiflà
nobis. Quid autem lint hxc & quomodo quodlibet iftorum
eft,audi. Conuerfàtionem corporalem quæ fecun-
dum corpus eft,vocat corporalia opera qu ç fiunt ex emen-
datione carnis in adione virtutis per opera manifefta in (e-
metipfis in quibus putgantur abimmunditiacarnis.Con-
uerfatioveroanimi,eftoperatiocordisqu* fit-incellanter
ihfoUtudmeiudiciifcilicptitiftiax ôdudiciorùm eins,oratio
indeficiens cordis confideratio di^enktionis & curx
Dei in hoc mundo fimiliter fa d a IpirituaUter & totaliter,
neçnon& cauere àvitiiscolledis, ne occurtat quid ex ei$
I in regione occulta & Ipirituali j hoc eft opus cordis,quod
vocat conuerktionem animi.
In opereconuerktîortiS,qiiod vöraturadus animæ hu-
mihatur c ö r , & lèpatatiir a cpftimuriione cdnfiilæ vitæ,
quaè eft contra creaturam.Ex his incipit aliquando mbueri
ad inteHfeehdum & intuendilmiii contemplatione nara-
ralium quæcreata (unt ad vlum &augméntümcprporis,&
quomodo in miniftratione eonifn dätur vitras quatuor e-
lementis,quæ lunt adioneveliricôrporè."
Cojiuerktio quoque Ipiritualis eftadio finelènfibiis,
& hxc eft quam delcriplèrunt Patres, quam çummentes
k n d o rum AfillclpmnE» fubftantialis afpedus-ót pingued.9
corporis tolluntur, acdeindealpedus fit intelligibiiis.Af~
pedum autem fiibftantialem vocat orationém primæ na^
turæ,&exhoç alpedu fu bftantialidehinc facile trahlcendit
adagriitionem lolitariæconuerlàtionis, quxeftinexppfi-
tione manifefta milèricordiaram Qôminiihi.ç.eft màgnus
ftatus futurprum bonorum, qui datur in liberrate in mor-
talium vita,inconuerktione quæ eftpoft Relurredionem,
qui nonceflàt in humana natura mirari Deum »jieccon.fi-
deratomnino qüid de creâturis, nam fieftèt aliquidfub-
ftantialeDeo , habuiftè.t vtiquè mens memoriam in illo.
Q u ç d fi omnis pjilchritudo illorum quæ fier in refiirre-
d io n e futura inferior eft pulçhriradine eius, quomodo
poteft aliquis exire in afpedu lùo extra pulchritudinem
DeiîQuid ergo mors eontriftat eum,yel grauitas carnis lèu
memoria cpnknguineorum eius, fiue necelfitasnaturæ ac
diuerfitas vel contrarieras lèu exultatio ignpta,lèu naturæ
imperfèdio,aut circundatio elementorum,vel cum aliquo
locutio, lèu accidia laboriofilfima , feu lolicitudo carnis.?
Sed hæc omnia quamuis in hoc mundo fiant, 8c in tempore
illoquando ablatum fierit velamen vitiorum ab oculis
animi, 8c petfpexerunt ad illam gloriam, ftatim extollitur
animus, inobftupefadione, & nifi quem ter min urn Deus
pofiiitinhaç vita fiiper huiulmpdi rebus, 8c quantum de-
ceat in ipfis morari, pertotam yitatn hominis promilfiim
effet, non haberet exire à contemplatione eorum,& quanto
potius oftendimüs, vbi hæc omnia non fimt. Vivras autem
ilia indefinite eft , & eifdem rebus fiibftanrialitereri-
musintra imperiales aulas fi dignifuerimus pro conuerk-
tione noftra. Quomodo poteft ergo aliquis in tantum
viamhuius infirmiraris>& ftatfiviræ&: tribnlationesmttn-
di,&ip.fum.mundum &mali tiam eiusj&quietesæius repu*
tamus}aliquidiSed ô Chrifte qui lolus potëns es cuiuslut
çeprio eft apud t e , ,8c alcenlîonesin corde ciiodi(pofüic,tu
Domine âuertefaciès rioftras à mundanis in defiderio tuo
dçnecvideamuseum ficut eft,nèccredamus malirixficuc
veritati,.neque fimus incredüli veritati ficut & vmbræ. ln*
nouain animoIplicitudinesantemortem,vein horaexitur
npftricognolcamùs,quomodo fint ingréllus noftri-& exi-
.tu^in fioè mundoy qupülque perficiamùs opus in quovo-
cati fiimus (ècundumyoluntaté tuam in hàc vitapfius.po*
■ftça,fiiperabimus inànimorcpletît^fidentiaredpere magna
feçundum promilfibnem lcripturarûm» quæpræpara-
wf chantas tua in lèçunda renouatione, quorum memoria
caplcruarar in fide lècretorum. $*.
Munditiàcorpôriisieftlahditasdepollutione carnis:mü-
diria vero animæi liberatio ab ©ççùltis paflïonibus quxfi-
ftunt in animo.Mundicia-quoqtie mentis èftin reuelatione
lècretorum , purgatur enim ex omnibiïsaccidentibusièni
fiium in mundo piguedinis eorumi Nam 8c infantes parai,
mjindi luntcordè & irino te ntesan kna &nemo vocateos
m undos mente. Munditian. men ti s» perfedio eft in coüer-
ktioiie coelefti,lciliëetin conteplatione q exlènfii mbuetur
ip virtute-lpiriraaliluperborû mundorutn innutnerabiliû,
quorûcouerktip diuikeftabihuicéfiibtih& inuifibili my-
fterio ipfôm exiftentiufii in inteiitione d iui naru & rcuela-
tio.nü contrariaru ipfàrûin omni hora iplè aût Deus nofter
nos fàciatlèmpervidere eu in nuditate métis&pofteaimmediate
inSpiritu lànéko in fèculalèculorum cuifitgloria,
Amen.
Fides eft oftiumiecretorum»Nam quemadmodum corporales
oculi, fiibftantialibus rebus;nc eft fides,oculis occultisme
intelligibilibusjthcfäurus : oculos duos habemus
animæ,ficut dicunt patres,velüt duos oculos corporis,'nec
eft idé vfiis afpedtus in vtroq; In vno ri. oculo intuemur occulta
gloriæ Dei, q occulta in natliris: fcilicet potentia eius
kpientiâipfi9,& difpen fat i oné eiufdétoçterna circa nós,q
comprehenditur ex magnitudine regiriiinis ei9apud nos, &
in hoc oculo coeleftes ordines confèruos noftros vidimus:
iq oculo alio contemplamur gloriam naturæ eius k n â x ,
hoc eftjpfius Dei benepladtum, quando fueritDeoindu-
cere nos in lècréta lpiritualja,& mare fideiaperire in animo
noftro. Gratiapöflgratiam data ëft hominibus, poeriiten-
tiaeiuseftregeneratiolècunda ex Deo, &arraqexfidere-
Cëpimus,perpoeriitentiâreçepimus donum eiüs.Poenitén-
tiaeft porta mifèricordiæ, qux apertaeft perlèquentibus
earn. Perhancpdrtamintramusad diuinam mifericordia,
■8c abfque introicu illp.non inuenim us mifèricordiam, quia
omnespeecaueruntiuxta<diuiriam^ripraram,jtf/?«)ÎMri^r4-
tispergratïam eius » 8c oritur in corde a fide & timoré. T imor
aptem eft. baculusIpiritualis nos gubernans quôufq;
perueniamus ad paradifiim fpiriraalem bonorum, &cum
ibi applicamus, dimittit nos vt reiiertamur. Paradifuseft
Charitas Dei, in qua eft dele&atiô cundarum beatiradi-
nurii,vbi beatus Paulus nutriràs efteibo fiipra riaturam,ex
quo guftauit in lignum vitæ clamiauit dicens tOculus nonvi-
dit,necauris audiuii, née in cor hominis afiendit qtu prtparauit
Deus iiligentibus[e. De hocbono fuit prohibiras Adam non
confilium diaboliXignum vitæ, eft chantas ex qua exddit
Adam-, & vîterius non ©courir fibi gaudium, ledin terra
fpinarum operatur & Jaborat. Quidecharitate Dei lèpara-
ti fiint pané fiidoris comedutin operib.fiiis,quanqin re&i-
tudine ambulent,qué protoplaftus vifîis eft comedere poft
occafiim donee imïeniamus charitaté.In terra fpinaru eft o-
perario noftra &inter f pinas fcminam9,&metim.us qüauis
fèmen noftru fuitfèméiuftitiæ, & in omni horapungimiir
ab eis,&quantucunq; iuftificemur,in fudore viuim’vultus
noftri, & quando inuenimus charitaté, pane coelefti vefei-
mur&confortamurfine opéré &labore. Coeleftisp*»» eft
Chriftus,^«: de ccelo deftedit&vita tribuit mundo.Hic eft cib.
Angelorü: Quicharitatémuenit, Chriftummanducatin
vnaquaq; hora,&fitimmortalis. Ait n. Quicomederitpa-
De thimdu.
& animæ.
Cap. ^
De oflio
fecretotP,
Cap. 4*.^
exire8celongati ab iliamirabili&diuina contemplatione nemquéegodedetoei,mortérionguftabit,velviuetin x -
&maliamremiiicid«e.Vænobis,quiaiîpnco2noicimus ! temum. Beamsaucemqui comedit<lepanecharitaris,qiti
noftra, neque ad quam çonuerlâiionem yqçati lumus : ièd eft Chriftiiaf Chriftum enim comedit q u i, eft omnium
Deus.