Pji-7'-
M a tth . 5 .
B
L u c . 6 .
Sxpien. j.
rïsjfèd cüficelTunequiflîmæ voluntatis re&us non commi-
fceatur prauis.Seqnitur:Et ne perftringar ispUgiseius,quoift-
am delida etits vfijuead c&lum peruenerant, <Jrntemihit dotrii-i
nus Dm iniquitatum nus. & idco reddidit c'i dûplicia,8cin quo
populo mtfcutr,dupluthTemixxvtm eft ei:& inqüàntumfe clad-;
ficauitvè^* de'iciamm habuit,intantumdâftir eicruciatus &.
lu d u s > quôniam dicit in coirde fuo, quia reginà f\m\t&vtdua
»oBDoitum'eflè ,hec lutluih vifura fum. Prôpterea vna horà
ventent plagaeius, mors & IftÈlus & fames, & igné cremabitür,
quiufb/tis cïl dominus</tfi eam iudtcabïi. Hæc omnia fecun-
do quidem âcliientüi fiuiïra credûntùr conuénire, Ruanda
examihe fupremi iudicil fôcietas ipipiorum exclulà, rétribution6
iuxta ple&ctur, vt qui tempôraliter peccauerunt,
in pcrpetüumpti’iïiàntur. H o c tft ënim quôdait: Reddite
eidupriciàJ'& düphim renïixtumeft, vttyïi tranfitoriis de-
litijs fruebatur,æternis crucietur tormentis. Ethis vfuris li-
betàrefuQsChriftus pfalriib præciniturÆx VÏuris & iniqui-
tatibus,induit,redimet anffnas corum.Illi vero igné infu-
pètper^etuo cdmburi dicùntur, fatne affligi: tune vaque
quando illf qdi nunc eftïriunt fitiuntquoiuftiriam,faturira-
tem percipient mcortuptani.Mori vero,eo quod éos déférât
b eu s. Siàitri.aniroa difçêdëntc moriYûr corpus,fie a-
himaDeô deferente motï credcnda eft. Lti&us porro illis
eft,quem Cttriftus in euâhgëîïo dicit : Vævobis qui ridetis
nupe,quoniam lugebids &flebiris.abhisplagis feos volés
Deus indemnes oftendere,dicit:Et neperftringaris plagis
eiu?.acfidipcret:quoruftav6luntatcm conuerfi habere no-
1 uiftis in peccatis fimiiefe, parem rionïecipiëtis vltionem.
Nfequp enim yiribus nbftriseafdem poffumus plagaseua-.
dere,cum ndbis h o ç ïo lô ï)ei beneficiocôncedatür. Sed‘
refltum otdinem teneiis fpirituffeniftus, voluit declarare il-
los,qui ift pietateIn corde non captiuantur, adfenfe nulla-
tenusimpiorum perftringi'todnentiî.ïùftorum n ànimç in
manu b e i funt,& non tangèt illos tormentunynaliriae. Sic
autem hæc quæ tuhe furiiïafunt circumfcribit vt opera ex-
prefTeritinfërenda, qùæ fupplicia noh tameri feculi huius
putandaiuntjèuâlia mox finitura curricula, ficut éx fîib(§-
quentibùs apptobatür.Nam & dominus contritioné muricora
&equorum & rbedaruvéhicula atq; mâcipia, & diuerfi
generis animalià vtilitads caufa ponit. Pomorü quoq; tuo-
rüm,inquit,concwpifcentia aniraæ abijt abs te. Hoc quoq;
ad àffjeékuitt redegit & güftum. Et omnta, HUpinguta & clara
perierunt abs të,neç tant ea vitra inuenies.we^rom cui quo-
qüé,^«i d'iuitesjÆfunt obea làrigejlabuntpropter timoré poenç
etus,fientesde p lange n tes, & dt cent es, Va va iUa ciuitas magna,
velata purpura & byflino&coccinoe^ cùlta4«ro & lapide
preciofo & margarita,^ vna horà exjerpiinatà: funt tanta dm-
rie.Horam hic pro tempore poni, multorum tefti moniorü
probatur iudicijs. & omnugubernator, & omnis per mare
‘ haiiigans,^ nauta & qui mprantur in marhlonge ftabunt: vident
es fumum incendij eius dicentes: Ouafimilis ciuitati bute ma-
gnaïEtfuper capit.ifua mittentesputUerem,id eft, pnncipum
fuorum faciem exprobrantes, à quibus feduâiperiebant,
clamabuntfientes & lugentes, & dicentes voce magna:r<er<e
ciuitas ilia magnum qua diuitesfafti funt omnes, qui habent noues
in mari de clarirate cil#,quia vna hora extermina» efi.V e-
rum quia multos ex hac contritioné nouimus fepe compü-
*gi,fi ad eorum perfonam ea loca quibus periponemur, re-
digi debent,non inconuenienter accipitur,id eft,longe ftabunt
8c clamabunt, viden tes fumum incendii eius, vt loge
ftare fit non cum perditis cadere; ièd fubita potius conuer-
fibne ftabilitatéaccipere.proptereafuo domino ftatautca-
dit,quod non loco corpc raÜter ftare,fèd animi debet intel-
ligi ftabilis in fide conuerfiotvt & quod lé plangeredicun-
tutaliispereuntibus,ipfiintelliganmrpoenitentiamgerere
friiétuqfàm.Hinc enim A poftolus dicit: Cum mortui efîè-
tis delidis & peccatis veftris,in quibus aliquandoarabula-
fti’s fècundum fèculum mundi huius, fècûdum principe m
poteftatis aeris hui9 fpiritus,qui nunç operatur in filiis dif-
ndèntiæ.in quibus & nos omnes aliquando conuerfàti fii-
musin defideriis carnis,facientes yoluntates carnis noftræ
& cogitation^, & eramus naturæfilii ficut & cæteri, vel his
fimilia.Secundum hæc inquam Apoftoli di<5Ea,poteft hic
lqôiS conuerforum perfonis aptari.Nô n. quis inueniri poteft
bonus,qui non prius fuerit malus. Hinc pfàlmus : Præ-
uaricâtoresreputaui omnes peccatores terræ.fortafle n. indi
pi^icetiSimbieqiàSedhon ftatim finis. Et fie bunt &pla- i dehicïèquitur>Exultatë/«/)Cf éam cali&faïtfti 8tapùftoli&
gent fi reges terra qui cum tifor'ntcaYt fient,& in deliciis conuçr- firojtbeir<e.Tanqüam ifti cotiUerfi fupèr iudido Dèi deléâari
vïderint fumum iftctni^eïUs -, & de longinquo fontes j gaüdëant.gfcôÂMW iudtcauii bemjXûÿàyU ea indicium vèftrit.
Ipropiernxetumpainx;
ciut> diceibtes': Vova cittttds ilia Babylon,
amt.is ifiafortk,<pip vna hot a adufenit iudrcm.m tuum. I t met*
catpresrcrrarum^e^«f>pla!ngentes eatn ^fiontam niercese'o-
?-ttjnnuUus,htercabitur.(^omodofitcertum,eahdem Ba-
bvlpniam diuerfis fignificari vocabulis ,& fiueexrcgibuS
terr«,fiue ex gent&ufcfiue, ex mercatoribus exiftere, fi ip 6
luccehlailli dicunrur a ldngc.confequenter ftare,eamqi n5
coijpmunen^olendo cruciatum, fed libera confideratione
milekbiliter deplorare»nifi quia vt praemi.fi,autnon hico-
mnimddumiamfiriem mundi debemus accipere,fed di-
minuridnem rerUtU huuiandnlm & contritjonem getium
diuferfarum ? fecularium quippe diuitiarum pompam dicit
auferriyper qu^tUprauis ypluritaribus adimpiendis circuu-
flueris carnaliUm deliciarum opportuna, quodarapdo irp-
portuni'tatemfi^ragabacur occafio. Qua:fublata perdefe-
driim&d^fblationemdiuinis modoilidiciis irrogata, ccrti
fuperftites aliorum perKibenmr iiiteritum plangeie. Ideo
dicuntur k lpngfe ftafe,& m ttu p ttq » fimilis fotmidare.
Fortaffis enim ad hoc perti&ctj qubd’^^fumum incehdiivi-
dere dicuntur tahquam fpecimeh ignis setemi. Fumush.
futurisdat flammis mdipiUtpv Enarratproinjefi quahiimanisvfibuSnece^
iajfiquaTecularibusnoUirVilitatibus
a cupidis atque carnalipu? ittaghopere con6upifei.fed & ilia
quae notiflhnis quinqup fenfibi carnis deie&abiliter no-
uit hauriti, eaque pronunciat d'efutura^hoc modo: Merces
auri & argenti & lapidum precioidrum?# margatifarUtn &
yetiri.Hucu%vtiUtatelpep£hri)j ^ ’^M^ tt,'tfCOCC!rie®,&veftis
^ omnis ligni.cedrifti d'.pmnc v^Sebftrneuiu d e p r e c is *
fo\i^o,i&xte.<^ftrro&marmbre.\liic\lC(\\le etiam adfenfum
pertinentia memorat oculodlm. Idem quod adolfa-
dumpeftinefttjfequitur: Et cinamomi & incenlUm i^vn-
gitentumbcyngento etiam ta^um interferiti.^' th u s, in-
quit^Proinde qnaeadguftum tediguntur & vfum adie'cit,
diceni^! ving.jn.^ oleum& mticum .Iumeta porro &pe-
Etfuflulit angelusfbrtü lapidem ad njagnitttdiilem molae ma-
gn&;& mißt in mari,dicens\ Hoc impetu de molict ur Babylon m
la magna,& ampliusnow I^ouimus dominum in
«euangelio'dMflè; Vaê mundo ab feandaliS.&fubieeiflè, Vae
homini per quem feandalum venit. vrili9 eft illifi lapis molaris
ïmponatür circa collum eius, Sc proiieiaturin mare,
quam vt feandalize t vnum de pufftlis ifti s, fignifican s auto •
res feandali tali poena plcótendos.V bi nöh de folo feandalo
litispUtoaccipiendüm,fedde omni fpecie peCcatorisfre-
quentatjfecundum illam regulam quam fenorä feriptüra fi-
uc dominödicencc: Si fcandalizauerit te oculus,pes,ma-
ïius.fiue Paulo apoftolöiQUis fcandalizatur, & ego non V-
ror?Cui fenfui plalmüs cöncinit, dicens| Per diem fol non
vret te,neque lunapernoftem.vbi cum etiam m a li credu-
litatis de Chrifto & ecclefia,id eft, de fólè & luna intellect9
admittitur, vel de peecaris aduerfitatis & profperitatis,
quod ad ltinam referendum eft , Vel ad folem, omnes ram
quam iti genere trafgreffionum fpecies nomifte fcäildali vi-
dentiir includi. Q uodhic qiiöque autoris feandali, id eft,
rotius peccati ad mödum mölx mergendusinfitlUat. Lapis
vèro tnolaris hic pro peccatorum pondére, tpiai exrebuS
temporalibus contrahun tur poni mihi Videntur.MöJam H.
in feculärium rer um circuitu poni dominus docet,cum di-
cit)Quxmólèhte'smmolbL.Etvoxcitbaroedorum & mufitvru
& fymphöniaeorum & tubicirtum iam n o n audtelUr in te»
De fllis qüinq; fenfibus fonum diftulerat, quem hunc fati-
ant?r exprcflit, quem etiam itttet alia de ftlündb auferrip-
dixitj A'c fi dieferte: Quictjuid Vifu pulchtum, auditu cano-
rümjtaiftu blandümjodoratu luaüe, guftu ddeiftabile, de
feclilo tranfi tut um eft. Et ne his Conrentos elfe fiuifle t , ad-
iecit etiam de his qua: ad vfüm humana: Vitae perunbnt, di-
cenSiNeqv vllüs artifex vlliüs artis inuenietur in te ainpliusf &
V o xm o la n o n Audi et ur in ft, iam neq-, lumc lucernalucebitt ibi,
&vox$bnfi&fponfa Hon audietur inte amplius. Et dicit qup
Ro. 14.
E p h e .z .
Pfal. 11s.
Q
M a t. 18,
i b i d m .
Matt.f
Ce r. t u
Pfal.ioii ;
M a t t .x 4 .
Lut.1%,
Cap.19.
M a t.J j.
Luc.16.
\ Cor.z.
M a n . f. c
(.Cer, 3.
ifi.fi.
efiA*.
1 dignitatc.
0
M a t. 8 .
L u c .ix .
Rom.g.
M a t. x o .
merito :qtùa négociantes tui fiieruht magiftratus terra, quia
in malefiçiis tw^ exerrauerut omnesgetes. Äcii diceret : Quia
i n vita tua male vfe es temporal ib.b onis,& ipfîs iüfte vitra
ftaudaberis, & poenis æternis damnadà réftringeris. Et in te
languis pnophetarum &fiuittorum inuéntwefi,&omniuGcdCo-
rum fuper terram.Hibapertius declaraturjtqtum in vna ci-
uitace Babyloniæ corpus diaboli de fuis exceflï bus increpa-
ri.Nequeenim in qua ciuitatebrbphetasjinead'em noui-
?mus. gccifbs martyres, quantum attinetad loci fignifica-
tionem,cü tarçc vna fit ciuifasimpiorû fècietàte; Seqüitur:
, , Pofthac audiui vocemturbarum ingentium clamantiü voce
magna incalotdicenmm: Alleluia&àlus& claritas Deo nbfiro f
quoniam vera&iufla funt indicia eius,quia fie ludicattit demen
t rice magna, quacorrupit ten am per fornicarionem fuarn,
& ftndicauitfanguinemferuorumfuorum demanibus eius. Et ite>
rum dixerunt: Alleluia. Simile quiddam in euangelio dominus
teftabatur,dicèns de huius corporis perfonai^ftorum
genefaliterfànguinemexigédum:Afânguine,inquit, A b e f
iufti vlq; ad fànguinem Zachariç filii Barachiç,populoram
feilicet&fàcerdotùminfinuatâcomplexés breuiter fiim-'i
mam.ldeo & ibi & locü memorat, que o ccidi ftis, inquiés,
inter tèmpiun»& alçate^èmplum ad populum.altare ad fà-
cêriôfès rédigens.Quod auticerurrroixerunt,alleluia : ec-
cléfiaDeùm fuperiudidis eius indefinenri affeétu collau-
dat.Alleluian.dicitur, lâudate dominum. Sequirurdeilla
meretrîçe. Et fumrn de ilia afa ndit infecula feculorum.Ecclefia
fcilicet petfèuerante in illius laude lætitiæ, perd i tionis fu-
muspermanétimpiorü^icut n fumus ignis initia,fie igné
perfeueratc fumum dicit inefle , Horum fpècimen-bôno-
rü atq; mâorüm,inpaupeçeô?diuite dominum arbitrorfi-
piuâtte.Etptofïzai.u£mniÇevigintiquatuorfinioresx&t]uaiuoT
animalia,& adorauerunt Deumfedentem in tfirono Ecclefiartï'
memorat.Sequitur,^ice«m: Amen.Id eft,verum,fideliter.Ef
yox exiuitdeço$<SidicemfLzndlb£c Deum veftrum omnes fs,r-
ui eius,& qui timetis Deum pufilli& magni. Çu hoc imp.erat
feciendumwmembratfa(âiim,illiusrei'deditincficium,q>
fuorum laüdemplacitamfiifcqperiteledorum, approbans
.f^'cetprçmifïam,iiTdicenfq;perpetuam.Magniaûcfontin
ecclefia,de quibus Apoftôlus Sapiétiam,inquit, loquimur
ilîter perfe(ftos.Et dominus :'Qm docuetit,inquit,fieho-
mincs'.magnus vocabitur in regno cælorum.Pufilli,de quibus
dicit:Tanquaparuuiisin Chrifto,lac yobis potum de-
di,non efeam. Et audiui vocem tubarum magnarum Yr qua-
Civocem tonitruum fortium,^quafi fonum aquarum multa-
rmi dicentium: Alleluia. In rubis ilia prædicario defignatur;'
quam I(âias dicit:Çlama,ne ceffes,quafî tuba exalta vôëém
tuam.in qüa prædicarioue infintiamr etiam diuini formido
iudicij.nanc puto nomine fignificari toriitrfîi.quoniahÔ-
l minibus cohgruunt.Idc|fcoaqursmu,ltîs populos certum
eftfelitefigurare,quiD'eumlaüda.tjdicétes;aîleluia;Eçcle-
fiaîtaq; cum & prædicat & metuit & laudat, cumtremore
ficut lcgitur,éxultat:Seruitc domino in timoré, & exultate
ei cum toettuote .Quoniamo’egnauit dominus omnipotens. Reéte
i fiicomnipotentiaAifeius meminit^ecir n.ex nihilo quç nô
; erartgouæfiuitquipecç||o p.erierant, inuenit puniendos:
; ôcexëîs ijuos vqIuit,fedtmifericoraiteriuftos,exhis deni-
que tanquam ex membris fibi ccclefiam coftruens, tali re-
; démptam * munëtedonaüir, vtçam fibi fponfàm faceret,
' cum necferua efle meruerat.Sequitur denique : Gaudeamus
(frexultemuSf&demus et clariratem,quoniaTn venerunt nuptia
agni.&vxor eins praparMit fe. Etdatumciïci vt veftiretur bip
finutn candidummundum^//w«wïÉKfi«mundum,iuftiriç
Çxnclorum funt. Hæc om n ^ eleftorum ecclefiæ conuenire
null9 âmbigit fpintalis.Illi fane eins fe dicuntur fbiricalicô-
iugio præparare,qùi operibus iuftitiæ maluerint femper in-
;ifttère.. Et ait iniheScr 'tbe-.Beati qui ad canam nuptiorum agni te-
edit funt. De haa dominus dicit : Et reçumbec cüm Abraam
& 1 % ^ Iacob in rqgnô cælorumitemq; Tranfiens mini-
ftrabft iluS, illos wdelicet fignificansÿquifecundUmpro-
.ppfitumryocati furte fenéti, ocin plenitudinem tranfeunt
eïëéto tùm. Multin.fiin t vocati,pâuçi vero eleéri. Ericemm,
dixit mibiiHac'verba vera & iufta EteiJuntfT une ecclefiçdiui-
nitus dicitur,quando vetbum Dei eademq; veritas reuek>
tur.Erproftrauimeqripftiwriwyf adorai?eum.Et iitmihiiVt- ,
dencfeceristqnonii^çonferuustuusfum, drfratrum tuorubabentiutn
teflimonium lefu Chrifti.De«;« a ,'or4.ï-icetin princi-
piohuius libri dixerim peraffumptam angeli créâturâ dominum
Chriftunfiohanni omiliareuelaflèyquorietiam hic
maxime ciaret inteHedui, cumfe non finit adorari vtDeü,
fed potius mohe^reputari conferuum',vnumq; Deum |>er-
doce t adorandum,pôt tarnen permou ere legentem, qu o d .
jetiamilledicinEgo film primus&nouiflîmus. $ed ho.ce^
perfonaChrifti angelum dixilfè nouerimusi In fine deniq;
dicir.-Ego lefîis mill angelum meum tpftificafi vobis b’4cÎP
ecclefiis. Sequi tur Sanâificatio enimte fti heationi s efljpiri-
tus prôphetarum-.Omnis quippe lumma prophetiæ & fàn-
élificatio Ipiritus in teftimonio IéfuChrifti coufifti t,cui o-
mnis lex Sc^pphetia deferuit. Proprer q> 8c in mojite fe ma-
nifèftans inter Moyfen&Eliam, vultus vcftifque clarirate
refplenduit, feq; teftimdaium à lege& propheris habere
veraciter declaraui t. Si qi^id n. prænunciauerun t , Chrifto
8cecclefiæfamulari ipfe teftatur, dicens de Moyfèt De me
ille fcripfit.Nam & refitrgens' ; Necefïè, inquin eft impie^i
omnia,quæ feripea funt in 'lege Moyfi & propheris & pfal-
mis de me.Néq; ibivideturfortaffe Chrifti nec fbnare nep
fignificari myfteria,ad hoc interferütur ex quib. omnis ferf-
pturæ illius feriesdicendiinftrumétocôfurgens aptius cô-
ft ruât ur, ficut in ofgano.Na quicquid iocorum tetigerint
fbnat,fed vt fbnabius locus neceflàriæ modulationis can tu
exerat,&religatadefèruit omnis illotuminftru&ura vafb-
rum.Deinde latius præmifià,breui recapitulatione rerexit.
Vidi calum apertum, ér ecce equus albus, & qui fedebat fuper eum
vocabatur Fidelis & Verus.Hic eft quem fuperius dixerat de-
bitam vitftoriæ percepifle coronam, æquum 8c iuftum qui
iudicar,& præliabicur vt rex omnium feculocutn præliatur,
qui in fuis lèmper membris. compatitur, di m icat cû vincit
infcipfo coronatjfed virtutem certantibus præbés,qui pol-
licetur vin ce n ti bu s pr ç mium. Ot«/< autem eins étant viflam-
maignis,& fuper caput eius diademata milita.In quo faciem9
virtutem ,in ipfo multitudo fàn«ftorum,eorouatüm dicitur
habere decorem.E t habens nomen magnum feriptum,quod nemo
nouit nifiipfe.Vetbi Dei perfeéla cognitio illis manifefta-
cur,qui corpus Chnfti & mébraeffe meruerinr,vcpote cor-
I pori capur notitiam fui fpecialirer-tribuit, ipfe au t nouit <p
' ecclefia in ipfb feiremeruerit. Quin.âd.hæret domino, ait
Apoftolus,vnus fpiritus efherunt n.duo in carne vno. Hoc
üiomen nec Iudæi nec alienigenæ, n?c hærerici cogtioue-
"runc.Si n-cognouilïènc,nunquam dominum gloriæ cruci-
fixiflènc.Itemque .-Mundus te,inqqit,non cognouit,luifq;
rurfiim difcipuhsâieit:Vos autem videbitis me, quia ego
yiuo,& vos viue,tis.Inillo die vos cognofeetis, quiaegpiu
pâtre meo & vos in me &ego in vobis.Vnde etiâà difeipu-
•hs refppndecur:Domine,quiti faétum eft,quia npbismani-
feftaiurus es, teipfum,&non mundoPQuod autem âttinec
ad hæretiGOSjidem rurfus diciteis ryobis datum eft nofïè
myfterium regnt Dei,illis autem quiforis funt,in pgrabolis
omnia fiunt vt videntes videalit & non intelligant.Habens
nomen magnum feriptum,quod nemo nouit nifi^pfe. Ca-
uendum fane eft,ne carnali prudenria fubripiente, nomen
filii,dequo nuncagitur,autpatri.autfpiritui sâ&o putetur
incogni turn,fed pori9 hui? loci opporcunitaté nadi, vfitatà
feripturæ locutione, hocex more nouerim9 expceflùmoe
fiait fblus filius noflè dicitur,omnis ^pr fus trinitas feire do-
, ceaturrfîcut & fi quidvÇaterïôlus feire natratur, eu fiia jpcuW
dubio fàpiétia q Chfifhis eft, vel cum fuo fpirituquipatrts
& filii fpiritus çredttur,nô!fïè probèair. Na cum^dié iudicii
foluspater nqfic perhibetur,feire profedo & filius fpiri-
tuflandus non negaturificetiamcum ^irituifendus fblus
aliquidfeire dicitur,& per fimilem locutionis modum pa-
tris nomen vel fili] reticetur^cire camen modis oranib^dé-
claratur. vbi A pofiol9 dfeia Nemo feit hominum & fen t hominis,
nifi fpiritus hpfeifes quiinipfb eft,ita 8c quæ in Deo
fiint nemo cognouit,nifi fpirfeusDei, d qüa feientiäaüt pa-
trem, autfilium feparare, deinen eis efe.Nequen. qmalibi
v dicit, N olite cotriftare fpirimm Ifeidum Dei, in quty figna-
ti eftisjin die redemptionis veftraSjquia patrem dciîlium fi-'
lnit,i.eorum perfbnä ab operenofträ? redemptionis exclu -
fit,cum per indiuidua vnius naturæ potentiä iulwarabifia
doceantur operatrinitaris. Namq> dominus in euaöodio-
dicit, diem ilium iudicij neq;filium,fed patremfolum feite
______ . ______ : ~ v' ' üia
Sup.I. inf. XX.
M a t. ty-.
M a r . 9 .
L a c . 9.
lLouhca.n. y. 1 4 .
?
Sup. i.
Pfal.f9^
\1.C0r.1. I Ö ' lo h . 17.
lo h a n . 14,
\ Ib id em .
I
M a tt, tj
Lu c .-]. •
t. Cor. t.
1 H
M a r . ij.
t.Cor. X.
Epht.+.
Mar.ij.