Cap. 47-
tern, adrtrifcentes parum farihd: , panem corificiebant>q feruum, vt exerceret operam, com'monerety eleuataque
■ ■ • ' « . » /• . . « -• 3 ' -virga i&ibusverberarer, ille extrâ6tobaltheigladio,Dominum
fatidare non metuir. Quo in terram mente» curmulti
etiam hérbam fegetuui decidentes, fimiUter facie-
bant. Fuejiint etiam rnithi quibus non erat aliquid fari-
n i , qui diûerfas çolligenres herbas,& comedones tume-
fa&ideficiebant. pTurimienimtuncexinediatabefcen-
tes * mortui iunt : graûitj r tunc riegociatoresj populutn
fpoliauerunt, ita ^t vix, velmodium annonæ, aut femi-
modium ,vini vno trieiite veriudarent Sübdebant fepau-
peres feruitio, vt quantulumcunque de aUmentg porri-
gercnt.
Hisdiebus Ghriftophorus negociator ad AureUanen-
fem vrbem abijt. Audieratenim quod eo multum vini
dclatu m fuiflet Abiem ergo comparato vino & lintribus
inucdto , accepta à fbcero pecunia mulra, cum duobus
pueris Saxonibus viam equitando terebat. Puerivero
diu dominu m exofrim habebant, & plerunque fuguant
illü.eo quod crebriu? grauiffïmè ÿerberarçntur. Gum ve-
niftèrit in quandâm filuâ, precedence domino, puer vnus
iaculatavalidelancea;dominum fuum cran» Exit» -Quo
ruentc,aliuSium framea caput eius dilacerauit, & ficab
vtroque in frufta fitjrilus exanimis eft reli&us. Hi veto,
accipientes peçuntam, fuga dfiapfi font. Frater vero Çhri-
ftopnpri fepulto corpufculo,homines fuos poftpuerosdi-
rigit: qui iunioiëmcqmprehenfumligant, fèniore cum
peciinj^fugiente. Quibus redeunribus, cum vin&um la-
xius reliquiftènt.accepta lancea vnum ex his a quibus ad-
dücébatut, interemit. Secfdedu&usab alijs vfq, T utonos,
diuerfi sfupplicijsad fe&m det r u n catus q; ,pati ü ulo valde
exanimis eft adpenfus.
Graûiatune inter Turohicos^uies belld ciuihaftirre-
xeruijt. NarrrSichariUsIoannis quondam filius, dum na-
ralis doiruni^' fbtenni apud Montalomagenfèm victim»
aim Auftrégiidareliqutfquepàgenfibus celebraret, prêt
i>yterloci mifit pue rum ad aliquorum hominum inuita-
tionem, vt ad dcfmum eius bibendigrajda venire debe-T
rent.; Veniente veto puera, vnus ex his qui inuitabantür, f
extràûb gladio euth ferire non metuir : qui ftatinf ceei-1
dit» & mortuns eft. Quod cum Siehariusaudiflei*qaiiiH^
micitiàscampiesbyccrorêtinebat, quod fcilicetpuerekts
fueritihtcrfe&uvaryeptis artriisEcclefiam petijt, Auftre-
gifilum operiens. lHe autèm hæc audiens, adprehenfb
aim orû adparatu, contra eum dingit : nrixrifque omnibus
cum fe pars vtraq;con!ideret»Sicnanus inter clericos e-
ri’ptus. ad vilfam fuarru ffugit, reliais in domo presbyte-
rf cum arg;erito & vefbmentis quatuor pueris fauciatis.
Quo fugiente Anftregiiihis iterûinruensfinterfe&ispue-
ris,aurumargentumque cumieliquis rebusabftulit. De-
hinccdminiudicib ciuium conuemftent&ç priéceptum
efleç vt ftuftregifilus qui homicid'a prat,& interfe&is pueris
res fine audientia diripuërat, cenfura legali condemna^
retur : inito placito paucis in frà dicb irs Sichafius audiens»
^uodres qüas Auftregifdus diripuerat, cum Annone &
filio arq; eius ftatre Eberulfo retinerentur, poftpofito
plicito, coniun6kusAudino,mota leditionecum arma-
ti sviiis inruit fuper eos node. Elifoque hofpitioinquo
do;'miebaot»patremcum ftatre &'filio interemir: refij;
eorum cum pecoribus interfe&ifq; feruis abduxit. Quod
nos audiente§, vehementcr ex hoc molefti , adfundto iu-
'dice, mittimusad eos legationem, y t in noftri praefentiam
venierites accepta ratione cum pace difeederent : nè iùr-
gitim in amplius pullularet. Quibus venientibus con-
iuntftisqj ciuibus ego aib,Nolue b viriin f'celeribus profi-
cere, ne malum longius extendatur,perdidimus enim Ec-
cïeftttf fiiios : rn'etuimusnune ne & alijs in hac intentione
ca> eamus. Eftorç cjuaeTo p^cifici, & qitii nialum geffit,
ftante charitateconujonat, v,t fitis filij paafici, qui digni fi-
cis, regnum Dei ipfo Dominqtribuenre percipere., Sic
efiim ipfeait, Bead pacifici, quohiam iplorum eft regnum
coelorum.Ecce enim& fiilli qui noxi fubditur,minor 6ft
lacultas, argento Eeclcfi* redimetur : interim anima viri
non perean Et haec dicens» obtuh argentum Ecclefiæ,
led pars Çhramnifindi qua:mortem pacris fratrisq; &pa-
truirequirebar,acciperenbluinHisderccndenribusSicha-
rius,ilà vtad regem ambularet præparat, & obhocPi-
dauum ad vxorem cernendam profifetfcimf.. Gumque
teptes amici* adprehenfum feruu crudeliter esefum»trun-
catis manibus & pedibus, patibulo damnauerurit. interim
fonus in Turoni^um^xijriSicharium fuifle defun£t,u.
Cum autem haec Chramnifindus audiflet,comm6tis pa-
rentibus & amicis,ad domum eius properat. Quibus
rpoliatis»in teremptis nonnidlis femorum, dortiiis onines
tarn Sicharij quam reliquorum qui participes huius vill*
erant, incendio concremauit, abdueensiecum pecora, &
quxeunque mouere potuit. Tunc partes a iudice adciuitatem
dedu^*?cautes.proprias groloquuntur : iriuentumq;
eft a iudicibiis.vtqui nolens accipere prius com-
-pbfitionem, dompsincendijs tradidity medietatem pre-
cij quod ei^erat iudicatumjnmitteret. Et hoc contra le-
gcsaStum.vt tantumpacificiredderenturjaliam verome-
^ietatemcompdfitionis Sicharius redderet.T unc datoab
Ecclefia argento,qux iudicauerantaceepta lecuritatc go-
ponunt,datis fibi partes inuicem Sagramentis, vt nullo
vnquam tempore contra alteram pars altera muffitaret: &
fic ahercatio termirium fecit.'
G REG O R II TV
R O N ÉN S I S HI.
S T O R I A R Y
L I B . V I IL
M,
Git v r Gunchehramnus réx anno xxiv.
regni fui deCabillono progreffus, Niüer-
nenfem vrbem adgreditur. Inuitatus enim
Parifios veniebat, vt Cliilperici filium quern
iàtn Clotharium voeitabat à fàcro regenera-
■tfonis fonte deberet excipçre. Digreflus vcrod Niuer-
no ad Atirelianenfem y rbem venir, magnum fe tunc ci-
uibusfuispraebens, nam perdomos'eorum inuitatus abi-
bat, & prandia d^ta libabat. Multum aft his munera-
tus » muneiaque ipfis proflua benignitate largitus eft.
Sed cum àd vrbem Aurelianenfem venÙïèt,érat ea die To-
lennitas beati Martini, id eft iy.-norias mérifis quinri.
Proceffitque in obuiameius immenlapopuli turba cuna
fignisatque vexillis, canentes laudes. Et bine lingua Sy-
rorum,hincLatin6rum, hinç etiam ipfbrum Iudaeotum
in diuerfis laudibus varié concrepabat, dicens, Viuat rex,
regnumque èiüs in poprulis^annis innumeris dilatetur.
ludæi yero qüi in his laudibus videbantur elle participésj
dicebanc, Omnes genres te adorent^ribiq; genu fleâànt,
atquc tibi fint fubditæ. Vnde fa6tura eft vt celebraris
Miflïé. cum rexadconuiuium tefideret, diceret, Vx gen*
ti Iüdaicæ malæ&perftdæ,ac fubdolo lèmper fènfii viùen-
ti. Ob hoc enim mihiyinquit, hôdie laudes adulatorias
acclamabat, vtme cun£tæ genres quafi Dominum adora-
rent, vtlynagogam eorum qu* dudum à Chriftianià diru-
ta eftyiuberem ope pubbcanibleüâri : quodinhibente domino
nunquam ero faefturus. O regcm admirabüi prti-
d en tia clarum / Sic int el! exit dblofitatem hæreticorum,Vc
èi penitus non valerent fubripere quæ erant poftmodupi
iiiggefturi. lam enim median te epulo rex locutuseftSa-
cerdotibusquiaderant dicés : Rogo vt in domo mea cra-
ftinadie veftram promereiàr bènediiftionem , fiatq; mihi
(alus in ingrelTuveftrO iVt ex hoc fàluus-fiam cum fuper
me humilem veftrarü benedi&ionum verba defluxennt.
Haec eo dicerite omnes gtatias agentes epulo expletô fur-
reximus.
Mane autem fado, dum rex loca fândorum orationis
gratia vifitaret, ad metatum noftrum aduenit, erat enim
ibi bafilica làndi Au ici abbatis, cuius in libto miraculo-
ruiri meminimus. Surrexi gauifus, fateor, àd oceur-
fumeius, & data orarioné depreeor yt iri manfiorie mea
eùlogiàs beati Martini dignarctur accipere. Quod illé
Ù
fy-.bfi Sacerdotes
iubetGuthchramniis
4.
D
j Laus Chil-
debenij
non rcfpués, benigno animo ingfeftiis, baüfto pocülo3ad-
monitis nöbis,ad cônuiuiiim laètùsabfcelïït; Tune ïîeith-
cramnus Burdegalenfis Epifcopus cum Palladio Sari&o-
hico valde régi infenfus erat pró fiifceptioné Gundobal-
di, cuius fiipra meminimus : lcd ôt Palladiiis Epiftopus
ob hoc maxime regis iram incürrèrat,quod eilæpius fal-
lacias intuliflèt. Diicüfll enim ante patiliilüm füerant
abreliqüis Epilcppis &pptimatibiis régis j cur Giindö-
baldum fulcèpilïènt, cur Fauftiantim Aquis Epiftiopum
àdpræceptionem eius leuiflimam ordinaiîent. Sed habe
caufâm ordinationisPalladius Epifcopus aBerthchràmno
metrppôUtanc) fuo aùferens fitper le deuoluit,dices, Öcu-
li irietropolirani mei vàlde dbloribusàrtabântur, & ego
fpoliatus & contemptuSjinuitus in eo I0C0 addudùl lum.
Non potui aliud fàcere,niti quàe ille qui omnem principa-
tium Galliarum lè teftabatut accipere, imperabari Cum
hæc régi nunciata fuillènt, ‘vàlde commotus eft,ita vt vix
obtineripoftètvteosàd conuiuiumconuoçaret quos an-
teanon videra t. Viloque Berthcramno, interregat rex :
Quis,ait, eftifte ? diu enim erat quod ab èo vilus non fue^-
rat, dixeruntq;, Hic eft Berthcramnus Burdegalenfis vr-'
Bis Epifcopus. Cui ille, Gratias , inquit, agimus quod fie
euftodiftiridemgenerationituæ. Sçireenim teoportue-
tat dilediffime pater,quod-parens eras nobis exmacce 110-
ftra,& luper gentem tuam non debuerasinducerepeftetn
extraneam. Cumq;talia & his fimilia Berthcramnus an- !
dillet, conuerfus ad Palladium rex a it, Nectibi ôPalladi i
Epifcope,nimium finit gratiae referendæ.T ertio enim mi-
hi ('quod Epifcopo did iniquum eft) peieraftij mittens in-
diculos dolofitateplenos: k meexcufabarreper EriiftoJas,
&germanu meum cum feriptis alijs inuitabas. Iudicauit n.
Deus caulàm meä, cum ego prouocàre vos fèmper tanqua
Ecclefiæ patres ftudui,& vos circa me fèmper ègiftis dolo-
fè. Nicatio autem & Antidio Epilcopis dixit, Quid vosp
fandiflimi patres prp regionjs vtilitate, rel regni noftrifo-
fpitate tradaftis,ediçite..Illis qnoq; tacenribus>ablutis rex
manibus, âçceptaà fäcerdotib. benedidione, ad Äenlkm
recedif læto vulra & bilari facie, quafi nihil de contemptu
fiiö fuiflçt effatus.
Inçereaiam medio prandij perado, iubetrexvt diaco-
num noftrum qui afttediemad Mifïàs pfalmum refpon-
forium dixerat, canere iubprem. Quo canente, iubetite-
rum ftiibi vt omnes Sacerdotes qui àderant , permeam
commonirionem darisexofixciö fiipfingulis clerici?, có-
ram rege iuberenttir cantare. Per me enim fècundumre- -
gis imperium admpniti, quifqöe vt potuit in regis præfèn-
tiapfaimum refponfbritun decantauit. Cumantem fbreu-
la proftrrentur, dixit rex, Argentum otnnç quod cernitis,
MummQli illius periuri fuit. Séd nunegratia Domini tri-
buente in npftram dominationem transktum e ft, nam
quindecimex eo catinós,vt iftum maiprem,cernitis, iam
: fconcidi,&ïjon exinde amplius qua huiic &ali.um de cen-
tumfèptuagintalibris refèruari. Et quid amplius quam ad
opus qiiotidianum necefie eft me retinere ? Non ego,
quod peius eft,aiium filium præter Childebertum babep,
cui kris fit de chçkuris quos ei pater reliquit : & qüx iam
de huius mifèrrimi rebus, quæ Auinione inuentæ fimt,
tranfmittere çuraui. Reliquä vero pauperum & Ecclefia-
rum erunt neceflitatibus ttibuenda.
Vnum vos tantummodo Sacerdotes domini, deprecor
vtpro filio lneóChildeberto domini mifèricordiam exo-
retis. Eft enim vir fkpiens atque vtilis, yt de multprum an-
horum æuo vix ica caucus homoreperiri poflit ac ftenuus .*
quiafi hunc Deus hi? Gallijs concedere dignabitur, for-
taffis (pes érit dé eodem genterti noftram, quæ valde exi-
nafiita cft, pofte confùrgere. Quod fieriiuxtaeius rtiifèri-
cotdiam non diffido, eo quod tale fuerit pueri natiuitaris
prækgium.Nam in die knóto pafçhæ ftanteiratre mco Sy-
giberto inEcclcfia,procedente diacono cum fanóto Euan-
geliorum libronunciusregi aduenit, vnaq; vox fuie pro-
nunciantis leótionem Euangelicam.acnuncij dicentis, Filius
natus eft cibüvnde fdótü eft vt oinnis populus in vtraq;
annunqiatione proclamaret pariten Gloria Deo omnipo-
tentL Sed baptifinum in die fandto Pentecoftes accepit,&
rexnilominus in diefàndo dominicæ natiuiiatis eft ele- J
uatus.Vndefi piaüp vcftrapröfe^uitürypöteric liic4omi-
noannuenié regnafè. Hæç rege dicénte» omnes pratip-
nemfuderuritad dominum, vtvtrünquérëgein ^iustni-r
fericordiaconferuaret. Adiécitq; réx, Verum quia mater
éiuslBrunichildjs ine minatiir inteitimere: led nihil mihi
ex bpcfprmid'inis eft , Dominus enim qui me ènpuit; dé
manibus inimicorum meorum,&:de huius infidijs libcra-
bitme.
Mùlca tune &in Theodorqm àdùërk lôcutüs éft, pro-
teftans, qûod fi ad fynodum venirct, irerüm ëxibo trude-
retdr dicens, Scio enim quod borüm caufà Germànum
meuniChilpff cuin internci fecir, Deniqiie nècnosp.rp
viris haberi debemùs. fi eius necein vlcifci n on valemus
hoc anno. Cui ego rèfpondi, Et quis Chilpericum inter-
emit, hifimabtiâfua tuaque oèatioi multas enim nbi co-
tra iüftitiatendit infidias, quæ ei mortis exitiùrri iritule-
ruht. QùPd vt d icamvalde bÔcperyifionemfbmni iri-
ftexi,cinnviderém eum à te tonlfirato capite quafi.Epi-
feopum ordihari, deindè fiiper cathedram puram fold fu-
ligirietcdtam impofituiri ferri, prælucenribus coram eo
lychnis accereis. Me hæc narrante,réx ait, Vidi & egp alia
vifionem qùæ huius interitum nupciaùi.t. A44ùcébatur
enim in confpé<5tu meô. a tribus Epifcopis vindùs çàtc-
nis,quorum ynusTetricus,abus Agricokstérrius vèroNi-
cetius Ludugnenfis e ra tè quibus dicebant duo, Soluitë
quæfumus eum, & càftigatum abire pétmittite. Quibus
^contrario cum amaritudine Tecricùs Epifcopus refpon-
debat,Nonfietita, fe,d igniçoncremabitur pro feeleribus
luis. Etxum fiiuinultumq; quafi aperçantes hæc inter fè
veiba proferrent, confpicio eminus æneum friper igneni
pofitum fernere vehementer. T une më flenré»adprehén-
ium infelicem Chilpericum confradris membris prbijciut
in æneum. Necmora, inter vndarum vaporés itadiftblu-
tusac liquefadlus eft, vt nullum ex eo pënitus indicium
remaneret. Hæc rége dicénte, acîmirantibusjnobis epulo
expleto frirreximu s.
Rex igiturincrâftinum in venationem progrefltis .éftî
quo redeunte , Garachaiius cornes Burdegalenfis atq[üè
Bladaftesànobis reprælèntati flint’ : qui, vt fuperius dixi-
mus, in bafilica fandti Martini confugium fecerant, pro
eo quod Gmidobaldo coniundri fuillènt. Nain cum prius
pronisdéprecatus,nihilobtincre potuiflèm, hæc in fe-
quenti locutus frim : Audiat ô rex poteftas tua : ecçe k
Domino meo in legationead te diredfcus fum, fed quid
renunciabo ei qui me mifit, cuin nihil mihi rëfpotifi red-
dère yelis ? At file obftiipefadus ait : Et quis eft Dominus
tuus, qui te mifit ? Cui ego fribridens, Beatus Marti-
nus,‘inquit,;mifit me. Tune ille iuftit fibi repræfèntari vi-
ros. Sed cum in eius confpedhi veniftènt, multos eis perfi-
dias ac periuria èxprobrauit,VôçaTis eos fepiu s V ulpes in*
genipfàs:fèdrefticuiceosgrariæ friæ,reddensquæ illis ablata
fuerant.
. Adueriiente quoque die dominicp , rex Ecçlefidm ad
fpedlanda Miftàrum folennia petit : fratres vero conlàcer-
dotcfque qui aderant, locum Palladio Hpifcopo ad agen-
dafeftapræbuerunt. Quoincipiente Propheciam,rex in-
terrogat quis eflèt. Cumque Palladium Epifcopürh mi-
tiaffe pronunciaftènt ftatimcotnmotusrcxait, Qui mihi
fèmper infidelis & perfidus fuie, ille mine fàcrata verba
prædicabit ? egrediar prorfus ab hacEccclefia, ne iniitii-
cum meum audiam præd icantem. Et hæc dicens, egredi
coepit Ecclefia. Tunc conturbati Sacerdotes deftâtris hu-
militate, dixerunt régi, Vidimus enim eum conuiuio tuo
adeftè, ac de eins manu tebenedidonem accipere : èc eut
eum mine rex afpernatur/’fi enim fciuiftèmus tibi exofutn,
deçfinaftèmus vtique ad .alium. qui hæc agete debuiftèt.
Nuncfipermittis, celebretqUæ coepit t inpofterUm aütc
fialiquid oppofrieris, canonicæ fandionis cenlura finia-
tur: iam ênim Palladius Epifcopus in fàcrarinn? cum grân-
dihumilitate difeeflerat. Tune rex iuftit eum rcuocari,.
& fie quæ agere coeperat, expediuit. Nam cuin iterato ad
conuiüium regis Palladius atque Berthcramnus adfciti fu-
iflèm, comra o ti inuicem multa fibi de adulterijs ac forni-
cationeexprobrarunt, nonnulla etiam de periurijs. Quibus
de rebus mulriridebant, nonnülli veto qui alacrioris
C^ .j.
Capi 7.. J
Giihthchrâ-
Rexiib-
luicinùifuin
(îbiPalladiQ
audite pt*-
dicahtcm.
jBibliotb. Vet.Vatr.Tom> 6.Par s ï, Ss i
Garachariy
âc Bladaftcs
rcßituülui.
G '