t r a d i t i o n c s ]
hominum ,i
f e c u n d ü D .
H i c x o n y m .
AD JIMOTIIEVM
EPIST©LA PRIMA.
i •
A R G T M E 'N T V E
tmotbcümmßrmt.&hc tticmimtnoiutfißcilfAtm^iMi-
„j. r *
tu'othcns cpifiopus fiitt, difcipiflm Taiili: buic W B u M Autorität
cmd.it torrigenii o»mem ecdcfiäßicam dtfcißinufil: & edcfßndcopoßolu
icjpmdta, detrubcHnbiu Palih ■ rattonem
citm C b n ß u s v t m u i W e f a r t . Ad cxtrmumblitu
'dcccntemoninßcvitaudps&aunßH^Mmmdii..
A f t r s Apcßolm.Cbrißi. Pioponit Sc notninisautoricatem,
ct'GidinitpzdjÄuriduin. Imperium
Dei ßtluatoris hoßri, cßpjlbrißi lefu ßclt
noßü. Nonlecundum Bjeali prahitmptro-
nein. simiii & patmffe filipypum impe-.
im m e k e i c iQ i^ ^% m tb to d a c a o rßUo ihßdc. Non in»
£ M Cbrifio leßl
Dommmßn- irem itf
jdACC^nMbiiVtdgmiiciuresquibufddm^dbterdaecrentiQnos
n r s d k m t i n A ä i b a s Ä t r a m r ^ p o s g Ä s noi^par-
cehtesgtegi. ideßicintcnfowitfabtllu. Quas de Genen ap~
p e llS id e ft/e cu n d nm i^ c tS 'yndeäDoranoacc1^ iitü 6
a g c e n te s ä ^ r in ä s& o in lo u ^
Gm^ationiBusanriguortiraVinquibus fibi mrtirnamlci-
ÄiiainvmdicantJäbiMnogenerarionesenumeretitara
deuteroiebiX'ComrarieEas,quaLn^gcneranonumlblicirudoBperüdiFiAbAutmprACcptuliebariMdcci)
rdepurp,&
'cmütntUimu, drßdcmnßao. CKi*eitasPei;&:promrii,in
a n itä r tie& n d e t fo& P ro p h e r* .' H i t fi de cotde .|uro
ß t,p e o 'e l) :p I a i^ ,& 'B h ih ü ^ u d ,4Ä id q u o d d ilig e n -
duineft diiigarat. Confcientiam yero bonam fujnunxir,
p rö p h r fpem: itle enrmß adldquod credit,&ailigit,per-
^ p tm tfm effe defperat, cui mal* opafilentii-fcvuputos*
ineft. Tertio,Et fide, inquipnon fidta: fl enim fides ftöftfa
mendaeio c a rfe it,v t &a.i8h diligamüs, tjttöd non eft dili-
oeridum>& refte viuendo id fperfemüsjyt nndo modo ipes
nopxa,Allaim.^conlcientiaymqdit, hqna. Cbntte jitia
purateftimonmmperliibejtctiaritati, Si ftde ndn ftfta.A
MibaiaberrMtKqmdAMtmti fiie»'fia®qo*inverbiseft
folie.yei h*reticdnÄ,qui in ccdefiaib trare videnuir, bei
Smimtllmmsticqui 1«* loqutmw.naßiededtuibm ajßrmaM.
.Grahdis ftttltitiaeftinon mtelicda de ntagisnon tntelleäis
yiieaiHrmie.Sami»aafet»!?«Mio»aeS/K.ContraWäni-;
ch^).s ad Romanps ait: I-ex quidem fip S a , & mandatu'm:
ianl^nm. I-exvt aDeo data pro hon1Mum'qnalltate..Si ^«»:
ctlmumevtatur-.ßüntesboc. Siquisfcit, qmbus,qaare,&
quÄdmKab'endafitdatarpiritaliter.i^M<<^»/«»»«e3 f»-
ß ta iftdm A ß r n o tfß b iu u | Siergoitaeft, Ghtiftiamsnön
eftopuSiquiaiuftifiati fu n tp e rC h ritom f &qmdidlce-
rnnt pccafiqnescaucrepeccatoiiim. Nam quare ditattlr.
bis* Non occides: qupniatqnecirafci tuffi funq ntüy t eam
minatii,patricidii, & matrteidis, bomtetdis ,fotbiCAriß^mafciilo-
tHmcotuubMribm,pUgariu,mtnd^ Ulis ombS-:
!'6n|datae^,ytabiftisctimimb.ffaocentiir. Etßquidalmd
W t W i aciimm <8 mihi. Sunt enim miiltas-mfan* doari-
n*j qu* hoinin.es faciunt inianite. ContraiUa lex eft, qü*
contrariafnnt euangelicis ptatedptis: ergo quid quwunt
ibi r t nonüm,qnodttiam injegphabent! ßmul & legem
euangebisjconcordäre denaonnrät.;ürat/tta dgp ti. Ne di-
cerent.Qnis eft ille, cui creditum eft? Qm mndnßrtauitin
ebrißl Jefü Domino iiofiro. Cum dffem iniitmuj Sä inutilis.
QmfidiUmmcmßmamt,ponensmmmßcrib.:Ai P*nendnnxht
cornunieliofus :fed miftntordiam confequuttu fiïni. Iiiftus qui-
deminprijïléfdiô aeculàtor'èlï'fàt, vt cum coqpcriç àduer-
iktiùSjConfiindatur.Sèd ifte h'Ôcverûfadixir,ftcùclègimus
in Adlibus.' Quia ignorfas ^ . Leitius pecGant igftoranres.
In incredülifate: In qua natusbftierâiil. Superabundauït au-
tem gratta Dontîni noftri cumfider& dilettionèï ^ T am ^bun-
dans fuit gratia cius, vcl eft,vt ira^ùitàtefti m^arum yin-
ceret cumulum, quæmihi &fidera donaiiit * & dileââo-
ilem, yt non nçceffitatè, !çd;charifâte feruirenfi; Qua eft in
Chrijto lefu. Per ChrilMi^qüimihiîinaiora dimint: Nam
nonituiàtura. EtfideMf^fnop & omni-'acceptioïle diçntü: quia
Chrijius lefu venit in nïiindum. Quém omnes ^t?edunt : &
qiîem omiïium confhentiæ vchim aghofeiïîift Péciatofes
[aluos fittere. & nae (âluaureintèr cæteros peccàtores.
QjMrumprimus^ofitn-Suratytoiiii^onifol&.Scdideotnpferkordiapi
confiqàunufunkyt in me primum.dftenderet Cfori-
fu s lefu. S ic ü cD àÆ ^ ÿ ù D ocèbo ini^uàs via&ttas, 8c
împij ad fe ^nacitenfbfiTOli^tfî-^îto^dùIfèriSj'dor
c c d o neminem ddperarc d e b è r^ Oiiinêity. patientiani.
Quam ctiam perfècpiutqribns nôn'-folùm indulgét, fed
«êtiam ÂpoftbratusyeSnfért hbüorem. Ad rriformatipnent
eorton>qui credgurijunt iti^in vit am aternam. Vtnemode-
fpefèt. Régi autem féulorurn immortal^ tnuifibtlifoli Djeo. Qui
mihi veiiaiii tribuit non mrerënti. Honor é* gloria, in fe-
eula feculôrum Ainon- Rex pafüi'toporis^^ïhôrtâlis,;.
àc vifîbilis, & cabax, confortes, honbrein, oè gloriamha-
bet, temporalëin, non æternain. Hoc praeeptufn.“I)o6tri-
namhanc. Hucufque de 'ftatu fuo: môgb dat authbrita-
terndocendl Comtiiendo tibi fiH Tiniotbêefe^p^unipràce^
dentes in te wophetids Quia etiam ante hoc haeebas-haïic
g^tiâm! vWmtiüfîit iUùbonamnûtftiamiSjpha.militia eft, in
qua contra diabblum&vitià dimicatur,«l3ci vqltihtati pa-
rétur. Haber.sfidem & bonam (pnfctmiim.¥tà&^céé&ÀxA.
>in Chriftp,i'& bonifu confcientiam inconuerfati6ne,iiue
dodrina. Quam quida repèttentef iïïcafident ndufragaueritê ex
quibusettHyt/ihi&us& Alexander. Nonintegram ëamtgnen-
^iès,iam vitijs implicati,’ fidèm fi^vitaiti maculantes. *$>uàt
tradidi faiban£,vt difcanttioii bldJphemare.Y c ex pt^fenti cor-
reptionè difèant fùcurüm iùdiciûm non negaré. :Aéen|eh<
dandum tradiri'fîant,rion‘ hd perdendurméfe vcexemplqço^
l'rum alij terrerefttur.
Ôbfecro ifftu^ii^^miumfieriHfl^â^thriét, oratienèsipô*
ƒ «/4fw«éAObfecratio firmiôr orationeëftiltem aliter,Qb-
fècratîonës fiunt pro peccatis præceritis, velipræfèntibùs:
'Oratione s prb adipifceMs quàe (peramiïs: Poftulationes,
cümjiroâliis interüënimus : Gratiarum aéiionesjcum ea
quæ pôfcimus, hnpetraraus; vel certe, Cum pro impaenfis
Dei behëficiis grâtias laudë% referimus- 'fratiàrum-a&io-
I nés. Gratias aghmus ei qui nôs dignos fècit etiam pro aliiS
i mpetrare. Pro omnibus hominibus. Etiam pro perfequutôri-
Kus brare.Pro regibus,&omnibus qui infublimitatefhpt,vt quie-
jam&irâquillam vitamaganiusinàninipietate,&c^fitateo Vt
cës^iofe ant D eüm, fiüë i't fubie&as'habeanc gentes : in il-
i^ lu in cnimpace quies noftrà confîftit : fî enim Chrifhani
funtjcellàbit perfèquutionis impetus.Hoc e»iw bonutne%&
acceptum coram SaltfatorenoflroDeooWt & Vo^ficuc ille, om-
hës hqminèsâluari cüpiâtis. Qitimnes hommes. Hinc^pba-
tur,t)ëum riemini vim infecte vt pereac : fed qui périt, füb
mento périt:" & qui fàiuantuf,Dei grâtià & mifèratione fàl-
uàntiïr. .'Nâm iuxtafiguram Synecdochen h ic, omttes, à|
parte totum dcbëmus accipere. Vultfdlubsfieri. Sed quard
n â n ^ n e S fâluénturî'Qmaiùftus eft, & mifèricor&J^eüs:
quod multï tfemtiantùr,pereuntium eftmeritum, q> tiiulti
tfaluâhtur,fàldantis eftdonutti: Vtenim reusdamnetur,inj
W ç lb ifts ëft Deiiüftltia: vt reus iüftificetur,inefFabilis De^
ef||ratia:.mültis enim berieficiisobdur-aïitur. Etqdagnitioj
mm verttatu ventre. Confiât Deum ottmia bona vellë : fed
hbmîne^ füP'vitio præcipitantur in malis. Vnus entm Beus.-
Patëi;,&Filius,& Spirirùs fenëtus omnium hominü Deus
eft.-& ideP cûjpit omnes faluari,quos fecit.Quicùrtq;autein|
fàluantçu^misdÔnb'faluantur.Süfficiat nobis,quiâno eft
iniquitaS%pud Deum, & quia inferutabilia funt itididae-
ius: Fnus&mtidiatorDei & homtnùm. Siéut vnudjDeusjita 8ç
vnüs riïeâîatôri hoc -A-XlïL..:Ld eft,nullustahs mediatôETîpnfeutq v.Mo^fès C ^ r t n r r a
minifterio. Quiprmfui bklph,mm,&pirfccutor, & 1 neqne'aliqu.yiprophetatuntdB.».. Cbnftui l./a.,-Contra
M——------------— --------------- ~ n Manicha?ost
Manicha?os,qüiadê tmditoreerat diûurus, idèo homi-
nem tantummodo nôiiîinaüit. Qui dédit redemptioncmfe-
meâfîfumpto ompibtu. P ro oninibus quidem effufuseftfah-
.•guis C hrifti,fedcrçdentrbiiÿprodéft ^incredûlis veto erit
in condemhätipricm : ficut alibi ipfe dicit, Ali)à fiirpus p#;
d o r vftæin vitam : alijs odpr'inprtis in mortem. Cuius teflii
tnoniumtemporibus fuis coiifirmatueft. Quia&prophetæ fuis
^épotib.tefbmöriiöfüerunf. Npuiflime iniftt eis filiumfu-
um. I» quofofitusfum egopradïcator &apoftolus. Ïriteftimpr
hium,qiïialefu?eftfilius Deisfytyitatemdico,nonmentwr,
doftqigentium in fide, $ veritate. Veldergo viros ordre in omni
/fffdf-ytm^iftét'gentiüm dat legëm orandi : qunqüam dc
Oratione ftatuiilèt,pifi äliquä huic qnæftio aludçîs moueri
coepta effet volèhtibtis.in tëmplö foliim' m ó to , quöderat
H i etoïölymis, adorarê. L#^4»lfwl Tëftatfo in noce ntiæ eft
manuùm oratip. Pur as mantis'. A p® de,& fânguine,& omni
opéré ttialb. Sine ira ér difceptatipfte*. Nönfeliinj opéré»
Similiter &mülieres. In'pinnibii&,^qij^ M
habitu ornatOsCum verecundta, &fobrietatei ffæç fiintorna*
mënta, foeminæ Chriftianæ. Orrianteffënon mxortvs cr imbus.
Nopdebet occafioifem präftare cöntüpifeenu». Akt ati-
ro, autmargarïtis. Qu& terræ fimopmarnenta, cuidlhpmo
eft Deus. Vei vefieprèciofa. Vtqua nevniis quidem calèfiat,
vndepoflurit eiufaem natüræ veftiri quamplurimi.£edÿ«c4
decet muliéres, prominentespietdtemper opera bona. Iffaërgo
fù n th o n promittentitim, fèdnegantium caftitatem. Muiter
infilentio difeat cum omnifubiéütonc. Difcat quidem, fed
; cum ortmi h um ih to e , arque filentio. Docere autem mulïeri
%non permitto. Vir um non debet docere. Cætéruhiipfe di-.
;Xït, ianioreWmminasdoceri d fènioribus débe*æ: fed & fi?
■lium! virum, vel fç|trem poteft mpnërë priparim.N^we dè-
minàrï i» w«».Magifterium vfurpando, veïmâritb'fe præ-
ferendo, Sepeffe infilentio. N e in ecclefia loqùantuf. Adam
jenim primus formatas eft',deinde Eua. Reddic caufas Û curvelit
eas èHe fubieëtas: feilicet ,c[uia Scppfterioresfunt in ordi-
n e ,&priorësin culpa. EtÀdam nonejlftduttus. A ferpente.
Muiter autem feduâa in prâüàncationefuit. Madati præuârica^'
tione : fednbn idèo delpèrët rhulièr, quiaper baptifmum
& ipfà fàluabitur. Saluabituraut em per ftlïorumgenerationem.
N oä Eua, fed huilier : quia Eua ad exempium àddüdaeft,
mon deipfaproprié cftcebatür,per filioraipigeneratiönem,
nutrieridó, & non nëcando,nec abonCièndo^ipèrmanfent.
Sicut fiippriusdepliirali numerp ad fîngüfarèm trahfîjtuta
&hicrèditâdplùralem. Cæteriim quom odôiuftitia iufti-:
füpër; ipfum' erit ; & quombdo No e , lob Daniel fïliôs
fhöS; & filias minime libetabunt,fi pëîftïios Euafaluabi-')
tur:-fed omnes- m u fe é s fie felüabuntur, fî iri'boriis bperi-
bus cum ndë, caftitatè, & Deoplacitàdileâ:ionë perman-
fefintinfide Chrifti. Etdtleïïione Dei, ^projâbfi.' itfaniïi-
ficatiôhe.Mçtis, & corpöris f’Sanâifîcate ^ospertriduiim,
<Sf ne accëlferïriS'âdmulierem. Ergo caftitas fànâaficario
dicitur. Cumfobrietate. Quiafinefooriérate dîfRcile cuftp-
d î t ü t i y ^ ^ - -■ ' ’ ' '"y • ' ' ■ ’ ’ }
e^ p n in ffn populutn guberqabiç? euitis more? fecilndmn
Fi delisfermo. Stquis epifeopatum deftderat. De hôcdicit.qtii
ordinàndus eft, qualis|ligi d'èbeàt: primUm laicp?infti|uit
ÿtriufquè fexus j ! ‘quia & de'fpftsin fecetd6rium eligun-
tûrS Bbnum opus d ftdèfak O p ü s d ix ^ t, noh honorem.
Oportet efgo^epifitfumirrepfttienfibilem éjfe: Sicut &ad Titum
dixitftnecrimînë.gener^iferprimojpofteafpecialiter mé-
braipfe diffihguühtür. Vriw Wiiïù vifunt. Vigilaritetti : fî
illi riec hoc licet i quod vel laico licet » quid dé cæterisfen-
tiendumeMsobriilrri. Ab orfihi ebriëtateV VrùAentein^br-
ndtumh fpitalèm. Ohinibüsfpirftalibusbrââmêntis. Do-
iïtirêfn.Yt tani véfbo doêeat, qüam exèmplo. SibmhesMèr;
beht feire, quomodo vnîëüiqvfefp ondëànt, quanto magis
fàcerdos jdë 'cumsbre lëgfem exquirent : qü'ia angélus do-
p i rii ôphipbtëhtis ëftîNd» vinolentü. V t fiduciâliter poffit
fobrletatemidPcere. Non penûft}fqm,fedmodèftüm:nd litigio-
fum. Siuetté pètulans fîtîritédendo,fiue ne ex'ëhiplofùo
c^hfeientiàs'fefciat infîrmoram; Non cupidumiCupiditas e-
nim prouoeàt ad lires, &iufgiaj Sitadomui béùepràpofitUm:
filloshitbentemfubdïtos cum omhïfaftïtàte. îpfè expdrairïh fe- '
qûéjitfbüs-Wôcèffi,-fï filiPsi^caffitàte &hamilitâ1tè;hutri-
uit,vt îrihocàüs dîligëntià cdmprobétur: fi eriimpaucos
fihôsfuo? erüdire nëfeiüi^îtopbdo tatogfiliôsDeihoc |
numemm diuerfî funt. Si. quù autem domui ftupraeffe nefçit,
quomodo eccleju Dei diligent t am habebtp. Ne eos fie négligera:
adrtioneâÉi Êæterum.fi bene, niirpti infoleuerint, culpa
non eritpatris. No» neophjdum . Nuper renatum Neinfuper-
bia elatus. Quia cito, potéftpet ignorantiam èxaltari ? & pu-*
tare fe non tarn officium nümilitatis, quam adminiftra tio-
ner» feculifiifeepifle : & quia illi in fonte dimifïa fiiptpeç-
cata, & rëcens aflumitur, elapp e iin d e ji^ a tu f .1» itidiçium
incidatjiaéàli. (^p e r/u p erb iam< y e< ^u s e&.oportet ante
^m^i^moniumhpbéreboHdm^SmR qffçnfione eftpteïu-
■dæis & Græcis & ecclefij^Dei. Opines enim norunt natu-
raliter damnare vitia,& laûdare virtutes. -Ab bis qui foi is funt j
Vtnonjp opprobrium midanp,ypns EGclefîam. Et laqueüdia-
boiiiMc per ilium diabolus multos inlaqueet, Oui poivrant
fieri Chrifbani.Di4(pw.Qtueritur, cur de prespyteri? nullam
recerit menrionëp : fedjrfiçpifcopis etiam prësbyterös
comprehendit,quiafêcudu?» &pène vnus eft gradus^iieut.
ipultis fcripmrarum teftimonijscoiiiprobatur.A/wifiier^«-
ledicant : hocèft enirnynius lingua; officium' duplicate.
jVel,aliud corde» aliud preproferente?. Non tnulto vtnodedi-
tof Cpnceffipro neceffitate p^rum,quia multum denega-
uit.Noftturpelucrumfeé$rites. Turpe lucrqpjffle coeleftibus
fecramenti s terrenasppes conquirere. Haben tes myftennm
fideifyt confcientiapura. Myftertipi fideieft.» qubd paffio
m^ ^ um cft felutis humanæ. Si ergo hpçintelligit
purèv&mpn confipditurdefiumilftaribus Çhfifti. Si*
ueytpropteHipcfólum, quqd debet pradicari, ne çxifti-
met quæftum e fic-pie ra te m.^Ef hiautem probentut prïmum,
&fic mniftrent. Nonjolftm epifcbpps, fed & tiiïkullum crimen
babentes. Çnmen'dixic effe, fialipuid de his .yirtutibus
minus fecerdos vel leüita habeat Chnftir vel certedep*
pitalibus peccatis.' Nqtandum, quia n o n dixip, nujluin
peccatum habëntes. Midieresjwuliterpudiças ,hon detraheft-,
tes, fobrias. Similitervtdiacones eligf iubet. Vnde manife-J
ftupjfft ».quod de illisdicic,quas in prientè diabönif^iè appellant.
Eidßles inMinibus, iÿ 'n u llo dibitahtes." Dttico
nes fint vnius vxoris viü. Non v t,fi nonhabuerjnc» ducaritv
led ne duas' habuerin t : |i,enihi dignipfëm vxor fecit, quai e
b ó n & digami ordinentur ? Quiftlffiuübertepr£ftint;,&juis
doniibus. R ep e tit,quodpinus. dixerat. Quienttjßenetnp-
niftrauerint ,gradum fibi bpnum acquirent. Sunt^enimgradiis
'Â b p 's.'_B o n iim ^ ^ |(rb grandi ppfult..';| f 'inulfsftn fidit-
çiam Vffide, qua eft in Chtêftg left. Etapud Deum^eten-
d i, Ôç apud homines d o c ë fd i rH ^
(ferons meyentreaitecitp. E tp fem u s te in ftru e ^
cardaucro, rtfeias quomodo opórie.itte^fdomo. Dei co'nuerfart.
Vt autoritatepi h^beas onuiia prp me prpbe orKnaré.
QufteftÈcclefta Deï&ïui, cólumna &firjpamntum veritafis: In
quafbla nunc veritasftac^rinata, & quæ fblatp.tum ædi^r.,;
cium fuffiaètyeritati s.itftanftefteniagnumed pietattsftcra-
nientum. Incarnatio Clirifti» per quam pie tas, eft in omnibus
feéfa Quod manifftatumefttn carne. Quando veilanim
çaro fadumçft. lüfttficdtum eftinfttriiu. Spiritusl^ei veniët
iuP.ef te: proptereaquodpafeeturextefanëiiimvopbK^
filius Dei. ^/^4r«(Arf»^^..QyandpmuI angelorum
dldcpàiit, Qloria in excëlfisDeo., &quahdb eiinere,mb
miriïftrabâiit. Pradicqtüineftgenfibtfi. ^ninebn, t u rnen
ad reujElaripnbm g e n t i u m 'tnmdio. Äb
vtroqucpbpulQ.y/«a^rö/» eßiqglma.^ liefstibbs apoijp-
lis afiiunptüs eftjn Cttlùm. * ' ,
Spiritus au tem dmt, quia in nov.ßimh T empor ib us difccdët qui-
danï a fide attendentesftmübm errors, fil^æcdiç^iri.çus ân--,,
btiis, mote prophecarum^EtitoftrmU damotiiorum. Qmnijf
hæretica doëtrinadæmpnibruniartccompoma eft. Inhy-
pocnftlöqéntium mendaciutn | ér çàut^fttam'f^ntiuiiifitaft
conjcienttatn. In hypperjfijo^quuntur, qui^pm tormcari nó
rimcant, tam cafti vplühtyidëri,vt,e|fem nuptias damnent:
& tam abftinenteSx Vt çreatpraib, Dei parçç man-
ducantes iiidicent : cmn ipfi çpme^nonibusi Vaçenc.,,
Paldus^verpitaCaftitatem-.&abftinenti^n'prædicatjVtnec.
naturam ^ nec crëariira,m damper iad illud hbrtatur "for- '
tioré.s,iftûd çoneedit infirmis. lllfepim Irpç nonamor« *
caftitatis & àbftirientiæ, fed ad obumbrandam èius præ-
. dicatioriem