A
Efim.
^ . 4 .
2 $ 4
Exbortatioadafcenfum Scat#.
A Scendire,fratres ateenditc, ateefiones in cdtdeprom-
^ ApCe difponemes eiufq; memores qui ait: Venite afcen-
damusin monte Domini Dei noftriquiperfecit pedes no-
ftrosficut ccrui & fuper excellaftatuit, vt' viuamus in via
tea. Corrite obfecro cum illo,qui ait,feftinemus donee oc-
cur ramus onines in vnitate fidei& agnitionisDei,in virum
P ^ e<^ um>ln menteram «tatiS plenitudinis Chrifti, quip
vifibilemajtatenr x x x . annorum baptizatustrigeiinimn
gradum infpiritualifeala fordtus eft.Quippe charitas Deus
elc.illi lausjilli imperium,illi fortitudo,iiii omnium bono-
ciimcaula ineftj fuitque& eritininfinita lecula Amen.
I Confcien-
g li ber ia-
tcileftualis.
Paftor qui*
Medici & r I
Medicines *
■ ipiritualis,
: id corpora-'
jlcnijAnalo-
S. P . N. I O H A N N I S
GOGNOMENTO SCHOLASTIC
1, SI V E CLIMA CI S:
Ad abbàtem Paftorem; dé paftoris
officio,, Libellus: fiueLibriqui
PàradifîScaladicitur,
Appendix.
i f m^kmri quidem libro ( © admirabilis ) égô
iVpolui & fubordinaui : inteper- llllil no au tern &diuino,certus fum.teaos omnes
præcedere, | tameri eft veraxqui dicit, quo-
1 niam erit aBuiflima prudentia prius dignitate.
! Paftor quidem eftrat onaltequiperditaper malidam ^ per
propnarTqfeftinationem? foliCitudiném ,& ordinationem
& requirerei&m certadirigerepoteft. Gubernatoreft etiâm
i q u ipecvircutem inceileâ:ualem,)exDeo& propriislabo-
tibus & dolor: bus accepit,quod non folum ex Implicado-
& conturbatione, fed exipfo Abyifonaiîem extrahere
pbceft aC/iirigere ; Medicus eft, qui corpus & animam fi-
I he infiripitdte polfidet » &nul!o emplaftro indigetteper
; eis. .po(ftqr& m a g f e e f t ilie vére, qui intelle<ftiialem
Êonfiientiælibriuh, digito Dei.feilieet operationem illu-
minarionis, ex ipfe fefeepit, atque portât Sc reliquis nô indigens
faltus liberis eft. Indccehs eft magiftris .exemplari-
, busfcrq>ti$docetedifciplina& peccatonbus&deicriptio-
| nibusantiquis trautenientibus c’omparari; Qùiinferiorès
i in ft in is deiurtenti ex ai to-doee j & inftrue aiterum dilopl i-.
I 11a (eiilibili, hab tu,& figura. Nc ob 1 iui icaris i 11 i us quidi-
P tno,i hominibus neq.uefefPjominefu a ccepi dodtrinamstie-
lluedoceb:nonenim naturamhabentqui delurfiimfunt;
de cerienisaliquando ciirarc. Bonus guberriator feluacna-
ucni, & bonus paftor Viui6cabk Sc lanabit in h rmas Oues,
in quantum Ouesinceflanter proficientes fine obieruan- ■
tiafequunrur Paftorem. Item, pate ri^miliasipro eis redder
ratioiiem. Lapidet verbo, qui paftor eft, quæ exbtiofitate
6c pigritiaautgulofitate, retro manent Oues.Eftenim hoc
.boni Paftorisarguraentum. quando eues ex flâmacauma-
ti s dormitare, magis vero torporis fecundum animam4in-
ipicit:: tuncad cælumintuensPaftor, vehementius vioiJet
.pro cis »^quoniam in tempore iilius caumatis ardentioris
jnmtæcônieuerunta lupis deuOEui.V erum lice t iuxta mo-
• rem&formam extrintecam^inyiilbil; bus ouibus ifta fiant,
& caput animç,in tëporetecceifionis flam ma^fte or tern ad
terram inclinet ( habemus enim dteentem '.Cot contrit inn &
h miliatu Deus no deJp:ciet:'Tenebris &no6te vitiorü appre-
j h évidente G regem, ftàtue can em »ideftjmentem^immo-
j bile ante Deum, ad cuftodiamnodlurna. Nihil vero indii-
ipnans ailt incohnenienseft,Çanem intçlligëré, mentera
tuam ihteremptiuim beftiarum&ferarum. Bonus nofter
Domipusj hanc naturae proprietâcem féeit,vt videu s infir-
mus medicumj exulceGquainms rttïfôçtc ab èo iuuaminis,
âut profe&usientiat, Polfidebis ^ u ( |- àm a b ilis ) empla-
ftra, potiqnds &-^jongias, ph lebotomias jeauteriajynâdo-
nes,expérimenta dbrmire fiicienti^, glatfiiun, Hgaturas,&
beatamnAtuèæpriuatiùamfemèdîationem.Siverohbruin j
pennriam &: impotentiain habenius quomodo feiem r
tiam oftendemus nunquâ : non enim verbis, ted operibus
dantur mercedes. Emplaftrum eftianatio & maturatio vi-
fibilium j paffibilium 6ç corporalium viriorum. Potionis
exhibitio, eftfitnatto paifionuminteriojum &inuifibilis
cordis eiiacuatio. Ralorium, eftignominia mordens , &
remouens & expurgans elationisputredinem. Collirium,
eft redargutio quæ eonturbat, pdft modicum veto curat.
- Phlebotomia,proprie eftimperatiua,& inftitutiua,& dura
corre&ionis inue<ftió,in ialutem infirmantium fa«fta;Spo-
gia, eft ( poft chirurgicani^phlebotomiam ) per affabilia,
manteeta, & lenia medici verba, curatio & rerrigeratio in-
flrmantis. Cauteriu, eft interminatio &increpatio> inpee*
nitentiam ,benigne& humane, per tempora data. Vndfcio
eft, poft cauterium,per verbü& leuem eonlblatione^infir-
manti iuppofita& uiperindu&a placatio: Dormire faciens
antidotum,eft,onus obedientiæ recipere,& propter lubie-
âio n em, requiem fomnum ablq; (bmnp, & cæcitatem
iandlâm,eivcnonvideat bona fuadonare. Ligaturætent,
admonitione & pa tien tia, vana gloriarefolutos, & vacups
effedlos, vique ad mortem in odiofiii & am ore virtutum
ftringere & fii mare. Finis aiftem omnium, gladius, qui eft
termihatio & tewtentia,ad incifionem ipintiialitcrmortifi-
càti& putretedfci m x o rp p rem em b ri, ne & reliquis pro-
priam teabiem tradat,&eospcftilentia morbicorrumpen-
tisinficiati Bdaca vero, naulcæpriuatiua remediatio in ho-
minibusqui pnçfunt, & medicis', impaffibilitaseft:quo-
liiam quidam in omhifcetqris dilteauitatc non naufeant,
& adcurationemfiiie ötiofitate ôc pigritia adnitunturr hi
vero omnenj animam morientem, reteteitare valebunf.
Etfithaec vnaorationum eius qui præeft, quod omnibus
tecundum ebrum dignitatem compatiatur, confoederetur,
& afficiatur, ne quando ; vt Iacob, & ipfe diledtum atque
coætanéos & contecios lædat. Hoc etenimpati folent, qui
necdum quidem anidnæ tentes exercitatos perfedte poifi-
dent additeretionem boni medij & mali. Multa,Præfi-
dentis confufio eft, quando aliquid o. at donari,obedientir
quodadhuc nó poffidet.Quemadmoduquivultunf Regis
vident'& hunc fibiipfis cónftituemnt amicura & omnes
miniftros ipfius, & ei cognitos nempe, &fi vpïuerint ini-,
micos recónciliate Regi,&adyifionem alpeëtuseiusre-
uocare & in iocunditatem gloriæ ipfius, fàcerepbltent: ita
& mihi videtur in ian<ftis,amicis&fiimrais& veris. Amiei
obeditmt Sc réuerenti^m exhibent,æque vero & violenta-
tur ab eis. Banum eftpoifidereamicos, bonu eft pöffidere
âmicos ted ifitelleótualés : nemo enim alter vc mtelletftna-
lis amicus éirapoteft nobis ad virtutem cooperari. Narra-
Uitmihiquis diligétium Deum, & amieqf ü Dei,quomodo
temperquidem, fèd& maxime in annuis&rcgiis folenni-
tatibus Deus teos famulos rémunérâtdonis. Debet medicus
perfetfte exhautirepafliones, quibusqilalclam aliquo
temporef&prstertim furorem ) v a lé a tf fimulareJm'fi e-
nim eafilé ad temmü abeicerit, iptes no poteritdenuolm-
palïïbilitèr tebiicere. Vidiequumiub fræno duétü & quie-
te pergentem,qui adhuc modicum erat indomitus,fræno-
queparûper demiflb &relaxato,propriodominomachi-
nabatur dolote iniïdiad : fiiper duobus Dæmbniis,pritens
pröpofitio fieri atque contingere naturaliter habet. Qui
quaerere voluut labonofe quærant, tune cognoteent, ex
Deo; fibi fàpiennanfclatâ, quando vitia,incurabiliamulrisi
rçurare potueiintîNon eft mirabilis ilie magifter, quipue-
rós (faciliter docile s)lâpientes facit; ted quiinditeiplinabi-
les & ihfipientes, tecit&perficit. T une enim&militanti-
um genërofiras laudatur & innoteteit, quando in reprobis
equis vicerit& teluaueritequos. SI accepifti^oculQsprær*
Ùidendi fludus j piædic his quiinnaui te n t, pmden'ter&
manifefte,aIioquin,tu naufragij cauflàihuenins; quoniam
gubernatipné tibi præ omnibus traditâ & cômilïam negli-
gisjfine cura ftegës.Vidi medicos infirinitatis cauflas infir-
mo non præmeihôrantes; vnde,cx hoe fibiipfis & infirma-
tibus laborem multum Sc contfitionem eohciliarunt. In
quantum, qui præeft, obedientiû, & eorum qui ten t extra
.&'■^àloqge} multam viderit ergafe fidem, in tantum teip-
tem debet decenter omni euftodia euftodire in omnibus
quæagir&loquitur;teiens quoniam omnes in eumtan-
quamin exemplarem imaginem intuentur : & q dicuntur
a • &fiunc
E
Nônverbj
fedopeia
compenfantut.
Spiritualis
medicins
lyfteria.
Deus præftis
annuis
Scfolenniffia.
litis, «bpi
Paftor, qui
fie admi-
îandus.
H
Paftor quo
àitùr ab OA
J
tpïareS
risligi'u.n :
L u C .ïf,J
! i.Cwr:|., :
| ÿ m | |
Paftoeii. ,
vox ad gregis
conrer-
uationem -
uccedaiia.
In humili-
tatc vcl pa-
ftoris dations
me- •
1, obr
leruandum
& fiuntabeo,vtdefinitioijem,&interminationem,'&le- I
gem putànt. Ver um paftorem chafitas demólkat : per clia-
ritatem enim,paftor crucifixus eft.Rationib. verbis, ea quæ
fiint in aliisjtibi appropria,& in te transfbrmins aflimila;&
non timébis tibi à multa reuerentia. Göntiifta infirmant,
tem ad tempus,ne infirmus longo tempore maneat,& lan-
gueat atque moriatur ex fiientio maledido. Mulei ex filen-
tio gubetnatoris te béne nauigare telpicabantur,dohec in
alpera pereuflerunt. PauUim-magnum audiamus , Timb-
theo teribeiitem;I»y?4 (ait) opportunes importune : Opportune,
arbitror quidem quando Sc rcdargntionem libénterfiifti-
nént: Importune vero; quando,qui redarguitur, ex redargu-
tione mordètur;quia & nemine plerunq^fitiente,forites e-
nianant aquas. Eft enim,iis qui prætent(vt ita diçamjl con^
tra reuerendüm ex humilitate tepens : & vfilia & ptoficua
o bedien tib u s dicere fiepius reticens:ted ij, quod magiftro-
rum eftfacerein difcipliiîadis&docendis,nondeuitént,&
débita quoqne, &neceflàrias enunciatibfies&iulïïones,
eisexterapturafignificarenituntur. Audiamus&diainam
tenpturaminquibufilamdicenterh; Abfinde eaiîi, vtquidet*
ïam terram occupât. Et, Aufertehia'.um ex vobifmetipfi.-Ez, Noli
or are pro populojßo. Et in Saulofimiliter. Ifta omnia, Pafto-
, rem cognoteere necellarium eft , & in cjiiibus, quomodo
fieri decent; quoniam Dep nihil eftverïus. Si quis feorfim
repreheiifiis, nonconfunditur, & érubeteit; ifte, & redar-
gutionem epram muftitudine, pecafionem etianr erubefi
cenÂæ faciet, & (pontanee team falutem fij abominatip-
nem habebk. Recogità verb iftüd, quod à muleis infirmis
prudentibus Vidi teétum.Suam eniminfirmitàtertl & debi-
litatemteientes ; etiam nolentes medicos deprecati tent,
quod eos ligarent 6c inuoluntarie mederentur ; eo qilod
jpiritus quidem promptus eß, propter fiituramipem , caroau-
tem inprma , propter præanticipantes præalïùmptioneS.
Ego vero hoc videns,medicos, quod eis acqùielcerent, de-
precâtus tem. Neque vniiierfis aduenientibus, qui dux eft
„anguftam & ar&am viam dicere debet, ted vnicuiq;iügum
fiiaue, & onusleue; magisvero & anne âe re debet airridô-
ta.Equidemhis qui duns tent gt auati crimmibus , & facile
ad deiperationem appropinj|üan t,fecundum; Ulis verö rur-
tes qui ad altum 8c elatûm ôc reputatum làpere teiipfor um,
reputant Ôc inclinantur, primum y conueiliens antidotum
eft Quidam iterfongum peregre profebturi ; teientiâm ha-
bentes dévia , interrpgantcs,reâ:am eandem eflè, & fine
‘periçuloaudierunt. Equidemergp auditù ad iterationem j
d o d i , denuo fruftratijcirca eiulHem inediâ aut perierunti
aut reuerfi funt impræparati ad trjbulatiônes inuent£
vQuemadmodum • de his qui cum probo duce vadutit, Ôc
'è conuerfi) à naè intelligitur,ybiamor diiiinus edr tetigit,
vbi verborum rigor non præualuit; Vbi gehennæ timor
illqxit , ibi vniueriorum laborum patientia exiftit. Vbi
regni fpes notifiçatur , ibi omnium infèridnim coiltem-
ptus firmatur. Oportet bonum^militiæ ducem vniufcuiufe
que eorum qui fub principatu eius funt, ftationé &©rdinc
manifefte teire.Fotte enim fiint quidam quafi propugnatO-
resj&fingùlares certatorès in multitudine fiiper eommili-
tones debentes inquiététederCi Non poteft gubernator
folus nauem fine naturarum cooperatione lâluare, neque
medicus lânatelanguentem infirmum poteft nifi priuS dç-
precatus ab eo,&per vulneris manifeltationem coniterfca-
tur adeum ex toto corde,& fide.Qui erubeteunt medicos*
vulnera fecerunt putreteere;ted & multi pletunque mortui
-tent. :
. Pafcentibus ouibus paftof non definat inftrumento lèr-
mohis vti,& maxime ad dormiendum vénturis, quianihil.
fie timet lupus,vt relbnantiam inftruqienti paftpralis.Qui
præeft neque rationabiliter temper teipfiimnumiliare,ne-
que infipienter te temper exaltare debet,videns Paulum irt
ambobus pergentem dominus pleçunque eorum qui teb
prinflïpanté %nt, inquibuldam principantes defebtib.occlûtes
conuelauk: at ipte quidem ma nifeftans infidelitatem
générât. Vidi eum qui pr^erat e ifum m a humilitate p ro -
pi-iis filiis confiilentëm, & vidi alium propriam làpientiam
ex elatione eis manifeftare nolçn tem, & contra eos irpnice
proponenté.Rarilfime quidem quendam euentum vidi,yi*
tiôfos non yitipfis principantes pauüatitn eos erubefeétes,
qudtum tenebant principatùm,prôpria quoqne vida relci-
derunt. PMpaütèm quodhoc effecitin i^fis meritum fàl-
Uatoris,S3vkiofitads commifiio,& conatus fàdtùs eftin eis
impaffibilitatisöccafio.Attendehilum neforté eadliquan-
Id p , quæ fiint pottus in pelago ,-difpetgamiis. Nouéruht q>
didtum eft, qui ad tumultus ôc turbationes exteriorès, çuin
adhuc tent.inexercitati^jröcediihc. V t-Vèrum fatear,magnû
I quippe eftquierem,& æftum.,& pufîllahimitatem, & tran-
[ quillitatem fuftinere, & elationès ôcCotelationes exrra na-
uem céllæ nô quærere. Quemadmodum pufillanimi & négligentes
nauigantium in tempore carentiæ ventorum &
vacationis a nauigio, quasrunt in aquis nàtationem. Maius
vero & incomparabilius eft non formidâre tumultu, ted in
tumultibus,rumoribus, & querelis inconturbatiis corde,
&immobilis pertnanere, cum hominibus quidem corpo-
reexx^ius, cum Dep vero interiuscÔmoiari.Sitnbi, b ad-
mirabilis j ebrum qiÿ fiint extra magis iufti cônfiftentiâfiip-
pofîtio motum. Aliquis vero in terribili natura, &yere iu-
diciaria culpa reüs aduenit,&damnat’ . Aliquis vero innp-
dens .& ablque noxa ad Dei operationem Sc feraitutem ad-
di«ftus eft. Contraria: enim omnino ebrum adtiones tent,
&aduentus,&propriis cófiftentiis 8c eruditionib. iiidiget.
Igitur duarUm cauia rationum , teorfim ante ortmiàinter-
rogeturqui noxiuseft: qualcsipfiusa<5tioftéstecüdum ipe-
ciem fuerint,quibus çonfufione purgatus ôc lotus, temper
ablque confidentiaextpllentiæ 4 & cum fiducia maneat,&
vt cognoteat^üalium vulnèmm fadtilumus fiiteeptores,&
ad noltiâ dénuö charitaté teteiretur. Neq;hoc te lateat,ô ad-
mirabilis,ficutneq;àteignoras:abfit. Dieb aötdifce'rni &
diiudicari debete conui«SEus,& cónuerlationes, & habitus
eorum qui funtinhoxij apad Deum,Quoniam multam va-
rietaté Sc differentiam póflldent. Mu 1 co tien s quis magnüs
infirmus eft & humilior cordëinuenitunquapropter & Ie-
üius punirià Ipiritüalib.debetiudicibus.Contrànurh vero
eft manifeftüm.Noneftæquüm vtleopâteat oues; & non
eft tutum quód quiadhitc vitiofus efi:, Vitiofis principe tur.
Ridiculöla contemptio eftvulpes inter gälliilaS. Nil verb
paftore iracundo magis ridiculbtem&imptidicum. Ilia vero
gal!inas,hie Verb rationales ahimas fcorittirbat &petdife._
Vide ne fis difcretus ntimm oru exqiiifitor & exaótor, ôc no
eris ergo Dei imitator . Habeto & ipfe Dei dilpenlatorem
& ducem omnium tiioru intus & extra,quali quendam gu-
bernatore perfe«ftü,&per illumrecidestuäm voluhtate,&
efficient tu fihe cura & telhëitüdine ,&foloiiliüsriutu du-
6tus. Quærendü eft hoc tibi & Vniüerfis , ne quando ex ad1
uenientium fide,& nö'ex noftra münditia,gratia Dei difpé-
faüerit pliiràpet nos operari , quoniam multi edam vitioiî
prifatomodomirabiliaoperatifinit. Simulti dicentmihi;
ait in die îlh:Domine,Domine,nonne in nobiine tuopropbetâuim9
drc.non eft incredibele prædidum capitulum. Q q i propriè
DeUm plaçât & irifenfibiliter ipfîs i^ui fatigantuf benefaçe-
re valet,duo ex hoc magna negocians, teiptem ab huriiana
gloria, quafi à rubigirte illælum feruans, &eos qui vniuer-
lam confecuti funtjfoli Deo gratias agere parans. Equiderri
his quiin curfubene ^pfiCerejSc generote iiiüenefcuiit,me- *
liora & lupréma præpara alimenta. HiS vero qui re tro , aut
morib.Vcl arbitrio,aut deliberatiöne * aut conlfietudihe vâ-
dunt,tanquâpuerilib.lac,qüoniam tépus eft oninîs côfola-
tiönis. Plerunq; idë aliihentu quibufila promptitudilie;^iis
defeétioné fecit. A ttendëndü eft paraiitib; ad feminu tranfi-
mutationé ôc lufceptibné^in tempore,pertena4qüalitate,&
quarttitate.Quidâreceptifohispræfidentiç indicium pro ni-
hilp reputâtes,aliaâ irrational; lies pateere lünt conati.Hi per-
plurimâS nempê diuitias prias habebant, yacuis manib.ei
hac teculo migratteritit,nasaliisexfubieiftionè‘diftribüën-
tes:quémadmodûiuntprpprii &legitimi filii,& fiint exbi-
gamia;& alii ex ancilla, & alii ex forhicario conCubitu. Ita
& in feçcedentibus ex præfidenria plurima confôna elfe
nofeuntur. Suteeptio igitür præfidentiæ eft animæ dado
proanima Chrifti in ômnibüs &per omnia; Nempeêft
ante cohuerlatiorièm faôtorum deliiftorum tantum 6c eft
poft fâdtorum folum , & eft folummodo præceptorüffl
propriPrum pondus futeipere propter indigentiam Ipiri-
tualis virtutis & impaifibilitatis impotentiam & penuriam:
led ôc in iplà propria & perfeétà fuiceptionü teeddu incifîo-
In aduerfis
paftor I in-
eflé conftâ-
tiâ débet.
B b 4
Paftore
carercj
debent. Ira;
paftorem
î deceë.!
G
Matt. j .
Pfïfidentiî
accepciö,
quid fit; '