Vide Ni-
ceph c a .) 6.
I i d .
S e c n e t i l a r -
V id eN i-
ttpb.ca.y6,
J.dib.i 6.
J ï e r l a r j i m
f i n A r m e - *l È q l h t h ü
h i f t o r i a , &
Vid e N ir
te p h .t* .
'^ o n g u s
“TS
6 Ü& ÈkAÿpij ttifiorib
litâhis, quofl ipfi à Zéiïone 8c Ifiitirls gtaüibüsante afte&i
foiflèritincommodis. Aiteï'ptorro Longinus ,'cogïïomen-
, toSelinuntius, qui raagnam partem tyrannidis pariteroc-
! cupaucrat,&Innus, vnaà Ioanne cognomine Cyrto, viui
tapti atl Anaftafîum mittiintur.qilæ tes aniffios turn Impe-
ïatoris, tum Conftantinopbîitariorum magnoperereçrea-
\iit:quippe & Longinus & Indus, catenas rerreis collis eo-
rumcircumicétis, irfftaitriurtiphl’per plateas ciuitatis, &
per circum ducebantur. Atque ea de caufâ, quæ iam ante
veétigâlîa'IÊüriça dicebantiir ( étant quidem ifta fum'ma
aûri ad qüinquemilliaiibrarum » quas quotannîs barbaris
vpenfitari (blet ) in thefirtirosimperatons importatafuere.
De Scenetis barbarie y quod fa d e r a atm Remunit
f i t n x e r u n t .
. t 'A * . XXX VL
! V ' \ * . ' ;•
T j Arbatiporfo ('quï>s «-««mW * id eft, in ■eaftris'& taber-
; L^naculis habitantes voCaWt)arrogantiaeiau, contra Imperium
Romanum non fine (ho damno arma ferunt:Me‘
lopotamiam, vtrâmque Phoeniciam & Palæftinam depo-
puJanturtqüi quidem à ducibus ctiiufque prouinciæ gra-
uiter &acerbe affli&ati, in pofterum foedere cümRomaJ-
nis omnium fuorumnomrnepaifto,cQnqmeuemnt.
De Abïdaobftàioneï& édifie at m e D an a
C i P. XXXVII.
YyÈJrfiepKEteïeaîupris Foederibus& prôpriîs (edi bus itli-
X <5tis,Cabadeipfbrum rege duce»primumin Armeniam
incurfionem faciunt : atque oppido, quod Theodofiopo-
lis vocatur,capto, Amidam,vrbem Meiopotatmç lacis mu-
nitam accedu nt, cam que obfidione capiun t , quam Imperator
Römalnisnon fine ihultismoheftiis aclaboribus rc-
cuperauit.Quod fi quifquam ftudio ducitur iftas res ad vn-
guem (vtanint ) cogiiofcendi, & omnes perueftigandi accurate
Euftnthium légat, à quo diferte admodum fiimmo-
quecum labore & exquifita elegantia narratæ, literiique
proditasfiihtsqui cum Hiftoriam ad tempus, quod nos iam
pèrlcquimur, deduxifitt, & àd annum duodecimum réuni
Anaftafiifinem (cribendi feeiflet, exceflït d vita. Hoc bello
confeâo, Anaftafitislocum quendam Mefopotamiæ, qui
Darasdicitur, in extremis Imperii Romani finibusfitum,
& velut rerminum, quo altera re(p. ab altera diftinguiçurj
exagro in ciuitarem mutauit : ac primummuro fortiffimo
circuhdedit,deinde variaædificia, eaque eximia in illo e X -
truxit » vt ecçlefias & alias fileras ardes ; vt regales pOrticus*
balnea publica& alia id genus, quibus illuftres vrbes magnifiée
& egregie adornari lolenr. Ferunt aurem nonnulli
ïoeum ilium ideoDarasappellatum, quod Dariusibidem
ab Alexandre rege Macedonum, Philippi filio > penitus
deui6tusfuit.
DeMurolonfta
C a j . x x x v i î i .
IDemporro Imperator opus plâneampîi(ïimüm,& aim
primismemorabile ædificauit ( qùodlongus MuruSap-
pellatur ). in Thracia in lococommode fitum : quod ab-
eft Conftanrinopoli ad fiimmum ducentis & oâoginta
ftadiis. Mare vtrumque compledliturad quadraginra Ôc vi-
ginti ftadia, inftar freri cuiufdam : & vrbem Ferme infulam
pro peninlula erticittttanfpoucatqueeos quibus libitum eft
nauigare, à Pontô ad Propontiaem, & mareThracitim
çum iùmma fecuritate :barbaros denique, qui ex Ponto,
. Euxino, & Colchide, & Meoddepalude excuriîones fa-
ciunt,quique ex locis vitra Caucafîim, 6c qui ex Europa
erumpunt, arcetrepcllit-
que.
\_Anaßäßt^\
De CbryfargproyVt vocunt,quod Amfiafitts dmte-
batk
C ap. XX&IX*
C Stpratérearésiliamodumilluftrisi & planedilîina
A_>ab eodem Imperatore in mbutoqu^dChrylàrgyium
dicicur, tollendo gefta. De qua quidem diâuris, vel lingua
Thucydidis, vel alia pleniore difèrtioxeque opus dlèt.lple
tarnen dicam, nön ram oratiohe, quam ipfiustei dignirare
(.fretus. Àmplæ & eximias reipublicæ Romanorum tribu-
tum fcelcratum3Deo inuifiim,& ne ipfis quidem barbatis,
nedum Chriftianifiimo RomanorunV Imperio dignum
impofitumfuir, quód ad tempora A nsftafii, qua de eau (a
non equidem habeo diceie}negleétum,ip(e regifice & cum
fumrhaomnium commefidatione fiiftulir. Impôfimm v.é-
rofuifcumaliis compluribus> quiquæftu vrdumfibiqu^-
ri rabane, tummeretricibus, qu* corpqrispuichritudinem
habebantvenalem, & eüïule aelibidinoiè ftupris inafedi-
tis&occultislocis ciuitatis > id eft, ingancisfededebant»
tum præterea omnibus, quos feortari non pudebat, qui
n,on natutam modo, verum etiam iplàm remjniblicam de-1
deeore & ignpminiaaftecerunt, vlque adeo vti quæftus
ipde pereeprus, non aliter atque leX quoedam, eos qui tarn
turpis flhgirii cupidirate flag tarent > velut voce cmiflàj ad
id quidem impelleret:& qui in locisfingulis ^nYpiumillud
& neferium tributum , quod ex eiufinodi fëelenbus co-
giiolet, colligebant, idenj ipfum fingulis quadrienniisad
fiimmum &primariummagiftratum defèrebant, adeo vt
non minima tributorum regni pars cenferecur, & in priua-
tisicriniis (ficenim nuncupanc) reponeretur : 6c qui re»
rumejufmodi eenfores extiterunt, illud munus non ob-
fcurorum & ignobilium efle, vtreliqua officia, quæinre^
publica geruntur , exiftimabant : quod cum Anaftafiu*
intellexiflèt, detuliflètque ad fenatum, & (celui eflè ac fa-
cinus inaudirum oftendiflet, decrcuit ftatuitque vt om nb|
no tolleretur:quinetiam Ichedas , quæ rationem exa€tiofc
num comple«Stebantur, igni ciemandas tradidin Porro
autem cum in animo haberet De© velut làcrificium in
ea nequitia delehda offerre, cfuo ne cuiquam pofteum
integrum eflet veteres illas turpitudine? denuo reuoca-
re, Iimulatlè inmcerorceflè * & temeritaris Ce ipfe atque
extrema:dementiieinfimulat : nimium, inquiens, fèinani
gloria: tribtfiflè, 8c eo pado reipublie. neglexilîè vtiiita-
tem, proptereaquodtamamplum tributum ramque an*
tiquitusinceptum, & tam longo temporis (patio conti*
nuatüm confirmatumque, tara imprudenter & incon-
fiul'to abrogauerat : neque proipexerat pericuk inde im-
pendentia, vel fiimptus ex eo in malitiam fuppeditatos,
quibus relpublic» tanquam mcénibus defèijdi folet, vel
eos qui ad cnltum Dei äb ebdem conferuntur. Poftre-
mo confilio quod i'ntendebatj intra animi (ui cogicatio-.
nem pcculfato j denunciat (e vc lie tributum illud in integrum
reftituere:atque eam ob caufitm eos qui tributo col-
ligendo praefuiflTent, accerfitad fe, docetque (àdei iè pce-
nituiflè, nec habere quid agat, aut quo modo culpam
fitam prüftet ^|præ(èrtim cum fehedæ quæ rationem ac
fiiinmam exadtionis demonftrare poterant, eflent igne
penitus abfumpcæi Atque cum illinon fitftulatione vlla»
(êd vete & ex animo Fadiiiu idco déploraient» ^uod inde
iniuftainiquaque merces ipfis fiippecere confucuerat;& ii-
militer cum Ahaftafio ttibutum nonpofle reftitui affirma-'
rent, hortari atqueadeoorare ccepit, vt omnibus modis
petueftigare pergerent,fi forte poflentex omnibus tabulis,
quæ in fingulis locis refenuts çflent, elicere totiustributi
exigendiratipnem. Iraqi fingulis fiimmam pecunia, quam
intabulis cölligendis conlumtrent» mifit:impcrauitque
vt quæquefcheda, quæ Ad huius rei decUratipncm fact-rcc,
quocunque in loco inueniretur, adipfiim apportaretut:
quo e<?cucata cpnfideratione^ik valde exquifita hæc res de-,
nuo (afçiri,& in iufpgrumreftituipoflèt Ppftea vçcoquaçi
aliquo temporis (patio interiç-fto reueiciflènt hi, quibus
datû fu Hier ucgotiu, Anaftafiuçgeftire læbtia & gaudio ex-
ultare vifiis eft, Na lætabaturadmodû, q»eade quibus tan-
Chryfaro
tumabA
n a f t a l i o
T u D l a t u n -
tum
A n a f i a f i u f . Eccleßaßica, Lib. Il h 6 6 $
VidtNi~
: “41».V1, wto .*
, Z o f î m i c a r
! l u m n i x a d -
u e r f u s C ô -
f t a n t i n u m
M a g n u m .
( n t c l l i g f c i .
b u s f î n i u -
la c h t o r u m .
'tum laborauerat, reuera iam elîctcon(ècutus. Rogat.qua
ratione tabulas repferifïèrtt , & apud qüos, 8 c fi qüid âpüd
qüénquàm.quod ad taie inftitutuhi ïaeeret, etiamhüm rè-
liqüum eflètfCum autem illi rtiultosfelabores in illis in v-
num éogendis cbllocafleafliieuetarent, iutarentque jperi-
pfiim ïmperatorem nullam ialnlchedâm in tota rep. Ro-
mana rèmanere, quæ tribnti rationetn polTet oftendèrc:
rurfus magnum rogiim incéndi, (chfedàfqub appprtatas in
eoCOmburi » & cineresaquâ oppleri obruiqiie iubef.eo
quidam Animo & confilio, vt tributi illi 11 s ratio itapenitiis
deletetur,Vti nec ïamiliàneccinis,necvllum deniqufelite-
ræeX fthedisiatn combuftis veftigiuM appâreret. Verutti
hedum Anaftafii fa<ffominhoctribüto,tollendo tantalaü-
de e(FerimUS,ignorate videamur,quæ de eo veteres (üisini
dulgehtes.ifledtibus tradidérint, deincéps éà ponfemus in
medio, éceix rèbitsab illis ipfis commemoratis perlpîcue
FaKàoftendemus.
be tfsqtia Zofimusfcrïpjttde chryfariïro&toft-
fiantino Imperatore. ■ '
Vide Nir
ceph.ca. ■
b
C a lu W i'n ia -
tûdcpulfio.
Conftanti-
JJUsChry. '. ‘%atgaylrni^<vWe-
C à p. XL
be r n a c u la fu f i e p e r a ty lm p e r a to r f u m m u s & A u g u f t u s c u m a b t x e r -
c itib u s ,tu to r m 'u lto a n t e a b ipfo fu rhm O o m n iu m im p e r a to r e D eo
d e c l a r a t i v e p a t e r h a p i e ta tü e rg a to o ftra r e lig io n ü d ifc ip U n a m x -
m u l im & im i ta t o r e m p r x f l i t i t . Q ü in e tiitto f u b fin e m to tiu s h ifto -
r ia h is v e rb is v t itu r '.C o n ß a n tin u s yM a x . V i fto r ,o m n i p ie t a iis g é n é r
é o r n â t us, v i m c u m f i l io C rijp o Im p e r a to r e D eo c h a r iß tm o p a t
r i s r e i t e in om n ib u s fim iïiS yO r ie n te to t in [ n a m r e d e g tt p o te fta te n i.
Non tantum profé&o laüdis Eüfebius, cui poft Conftanri-
nüm vita fuDpetebar,Crifpo tribuifièt, fi dpatrfe fiiifletin-
rerfeétus ThéódotituS p-irrö (cribic , Conftantinunv in i-
pfo extremo ætatis temporè Nicô*iediæbapufmi lauacró
tioéhim,illudq; ad idremporis propterba diftuliflè, quod
magnoperb cupiebat in lordane fïuuio eflè bâptifcàtusv
Ac tu,6 nefarie & (celeftiffime Zofimbjais, bxeo femporb,
quo religio Chriftianaccepra èft diuulgati, ftatum Impferü
Romani dilapfum eflè,& peniruslabtFaébtumiqüodqui-
defh failutn eft àbs te » vel quod vétetuih ïcripta minime
buolueris, vel quod erga veritatem male animo affeâus
fis; Nam contrarium plane oftenditur i nimiruhi ftatum
Imperii Romani vna cum fide noftra creuiflè. Gohfidera
igicurqua:(o,qubmodo circiter Chtifti Dei noftrt intarna-
tiottem compliires ex Maeedonibüsfâ Romanis fubacU
fuetinti Albaniaitdm ; Iberia, Colchi& Arabes Romaho-
rUrttditiOni fubiugatùGalli præcbrea.Germahi 6c Britannî
poftcenrefiraam vigçfimamtertiata. Olympiadem à Caio
Cælàre magnis & giauibüs prælîis dèuiifti, & qtiingentæ
ciuicates quaS incolebant,Imperio Romano » vtiab Hifto-
i dèis^rQditumeft,adiuhiftæ.Hic Gaius primus poft Con-
fiuleslolus ImperiOpotitüs eft,Viamqub admbnatchiç de-
ciwmuniuitj&orö ftatii reipublicæpopülàri^ multitudi--
nis arbitrio gübetnato » illud Imperii genus introdüxit.
Quod qüidem diuinitusfàdum eftpropterea qüodChri-
fti monarchîa breui eflet fecucura; Iudæa quoque tota &
regiones bi finidmæ Imperio Romaho adiedæ, adeo vt
turn primus ceh(us,in quo Chriftus Vna Éenlèretur, fàdlls
fit:adeo vtiplâ Bethléem prophetiæ de Ce olim edhftæeX- 1
pletiônëm.perlpîaieanré omnium ocülos ftatueret. Sice-
nim de ea à Michæa propheta didum eft ; Et tu Bethléem
terra Iuda,néquaquam minima es in principibus Iuda:ex
Ofimus vnuseorum qui nefàriæ & excêrabiligênti-
^-^lium religioni de'diri (unt ,iracundiapropterea cohtra
Co.nftantinum inflamtnatus,qÖod primusex Imperatori-
bùs.deteftabiligehtilium fupetftitione rfelidta, religionehi
Çhriftianaiti âmplexâtüsfeftrharrat, tributum, quod C-kry-
(ârgy pirti.dicitur,a b to primùm ebccogitathmj (àncicuhiq;
vtad qiiartum quemque ànnütn illud idem penfitaretur.
Aliis item iiifinids inâlfediiftis piuhi &magnificum Con-
ftantinum laceret. Namaiteüm cum alianonnulla mala
conci;ahohîines cuiurqüèfpttun*&cbttdiribnis iiiüenif-
(èi tum Cti/puhi fil.iutn rtiifèranduminmodum occidiflè,
turnFauftani Coniugem in bàlneuhïtxtra taoduhi exarde- ,
FcenS Êoficlufam,è medio fiiftuliflè. Et ctim de tam nefàndiscçdibüsdruislacerdotibuseJtpiari'labotatetjminitneq1
quod yblepat tonfequeretur ( illos fenim planb relpphdifi
(è,eas nohpofiè expi^rii, Forte inÆgyptum qui exibétia
Veuerat,mcidillè,&perfüàfiihi ab eofidein Chtifttahiho«
hiirtiSiVimhabere peccatîCuibfque tollèhdiyèaex animo
àmplexatuqj.quæ Ægÿptius ipfi tradiderati «Deinde pa*-
trio de religione infticutö telîiftb, i'mpifctatemi.Vt ifte præ-
d i c ^ i ç ^ r i aggreirum pflè. Quod autem ifta omninô
Fdkjfint j moxoftcndam : interim ifta de Chryiârgyro di-;
«ftafinb.
Inueftiua ïnZofimum propter nepbarïamemm Conjlan-
■r -y- : - i t uum & Chrjjiianos maledi-
■ centum. »
t k b . i X L L
priiiaturii deducunt:quicerteàCon,ftantio(quemvnacum '
pâtre tanbs conüitiis confedaris)nihil pbrtulit irtcômrrto-
di.Quemadmôdümfieri poflèt,vcqiii tâm liberalistam-
que magnificus fui(Tet,idenl ipfe-adeo fordidus & bareUS
exifterbt,Vti taie & tam nefandum tributum fins impohe-
ret, equidem pènitus ignoro.Quod auterti neque Fauftam,
neque Crilpum intetemerit,neque.ab vllo Ægyptio prb-
pterea myfteriis hoftræ relieionis initiafcus fit,audi quæfo,
quid Eufebius cognômirie Pamphilus de his rebus lcribat,
qui eodehi tempore cutti Conftaiitino 8ç Crilpo vixit,&
cum illis ttiulcum Verlàtus eft. Tu Vero ea quæ ne audiuifti
quidem, hedum quit verà fimt,(cribis: qui quidem longo
tempore poft, Arcadio videlicet 8c Hohorio regnantibus,
fcripfiftijVelpoftillorum ætatem.Eüfebius autem in o&a-
Uo libro hiftoriæ Eeclefiafticç (cribichæc hifee fere verbis;
N o n lo n g o tem p o r is in te r u a llo in te r ie ä o y Im p e r a to r C o n f i a n t e
i J U i& v n i ite r fa m V ita m p la c id iß im e i n f t i t û e r a t , & e rg a fu b i e â e s
fu o s b e n e u o te n tiß im e ä n im a tu t e r a t y& e r g a D e i V e r b um ä m t t i ß t -
m e à j fe £ li ïs ,fi liu m fu U m in g e n u u m C o n f ta n t in u m ,Im p e r a to r cm
& à u g u f t u m p r o f i r e l in ^ u e n s ,c o m m m i lege n a tu r a f i n e m v iu e n d i
f e t i t .
E ip a u lo i n f i a :H u m f i l m C o n f la n tin u s y ß a t im v t im p e r ii g u -
J Vaçtnon federate & érudelisais Conftôntinum,cuhi
vrbem.Romæ paretn bxtruereconftitübEet,primum in
agro Troadis.&Illiamplam &illuftrem ciuitatetti Condb-
tp aggrèdituriatquefundainqntis iaiftiS muroque infiibli-
foçereâ:p,vbi,Èyizahtiutblocùniâd eattrrbrö tothrabdiO1
,rem repétit, fîefèpfit m.öénibüs9,(jc Vrbekh antiqüam ara*
plificàuitjficfjîlendore illuftrauit ædificiorum, vt Româ,
quæ pbdetentihî mültorüm ahiVorum (patio erbubrat, hori
toultovlderehirinfcrior.Dicisjir*tèrea,tutapbpùIoBy; 'ttehioetxibitdux,qnircgetpopüluin meumlfiacf
iantpfriimenticongiarium cribuiflè [ &tnagtiam W M * Ebft natüm Çhiiftum DeuimtibftrumÆeVptus Ro*
his qui Byzantium cotntnigrabaht, â.d oedes fibi extrutn- ttianoimpcrioaddirafuit, Aueufto Caifare < cuius tempo
daslargitum. Addis quo^Ufc (mis tnihi vèrbisVtarjfum- ribus Chrillus nacus fuk ) régnante, a ui Antomum V
Inamrerumad ConftantiünijGonftahhnoiaili pâtre toot- Clebpacramömniiloprófligaüit;hiqaeboftfibiipfihePem
tuo.mottùisetiamFraîtibüsredulÎK&Cobftantipm.cbin1 tonfciuete. ’ r F
Magnentius,& Brérannio,tyrannidem ocCupateht. Bre-1 QüibuseXtinaisGQmtliüsÔallusab Au»ufto r , r „ .
tanmompacemfuadereaggreirutaiarqueatabobusexet- pwfoÆgypBçonftitutuseft,fcpoftProlemæommoccai
aribusmynumcöaaisórationenihabuifle.lnibres rede- runl,vl:itraduntHiftôrid,ÆPyptopr*ficimr. O u zm in a
gifle in memoriampatrisfuiiüeôsliberalitatis&,magniii- tegiodesPerfisd Vcptidio&Curbuloneduceteon s d i
centiæ.quôduce multas hoftium copiasptofligaflènt, & à Seuero etiam,T.raiâno, Caro,Caflîo 8 c Odænatho ex Pal-
qüo àmphffimis ipuneribus donâti foiflent. Vt primum ! mÿra,àbApollonio &aliisdemque ereptæ, quo ties ntæ
vefteregalinu- terea Seleucia& Ctefiphon captæ, quotiesNifibis nunr
da^ t 9dignitabsgtadufpç>liatiinA ad Conftantium velut ad Romaüos,nuiicad Perlas tranflata,& quopado Arme-
******1 "i..* Bibltoth-.-V-e-t-.P--a-tr-.-T-o-m--.-6-.P--a-rs- -i-. ---------------------^-.. ..... ............. ifu u *Z- --------------- -------i-li—a.
I .
i n f t i t u i t .
C o n f t a ï u i -
Éufebuiin
eu Confti-
>do te Cri-
(po eodem
tempore
L ib .iô .c a p .
v l t im .
C o n f t a r i t i -
tis t e m p o r e
Rotfianum
; C h r i f t i a n a
r e l i g i o n *
jàüétum ■ A3
I i m m i n ü t u ,
. vt mâle &
j im péri te ait 2ofîihUS.
(fentes à
Romanis
! d e U i & é
'b o f t c h r i -
Kumnanlita
Iuliumir
, r e ü i g i c .
Ù
M ich e s f ,
M a t th . X.