f ,o
cunâanribus eaufetri âdu'erlæ partis, quae maioràcrimina
commiferunt,id eft quæ prædicatiotiem lui fàcerdoris intra
monafterium,ne foras procederent,defpexerunt,pontHice
conculcato,& in fummo côntemptuin mo nafte ri o reliai o,
confra&is feris & iamiis, inrito fa â o difcelïcrunt, & .ad
fuum peccatum aliç tra â ç tranigreffe fnntîiftluper & G un
Ante hós veto dies ciirri rexiriètatoriiim dörntis Marili-
genfisingiederetur , videruncpueri eius hominem igno-
tum eminus adftan$em, ciixerunrqueadeiim, Q u ie s tu , Sc
vndévenis, aut quod eft Opus tuum ? non enim a nobis a-
gnofccris. Iiio quoque irelpbndente, Quia de vobis him,
di<5to ciciusere&us extra oratonu,interrogatur.Néc mora.
;; E.
Cap. 18.
Fredegôda’
ipeculatot
degHHos pontifex cum fiiis prouineiaiibus pro ipfii caula [ confitetur, dicens à Fre degun de regin a fe tranlmiflumad
commonitusvperprxceptionem regum Phftauosacceffife J interficiendum regem:dixitq; ,Duodecim viri lumps ab ea
fet-j&ad audientiam eas ad monafterium co n u o 'c a re tde- J tranfinifli, rex hue venimus » alii veto fex Suelfionibus re-
fpelta commonitione, ipfis occurrehtibus ad bean Hilarii manfemntaddecipfendumfiliurn.régtj. Et ego cum locum
Gonfeflbris bafilicam,vbi ipfe commorabatur : accedences • præftolansy v t regem Childebertum in oratorio percuteré
t côndccet paftófrnm {bllieittTdmem,dum commoneren- deftinaram, rimore pertejxitus, non deliberaiji implere
Cap.T7- - ,
De excoifc-
municatio-
e moniatur,
fa&a fëditione,fuftibùs tampontifices quam miniftros
adfecerunt, & intra bafiiicamhiderunt fanguinem Leuita-
rum. Dehincexinllione domnorum principum, cuiri vir
venerabilis Theutharius prelbyterin eau (a direélus merit,
&ftatutum fuiilet, quando iudiciumfieret,non expeâato
tempore, monafteriumfeditiofiffime accéfisin corte cup-
pis,vedfcibus ac fecuribus Confraiftis poftids ,igne accenfo
intra fepta cæfis & vulneratis monachabus, in ipfis orato1-
riis Ipoliato monafterio, denudata & difcifla capillis abba-
tifla, graùireradridiculunidudta'&tradtapei compica,-&
in locum retrufe , & fi non ligata.neclibera : fuperuemente
diei pafehæ feftp per feculum.offerente ponrince pro con-
demnataprecium,vtipe(3aretvyelbaprifmum,nee vftafua-1
YionehocimpetraiIètvoxfupplicû,atqjre(pondenteCliro- i
dielde eo quod tale facinus nec (ci fient, neciuflerint-, a d - -
hucGhrodieldeadferentead interfigninm fiiom, ne à fois
interficeretur, ôb tentum lit î vnde certum eft tradfcariquid
cx hocdaturintclligi, qu o d addicûr cmdelitati, adfepuh
chrum beat* Radegundis fugiçntem feruu menafteriifui-
occidercrit, &fcelere crefcente nihil petendo fànauerint,
led per le poftintrantes monafteriumceperinty&ad dam-
norum iuflionem,yt fe<iiriofos illos in publico rcprælcnta-
rerit.nqléntesridquiéfcere, & cptra regtimpiæcepta magis
arma tenerent;& fè fàgicris vel lanceis contra comite & pie'-,
bemindignantererigerent:hincdènuo egreflæad audientiam
publicam i excra;hunc crueem (ànétam làcratifthnam-
que occulte,& ad iniuriamdndeccnterjadailpain.quç.po-
lîearèftituere coaâæ füntin Eçclelîa. Quibusrot capitali-
bus agnitis facinoribus,necrefrænaris,led iugirer magisau»-
étis criminibus, nobis eilHem dicentibus,vtabbariftæ pro
eslpaveniampeterenty aut quod malediredfcumfûerare-
mendarent.& nolen tes hoc fâcere,(èd magis de eiu’s inretr
fectionerradtarent, qiîod publice huit profeftx, çelèfciris à
nobis & rccenlîtis canonibus, ÿifiun eft æquiffimiun, eas
vfq-, quo dignamagerent poenitentiam, à comunione pri-
uari,& abbatiiïàm-fuo locopermanftirareftitùi.Hæcnos $
veftra iuÉione,quod ad Ecclefiafticum pétri n ui t ordinem,
cirçunlcriptis canonibus, ablq; perlonaru aliqua acceptio-
ne fuggerimus peregifte. De cærero quod de lebus mona-
fterii velinftrumencis cartarum domnomm regum paton-
tum veftrorum de loco lubreptum eft ,quæ (è habere pro-
feflæ fu n t, fe d npbis inobedientes nullatenusetunt volun-
tariereddituræ, qnaliter veftra veï anterioramprincipum
merces ærerna permaneat, adlpçiiuftaurationem, veftra:
pietaris atqu e p oteftatis eft, amftoritate regia cogéré refor -
mari, neque iplas adloçum quemtam impie àc profânifiî-
me deftruxerant,nepeioraproueniant, vel redite çoncedi-.
te< vel permktatis icerum alpirare, quatenus his in integrum,
præftantedomino, reftituris, lub catholicis regihus
to tum adquitaturDeo, nihil perdat religio, vtftatus cpn-
feruacus tarn patmm quam canonutn nobis proficiat ad
cultum vobis propageturad fnuftum. Chriftus vos domi-
nus alat regatque, regnum tribuens prolixius» Vitamque
conférât beatam.
quod volùi.Haîc cum dixilîèt, confeftim heitis datus flip-
pliciisjdiuerfos nominat Ibcios.quibusperlocalingulain-
quifitis ,alios carceribus mancipant, alios manibiis incilis
telinquunt, -nonnullos auribus naribulque amputatis ad
ridiçulumlaxauérunn Pleriquetamen ex vindtis, lîippli-
ciorum genera mctuens, propriis fe confodere mucForii-
busçnonnûîli etiam interftipplieia defecerunt ,• vt régis vl-
tiopatraretur»
Sunnigililus vero iteuum tormentis addicitur, ac quoti-
die virgis lorilque carditur > & computrelcentibus vulnçri-
buscumpiimum decurrente pure coepillènt iplà vulnera
daudijiterum renouabantur ad pcénam. In his tormentis,
non folilm de morte Chilperieiregis , vemmetiam diuerlà
feeléra fc admiftfte çorifèllus eft : in ter qiiias côfelliones jàft-
diditëtiam Egidium Remenlèm Epifcopum focium fuif-
jte in illo Rauiugi, Vrlionis,acEerthefi:e<li conlilio ad inter-;
ficiendum Childebertum regem.Nec mora, rapitiit £ p i<
Icppus & ad Metenfem vrbem, cum effet valdeab ægroea-
tionelonginqua dcfelïiis, adduciturcibi'quéiub euftodia
degens , rex Epilcopos arçeffiri ad eius examinationem
præcepic, ïcilicet vt ininitio menlîs oclaui apud yiridur
nenfem vrbem adeflèdeberent. T une ab aliis iâcerdotibus
increpitusjcur hominem ablque audientiaab vrbe rapi, &
ineuftodiamretrudi præcepiÊèt, permilit eum ad vrbem
luamredire, dirigensepiftolas, vdupradiximus, ad om-
nesregniüiii pontifices, vt medio menie nono adclilcu-
tiendum in vrbe fupradiâa adeflè deberent. Erant autem
pluuiæ validas, aquæ immenlæ,rigorintolerabilis,dilIoliitæ
lutoviæ, am nés litora excedentes : fed præceptioni regiæ
obfiftere riequiuerunt.Deniq; conuenictes, pertradi lunt
vfq, Metenfem vrbem ,-ibique & præfàtusEgidiusadfuit.
Tunçrexinimicum eumfibiregioriilque proditorem elïè
pronücians, Ennodium ex duce ad negocium delegit pro-
lèquendum : cuiuspropofitio prima hæc fuit, Die mihi, ô
Epifcope,quid ribi vilum fuit.vt reliôtorege, incuiusvrbe
Épifcopatus honore fruebaris, Chilperiei regis atnicitiis
fubdereris, quifemperinimicus domirip noftroregifuil^
Iprobaturi’qui partem eius interfecic,matremexilio conde-
inauit, regnumqueperualit, & in iis vrbibus quas, vt dixi-
]mus, iniquoperualîonisordine,fiiodominio'lùbiugauit^
Tuab eodem polfelîîonumfilcalium prædia roeruifti. Ad
hæc ille relpondit, Quod fuerim ahiiçus regis Chilperiei,
negare nonpotero:nontâmen côttavrilitatem regis Chil-
debertihæcamiciciapûHulauit. Villas veto qu«as tweraor^s,
periftius regis charcas eitoerui. T uric profeten te eahiem in
publico, negat rexlèlargitum fuilfe aequilîruique O th o ,
qui tune Relérendarius fuerat,cuius ibi lublcriptio niedi-
tata tenebatun,adfiut, negat le fu blcripfiflè. Coufida enirn
eratmanuseius inliuius præceptionis Icripto. Inhacigitur
caulàprimumEpilcopusfallax repertus eft. Poft hæc epi-
ftolæprolatælunt, in quibus multa de improperiis Bruni-
childis tenebantur.quæad Chilpericum fcripræfuerant:fi-
militer & Chilperiei ad Epifdbpum delatæ, in quibüs inter ;
relrqua habebatm inlèrtum, Quia li radix cuiuilibet rei in-
Pofthxcßum^miftbiadiciodcommunionefiiilientfu- j cilanpnftieritjculmusquiternsefteditus.nprlarelcet:’,..
fpenfe, abbatifU etiam in monafterium reftituta, h a :ad ; deprorfus manifeftum eft,,id eo h * c icripta, vt luperata
Childeberium regem perierunt, adiieientes maluvnftipra.! Btun-ichildefiliuseiiisobprimerecur. Negauit le Epilep-
malum,denominantes Icilicetregipetlbnas qualdain,qu« j- pus has epiftolas velmilille %o nomine,veliuicepifleare-
rionfolumcumiplaabbatilfeadtilteriaexercerenr, verum-,' Jcripto Chilperici.Sedpuereiusfathiliarisadfuit, quih*c.
etiamadmimicam eiiisFredegundern.qüotidienuncia de- ; notarum tirulis p e r töm-os cartarum comptehenlä tene-
portarent. Quodaudiens rex ,-mifit qm eos vin6tos addu- ! bat,vnde non dubiurii fuit relidenribus, harc ab epdem di-.
cerenttfed cumriilcuffi nihil criminis inuefltum in eis iiiiC,, redta.Deinde prolätg Ihnt padipiiesquali ex nomineChil-
let,ablcedereiuflifunt. ■ debemac Chilperici regis ,änquibus tenebaturinfettum,
Egidii Ep"
fationcs.
j
A
\}
vebäeilo Guhtkchmmno rege, hl düo reges intet fe eius
regnum vrbefème cliuideient :Ted ncgaLnynæcrexcnra fuo
fa& m eon(ilio,dic*.ns, Quitt tu cöinmififti patnios meos,
vtiiitetillos bellum ciuile confurgcretPVnde fa äum e ftv t
commotus exércicus BinuigaS vrbem, pagumque Stam-
penierti ,vél îvIilioâUri'énfe'éaiirum adtererént Stqjdepo-
pulaienmr. in q u o belio multi mrerempmunr, quorum,
vlpLito.animre erunt Dei iudicio de mismanibus requité-
i l . HxC epifcopus negare non pothiftferiptaenim iftain
regerto Chilperiei tegis in vnb Icrihiomm paritet funt re-
pertametünc ad euih peïuenerimt, quandö jmetempto
C b ü f eric à, fheiàiiri eius de Galeiifi Pa'ifiïaea: vrbis villa
abk tUd iu n d em dèlatifiint.Cumq;'.de huiufcemodiGanfisaltercatibdlUcïustrahetetmqadfilit&
Expulfio' -,
Egidii RJie-
menfisEpic
Cap. 2o.
Monialös
i’cifniatics
rcconcili-
D
Cap.?t., I
VvadxJonij
liliörü prse-
donum
damnatio.
abbasEpiphanius
balïlicç faniäi Remigiijdicei«,quod duo miHiaateötum,
ipepiefqae multas pro conretuanda tegis Chilperiei ami-
ótia accepiffet, Adftitéruntque etiam & legatiqui cdm eo.
dem ad memoratum regeni ftierant,dieentçs, Quianobis
re lia isdiutiiis cum eodem.folusebnloaituseft:{le'quibus
vetbisnihil inteHéximus.nifi fupradifti excidii profe-
curionem impofierum cognofeencesH.ec ep negante,abbas.
qüi fuerat Temper in iis confiliorum arcanis pacticeps,
locum hominemque denomiiiatsvbi&qui aureos qübs
1 diximüs detuliflèt,& q u ak e r de excidió regionis ac régis
Guntlichramriicomiccum fuerat,vrgeltnm cx ordine tic-
natrauit.QKæ & lilt ebnuiäus deinceps eiï confeiEiS.Hjc
alidicntes epifcopi quieuocaci fneranc, & in tancis hiahs
facerdütemdommicontuonres fuiffe Ttte!litem;infpisan-
rés,deiist:idnan(temporis ipaciurn deprccantur ttaflan ,
dijfcilicet vtfórfitan refipifcens Egidius vllurn modum te.
perite poflèt,per quem fe abiis noxiis quæ éi obiicieban-
tur,excufare valetetricdinlücefcentedietettia.cónuénien-
tesinecclefiamintertógantepifcopum, fi aliquid excuÉtioriis
haberet.ediçctet. At ille cohfiifus,ait, Atfententiam
dandamfoper culpabiletn ne moremini-nam ego noui me
ob crimen maiëftatis teum eflèmottis ,q u i fempet contra
vtilitatem huius tegismactiiq;eiusabii:acpèf meum confllium
audierat, abiis c6gnouiflètrnanifeftiflîmeperpetrata,vinci-
• ri eos catenis præcepit,ac tormentis lubdi.QÙi dü torqiie-
réntur,thelàuros patris abfconditos, quos de rebus Gun-
dobaldifuperiu s memorati pater diripuerat,reuekre coe-
perunt.Nce mora,dire£tiyiri ad inquirendum immcnlàm
multitudinem auri argentique ac diuerfarutn Ipeeierum,
&aurogemmifqjexornatarumrepererunt,quodfchefiiu-
risregalibus intulerunt.P oll hæc fenierecapite plcxo ,iu-
niorem exilio damriauerunt.
multa fuiflè gefta certamina noni, qiiibns nonnulla
Galiiammlocadepopulate funUHiec epilcöpi audientes,
ac liméntantes frattis obptobrium.obteitta vita, ip&m ab
otdiiwficerdötalï,le&is canonum ü n ü io n ib u s, temouc-
runr.qu i ftatim ad Argéntoratenfem vrbem, quam nunc
Sttaraburnum vocant, dèduftus ,;exilio oondemnatus eft:
1 . incuiusTocumRóinqlfusfiliusLupiducis.iajn-pteibycerii
lïonóre præd^s,epiicôp'ns iubrogatus eft,Epiphanio
abbatis officio c p bafilica: û n a i Remigiipræerat^émo.
tö,multa enim auri argentique io bnius epiicopi regeito
pondera ü n t reperta. •<&> aurem de illa iniquitatis
millia é ta n t, fegalibüs tó a u r is iimc ïnlata : qtue autem
de tributs aut reliqua tarione ecclefiæinuenea finit, ibi ré-
litfta.
ïft haclynodo Bafina Chilperiei regis filia quam lupra
cum Chrodiclde à communione remotamdiximus, co-
ram eptfeopis foloproftrata, veniam petik, promittenslè
cum charitare abbatiftæ monafterium ingredi,ac de régula
nihil tranlcendére.Chrodieldis au tem obteftata e ft.quod
Leoboueraabbatiftain hoe monafterio óommotance, ibi-
demnunquam ingrederetur.Sed vtrilquéfex veniam im-
pertirideprecatus eft:&ficin communionem receptæ,Pi-
â a u o s regtedi,iultæ fust ; fçilicet v t Bafina in monafterium,
vt præfati ifumus, régrederetur Chródieldis veto in
Chuldericusvero Saxo poft diuerfe homieidia, feditio-
nes, multaq; alia improba quæ gefïit, ad Ailfcienfem vrbem,
villa,quæ quondam Vvaddonis fiiperius memorati fuerat,
fibi à rege conceflarefidefec.
Filii autem Vvaddonis ipfius per Pi&auum yagantes,
diuerlà cpmmittebant fcelera, homicidia,furtaqiie non-
nulla.naminruentesantehöctempus fiiper négocia tores,
fiih noótis obfcuritate eos gladiö trucidant, abftüleruntq;
rés eorurmled & alimri tribun» tiæpbteflatis vimm ciçcûn-
uentum dolis,interfecèrunt, diripientes res eius. Qu o d e d |
Macco comes reprimere niteretur.ii præfentiam çxpetunt ,
regis.Eunte âutem comité, vt debitum fifco feraitium fo- |
lire deberetinferre, adfiietunt &: ii coirarn rege ofrerentes I
baltheum magnum exauro lapidibulque preciofum, gla- j
diumque mirabilem,cuius capulum ex geïnmis Hilpani-
cisauroque dilpofitum erat. Cumque rgx hæc fcelera quæ
in q u apoflélfio vxoriscrat,abiie. Gumq* rex anditis
eius improbitatibus iulfilfet eum intevfi ciy quadam n o d e .
itacrapulacus eft vino,vtab eofuffocatus, mortuusin ftra-
to fuo reperiretur. Adferebat enim ad illud fuperius fcelus
nomiriatum,quo làcerdotesdomini in bafilicalandi Hila- ■
rii perChtodieidem cæli funt, hune fuilfe figniferum; vl-
tufijue cftDeusyfi ica eft.iniuriamferaorum fuardrn.
In hoc auté anno tantusterris rio&urno tempore Iplen-
doriliuxit.vt mediam putares diem :fed & globilimiliter
igneipernodis temporafæpiuspercoelum cueurrilTe,mii-
dumqj illuminalTe vififuntiDubietas pafehæ fuit-ob hoc,
quod in cyclo Vidory luna 15s pafehafcripfit fieri. Sedne
Chuftiani vt Itidæi fub hacluna hæc folennia celcbrarenr,
addidic, Latini autem luna z’-. Ob hoc multi in Galliis ijî
luna celebçaite'runt Nos autem za.Inquifiuimus tame ftu-
diofeifedfontes Hifpaniç qui diuinitus implentur, in no-
ftrum pafeha repleti finit. Terræmotus fadus eft magnus,
îS'.Ca.hmenfis^quintijdiequarrojprimo man«', pum lux te+
dire coepiflet.Soleclipîïm pertulitmenfe odau o median-
tc:& ica lumen eius minuit, vtvix quantum quintælunæ
cornuaretinçnt>adlucenduiri haberenPluuiæ validæ, to*
nitruairi aummno grauia, aquæ a Lice m riimium inunluc-,
rime-. Vi uari enfem Auennicamque vrbem grauiterluesin-*
gninaria deuaftauits
Anno igittir decimofexto Chlldcbetti j Gtinthchramni !
autem 3 o.regum,quidam epifeopus de trartftnarinis parti-
bus ad Turonicam vrbérn adueriity nomine Simon. Hic
nobis etierfienemAntiochiæ vrbis enunciauit,adïèrens le
de Armenia in Perfide captiuatiim fuiitc. Rex enim Perla-
rumirrupto Armeniorum termrno prædas egir, ecclelialqj
iénifiicce:idin& feunC faccrdotem cum populoiuo, vt ca-
puuum abduxit.Timcctiam & bafilicam fandorum qua*
draginta Odo martyram.de quibus in libro Miraciilorum
memini.quiin illa regicne palis lunt,opplcta ligni conge-
rie,pice,tergotibulq; fuillinis jmmixris,lûppohrisardenri..
bus facibus/uccendere vifi funt,fed nequaquam ignisad-
paratum incendii comprehendic, ficque videntes magna*
lia Dei,receffètuntab ea. Audita autem quidam epifeopus
iftius mèmoraci làcerdotisabdudione ditexit pretium per
'homines fiibs ad regem Perlàrum.Qup ille.fiilcepto ,relav *
xauità feruitutis vinculoepifeopum iftunl Exiisergo di*
feedensregionibus,Gallias eftadgreflus vtaliquid confo*
ktionis ddeuotis acciperectqui nobis,vtpræfeti fiimus lu-.
perius,hæcretulit:Hqmoerat in Ântiochia,valde deuq~
tusineleemo^nis,coniugemac libcros habens: nec vn>-
quam ci in omni vitafiia dies pi'çtetiit.poftquam qtiiddam
proprium habere coe pit, quod fine paupere epulum præ-
hballèt,hicvnadie cum circumiflècvrbem vfquead vefpe*
rum,&reperire non petuiftetegenumcum quo dburilca-
perè polIet,egreffus extra portam,çum nox irrucret, rep e*
ritvirum in vefte alba cum dliobus aliis ftantem, quem
alpiciens qttafi Loch illeantiqua memorattis hiftoria, ter*
ritus air,Et forfitan peregriiîus eft dominus meus:dignetur
accederc addomum ferai fui, &fumpto epulo,quieldte
in ftratoimane autem proficifeemini in viam quam volue-
ritis.Cui ille quierat feriior>teneris fiidarium in manu fiia,
ait,Nonpooeras,ôhotnôDeiicum Simeone veftrohanc
vrbem làluarc,ne fubuercçrecurPEc eleuans manum exeufe
fit ludarium quod tenebar luper medietatemvrbis : & ftatim
comierunt omnia ædificia, & quodcunquc ibi ftru*.
d um fuit.-ibiq; oppreflîfuntfenes cuminlàntibus, viri cü
mulieribus,atque vterque fexus interne. Quod ille cernés,
tam de perfona viri,quamde fonitu ruinæ hebes efteétus,
mit in terrâ,& fa&us eft velut mortuus. Efeuanlqpterum
E
Càp. 22;
Çhulcdri-
Càp.. ij,
curlo.
F
P,-ifchàîlê
dubiacâle-
Càp. 2+i -
AntiochiS
CUClÙ9‘
H