Voor de oplossingen van die stoffen, die aan de wet van avogadro
in vloeistoffen voldoen, kan de osmotische spanning rechtstreeks berekend
worden, zoowel uit proeven met levende planteneellen, als
uit proeven met een kunstmatigen wand. Men vindt dan voor eene
oplossing, die in 1 0 liters water zooveel grammen der opgeloste stof
bevat, als door het cijfer voor het moleeulair-gewicht wordt uitgedrukt,
eene osmotische spanning van omstreeks 2,24 Atm. Vergelijken
wij hiermede de spanning van waterstofgas onder gelijke omstandigheden.
Eén liter waterstof van 0° O. en 760 cM. spanning weegt
0,08956 gram, dus zal de spanning van 10 liters waterstof, als zij
juist. 2 gram daarvan bevatten, bij 0° C. xóx 0^08956 = 2 ’2 3 Atm- bedragen.
Dit cijfer komt, zooals men ziet, voldoende met het zooeven
voor de normale osmotische spanning gegevene overeen.
Ten slotte verdient opgemerkt te worden, dat niet alleen planten-
cellen voorzien zijn van eene membraan, die aan de gestelde voorwaarden
voldoet, doch ook de bloedlichaampjes der gewervelde dieren.
Dit blijkt uit de proeven, door hamburger in het laboratorium van
donders genomen. In hoeverre ook de overige dierlijke cellen dezen
regel volgen, is nog niet nagegaan.
Het behoeft ternauwernood te worden gezegd, dat door de beschouwingen,
waarvan ik hier de grondslagen in korte trekken heb
trachten weêr te geven, de band tusschen de studie der levenlooze
en die der levende natuur zeer versterkt wordt; en dat daardoor
tevens het vooruitzicht wordt geopend op eene uitgebreide toepassing
van de uitkomsten der physische chemie op de verschijnselen van
het leven.
d. v.
DB TOTALE ZONSVERDUISTERING IN 1886.
Op den 29sten Augustus van het laatst verloopen jaar had een totale
zonsverduistering plaats, die in onze streken niet zichtbaar was. Om
haar waar te nemen zonden de Engelschen eene expeditie uit, waarvan
de voornaamste engelsche sterrekundigen deel uitmaakten en
waarbij prof. ta ch in i , uit Eome, zich aansloot. Het eiland Grenada,
een der kleine Antillen, werd als waarnemingsplaats gekozen, omdat
daar de verduistering 3 min. 52 sek. zou duren. Op dat eiland en
de daarom heên liggenden werden vijf stations gevestigd, terwijl een
zesde was bezet door den sterrekundige pick er in g uit Boston.
Hoe nabij elkaar die "stations ook gelegen waren, toch was de gesteldheid
van de lucht tijdens de verduistering aan allen lang met dezelfde.
Terwijl aan het station, dat op het kleine eilandje Carriacou was gevestigd,
de hemel gedurende al dien tijd vrij was van wolken, kon
mep aan het hoofdstation Green Island, waar de wegens zijn boek
Solar Physics ook bij ons zoo bekende lockter zijne tent had opgeslagen
, geen enkele waarneming doen. Aan de overige stations was
minstens gedurende het grootste gedeelte van de verduistering de zpn
niet door wolken bedekt.
Omtrent de gezamentlijke resultaten der waarnemingen verneemt
men het volgende.
De corona was, vergeleken met vroegere verduisteringen, vrij zwak
licht gevend. Zij zag er uit als een ster „ daar een reeks van ongeveer
even lange stralen van den omtrek der zonneschijf naar alle zijden
scheen uit te gaan. In dit opzicht levert deze zonsverduistering eene
lijnrechte tegenstelling met die van 1878 , waarbij men in hoofdzaak
twee zeer lage stralenbundels opmerkte , die van twee tegenovergestelde
punten van dien omtrek uitgingen.
Prof. tach in i , door wien gedurende de verduistering de protu-
berancen vergeleken werden bij die, welke hij — door de aanwending van
den spektroskoop AU toen zij was afgeloopen, bij volle zonneschijn waar