In ’tjaar 1717. haddenzy voor Canton,
in China, 6 rykgeladene fchepen, "die alles
met gereed gela.opkogten, opwelk ryk
¡hunne, en deRrarefibhe fchepen', met meer
voorfpoed, danoevorens, hebben begonnen
te vaaren, zedert de handel tullchen
de Holländers en Chineezen 1717. in
t vooqaardooreen al tegrootegeftreng-
heid van dea heer Gouverneur Generaäl
Scherp
verbod
tegen
van Swol, aan hen betoont, zeer onver
| wagt afgebroken is. &
Dit is ’tvoornaamfte, ’tgeen deFran-
fchen, onzes- wetens, in Indien bezeten,
x>f by hunnen, handel verrigt hebben,
’tgeen, gelyk licht af te meeten is, by
’t vermögen der Engelfche Maatfchappy
aldaar niet mag; vergeleken worden 3 be-
halven dat ook.hunne zaaken in Indien 3
te Bantam, op Madagascar, inZiam, erj
elders, hen 00k uitnement buiten hunne
giffing tegengeloopenzyn.
In ’tjaar 1716. in Maart quam’er een
regiement te Parys voor den dag, waar
r 7 y.etboden wiert voortaan eenige Ooft-
ren van '^difghe Hoffen ;of neteldoeken in ’t ryk
Indifche -ÖS tevoeren, met bedreiging van die alle
ftoflfen in.(gelyk 00k aan een groote party , wel
Vrankryk^ooooo waardig, 1717. den z8ftcn
M e y d o o rd e b eu lw e rk fte llig g em a ak t is )
t e zullen verbranden 3 een verbod , dat
-hunnen handel op Indien een grooten krak
moeten geven , fchoon het met een
heilzaaminzigt, totbehoüdenis envoort-
getting van de Franfche eigengemaakte
waaren, gedaan is.
Ontwere d h den 1718- wiert te
van een ? a[ys gelproken, van een nieuwe Ooft-
nieuwe “ idifche Maatfchappy op te rigten , en
Franiche dat men voornemens was, om Monfr. Pa-
S S / . als Conful naar Perlien te zenden,
Maat- een comptoir, dat vandeze Maatfchappy,
Jßhappy afhangen zou, aan te- leggen.
met het ? Van veel meer belang egter is het voor
S op deze vervallene Maatfchappy geweeft, dat
4 e koning 171p. den i j d™ Junii, deze
Ooftindifche met de. Franfche Weftindi-
fche Maatfchappy heeft vereenigt, en te
dier tyd by .een openbaar arreft 00k, alle
de gronden, ! en fondzen, waar op die ge-
bouwt wiert, wydluftig doen voorftellen.
Na de vereeniging van deze twee Maat-
fchappyen reezende a&ienderzelve inde
volgendei maand Julii niet alleen tot 260,
280 en zpö. maar liepen zeer fchielyk,
na ’tconfent van nog zy millioerien aan
aéfcien te mögen ligten, en pjaarenvoor-
deel op de munt, aan de zelve toegeftaan,
op den 3 i fien Julii al tot 405*. en m ’tbe-
gin van Auguftus 171p. tot op 460 en 467
en men verzekerde verder, dat zy in 2
jaaren wel tot 800 ftonden te ryzen.
By dit alles zag men nog in die zelve
maand een arreft van ’skoningsRaad van
Staat , waar by zyn Majefteit de generaale
pachten, aan jiymardLamberttoegeftaan,
vernietigt , en de zelve ia tegendeel aan
de Maatfchappy der Indien voor p jaaren
vergurif j Selyk hy ook de voorregten de-
zer Maatfchappy tot *t jaar 1770. onver-
anderlyk-' vaftltelde , en te gelyk 00k de
leening van 1200 millioen door haar aan
zyn Majefteit gedaan , om tot betaling
van de fchulden der kroon te dienen ,
aannam.
Alle deze vöordeelen ( waar by nog die
a » pofteryen gekomen- zÿn ) aan dezè
Maatfchappy der Indien zoo kort îfchter
den anderen toegevoegt , hebben de aärien
der zelve van dag tot dae zoo doen ryzen,
dat zy n°g in de zçlve maand tot op 760
opgeloppen , en van yder aldaar met zul-
keni drift verlcogt en^iögekogt zyn , dat
de grootfte fivrouwen van Vrankryk
zieh niet' fchaamden haaré dierbaarfte-ju-
weelen te verkoopen, en voor die-fomme
weer aftien van de Maatfchappy der Indien
in te koopen. En lchooii de zelve
den 2deu September weer fcKielyk op özy
daalden 9 zagmen. den 13de“ der zelver
maand ^ :alzoo deze Maatlchappye 00k
met een voorregt om ’t zilverwerk der
byzondere lieden jaarlyks-dp nieuw te doen
ftempelen, oftegen 34 ftuivers ’tmark
teyken, begimlhgt wiert, deze actien
tot op iooo.* en den idd“ tot op rzöo.
geilegen 9 behalven dat ’er 00k premie,
om die op zekere tyd te léveren tegen
ïdoo. gegeven is , met toezegging van
over een jàar de zelve tot 2000 .te zullen
betaalen -, ’tgeen zommigen al 30 milli-
oenen, en anderen minder , in dien körten
tyd had doen winnen , hoewel die hen
naderhand weer zoo elendig , zelf met
zommige in de Baftille te zetten, uitge-
perft zyn.
Het verdient 00k zyn- opmerking, dat
de. grootfte deelgenooten7 in Vrankryk
lieden van den eerften rang waren, die 00k
yder een ftuk land in Miffilippi namen,
en na hunnaam noemden, .waar onderde
koning zelf, als een der grootfte, medè
getelt wiert.
Behalven die toegeftaane yo millioenen
was’er niet alleen wel eens zoo veel in-
geteekent, maar oolc weer een nieuwe
inteekening van nog andere yo millioenen
toegeftaan.
Men meende 00k, dat het ontwerp van
zekeren S witzer, Joan Pieter Purry, (by de
Nederlandichen Gouverneur generaal van
Swol eerft , daar na 00k-van de heeren
Bewindhebberen der Ooftindifche Maatfchappy
in Holland, afgeflagen;, en op
aanbeveéling van de heer Law, in dienft
van de Franiche Maatichàppyen der Indien,
den 1 ydcn September. 171p. aange-
nomen) de zaaken van deze Maatichappy
een wonderlyke kragt byzetteh zou, alzoo
men op zyn voorgeven look al befloten
heeft, om een Franfche volkplanting in 1 ’tiahd
’t land van Pieter Nuyts , pf in dat der
Gaffers te maken , het welk de tyd ons
verder zal leeren,, o f dat rnede niet in
enkel wind en rook met al hunne adtien
veranderen zal.
Deze gelukkige beginzelen van, deze
nieuw-vereenigde, en in koiten zpo mer-
kehrk bloejende Franfche Öoft- qn Weft-
Indilcjhe Maatichappyen hadden pok reeds
de Engelfche aÖipmiren van America met;
eenige vreeze voor fchade , by ’t verder
ppluiken van dezelve,. doen: toczien, ge-
Jyk Zy 00k , om ’t zelve na vermögen te
beletten, door de Commifläriflen van.den
handel, en de pfantagien, aan de heeren
Regenten kennis gaven , ten einde zy
aan*, ’t Franiche hof verzoek geliefden te
doen, dat hunne Maatfchappy zieh niet
verder wilde pitbreiden , als na mapevan
de breedte van.de grond van Miffifippy,
zonder eenigzins in die landen , die met
regt de Engelfche Natie toekomen , in
te dringen.
. Den 2jftcn September golden de nieuwe.
lnfchryvingen i ifo. alzoo de kleine, pachten
den 2fften,der zelve maand mede aan
de Maatfchappyen der Indien toegevoegt
waren j ook lprak men dat deze Maatfchappy
alle de Pachten des koninks zou
beftieren, en men alle de inkomften der
Admiraliteit met de zelve zou vereenigen
mits dat men aan den graaf yan Touloufi
de voordeelen, hem als Grootadmiraal van
Vrankryk toekomende, goed doen zou.
Den 7den Oibober wiert aan de vpor-
noemdeMaatfchappy toegeftaan, nogyo
millioenen aan nieuwe infchry vingen, op
de voetvan den 2dft«a September, te mögen
aannemen> maar, ’tgeenvelevreemt
voorquam , op die zelve dag daalden de
oude a&ien op83o en 820. en de nieuwe
van n yo op 1012. om dat de betaaldag
van veel aitien vetfchenen, en de houders
niet wel by den gelde zynde , genood-
zaakt wierden, om die te verkoopen, en
dus geld te krygen, ’tgeen yder voor zyne
aäden , eri eene daüng , die hier uit na !
ljuii gedagten ontftaankon, deed vreezen.
Den ddca Oktober fchreef men uit.Pa-
l rys, dat ’er nog yo pailh°enen aan infchry-.
vingen, op de voet van ioyo yder, waren
toegeftaan 3 maar vermits die, volgens
fchryveri yan den pden tot op 760 daalden,
had de heerZ^zv de Bewindnebbers doen
vergaderen., en hen de onregtmatigheid
van deze daling der aftien, daar de prys
van dit effe£b zoo deugdelyk goed was,
met veel ernft yoorgehouden , , en ver-
toont, dat men in ’t toekomende daar in
diende te voorzien. ;
De volgende morgen rezen zy weer tot j
800, ’s avonds tot 8yo, en dus vervolgens
tot op pyo 3 doch de nieuwe liepen op
ioyo , na dat men. het middel gebmikt
had , van aan de deur der Bank aan. te
L D E £ 1 .
1 flaan, dat de brengers der oude. adieu
daar voor, tegen poo aanftonts hün geld
konden krygen. Ook zou de Geeftelyk-
heid voor 30 millioenen aan oude adien
voor zieh nemen.
De Engelfche en Hollandfche Maat-
, fchappyen by dit zoo fchielyk toenemen
van deeze veel fchade te gemoet ziendc,
waakten met al hun vermögen hier tegen >
deeerfteby ’t Parlement , en de läattteby
haar Hoog Mog:, by wellte zy ftonden-
I te verzoekeu, dat geen Holländers in dienft
; dezer Maatfchappy zouden mögen gäan,
; als op ftraffe van ’taanflaan, euverbeurd,
verklären van alle hunne goederen.
Na den j(5de“ der zelve maand zag men
2 arreften van ’s koninks Raad van Staat.
Door ’t eerftö worden de aanbiedingen
van de Maatfchappy der Indien, om aati
zyn Majefteit iyoo.' in de plaats van 1200..
millioenen te leenen , aangeriomen , en
de koning verklaart daar in, dat hy geen
andere adxen , nog in oude., nog in eenige
andere fpecien , van wat foort die zouden
mögen zyn , malten zal. Het andere
doet metter daad alle de bedieningen van
de generale ontfangers der finantien op-
houden , en ordonneert , "dät men hun
’t geld , dat zy ’er voor gegeven hebben,
weder geven zal.
Hier op zyn den 2yften O&ober, en den-
3dcn November , de oude. adtien tot op
1200. en de nieuwe tot op i3oy en 1308
gerezen. Doch alzoo, men, te, Parys be-c
fpeuit had, dat veele de a£tipn, om de-
grpote winft , weder verkoften, en ’t geld
buiten ’s,lands overmaakten , heeft men
middel gevonden, om ztüken dien pas af
te fnyden , door hen den piyS van huh
eerften inkoop weer te geven , en deze
adlien aan anderen, die ze houden zouden ,
over tedragen. Ook'zou men een begin
maken in de koninklyke. bank , om de-
groote infehryvingen van aöbien in deze-
Maatfchappy, tot gerief van ’t gemeen in
mindergedeeltens te fplitzen. Ondertus-
fchen «Salden de nieuwe infehryvingen
weer. op 1 zpd en 12py, en de oude den
den ödea November op ppd.
J Dit handelen in adien door allerlei na-*,
tien ging te Parvs zoo fterk voort, dat
aldaar geene herbergen genoeg te beko-
men waren. Ook was ’er door de regee-
ring ordre gefielt, om in de ftraat quin-
campoix in geen adien, obligatien enz.:
langer, dan tot ’s avonds. ten duuren, te-
mögen handelen.
Zy zouden van wegen deze Maatfchap-.
py in Januarii 1720. een uitdeeling van y
ten 100. doen 3 doch men wift ppg piet
van wat voor een hopfcfpm die: zouden
gerekent worden..
Den 20ftcn waren de nieuwe al op 1408..
en den 2 4 ^ op 1840. en de oude golden
yo of-^o minder. Men pordeelde , dat-
S * zy