m o l ü k
Eerfle
hoofd
over de
veiling
Barne-
ycldi .
Höeh ’s
verdere
yertrçjt.
na Tir-
dorc_. ”
Ip'tjaar
1610.
°p 9 gaven vtiur op-de onzen, bn dreven
hen inet de eerfte losbranding,- en met
dgterlating van den Sergeant Majoor,
op de vlugt. Ondertuffchcn liepeh de
Hollanders wel 5 dog de Kaftiliaanen
waren mede niet weinig verbäaft, anders
hadden zy al de Hollanders daar in dc
pan gehakt. De onzen op den berg
vernameni dit ten eerllen, en quamen
hunne verftroide makkers, die hen als
iehapgn zonder herder zeer verbaaft ont-
moetterij'te hulp, den eenen hier, den
anderen daar, in ’t bofch vindende.
Den i4<Jeö vertrok de vyand we£r met
zyn Galeij en de Coracora’s van daar,
eh toen trokken de Holländers den 1 yden
00k weder na de veiling Barncveld, over
welke .dp onder-Zeevoogd als .hoofd voor
twedjaaten den onder-Koopman ,’ Adriaan
vander Buffen, met een bezettihg van
vyftig -Hollandfe krygsknegten op den
iöden aanfteldej na welke verrigting de
Heer Hoen op den ipden met net Jagt
verrigtin- H0pe we£r na. Tidore vertrokken is,
iatsjanr bet fchip de vereenigde Landfehäppen
eazyn egter nog zo lang voor Batman lätende,
tot de veiling^ volkomen in mat van ver-
dedfging zyn zoude.
Den 4<ien January 1610. zorid hy *t
Jagt de Hope met voorraad Van oor-
Daat hy log i en agt Gotelingen, van welke ’er
ftierf. een over boord viel, weir na de Batsjan-
fche veiling, waar by den zzften ’t Jagt
de Jager met vier laften R y i l , en 00k
inet brieven quam, inhoudende, dat de
onder-. Zeevoogd, Hoen, den i6den voor
Tidore, niet zonder vermoeden van ver-
geven te zyn, overleden was.
Den 27ft«» verzeilde *t Jagt de Jager,
en ’t .fchip de vereenigde Landfehappen,
van Batsjan na Tidore. Het Jagt liep
den z8ßea vooraf, en binnen door 5 dog
Zukkclingen
van't
fchip de
] « S | ?t ander fchip zukkelde eenigentyd.
fen
fiappen" deele' door mite, ten deele door fwaren
wind, en quairi den 7den February weer
Voor Batsjan ten anker, na dat het den
2 den al een werp-anker voor Gilolo verloren
had.
Ondertuifchen had men tot Batsjan
Vier3 Kaftiliaanen, daar onder een Sergeant,
Clementszoon , by hen aan böora quam, 1610;
met berigty dat ’er zes Fregatten der dc
Kaftiliaanen , en twee jonken, meeil vyand
met levens-middelen, dog met Weinig äreegin
krygsknegten, behouden uit Maflilhä tot onetrz"attc
Gamma Lämma aangekomen waren. yanMa-
Den 2Ößen quamen zy onder de vefting nüha.
St. Pedro en Paülo, en den voor
de vefting Orangie in de vloot ten anker, ¡¿e^ cn
vonden aezelve met twee Käftiliaäniche twee
! pryzen uit de Manilhaiche vloot venykt, vaartui-
! ’t eene een Jagt van zeitig lailen; en ’t g “.’ ea
ander een Jonk met levens-middelen en' Kaft?
oörlögs-voorraad geladen. Ook waren liaanen,
’er vyftig Kaftiliaanenen daar- onder gevan-
twee: Mönniken, en twee Hopmannen ^en'
by , die willen te zeggen , dat de Zee-
voogd Wittert in Manilha groote fchade
aan de hunnen deedt.
gevangen gekregen, die zy den
’Sfteh aari boord bragten , om hen na
T ernate te voeren.
Den pden vertrokken zy we£r van
Batsjan, en quamen den ipden ’s morgens
onder Makjan* voor, Taffafoho op de
Reede. De Hopman Schot quam by he.n
aan boord , en gaf hen te kennen , dat de
fehepen HoUandia, Middelburg, Delft,
en de jager, uit kruiflen waren, en, eer
zy vertrokken, daar twee lailen Ryil in-
genömen hadden.
■ Den ¿4ifeä wälen zy voor ’t eilajid
Mo tir, alwaar dfi^Hopman
Den iften Mäart, gehöort hebbende, Los ge-
dat de bevelhebber van Gamma Lamma rügt van
voornemens om Batsjan we6r te verove« J S “ ’
ren, ’er met al zyn magt al na toe was, Batsjan.
zo vond men goed, ’t ichip de vereenigde
Landichappen aanftonds na dat eiland te
zenden , ’t geen den fden met eenige
Ryil' voor die vefting quam. Men; vbnd
daar alles in zeer goeaen ftaat, en nög
teenen vyand , maar wet een gerügt,
at Hy een aanilag op Laboewa had 5
weshalven de Koning van Batsjan, en de
zyhen , over hiihne komft zeer verblyd
wareni ’Op den 8ften zond men een
Praaüw met brieven na- Makjan, om hen
daar kennis vän Batsjan ’s ibnd te geven.
Den ijften quam ’t Jagt de Jager voor Van
de’ vefting Barneveld met de aangenamc
tyding, aat de Zee-voögd, Paulus van gevan-
Caarden den i8den dezer tegen eenige kenis
Kaftiliaanen , onlangs genomen b y : *i verloft.
komen.der Manilhafche vloot, uit zyne
gevankenis verloft, en het fchip Hollan-
dia naar Amboina om lading vertrokken
was.
Den ¡ziften April quain den Hopman, Hopman
Louis Schot, met het Jagt de-Jager, en Schot ’s
vier Coracora ’s op de Reede voor Bar-
neveld, met brieven van den Zeevoogd ? wa>
van Caarden, en laft, dat het. .fchip de
vereenigde Landichappen zieh ten eerilen
na, Ternäte begeven moeft} dog dat hy
daar een maand blyven zou, om de
vriehdichap tuflehen de Temataanen te
vernieuwen, en dat zy ook nog een bol-
werk op ’t inkomen der rivier met het
volk der Coracora ’s eh vorder ook de
vefting, opmaken moeften, en met twee
Coracora ’s van den Roning van Batsjan,
byeen te voegen, na ’t eiland Cajoe , en
na Ganoe, op Gilölo ’s Suid-dnde, om-
trent Batsjan loopfen, en al ’t .volk, met
b f Legen hun w i l , op Motir brengen;
waar op *t voomoejnde Ichip den 28^^
Adriaan Ivan Batsjan vertrokken, en den iften Mai
' 1 onder
l6tö< onder Ömbatsjan ten. anker gekomen is, 1
' vindende daar veel Büffels, en Verkens.
•Öok quam daar- by hen Komelis van Ek-,
die met een Coracora .na Amboina vertrok*.
. - :• ■ ’ i
Den ¿den voeren zy met de lehuit een
half myl de rivier op na een oude verval-
lene vefting (alwaar de Koning van
Batsjan voor eenige jaren zyn Hof ge-
houden had) om ’er Büffels , en VerkenS,
die daar zeer veel zyfl * te vangen.
- bat- Dit Ombatsjan is een zeer vermakelyk
sjan be- vlak, en vrugtbaar land, zynde vol
fchreven. Limoen- en andere ytugt-boomen, bok
■vol Sagoe- en Nagel-iboomen j dog het
is jamraer dat het oübeWoond, en ook
door de Tidoreezen , die veel Sagoe van
daar halen, zo onvry voor de Batsjanders
is ,, waar door zy al dikmaals verrafcht
worden. Het is daar ook zeer vifeh-rykj
waarom dit eiland voör een van de yrtjgt-
baarfte . der ganfehe ¡ Moluecos geagt
word.-, Egter heeft de Koning, om zyn
volk niet verder door de Tidoreezen te
Zien doodflaan, ’t moeten verlaten, cn
zieh na' Laboewä verplaätzen, een groot
eiland, een Goteling-fchoot van Batsjan
gelegen. ; - ■ - gi _
_ . De jegenwoordige Koning van Om-
batsjan is met al zyn volk Chriilen, en
Batsian 's ilaat onder de Portugeezen, gelyk de
Goas- Koning van Batsjan ook geftaan heeft,
dienft te en vermits Zy beiden onmagtig ten oorlog
y ' zyn, zo zyn zy vereenigt, om tegep
hunne vyatiden b'eter te können beftään.
Laboewa Het eiland Laboewa, waar op de
befchre- vefting Barneveld legt, 1 is zeer vermake-
‘ven- ly k , heeft veel Nagelen , dog z y können
-niet wel geplukt werden, vermits’er op
dit groot land weinig volk is 5 ’t heeft
overvloed van Limoenen, Clappus-boo-
men, vifch, Hoendcren, wilde Verkens,
Sagoe, en andere levens-middelen, is
byna als Amboina, heeft zeer veel en
bequaam hout, zelft om fehepen te ver-
dubbelen.
. Den fdeo Mai quamen zy voor Mak*
Groot -Mog ,ende K o n in g.
D Ê eeuwige Almagttge Godt, heeft
Verl!es jan, en den ioden voor Orangie ten an-
i S de ker, vindende alles in goeden ftaat j dog
Griffioen ’t jagt de Griffioen was den 28ßco Maart
opMak- 2ytt ankers gefpilt, en op Makjan
Mo’tir“ geftrandt, dog volk en goed geborgen,
opoer- Ook was Adriaan Clementszoon, Hop-
hoofd, man op Motir, met zyn Corporaal, ze-
$*.?de ven krygsknegten, en drie Matroozen,
ienge-0’ in een Praauw na Makjan varende, van
dood. de Tidoreezen overvallen, en doodge-
flagen. .
Na dat de Treves in deze vereenigde
Nederlanden getroffen was , hebben de
Heeren Staten Generaal, eenen brief aan
den Koning van Temate gezonden, van
dezen inhoudt:
na zyne Goddelyke genado- belieft onze
Brief der
Heeren
Staaten
Generaal
^an den
Koning.
•wapenen voor de vryheit ende rechten onzes
vaderlands,, tegens den Konine- van Span-
jçn , en Portugaal aangenomen ± zo. te
zegenen, dat , na een bloedigen oorlog van
omirent tvjee en veertig jaren te water,, en
te lande , geßadelyken gevoert y dezelfde
Koning ziende onze eendragt, tnagi, én
Çonflantici, mits i»y\ van tyd tot tyd ons
verßerkten, wet de vriendfehappen ende
alliaiitien van zeer magtige Körungen ende
Potentaten onze nagéburen, ten laatßen
goed gevonden heeft, ons voor te dragen [i
gene, vnaaronme wy, in den Oorlog getreden
waren ,nafnentlyk dat hy om kende voorvryè
' landen, op welke hy. niet en pretendeerde ,
te vreden' zyndè, met ons een vrede ,.. of
be fiant voor vele jaren ie maken, welke
offre als Qoddelyk, ende eerlyk, hy ons
aangenomen zÿnde, zyn voorts met raad
ende advys van de voorfebreve Köningen,
ende Geallieerdcn, met den zelfden rCo.-
ning van Spanjen, ende Portugaal, ende
de zynen, in onderbandeling getreden, ende
hebben met de zelfden eindelyk den
pden van de maand April, beßooten een
heßant voor den tyd van t waalf jaren ; daar
by wy onder andere pöin6ten voor onzen
Staat, ende de ingezetenen bedongen hebben
niet alleenlyk een vrye Navigatiè, ende
hatideling, gelyk wy gehäd hebben voor den
oorlog : maar ook alomme, ende zonder
eenige Exceptie , in allé Konmhryken,
landen , ende plaatzén , met alle Kphingen,
Potentaten * Prihcen,-.'Wide Volkeren. Met
exprès verhod, dat de Koning van Spangien
, ende Portugaal, zyn Officier en, ende
onder zoten, ende die van fowdependeren,
uit oorzaak van dezelfde Nayigatie, ende
handeling gedaan, ende nog té doen, ofte
onze onderzaten, nog de Köningen, Potentaten,
Princen, en Volkeren j met de
welke wy gehandeld hebben, of noch handele
t ende tra&eren zullen, dire&elyk of
indireételyk niet en zal mögen doen eenig
hinder of belet. Zulks dat Uwe Majefteit,
gelyk andere Köningen, Potentaten ,
Princen, Republyken* ende volkeren,
zo in Indien, als andere landen, in V
voorfebreve gemaakte beßand in twaalf
jaren, met ons begrepen, ende tegens hofti-
liteit ter oorzake vau onze hamelînge endè
vriendfehap verzekert Zyn,, ende zo iets
van wegen den Koning van Spangien ende
Portugaal tegens uwe Hoogheit, haare
onderzaten of landen, met ons ende onze
ingezetenen,in onderlinge Alliantie, vr'tend-
fibap ende vryé Navigatie ende Cbtnmer-
cien blyvende, direitelyk of jadire&elyk
ter oorzake van dien, zoude ter zee of te
G g 3 lande