1609. OnderttiiTehen vonddconder-Zeevoogd
fcoen Hoen goed ,-op den fdeii cxm r ja * Dirk-
Belt order zen } geweeft opper-Kooprhánfj en Schip-
00 ver” per op ’t fchip Delft, ab opperrKoop-
op ver*
fcheide
raakcn.
man op het fchip de. 'vereenigde Land*
fchappen, en eenen Jacob . Sebarlaken als
opper-Koöpman en' Fifcaal op- ’c fchip
Hollandia, te plaatien.
Den 8ften vértrok Tt fchip-de vereenigde
Lan’dfchappen, e n ’t Jagt de Jager,
nevens vier Coracora’s , van Makjan na
Tacomi, .een dorp op - Temaren, met
voomemen om daareenftérkte te maken.
_ , De Heer dan,op¡ den roden voor
vefting Xoela Tacomi gekomen. zynefe, landde
Willem- terftont, lietdeiruigte alomme afkappen,
ft?d op een paalwerk, o f ftaketzel-,tegen eefiigen
Tacomi. fffrtjoops/dbr vyanderi maken', hét ge-
verder op, en buiten hun gefchut, te
gaan leggen.
i Het voornemen was-, völgens beiluit
j der onzen met den onder-Koning van
j Temate, Hidajat, genomen, Tidore
I uit te‘ hörigeren, dat eilaöd rondomimet:
i deze Coracora'’s bezet te houden , deze
wederom tegen de Caftiliaanfche -Gäleien
, door de fchepen te dekken, en daar door
hen allen toevoer af te fnyderi.
| . Om den Tidorees mag al meer in ’t
naauw tebrengen, vond men, by onder-
Khg overleg 'met de Temataanen, mede
goed, op den iSden NoVember na Bats-
jantegaan, en dat ook teveroveren.
fchut, op het óud boiwerk gelegen heb-
bende, na de zeekant verdeelen, en
verder alles in ’t Werk ftellen, om dit ten
eerften in ftaat van verdediging.te bren-
gen3 welke voorzorghem zeer wel te ftade
quam, aangezien de vyand, tagtig blanke
kopperi, en dric o f vier honderdinlan*
ders fterk, met een Galei, eh vier Cora*
cora ’s, agter ¿ekerén hopk geland zyft-
<3e, zeer opgeblazen na dit nieüwe werk
voorttrekken quam 3 dog ziende , dar dé
Holländers zieh daar vry vafter gemaakt J
hadden, dan zy wel dagten, naraen zy
ten eerften de vlugt naar het bofeb, van
waar ¡¿y, na 2t4 doodflaan van eenige
Makjanders, weér na hunne vaartuigen
keerden, en vertrokken.
Die van Den 4<Jen November liet hy den Trom
volk flaan, om: honderd krygsknegten aan te
yoorzien, nemen, die men in deze" nieuwe vefting,
Willemftad genaamd, leggen Zou, ovör
-welke als Hopman geftelt wierd Adriaan
Claaszen van Dordregt (voor dezen op
Maleyo ab onder-Hopman gediend heb-
bende) die, tot zyn onder-Hopman,
Jan Fligans toegevoegt wierd.
En nader- Deze fterkte lag in het vierkant, had
kcfchre- een bol werk na de land-zyde, en een
venword. veiling daar nevens van zulken hoogte,
dat zy die plaats volkomen bevryden köd.
Z y was van binnen ook zo ruim , dat
men verfcheide ordentelyke ftraaten daar
in had, waar in de Temataanen met
vrouwen én hinderen quamen woonen,
te meer, alzo zy tot het plükken der
Nagelen zeer gelegen wäs*
H0en Den 8ften is de Heer Hoen met de
belegerd fchepen de vereenigde Landfehappen,
Tidore. Delft , en twintig Coracora ’s van de
vefting Orangie na Tidore gezeilt, daar
hy den pden voor de oude Portugeefchc
fterkte ten anker quam, op welke hy
eenige fchooten uit de fchepen deed.
De Tidöreezen, dit ziende , bragten
eenige ftukken in een halve maan op
ilrand, en dwongen de fchepen wat
Dierhalven trok Hoen, den met
fcyn Hopmanneff op ’t fchip de vereenigde
Landfehappen, en fteveride in geÄel*
1609;
Loope
nieteem-
ge fchepen
fchap van den jongen Köning, Modaf %r,
met het Jagt de Hope eri vyftien Gdra-*
cora 's.daar na toej dog liet de fchepen •
Hollandia, en Delft, aan de Suid-zydd
van Tidore, ’t-Jagt de Grifioen aan dÖ
Wefl-zyde, en ’t fchip Middelburg voot
de Tidoreefche fterkte, Marieco, op
fchildwagt - leggen, om hen dus belegert
te houden j eö alle levensmiddelen ti?
benemen.
_ Hy'quam den ipßen voor Batsjan , een
halve Müfquet*fcho0t van de vefting, op
vier vadem water ten anker, zohd voort
een fchuit met een vrede-vaan, om hen
te vragen, o f ly genegen, waren tot
verdrag te komen, o f, zo niet, dat
men hen daar toe dwingeri zou.
Zy gaven tot antwoordt, dat zy zulke
hondert niet wilden te fpraak ftaan, en
dreigden, zo zy niet aanftönds vertrokken,
daar onder te zullen fchieten, waar
op de onzen zieh weer na boord bega-
ven, en daar af aan Hoen berigt deden. .
Dat dit egter de meening van den
Koning van Batsjan geenzins geweeft z y ,
blyke klaar uit de daar op ten eerft.en
gevolgde komft van^ zyn broeder by den
öndüf-Zeevöögd, deh welken hy vraag-
de, o f hy daar met zyne,- en de Tema-
taarifche magt gekömdn was, om hen te
bedefven.
Hy antwoordde, dat, zo zy in vriend-
fchap niet tot verdrag komen wilden,
dit het beiluit was, waar op hy aanftönds
goed vönd, met oris vrede te maken,; en
te beloven, dat zy den Kaftiliaan alle af-
breük zouden doen.
Daar op zyn de onzen den 5 oft« November
met fchuiten, enboots, geland,
Louis Schote Hopman der krygsknegten,
en Jati Dirkzen, aan ’t hoofd der Ma-
troozen zynde, welke laatfte den voor*
togt had, en de fterkte zonder eenigen
wederftand innam, vermits de Kafti-
liaanen, agtien in getal, en honderd
fwartc vryborgers, de rivier op gevlugt
voor
Batsjan.
Diens
vorft hem
bars ant-
woord.
Dog
d wingt
hem
vrede te
maken.
De onzen
nemende
vefting
1609t waren. Mert beiloot wel hen met fchui-'
ten en boots te vervolgen, dog ’t was
Wegens de ondiepte ondoenplyk 3 maar
uen zou het met Praauwen, en m?er
nagt, daags daar aan doen.
Den iften December voer de Sergeant
Majoor met twintig krygsknegten de
ning van rivier op ,. om kondfchap , en om de
Batsjan Kaftiliaanen te verfpieden, en hoorde,
teievem dat de Koning daar by .was, zo dat zy
T . niet wiften, o f zy vriend, o f vyand,
aan hem: hadden 3 trokken ’s anderen daags
daar na toe, eifchten van den Koning
gyzelaars ,' o f dreigden hem anders als
vyand te zullen handelen 3 waar ;op hy
zelf by hen quam, en met hun na den
onder-Zeevoogd ging, bood zieh zelf,als
gyzelaar aan, en bleef’s nagts met eenige
Edelen t’fcheep.
(l a Den zden voer Hopman Schot*, en "Jan
def S Dirkzen, met hun krygsknegten;,: en
miflukt. Matrqozen na boven, quamen in ’t Ko-
nings dorp, op een-hoogte leggende,
en waren.de Kaftiliaanen, en de inland-
fc-He vrylieden na een andere hoogte ee-
vlugt, daar lien de Nederlanders volg>
den, die tot hun middel toe door ’tmoe-
ras moeften. Die dag vorderden zy niet
veel, quamen den • 4^11 in ’t- pofeh,
K E N. ijT
geven. Den wierd; weder order
VCCI , HUilUIVU T J
bleven ’er dien dag en nagt in, naderden
den fden ’s middägs by den berg, daar
de Kaftiliaanen zeer' voordeelig op gele-
gert waren, aangezien hy niet te be-
klimmen was. Zommigen namen ’er
egter een proef af3 maar dan maakten de
Kaftiliaanen ftrax beweging, en floegen
ter wapen. Men zond dan een , Swart
uit om met hen te fpreken, terwyl yaft
de Nederlanders na boven drongen. Een
Vaandrig, dit ziende, zpi: Halteofwy
fchieten 'er op in. Hy vraagde, wat zy
begeerden. Zy antwoordden, dat gy u
gewillig over geeft, om tegen de Holländers
geiofi te worden) of anders zal men u den
Mooren overleveren. Zy zeiden : Liever
te 'willen flerven)dan zieh zo over te geveny
maar, zieh nader bedenkende, verzognen
vrygeleide, en met twee Goracqra’s
van daar te vertrekken. Men bood aan,
hen na Temate, o f Tidore, mits dat ze
hun geweer overleverden , te voeren.
De .getrouwden, en een Paap, (ionden
,dit toe 3 dog de, Vaandrig wilde met zyn
volle geweer aan land gezet werden met
de zynen 3 riep daar op ten eerften ter
wapen, waar op de. onzen, alzo het
regende, wyken moeften.
De Kaftiliaanen, dit ziende, fnorkten
niet weinig tegen hun volk , dat de Holländers
maar Galinhas,dat is,hoenderen,
waren, en loopen gingen, en dat een
van hun beter, dan tien Holländers, en
’t wel verre van daar was, van zieh aan
zulke honden, cn Lutheranen, over te
1609;
gegeven,, om de Kaltiliaanen aan te
talten, fchoon de weg moejelyt was, zyn<|t ,
en zy zo fterk met fteenen van boven a f . vermee-*
wierpen, .dat men het beneden niet hara;fterenxy
den kon. Dierhalven beiloot men gely- Vy"ncL
kelyk na boven te dringen.^ ’t- geen zo;
gelukkig gefchiedde, dat. men hen over*-.
weldigde, alles dood flaande, wat maar
voor quam. De Temataanen gingen zeer
verwoed, en wreed , omtrent vrouwen
en kinderen te werk, zo. dat alles daar ’t
leven liet, op agt Kaftiliaanen na, die
men gevangen nam. Eenige inlandfche
vryborgers waren in ’f bofch gevlugt 3
dog zy quamen daar na weder aan de
fchepen, toen de eerfte woede over.
was.D
en i.a4en .December trok Hopman De
Schot met-den Koning van-Temate weer
na Makjan 3“ dog de onder-Zeevoogd Batsj an
bleef nog te Batsjan, en verfterkte de Barne* ’
vefting, die hy Barneveld noemde, met veldge-
viie r bt olwerk1 cn_ . # nvcarafmtetr.ketn.
Op dezen zelven dag wierd tuflehen
den önder-Koning van Temate, Hidajat,
den Koning van Batsjan, en de Hollari- Koningeh
ders, een verbond gemaakt, waar by zy van Ter-
onderling beloofden als vrienden zamen ca
te nzunilll/e>nn leven, en iailllfec hhuunnnnee kkrraaggtteenn ^,a i
tegen de Kaftiliaanen, en Portugeezen, Hoen
te zullen infpannen. Daarbeneven ver- gemaakt
fchenen ook al de Batsjanfche Chriftenen
voor den onder-Zeevoogd Hoen , ; en dee-
den aan hem in den naam van den Prince
van Orangie den eed van. getrouwigheit,
belovende de Kaftiliaanen voor vyapden
te zuilen hquden, en quamen toen met
hun vrouwen en kinderen. by de vefting
woönenr; -
Den 1 14cn quam ’er berigt, dat de
vyand met de Galei, en vy f Tidoreefche
Coracora’s , aan de andere zyde van ’t
eiland was. Men geloofde dat niet 3 dog
zond egter Hopman, Jan Dirkzen, den
Sergeant Majoor, en zeitig kiygskneg-
ten na de hoogte, pm den Koning, met
zyn vrouwen en kinderen, daar nog
zynde, te :befchermen.
De Hopman , op de hoogte gekomen,
zond den izden eenige Batsjänders
op kondfchap u i t , diG zeiden dezelve
gezien te hebben.
Den 13 den ging ’er de Sergeant Majoor De
met twintig man op uit, om te zien', vyand,op
waar zy waren. Hy trok onwetende
voorby den vyand, die in: een bofch onxen op
honderd Kaftiliaanen, en nog vier hon- de vlup.
derd inlandfche vrylieden in een hinder-
lage had leggen, die zieh ftil hielden.
Hy wel twee mylen landewaard-in geweeft,
en geen vyand hen ontipoet zynde,
keerde wederom 3 dog we^r omtrent
deze plaats gekomen^eezen de Kaftiliaanen
G g z ' op,