
T^rKd/dtiiyorlog der Portugeezen metTidore.
b_i f g , 160. Brit verzoekt zyn verloffing.
hpoo. P/»io vermoord, &c. b 1Ò0. Ma-
•jÉeco door Tarruxvefe veroverd. b 160. Jin
Verzoek van vrede afgeflagen. Garfias
¿¿fTiier, en zyne gevallen in Banda j en 'met
?■ B r it hier. b 160, 162. Werd B r it ’s ver-
r‘~' 'vanger. b 162. B r it ’s wonderlyke hande-
m liugen, eri vertrek. b 162, 163. Garfias
lend Correa na Banda.-b 163. Maakt vre-
de met Tidore. b 164. Metiefez. derde
Landvoogd hier. b 163, t6y, 160. . Tarru-
ivefì trouwd de Princes van Tidore. b 164.
Garfias onbillyke handel ‘met Tidore. b 164.
Batsjan hier over den Pbrtugeeien oritzegt.
b 164. Karkefe komt op Tid ore , en vrede
met. hen. b i 6y. Zyn dood, en La Tour
zyii vervanger. b 160. Garfias handel met
hèn. b t6y, 166. Menefes hier gekomen,
krygt moeite met Garfias, b 166, -167. Derde
Landvoogd hier. ,b 166-183. Zend
Vafio Laurens na Borneo, b 168. Tarru-
tvefe’ s haat tegen de Portugeezen. b 167.
Fam on haat Menejes. b 168. Gitolo ver-
klaard den Portugeezen den oorlóg", en
òok La Tour, b 168. Moeite toflchen[
Menejes en Garfias. b 16S-172. 8 Affey'edo 1
bier, b .173» 174- De Sosi fa hier yierde
Landvaogd3fdoff’«p-Atsjieirgedoofi«iri:76.
Saavedra op^Tiaore, en hun bedryf op Mo-
^'.tir , en vrede afgeflagen. b T74, i f f I De
Landvoogd in n o o a , en ontzet. b 174.
Slegte ftaat der Portugeezen hier. b 176.
D ó o r de Tidoreezen elders aangetaft. b i'77.
Tidore verbrand, en vrede ’er< op. b 177.
Karel de vyfde verpand de Moluccos aan
Jobanàe derda. b 177. Deyaal eenentwin-
tigfte Koning vari,Ternate, door Tarruxvefe
vergeven. r 178- Vervangeri door Bobe-
fiat, b 178, 187. Verweidering tuifchen
Menefes en Tarruxvefe. b 178, 170. Geval
van een Moors Priefter. b 179 N o g groo-
ter verweidering tuflchen de Ternataanen
en Portugeezen. b 180. Tarruxvefe over
flingzen Jiandel onthalft. b 180, i8 r . V'lugt
der Ternataanen, en gebrek der Portugee-
zen. b ' i8 i . Gonfaho Pereira vierae Landvoogd
hier. b i83: i87. Z e t Menefes'gt-
varigen , &c. b 183. Lo k t de Konirigin
' ’ wefir aan de vetting, b 183. Tracht.die te
vnirnven, en de zaaken .¿e rierfteUffi.b ^ & i.
. Qproer hier ovérV verdfe^ gévoTgéri , - eri
befluit der Koningiri' t ó f der Portugtièzen
i'i^oridergang. b 184:186. Spanjaarden weér
.“"h ie r , en hun wedervaaren. b x8y. Pereira
■ V d o o d . b 187. Vincent de Fonfeca Vyfde
Landvoogd hier. b 187-189. _ Bobejat. in
vryheit gefteld,en tweeentwintigfle Kòning.
b 187,“ 188. Zyn ftrenge regeering, en de
- Fonfeca’s voorriemeri daar op. b 188. Ver-
flagen. b 19^,196. Taberidji drieentwin-
tigfte Koning hier. b .188, 19.8*' Trifian
d'Ataido zesde LandvOógd. b 189-194. Zet
Taberidji gevangen ,'& c . b 189,' 190. Hair
vierentwintigfte Kòning. b . 190. Vuile
daad der Portugéezèn tégen zyn m’oeder,
leer verfoeid. b 190. Ptnto ’ s trouwlooze
daad op Sarangani. b 190. Haat'der Mo-,
lukze en Papòèfche vcrlken tegen de Portu-
geezen. b V91-. ' Ooriog der Ternataanen
tegén hen. b 191- En aangetaft op Moro
■ ’ s ku'ft. Catabruno' vergeeft zyn Koning,
en veròverd Giiolo. b 191» De Molukze
Vefper, en eroote nood der Portugeezen.
b'192. Herftelling der Portugeezen, dog
door den. Tidorees uit zee geflagen. b 192.
Tirnate. Den onder-Koriing van Goa ontzet
hen na vermögen, b 194. Antoni Gahaan
zevende Landvoogd. b 194. Taft Tidore
aan. b i9y. Slaat Bobejat. b 196. Wint
Tidore ’s ftefkte, en ftad. b 196. Maakt
vrede met'hen. b 197. Tracht Catabruno
aan te taften. b 197. Moejelykheden met
zyn volk. b 197. Brengt de Ternataanen
weêr aan de veiling, b 198, 100. D e
Ternataanen verachten Hair, willen Taberidji
hebben, en bieden Galvaan zoo lang
' ■’t ryk aan. b 198. Dot Gahaan afflaat.
b 200. Vrede met Batsjan en Gilolo.
b 2co. En verdere vetrichtirigen. b 200.
Herfteld de zaaken in Temate. 200. En
van den Specery-haridel in de Moluccos,
Amboina, en Banda. 201. Zend eenvloot
onder d’ Azevedo na Amboina, en veroverd
Hitoe’ skuft. a o i. Voor Portugal. Brengt
door Foeatia de Papoefche Konmgen onder
een verbond met Portugal. 201. De Mo-
lukze Koningen verzoeken van deri ouden
Koning, om Gahaan te houden. 201- 'Dog
te vergeefs. Georgio de Cafiro achtfte Landvoogd
, zyn vervanger ; dog een flegt be-
flicrder. 201. Koning Hair nader befchre-
“ “ iven. 202. Voltoying aer veiling onder hem.
202. ZvneifVerbitteringJggen dp Portugee-
2en , om dar de: Tidoreezen hep ¿00k een
veiling op Tidorè toeftonderi vte bousven.
202. Hair maakt vrede met Gilolo.' 202.
Jordan de Freitas negende Lkndvoogd hier.
202. Zes Spaanfche fchepen uit Mexico,
om de Moluccos te veroveren, die zieh
buiten weten van Karel de vyfde onder T i dore
begeven, komen in Amboina , na zieh
aan de Portugeezen. overgegeven te hebben,
daar de Sofa, hun Zeevoogd ftierf. 202.
Francifcus Xaverius hier in 1 ernate. 203.
Hair na Goa gezonden, komt herfteld te
rug , en tracht dit te wreeken ; en de Freitas
gevangen na Goa gevoerd. 203. Ber-
nardyn de Sofa tiende Landvoogd hier. 203.
Moejelykheden met Gilolo ’s Vorft , e n ’t
vuil verbond der Molukze Koningen tegen
de Chriftenen. 203. Gilolo ’s Vorft gevangen,
die zieh vergeeft, en door zyn
zoon vervangen is. 203. Hair. ’ s bitteren
haarregen de Chriftenen, en hunften ftaat
in Amboina. 203. Zend Laulata, om
_Amboiiia-J£-VêEQVg£çndieyerfçheide„dor-
' p ê i ï T e r t i ï Ü f r ^ K r &ôn ' brengfc :? 204.
Jdrficus misilag omirent deze' perzoon'204.
Laulata ’ s'dood. 204. Henrik de Zaa veroverd
alle die dorpen weder. 204. Nieuwe
onruft met Hair, dien de Portugeezen ver-
moorden. 204. Baboe vyfentwintigfte Koning
hier. 206. Die de Portugeezen ver-
dryft, en die toen na Tidore vertrekken,“
daar zy een fterkte ^böuwen , door Baboe
veroverd. 207. Hoe lang de Portugeezen
op Tidore nog bleven. .207. Baboe breid
zyn-ryk zeer uit, zend Roebobongi na Amboina,
267. Francis Drake hier. 207. Baboe
veroverd Boeton, &c zo j. Zyn verbond
met Macaiïàrs Kon in g , d ien 'h y
Moorfch maakt, veroverdSaleye r , en werd
Heer van tweeerizeventig eilanden.,Mo8t;
Werd van de Portugeezen gevangen gena-
men, dog de Hitoeezen boden aan hem te
redden; maar werd na Goa gevoerd.^yn
dood, en verdere mishandeling 208 ^ ^ •
bid o f Saidi, zesentwiritigfte Komrig hier.
\-Z y n -ooriog met de Tidoreezeq^en Kafti-
liaaiiCn. 208. Candifcb komibjhier, als. 00k
die der Hollanders in de Moluccos. 208.
Ter-
Terfiate. De onze mzt Warxvyk hier, gaan te
mid met gefehenken. 209.. Bekomen Na-
p ^ e le n , en de prys daar op. 2x6. Warxvyk
P laat by zyn vertrek hier zes man blyven.
210. Sabid befehreven. 210. Zie t onze
-Godsdienft. 211. Van Neck hier ,vind nog
Holländers. 21p. Slaat dapper tegen .de
Portugeezen. 21 r. Woond een Feeft by,
en vertrekt. 212. IVolfert Hermanszoon
hier. 212. Cornelis Sebafiiaanszoon hier. 213.
En zyne verrichting voor' T id o re , eri die
van Kapitein Mol hier. ^214. Welke Tida-
re veroveren. ^ Sebafiiaanszoon laat hier
eenig volk. 214. Der Portugeezen vertrek
uit de Moluccos. 214. D e Spanjaarden
herwinnen Tidore, en Ternate. 21 y. Saidi
vlugt, .werd gevangen na Manilha gevoerd,
'en Gamma Lamma door Maraffaoli over-
geleverd. 21 y. De Spanjaarden veroveren
hier ailes; 216.' Prins Aali om onze hulp
na Bantam. 216. Hidajat onder-Koning
hier. 216, 218. Mate lief zoekt de Moluccos
te ontzetten, ontmoet Ternataanfche Ge-
zanten in Amboina, zegt hen zyne hulp
toe, 217. En komt voor Tidore.^218,219.
Koning =Modafar de zevenentwintigfte hier,
komt by Matelief. .l\% .f D^ri. ffieri raad
hièr een fterkte ' tV boüwéu. 218'." Se-
baftiaanszoon hier*" zëer befchuftfigd. ' 21 ç.
Mate/ief’s komft in Ternate. 220. Kieft
Maleyo tot een vefting-plaats. 221-223.
Kieft, na de voltoying, Hoofdèn’er over,
en verziet het van ailes, gaande toen na
China. 223^ Zyn verdrag met Modafar.
224. Liet hier vier fchepen. 224. De onze
te vergeefs van de Kaftiliaanen befpron-
gen. 22y. Brief van Prins Maurits aan
Sabid. i i f . Het D uifken, en de Son , van
Bantam herwaards gezonden. 22y.‘ Wat
Matelief aan Van Caarden wegens de M o luccos
raad. 227. En voor al in opzicht
van Makjan en Tidore. 227. Van Caardèn
komt hier over Amboina. 228. En zyne
verrichtingen , wint Makjan. 229, 230.
Van Caarden gevangen geiiomefl. 230. Wittert
na Ternate. 231. Verhoevon na Banda.
Zyn dood. 231. Werd vervangen door
Hoen, die over Amboina hier komt. 231.
Gqntraâ: y an' Wittert met de Ternataanen.
-231 . Wittert legt een Reckte pp^Mptir.. 233.
• Mafeyb'tbëri' Orângië'gënaâmdy^ L ^ n o en
k om t vo o r M a k ja n , en'Bevînd da t Wittert
al na Manilha was. 233. Steld op ailes
order, bouwd Tacomi, belegerd Tidore,
en dwingt den forzen Koning vàn Batsjan
tot vrede, 234. en zieh over te geven.
Onze aanflag verder hier mislukt, 23y. dog
daar na verbeterd. Batsjan ’s vefting Bar-
neveld genaamd .en verfterkt. 23y. Hoen
inaakt een verbond met de Koningen van
Ternate en Batsjan. 23y. De onze op
Batsjan op de vlugt gedreven. 236. Van
der Dujfèn eerfte Hoofd op Batsjan. 236.
Hoen ’s verdere verrichtingen op Batsjan,
zyn vertrek na Tidore, en aood. 236. De
vyand van Manilha ontzet, dog door de
onze aangetaft met winft. 236. Van Caarden
raakt lo s, en Schot op Batsjan. 236.
Ombatsjan, en Laboewa befehreven. 237.
Verlies van een fchip voor Makjan. 237.
Motir ’s Hoofd door de Tidoreezen ge-
dood. 237. Brief der Heeren Staaten Ge-
neraal aan Koning Sabid. 237. Van Caarden
eerfte Landvoogd van ons hier. 239. Schot
verplaatft 'die ;vari Kajoè op Motir. 239I
Van Caarden weêr gevangen genomen. 239.
D e e l .
Ternate. Twaalf-jatîg beftand met de Spati-
jaardén. 239. Wittert ondertuffchen voor
Manilha door hen overval len. 239. Modafar
, de zevenentwintigfte Koning hier *
maakt een verbond met ons. 239. Z yn
aard en bedryven, vry los, waar over voor
een tyd afgezet werd. 240. Spyt van Hidajat
en Prins jL// wegens dat z y ln de ver-
kiezing tot de Kroon voorby gegaan waren.
240. Eenige vaftigheden op Gilolo ons
ontnomen door de Kaftiliaanen ; en poging
van Modafar om zyn vader te verloilèn.
240. De Heer Both hier als eerfte opper-
Landvoogd van Indien, en tweede Landvoogd
hier ; en zyn- brief aan den Koning
van Tidorë. 240. Brief aan Modafar von.
den Koning van Tidore. 242. Groote toe-
bereidzelen der Spanjaarden ten ooriog.
243, 244. Both ’s verbond met die van
Makjan, 244, 24y. en met Modafar. Schotte
Vverbond inet den Koning van Boeton.
246. De Heer Reinft tweede opper- Land-
- voogd van Indien. 247. Bartho/omeus van
Spilbergen Ho<'fd op Batsjan. .247, 248.
Joris van Spilbergen hier, 247, 248. en zyne
verrichtingen. De Heer Reaal derde Landvoogd
hier , en derde opper-Landvoogd vafl
Indien. 248. ' GoedeD ftand der onze 11 hier.
248. L e Matre efi Schauten hier. 248. D e
Heer Reaal 's vertrek van hier, en vervangen
door de Heer Coen als vierde opper-
Landvoogd van Indien. 249. De Heer
Houtman vierde Landvoogd der Moluccos.
249. Modafar let’ netter op zyne zaaken *
en Hidajat vertrekt na Amboina, zyn vui-
, len handel daar met ons, en zyn dood. 2yo.
Wrevel der Ternataanen ln Amboina ge-
ftraft. 250. Leliato vyfde Stadhouder des
Konings daar. 250. De Heer L e Febre
vyfde Landvoogd hier, onder welke hier
de Naflaufche vloot komt. 2yö. Leliato ’ s
wrevelmoedigheit, en Modafar ’s geveins-
den handel met ons. 2yo, 2 y i. D e Heer
Van Zeift zesde Landvoogd, en Commif-
faris, hier. 2yx. Slingzen handel der Ternataanen
en Màkjanders ; en de onze ver-
klaaren den ooriog aan de Ternataanen en
Kaftiliaanen. 2yz. Dienaars, en laften der
E . Compagnie hier,op Batsjan,en Makjan.
zy z, 2y4. . r JZw , zoonen.
” '2y6. "Uordeer vätr^de ^ è r 2^''over*'de
vrede en ooriog met de Molukze Vorfteni
2y4- Hbamza achtentwintigfte Koning hier
in Ternate. 2yy. Buiten ons weten, en
onwettig gekroond. 2y7. D e Ternataanen
trachten Sabid te verloffen. 2y6. Toeleg
der Kaftiliaanen op Tayouan. 2y7. Hham-
za waperid zieh met ons tegen de Kaftiliaanen
; dog handeld geveinsd. 2y7, 2y9. L e liato
’s verkeerd gedrag, en de Heer Lucas-
zoon antwoord ’er op. 2y9. | Prins Aali
gaat na Amboina als Hoofd van een vloot,
en zyne verrichtingen daar. 2y9-2<i2. D e
Heer Zeiß overleaen, de Heer Lodeßeiti
zevende Landvoogd hier. 261. Siegte bedryven
Van Aali, en Leliato', afgezet, en
Loeboe werd Stadhouder in Amboina. 262.
Hbamza ’s verbond met ons. 262. Aali
gequeld van de^tadhoüders, en ’s Konings
misnoegen over hem. 263, 264. Loehoêti
’s gedrag in ’t eerft goed; dog Aali begon
te flinken, en de lingze handel der twee
Stadhouders. '269. Ons verbond mefAaü
goedgekeurd, als 00k dat van Hhamzavnet
ons. 2 64«
O o o Ttr*