hunnen landvoogt waren opgeftaan, om
dat hy hen verboden had op Aquapolco
te handelen ¡ alzoo dat in zieh zehren niet
anders was, als alle die ingezetenén, die
van dezeo handel voomamelyk beftaan,
de keel toe te binden. Van wat verder
mtflagditzynZal, moetons de tyd leeren.
Dat dit Àquàpulco al van ouds her,
Zehs bydeonze bekent geweeft is, blykt
ons klaar uit den tocht van onzen wak-
keren zeevqogt Joris van Spilbergen, die
’er in ’tjaar Id if. den pd«> O&ober ten
ankerquam, welkersverdere ontmoeting
äldaar wy in ’t verhaal van zyne reize
können nalezcn.
De vlopt van Jaques 1* Heremile is ’er
naderhand in ’tjaar i 624. in ‘’tlaatft van
Qctober mede ten anker geweeftj doch
zy plaatzen 4 àt zeer qualy-k op 17 graa-r
den. Hetvoornoemt kafte^icheen toen
niet lang te voren, en maar, zoó zy zeggen,
met 4 bolwerken by den eerften aanleg
f ebouwt, en daar na met nog r vermeer-
ert te zyh , (hoewel men net toen al
met y punten afgebeeld zi'et ) 'gelyk het
00k met een zeer hegte fteene muurbm-
ringt is.
Het verder wedervaaren- dat de vrien-l
den van deze vloot met de Spaanjaarden
d g r te dier tyd eehad hebben, kan men
mede in het opftel van hunne rçize na-
i i c t i .' •
Dat mrdë Snzéh al meermaaleh getragil
hebben den Spaanjàardën ontrent dezen
ftreek , o f wel ontrent de Philippines,
ále bedenkelyke aíbreuk te doen , daar
van zien wy nog in de later tyd , of in
’t jaar i<S2p. eenig bewys uit de laft die
haar Edelheden te dier tyd aan den landvoogt
der Moluccos, den heer van Broekom
geliefden te geven, gelyk uit het navol-
gende kort uittrekzelduidelyk blykt.
E x t r a B M i Jive v an den
Heer Gouverneur Generaal, ende
den vteecommandeur Lambert voomoemt per
inflrudtie hebbengeordonneert, welke inßruäie
en ordre ongetwyffelt by voorfz Viceconman-
deur nog is berußende , daar mede ons dan
zullen confirmerai, en aan des zelfs tnhoud
gedragehy ons op 'de -ervaring, die meer ge-
voerae Lambert Jeronymuszoon van dat
vaarwater heeft, verlauten 5 eenelyk vinden
goed ftipt te bevelen, dat Beooften buiten
het gesagt van 'teiland Tandaja bet Z'uide-
lykße fchip op iz graaden 20 minute» regt
Z . en N . van den anderen verfprèid byhou-
den, en wakker doen uitkyken. JVy zeggen,
buiten het gezigt, om van V land- niet verbind
te worden j alzoó zy zekérlyk 'verwit-
tigt zyn, wajmeer zy vreerride fchepen op de
buftyemepieh, geßadig met vyeren längs de
zelve Zeinen,. en waarfchòuwcn, V welk de
àpaanzè'fchêpen bemerkende y - tragen dm te
landen y 'daar hefi können, ende ont zien haar
in die gelegentheid met te firândèfy y om 'tziU
ver te falveeren y daur op gelet dientet ende
om zieh buiten 'tgezigt ■van~JiT,land te ont-
houden: Deze ordre en cömniijfie zal'UiEs
alzoo uit onzen naame dan Lambert Jeronymuszoon
, *t zy +alleen ¿ f in compagnie
*oan deGdllias verzeildy doen vernemen, en
dat1 zoo geheim , dat de Spaanjaard- '<vp
Gammalamma geen lugt van onze dejfeineit
bekamt.
„ , , ^ . onderteekent
- Änthonio van Diemen.
Philip Lucasz. jgg
Comelis van der Lyn.
„ . „ . - - . ¿ . „ . n v a n ^,rr. . rrwfI
Jphan van Broekpm, Gouverneur
der Moluccos, van den y den
Maart idjp.
By aldien den Raad niet konde befiuiien de
GalUas af te fleeken , zoo verftaan egter,
dat gemelden commandeur Laiîibert jerony-
muszoon opEmilia zal ovértreden, ontrent
de Cabo Spirito SanSlo byhouden\ tot primo
° f den 4den J u liiy als wanneer met of zoy
der buit na Pehoe , of de Pifcadores y zyne
reize za l vervolgen, en met lief daar aan-
gelahdzynde 'y van zyn komfi berigp aan den
gouverneur van der Burch geven, t en wäre y
gelyk wy verirouwen3 daar nader bejegen-
deny van op V byhouden en denvyand te ver-
wagten. Ontrent Cabo können geeri andere
ordregeven, a lsin'tjaar 1656. dens>*“ Fe-
bruarii aan den commandeur Ëngelzen, en
,*n ,t:i aar I7 If • hebben die van de Spaan-Vaartvan
lene o f Ooftenrykze Nederlanden ^ v öfdie van
eigentlyk die van Ooftende, eenige iche-i9 .oftende
pen onder de vlag des Rooi^chen keizersffl;£oft'
mtgereed, en naar Malabar, doch vöor- onder ’de
namelyk naar China, gezondén, die in de vIag des
eerite jaaren met gröote winften , alzpof°om"
zy- geen laften te dragen hadden, t-’huis S S b
gekomen zyn. •
Daar op begonnen die zelve Reeders
van tyd tot tyd fterker toe te ruften, en
zpo ftaaje winften te doen , dät het
onsj èn voor al de Engeliche, begon in
de nogen te fteekren , gelyk' die, opk al
middelen in ’twerk gefteld hebben , -om
ditdoor hunnen komng, en deszelft tus-
fchenfpraalr by den këizer, te doen ftrem-
men.
Zy kregen egter naderhand fwaare ram-
pen , alzoo zy nu en dan een fchip verloren
hebben, ’tgeen hen in ’tjaar 1722*
te Ooftende zulken krak gaf , dät’er
zommige ge weeft ' zyn , die aanboden
hunne actie verre beneden ’t Capitaal tc
verkoopen. Zy hebben 00k veel moeite
gedaan, om, door tuflehenipräak van den
Marquis de P rié, den keizär te bewegen,
aah hen een Oitroi tot het oprigten
van een Ooftendifche Maatichappy van
In-
Indien te geven, ’tgeen zyook eindelyk
bekomen nebben j 00k zyn’er reeds 7
Bewindhebbers, 3 van Antwerpen, 3 van
Gent en 1 vanBrugge o f Ooftende, aanfefteld
5 doch ofandere Mogentheden
aar tegen niet zullen werken, moet ons
de tyd Teeren. Gelyk men reeds Memo-
rien, van wegen de koningen van Engeland,
en Vrankryk, als 00k van onzen
Staat, daar tegen gezien heeft.
Om nu , voor zoo verre onzen Staat
aangaat, nog nader kennis van de fchäde
en ’tongelyK , ’t geen de zelve daar by
lyd , en van de pogingen by de heeren
Bewindhebberen der geo&royeerde Ooft-
indifche Maatfchappy dezer landen zedert
(.jaaren her waarts tegen devaartvan die
ran Ooftende op Oottindiën gedaan, te
ming
zer vaart
der
Ooflendenaars.
_
Be^^yS611» zoo heeft men maar naaukeurig
windheb- op ae zes volgende Memorien, door der
beren tot zelver laft aan de heeren Staaten Generaal
llrem* de_ aai^eboden, te letten.
De eerfte dezer Memorien is van den
pden Februarii 1720. waar in de E: Maatfchappy
dezer landen klaar aanwyft, hoe
en op wat wys de limiten van den koop-
hanael der Indien längs de twee wegen
vari de kaap der Goede Hoope , en van
de ftraat van Magellaan, tuflehen de on-
derdaanen van Spaanjen, en die van deze
Rßpublyk, beraamt , bepaalt, en byhet
ydc en 6dc Art. van het Tra&aat van Mun-
fter vaftgeftelt zyn.
Ook toont zy , dat de limiten en di-
ftridten voor deze vaart, van weerkanten
gehandhaaft en zoo opgevolgt zyn door
een volftandig gebruik, dat de band des
vredes ook zedert dien tyd geweeft is.
Daar by verklaart zieh de E: Maatfchappy
ook als Souverein in het diftri£fc
f rY “ * van haar Oftroi in de Indien, bewyzen-
jR g jl de, dat de koningen van Spaanjen., en
rien, aan hunne opvolgers, voor eeuwig aan haar
haar by het Tra&aat van Munfter afgeftaan,
JJ00? en overgegeven hebben de regten, die zy
openge- verkregen hadden , ’t zy door de wape-
legt. nen, ofdoorvergunningderPauzen, om
in delndifche zeen tevaaren, en te handelen
längs de kaap der Goede Hoope, en
längs de Kuften vanAfrica tot in China,
ifi de Molukkize eilanden, en in Japan j
met geheele uitfluiting der onderdaanen
van eenige provintien, die onder de Spaan-
fche Monarchie zouden mögen behooren:
En dat de Republyk insgelyks aan Spaan-
ien afgeftaan had de regten die mögt
nebben, om te.vaaren en koophandel te
dryven in dat gedeelte van Indien, ’t welk
door de ftraat van Magellaan op deZuid-
zee, en op de Manilhafche eilanden uit-
komt. Dit is het uti poßdetis van het
berugt Traftaat van Munfter , dat decon*
ditien en wyze van navigatie en van den
koophandel, in de groote zeen bepaalt,
envoor eeuwig vaftgeftelt heeft tuflehen
de twee völkeren, die in oot-lög wären,
en die daar door een gelukkige vrede bekomen
hebben.
Zy betoont met de oude brieven, en^et ver-
met voorbeelden, dat de onderdaandnvan tooning
alle de provintien der Spaanfche Monar- van
ehie, welke geen Gaftiliäanen waren, door *
hunne koningen, en door hunne wetten, hen daar
altyd uitgefloten zyn geweeft van denby word
koophandel van die Indien, welkere oht- gedaan.
dekking hen niets gekoft had} en in het
byzonaer bewyft- z y , dat alle Succefleu-
ren, die den eigenaom van de Spaanfche
Nederlanden zouden mögen krygen,‘ ver-
bonden geweeft, en genouden zyn, om
daar niet te mögen vaaren, nog om die
vaart aan de gemelde Spaaniche Nederlanden
toe te ftaan, op ftraffe van zyne
Souvereiniteit in covnmißum & ip/o jure tc
verliezen.
Deze zaaken dus verre riu bewezen zy ri-
de, zoo Word verder door dezeE: Maat-
fchappye uit het Tra&aat vän Munfter,
als o o k uit de Alliantien, en uit de latere
Traibaaften aangetoont, dat zyn Keizer-
lyke Majefteit ten opzigt van de provintien
, die tot zyn behoeve verdeelt zyn
geweeft , gehoüden is aan de zelve ver-
pligtingen, waar aan de geheele Monarchie
zieh vöor deze verdeeling verbonden
had, en dat bygevolg de begonnen on-
dememing van een navigatie en koophandel
op Ooftindidn uit Ooftende , waar
van men het nadeel reeds gevoelde , en
die zoo klaar en kragtig tegen de Traftaa-
ten en tegen de regten der Geö&royeerde
Maatichappy dezer landen aanloopt , de
heeren Bewindhebberen in älle billikheid®n
zeer veel grond gaf, om aan haar Hoog aan^haar
Mog: te verzoeken, middelen te Weenen, Hoog
en te Bruflel aan te wenden , om de2eMog:om
nieuwigheid te doen ftaäken. i^ite bfi:
Deze Memorie was den i<Sden April en*
1721. haar Hoog Mög: zoo -ras iiiet aanfeboden
en voorgedragen , :o f de -zelve
leeren zonden daar op terftont ordre aan
hunne Minifters, die zieh aan ’thofvan
den Keizer, en by den Marquis dePri6,
onthielden, om aangaande deze zaak de'
noodige vertoogen te doen.
De tweede Memotie van den ¿4aen Julii
1721. toönt klaar aan, dat het keizerlyke
Hof, en dat van Bruflel, niet alleen geen
agt geflagen hadden op he't verzoek van
haar Hoog Mog:, maar dat men daar in
tegendeel den koophandel van de Ooften-
rykzeNederlanden op Indien, meer dan
oit begunftigt had, en men’er zeit 90k
van een Odfcroi fprak, dat de Keizer genegen
was aan de Vlamingen te geven,
tot het opregten van een Bevoorregte
Maatfchappy , die in ftaat zoir geftelt
worden , omdeze navigatie en koophandel,
tot nadeel der ingezetenen vän deze
Republyk , voort te Zetten. Waar op
X z de