Hoebe-
leeft hy
daar gehandelt!
werd.
566 M O L
hy in ’t eerft zcer breed opgegeven had)
afgevordert, en hem dus den pas afge-
Jneden heeft, om meer, dan’t geen die
Jyft inhield, te können eiflehen. Men
had hem wel eenige dingen ontnomen,
dog hy heeft veel daar van weder be-
komen. ..r ■■■">■#
Wat Dampier belangt, diewierd door
den Heer Landvoogd by den Hopman
Schacht gehuisveft, in allen deelen zeer
wel gehandelt, en op alle maaltyden met
zynen Arts naaft den Hoofdman Schacht
geplaatfts hoewel ’er gevallen geweeft
zyn, in welke hy dat met weinig be-
leefdheit, en dankoaarheit, beantwoord,
en zieh niet gefchaamd heeft, zeer
qualyk, als wäre hy als een gevangen
gehandelt geweeft, daar van te fpreken,
en ook zelf aan den Heer Roofelaar daar
over, Wannecr hy naboord ging, klagten
te doen.
Het gebeurde op' zekeren tyd, dat de
Landvoogd, een openbaren maaltyd uit
name da: E.Maatichappy gevende, en,
voleens gew’oonte, hem,, ennog eenige
van zyn gezelichap, en jN a t ie , daar
mede op genoodigdt hebbende, de ge-
zondheit van haar Majefteit, de Konin-
gin van' Engeland, initelde, en die van
’t ganfehe gezelfchap drinken liet. Dit
was Dampier zeer wel na zyn zm, en hy,
nevens de andere (waar onder de voor-
noemde Arts) bedankten daar behoorlyk
voor. ,
Daar op fteldede Heer Landvoogd de
gczondheit van haar Hoog Mogendheden
in , de welke dan mede tot Dampier ge-
komen zynde, wilde hy die, wat men
ook deed, niet drinken, nög de zelve
beicheid doen. Zyn Do äo r, beichei-
dener, dan hy , gaf hem hier in groot
ongelyki maar wat h y , of ook anderen
zeiden, hy bfeef zo. halfterrig, en regtte
daar over. zo veel zotte kuren aan, dap
de Landvpogd, om verdere ongemakken
voor te komen, aan den Hopman Schacht
belaftte, hem maar ftillekens na huis te
brengen. Zyn Arts, voorgevende, dat
hy befchonken was, verzogt, dat men
hem dierhalven ontfchuldigen wilde,
maar men overtuigde hem klaar, dat hy
niet zo zeer befchonken, als wel quaad-
aardig, en ondankbaar was.
In ’t jaar 1706. bragt hy hem, na door
den Bandafchen Gezaghebber, den Heer
Jacob Claaszoon als agtentwintigften
Landvoogd der Moluccosden izden Ju-
aoonagt- yervangen te zyn, op ’t ichip Con-
entwui- cordia mede na Batavia, en daar heb ik
dien Heer zelf hooren zeggen, dat hy
hem aan boord, met wel in de vyftig
duizend Ryksdaalders, meeft aan onge-
munt Silver, by zieh, had.
Onder de regeering van den Heer
|n ’t jaar
1706. Oe
Heer
Claas-
U K S E
Claaszoon viel in *t jaar 1707. o f in *t jaar
1708. *t geval van de voorgenpme fenaa- u eer *
king van de Princes Mahir Ihhfaan voor 5 Roofezeder
t welken tyd het mistrouwen vanlaarm®t
Koning Hhamza Faharoddien fterk tegen kampier.
Koning Tolucco aangegroeit zynde'* h e e ftQ 7aar
Hat aanleiding tot verfcheide trotze, en Gevallen
y innige ontmoetingen tyflehen die twee der Prln-
Vorften gegeyen, gelyk. dat pok tot de ^ ^der
dood van dien Koning van Tidore ge- a aasfer
d u u r d heeft. 3 ioon.
In *t jaar 1708. zpnd de Koning. zynen in >t ;aar
Goegoegoe M a r a fa o l i met ’t Jagt Qoft- 1708.
Voorn na Batavia, 6m (bovendegewoone
jaarlykze 6400.) de agterftallige twaalf-
duizend Ryksdaalders zedert het jaar 1682.
te verzoekeps dog dit wierd hem vlak af-
geflagen, en hem niet eens toegeftaan j
Haar over in de vergadering te komen.
Men gaf den Goegoegoe egter een woo-
ning , honderd Ryksdaalders, twee laftén
R y ft, en eenige laften Boontjes ’s maands,
en aldus vertrok hy in ’t jaar daar aan.
In ’t jaar 1708, en m ,’t jaar 170p, I n ’tja a r
viel in. des Heeren Claßszoon ’s tyd mede I7°9*
voor, dat de Prins van Mangindanao die
Princes, eerft door Gezanten, ten Hu-
welyk verzoeken liet, en daar na ’er zelf
om quaraj dog het bleef om redenen,
bevorens by ons gemeld, agter, en ze-
derd heeft ’er die Prins niet meer na
entwm-
»igfte
Landvoogd
der Mo-
luccos.
Vertrek
ran dç
De Heer Claaszoon, in ’t einde van dit
jaar vry fwak geworden zynde, verzogt
verlofling van daar, verkreeg die, maar
zodanig, dat hy te gelyk Landvoogd.
van Macaflar gemaakt wiert, waar van
hy egter naderhand, om.zyne al te groo-
tefwakheit, ontflagen wierd.
Hy vertrok uit Ternate den i4den In 'tjaar
July in ’t jaar 1710, eenigzins fwak van £7I°*
geheugen geworden zynde (waarom hem trek.en
een ander, in de Macaflaarfche Landvoog- dood.
dy, verving y, gelyk fwy. daar zullen zien )
is den I3<kn Augufty daar ¿an op.-*t
fchip het Hof van Ilpendam voor Bima,
zo als het.anker viel, roverleden, en den
itfden dier maand in de Logie, o f ver-
blyf-plaats der E. Maatfchappy aldaar,
begraven.
T o t zyn vervanger in Ternate heeft De Heer
hy den Tweeden'.Perzoon , den Heer vanPe-
David van Peterfom, gehad, die op den ter^om
I4den July voomoemt als negenentwin-
tigfte Landvoogd. der Moluccos voor.- fte Land-
geftelt is. voogd
Onder de regeering van dezen Land- ja(fc^ 0"
voogd rezen weder nieuwe gefchilien
tuflehen den Koning 'tolucco , en den Nieuwe
nieuwen Koning yan Tidore ¿¿Garfea, iyk£den
dog in de openbare gefchriften^ zedert tuflehen
zyne Krooning, Hajfanoddinnaamt. Ternate,
In ’t laatfte van dit jaar brak dit vier, f f f ip
al eenigen tyd onder de aflehe gefmeult
heb-
2 A A
,710. feebijende, met een . lichte vlamme van
. r feenbare oneenigheit, doorj wanneer de
Koning van Ternate zekeren körten
land-weg op Halamahera, Dodingo ge-
naamt, hem wel waärlyfctoekomenae,
maar bevorens altyd by den Tefbataan,
en Tidorces, in het gemeen gebruikt,
niet alleen na zieh trokj maar aan alle
Tidoreezen door een wagt, die hy daar
by beftelde, belette, den zelven te ge-
bruiken, en dat enkelyk, om Koning
Hajfanoddin te quellen, aangezien zyn
vo& over den weg van Dodingo, in de
tyd "vim een pyp Tabak rookens, aan de
overzyde des lands Halamahera komen
kon, daar toe zy anders, ’t land om-
varende, zomtyds wel. twintig dagen
van nooden hadden.
In't jaar Om dit gefchil te ftuiten eifchte in 't
1711. jaar I 7 I I . de Landvoogd dezen weg
Beraid-' voor de E. Maatfchappy, aangezien die
deling eigentlyk nu meeftef väri die landen, eh
van den ac Koning dat in Ternate, om zo td
voogd. tprekeri, maar by vergunning van haar
Edelheden is s en dan zou die Heer een
gemeenen land-weg daar af gemaakt
hebben. ,
De Heer van Peterfom belafttcl den
Koning van Ternate ook deze wagt in te
trekken, aangezien het al zo hoog tuf-
fchen die twee Köningen, enhunvolfc,
geloopenwas, dat zy malkander, op dat
Lnd ontmoetende, doodfloegen.
In•(jaar ' Maar de Koning van Ternate had,
1711. tegen alle gedagten, de ft out heit, om
Door den heth^ in ’t begin van ’t jaar i j i t y en
Koning den weg, en *t wegnemen van deze
v - wagt, te weigeren, H geen den Land-
worpcii.r voogd, en zynen Raad, dierhalven nood-
zaakte, zeer eroftig in -t laatffc dgs.jaars
daar over aan haar Edelheden te ichryven.
' r"’Daar op vondenhäiir:Edelheden goed,
„ ; g “ in het begin van ’t jaar 171 j . met-de
Toebe- fchepen ’t Jagt ter'Eem, de Haak, de
reidzelen Tarra, en de Pieter en Paulus, eenige
loe °0r" Soldaten, en zodanigen voorraad, en
werktuigen van oorlog, als ’er, by hard-
nekkigheit des Konings, tot een onder-
neming aldaar van nooden zouden können
zyn , na Ternate te zenden. '" : " "
Na dat nu de zelve aldaar aangeland
waren, begaven zieh de Heer Landvoogd.
en opper - Koopman, met een
viaituig na ’s Konings Paleis j en vraag-
dgn hem nogmaals in der minne, o f hy
dien’ weg overgeveii wildem en zeiden
door haar Edelheden belaft te zyn, dat
z y 8 aan zyn Hobghbit ook wel emftig
voorhouden zoqd^j? Hat hy op het
twaalfde lid der voorwaarden^ inhouden-
de: Dat hy op Ternate weiter woon maar
toegeiaten, en ah ' h f vergunning • gedult
wierd, dog wel naauwkeurig letten wilde
j !o f dat zy ähddrs laftiiaddenj om
K E K y67
andere middden daar toe in ’t werk te
ftelienj behalven dat hen dan ook bevo-
len wierd, zyn jaarlyklche erkentenis
van <5400. Ryksdaalders in te houden.
Dit bevel van haare Edelheden, o f
deze aanfpraak van beide deze Heeren,
had zo veel kragt niet om hem tot reden
te brengen, als dat hy zidderde voor alle
die toebereidzelen van oorlog, die hy
vernam daar zö rykelyk gebragt, en alleen
vervaardigt te zyn, om hem daar
toe, zo hy dien weg niet gewillig aan
ons overgaf, te dwingen, en aldus met
gcwcld- tot reden te brengen.
De Hhoekom, o f opper-rigter des Harfl-
lands, een van de voornaamfte Ryks- nckkig-
Grooten, en die wel voornamentlyk den J|^g-eei1
Koning daar toe aangezet, had , bleef va„ den
ftandvaftig in zyne weigering 5 maar hy Hhoe-
haalde daar mede niet anders qit,. dan dat kom.
hy ten eerften gevangen genomen, en
met het fchip de Haak na Banda gezon-
den wierd 3 om daar zyri ’misflag wat
beter te overwegen, en in Ternate geen
quaad meer te doen. -
De Koning, dit z ie n d e e n zieh
voorzigtig aan dien man ipiegelende,
g a f, uit vreeze voor eiger, tot ant-
woord, dat hy niet wel te pas was, en -
zieh niet in llaat vond, om daar ten
eerften op tc antwoorden, waar op hy
dan ook quantzuis ziek wierd, maar gaf
kort daar na dien weg aan de E. Maatfchappy
overj uit welker naam op Dodingo
nu een fterkte gemaakt is , waar
op vyftig Soldaten, en twaalf ftukken
gefchut, geplaatft zyn. Een tyding,
die den izdm September dezesjaars op
Batavia met de Chaloep Larike quam ,
en waar uit bleek, hoe de zaken tuf-
ichen deze twee Köningen, door be-
middeling vari de E. Maatfchappy , aldus
nog minnelyk bygelegt waren.
Egter bleek uit zekeren brief van Koning
Hajfanoddin, omtrent dien zelven
tyd uit zyn Paleis Toqla ( mogelyk Ta-
hoela, dat in ’t jaar 1666. aan Koning
Saifoddin door haar Edelheden gefchon-
ken is) aan den Heer Roofelaar op Batavia
gefchreven, dat ’er ttfflchen hem, en
Koning tolucco, nog al heimelyke ver-
wydering was, aangezien hy klaagde,
dat die Koning hem zeer fmadelyk han-
deldc, zettende hem, wanneer hy in iyn
Paleis quam, aan zyn linkerhand, een
hoon, dien hy verzogt, dat zo wel,'als
de misflag, in ’t loflen van ’t Kanon
begaan, in ’t toekomende voorgekomen,
en verbetert mögt worden. Nevens
dezen brief van den Koning van Tidöre,
ontfing zyn Ed. ’er in de maand November
dezes jaars ook een van den Koning
tolucco\ uit zyn Paleis Caftoeriäan den
I «¿jften der maand Sjabaan,^( o f in ’t laatfl
van