rentfe9 na yêél tàlmëns wegéris ongéloo-
felyke gfoote ysbergen., .....oy eilanden
v?ü' Örangjen , .dQch'. gèraafete dàar in
gfoot gevaar, van door eén fwaare ys-
ichots zyn fchipte verliezeri.
Den. zjften 'dito wat verçler > çp in de
yshayçq j VJgeraakt zÿride, meéndén zÿ wél
W e il aan , Bezuiden Nova Zémbla otri,
’t geen zy uvporby waren, ijàar de Waÿ-
gats te zeileri ., maar bevórideri, tothuri
feetwezen^ ‘dit onmoigelyk, weshâlÿen zy
beilbten.Wper naar huis te keden j maar
aàn de Sttppinbia^i igekômen Zÿnde, vori-
dçn zy ook die:weg ypor hen dooir iwaar
ys geiloten, zôadat z y , door ’tÿslbezet,
f enoôdzaakt wierden op 76 graàden,. aan
e WeïÈzyâè van, de yshaven daar zy
dèn 2<Sûen dito inquamen,... te *pverwinter
ren. ggjgj||H "■
. De elende,, die zy na diéritÿd tiitgeftaan
hebben> is met geen pen uittpdrükken,
vermits zy daar în groote koude en ar-
moede dien gandchenwinter hun tyd met
een onuitfprekelyk verdriet doorbragten,
ziende bun fchip alom door Tty&.zooaanig
bezet, dat zy~ genoodzaakt wierdén zieh
eîndelyk met eeriige voorraad naar ’tland
van Nova Zembla (daar zy'digt bÿ waren)
te begeven, en daar eerft een tent,
en naderhand een huis, og^te ilaan, waar
ontrenr zy veeî aamcoot van vreezelyke
beeren hadden, en wegens ôndraagëîÿke
koude, fwaaremeeuw en ftérfie van hunne
makkers, veël hartzeer en ohgémàk, voor
îd toen het duifter begon te worden, ge-
leden hebben.’
’N a dat'zy dan éindelyk1 na î 1 wpken,
en f dagen, in die naare duiftej;ni§r, .en nog
7 maanden, daar gezeten te hebben, in
’t laatft van maandjanuarii dé$, jaars 1 ypy.
dezonweder, zèlftegënverwa^ng^ be-
gpnden te zien , zoo kori dit buri ver-
ilagen fiart wel eenigzins;' bpbéuren 3
maar veel mèer bégon me blydichap toé.
te nemen ,. toen zy in ’t laatft vin tyley
gereedfchap maakten, om met .Hun ver-
timmerdeichuit en bo k, aangezien hun
fclnp tevaiÄ in'*tys bezet, ,enniefe;ôieer
vkn ’tzelye te hopén was,. van daarweer
rikar ’t vaderlànd td geralcen. ;
. Dus namen zy de t’hüisreize dàn 5 na
een‘ fchriftelyk berigt van hun ongéyâl in.
dat huis gelaten te hebben, den i4“ci Jùnii
aan} maar raakten den I7a' n in äopdelyk
gevaar wegens h e t^ , tuiTçbêh ’t welke
z y hèen enweér dry vende, elendig ge-
knelt wierden, zoo dat^ ¿¿zidb. genood-
zaalct vonden hunne väartüigen op het ys
te halen,. daar op. zy al eenigen tyd bly-
veh moellen, Hy welk verbriet heri nog
een grpoter 9verquam, dat zy jÿ ilkm Ba-
rentßz, van der-Schelling. , die ¡al eenigen
tyd zielt geweéiT, en/om zÿnè ZOndfer
linge ervarenheid, heh nii voor ,al Hoog-
nöodig was, dêriâ.o'fte“J\ihiï ichielÿkver-
: loreri, by wiens dood hen' de moed, van
; oit weer m Holland te komen, gatdehe-
; lyk ontichoot. .
Zedert raakten zy weer onder zeiV,; ;eri
riog al‘ vericheide malen wegens het 'y^,
en de beeren, ‘in ’t uiterfte gevaar, qua-
. rhen eiödelyk den Jülir in St. Laö-
reins bau,, daar zjreehigeRufleirt vonden,
; die hen; eyen Zoo veel nulp konden by-
brengen § als die van een tweede troep,
daar zy'te Pitzora byquamen. f ‘Önder-
tjiflchen'hadden zy | die zeervan ’t icheur-
J buik "geqiielt waren, : ’t gelük , . om zieh,
j daar van door eenige lepdblidenj öp zeker
, eilandje daar ontrent gevonden, te gene-
zen. Naderhand;hebben z y , ondertus-
fchen met hup väartüigen van den anderen
geraakt zyhde, een beter berigt van
een derde troep Rufleri , die zy op zee
¡ontniqetten, gekregen, die hen zeidenkun
andere mäats gefproken. te hebben , : by
welke zy 00k den 2<Sftca; Auguftus weder
quamen, tot dat zy eindelyk , nazoo veel
zukkelii^enen doodelyke gevaaren, enna
Jan Cot'nelisz Ryp, die van hen a^eraakt,
: eh door itorm op de kuften van Moscovien
gefmetenwas, ontrent Cola weer by hen
bekomente hebben, dem iden September
by die plaats eerft ten anker quamen.
Zy heten daar hunne kleine vaartui-
gen blyvefr^ tot een eeuwige gedagtenis
van dezen tocht, wel 400 mylen verre
door ziilk een gevaarlyke zee gedaan-, en
zyn met het fenip van Jan Comelisz Ryp ,
dat een half myl van daar lag, denzp<«a
Odbober behouden in de Maäs , en den
1ften November met hiin twaalven te Am-
. fterdam gekomen, alwaar deze peribonen ,
te weten, de pommies , Jacob van Heems-
ketky Mr. Hans Vos9 de Ghirurgyn, en
tien anderen , aan vericheide heeren van
die ^ d t , en 00k aan den Cancelier en
Ambafladeur van den kohing van Dene-
mätken , toen juift op het prinlenhof al-
daar aan; Tafel zynde-, een zeer omftandig
verhaal van dezen woiiderlyken tocht gedaan
hebben. Dit was die zelve Heems~
kerk j die näderhand naar OoiHridien gevaaren,
en China opgezogt heeft, en me,
ha veel deftige daaaen verrigt te hebben,
d6n^yften Maart ido7. met een vloot van
deri Staat tegen den Spaahicheri admiraal,
Don Johart Mvare& tf‘Avila, eh zyn zi
fchepen (waar onder 10 gallioenen)'in de
baäi'Van Gibraltar floeg, en aldaar, na
veel wonderen uitgevoert te hebben, wel
zyn linkerbeen digt aan ’t lyf , ( gelyk
nog eeii ander zyn regternand) maar
geenzins zyn heldenmoed, verloor. Hy
ze6g dus met zyn wapenen, als een- zee*
held, wel ter neder, maar maände zyn
Volk , ichöön hy zyn emde voelde naae-
ren , nog zeer aapper tot hun pligt zoo
lang aan, tot dat z y , fchoon hy onder-
tuflehen buiten hun weten den geell gaf,
de volkomene zeege behaalden, en zy dus
’t lyk van dien held met de lauwren van
eefl onfterfelyke eer bekranft, na het va-
derland, en met alle teekenen van luifter
ten grave voerden.
En fchoon ook deze reis weer vrugte-
loos uitgevallen was , hebben egter de
heeren Bewindhebberen der Ooftindilche-
Maatlchappy den 6den April in ’t jaar I (Sop.
Henri Hudzon, een zeer ervaaren Engelfch
ftuurman, met een vlieboot en 20 man,
met dat zelve oogwit uitgezonden , om
door het Noordooften , o f het Noord-
weften, een weg naar China te zoeken;
Hy ontdekte op 42graaden en 4o minu-
tenwel een fchoone rivier en een fchoon
land, dochhy en dezynen hebbenverder
ontrent hun voomaam oogwit , . wegens
de, ibydigheid van gevoelens onder mal-
kanderen, niets uitgeiegt ., en zyn zoo
den 7dea November te Dartmouth in En-
geland binnen gekomen, van waar hy de
Bewindhebbers verflag van zynen tocht
gedaan heeft.
Eenige
fchepen
voorby
de kaap
naar Indien
ge-
zonden,
Dit was dan de? moedige aanleg , en
de ongelukkige uitflag , van die groote
ondernemening der: gedrukte Nederlan-
ders naar’t Ooften door den weg om de
Noord y naderhand ..in *t jaar 1 7 1 P . (gelyk
wy reeds gemelt hebben) door twee
Wiskundigen uit laft van de Czaar, tot
het erlangen van; meer licht ontrent de
ddortpcht om den Noord, ondernomen.
Terwyl men aan de.eene zyde met deze
uitreeding , en tochten om den Noord,
bezig was> >Hefloot een ander gezelfchap
van itoute kqoplieden, om langs.deq ge-
meen^n weg der Portugeezen ook eemge
fehepen naar Ooftmdien te zenden.
Zy hadden van dat fchoon en gezegend
land wel veel berigten door Jan Huigen
vfin Linfihoten 9 eea Haarlemmer, die’er
in dienit per Pprtngeezen in ’t jaar 1^83.
in April van Lisbon met een Aardsbilfchop
van Goa , en f fchepen , na toe voer,
bekomen maar hun voorname aandryver
tot dit werk,, en de wäre grondvefter vanqp 't be-
onzen handel, en vaart op Indien iSco^meUs*1
CORN.ELIS HOU TMAN geweeft. «outman
Deze man, . lange tyd aan.een met dezebekomen.
en gene Portngeezen van hirnnen koop-
hanael en vaart op Indien gelproken, en
door lange en naaukeurige navorfching
waar in.netganich geheim, en.degroot-
heid van hunne voordeelen hy dien han->
del beftond, zeer klaar ontdekt hebben-
de , ,/• had het ongeluk .van ontrent deze
tyd ( ifp j .) igevangen te worden. . Zoo
zommige willen , zou ‘hy in Portugal $
of, zop andere qualyk meenen1, door deri
Turk , . geyangen geriomen zyn : \ Een
ftaat, uit .welke hy zieh inPortugal niet
. wift te redden., om dat *er te grooten los-
geld voor hem door dien koning, onder
iwaare bedreigingen, . geeifcht wierd.
Duswasdan het uiterfte middel om zyne
verlofling, en zoo grooten losgeld , te
bekomen , zieh onderdanig aan aeze Am-
fterdamfehe voomoemde kooplieden aan
te geven, en hunne hulp daar töe te ver-
zoeken, met beloften , van aan hen niec
alleen ’t geheim van. den . gäntichen .handel
der Portugeezen op Indien zeer klaar
en getrouw te ontdekken, maar dat hy
hen ook aanwyzen zou , dat zy van waa-
renvany o f <S gülden, iöoin plaatsmaa-
, ken, endus zepr gemakkelyk de iehade,
by dat randiöengeld (gering in .ppzigf van
die groote Voordeelen) geleden, zouden
können vindfH-. .
Dpze heerpn, nc^ens.eenige Aütwerpze
kooplieden te Amfterdami :tyoonende, ^
door ’smans elende. , zyn groote kennis a f
wegens den ftaat van Indien, daar zy zoo :
zeer na haakten , en voor al door zoo
groote winften , tot zyne. v&rlofling. bewogen
, hebben de zelye. hem ook'ver-
zorgt, waar tegen hy , ; tot dankbaarheid ,
hen zeer trouwhertig, yan alles nieqalleen
opening.gegeven , maar in huri dienft
(gelyk wy nader zien. zullen) ook de reize
derwaarts ondemomen heeft. :
■ Z E S D E H O O F D S T U K.
DÈ.’ Maatfchappy ««» V ene zend in 't jMir i fp f . ¡vier fchepen naar Ooftindien.
f/aare hmß m a Sumatra , .en voor Bantam. Daar zy niet veel voorded doen.
Ædr -jleÿe snimoeting voor Cidajo. En nowiArosbaja op Mndun. ß e t fttip ’Amfter-
dam, word voor Luboc verbrand. De andere verzeilmvaar Vvaderland. \Daar zy
behouden aanlanden. Tweede. vloot onder Jacob van.Nek in 'ijaar t fp8.. naar Indien
gezonden. \ 1t Bantam beter ohtfangen. . Van Nek keert naar ’rvaderland, en giert op.
St.Heleenaan. Warwykinoei »»Amboina in ’tjaa r.ifpy.rn etyia fchepen. T,vyee
der zelve Zeilen naar Banda met Heemskçrk. Die van daar naar 't vaderland zeilt.
Warwvk vertrekt uit Amboina naar Tetnate. Daar b/ wel ontfangen, en verzogt
hoord eenig volk te laaten• IVaar. op hy noter Bantam j en .van dadr naar t vaderland
verzeild. Moucheron zend de Lecuw en Leeuwin mar Indien met Houtman in 'tjaar
iys8. Ten Haaf zend ook de Zon, ,<& Maan, en de lange Bark derwaartp: MahU
door die van Rotterdam in ’tjaar iys8. längs een anderen weg naar Indien geamden.
Doch die vloot was ongelukkig. Hoeweldeea&e: der. Holländers door dien weg (»Indien