M D L UA K A S È
TfÈÊi doorgronden, en to t een goed einde t e i
brehgea, ev en o f i k z e lf s in p e r zo o n by u -
lieden vey-fche en , ; derhalven-. z u i t g y h e t
daar voor aannemen, d at a l 't .g e p e ijy in *t
j f u k w a p J y ó i fc íe , <?/¿ anders z in s , ;v e t r ig t , '■
z o v e e l w e z e n z a l , even o f h e i door myn ;
jjg â f iç i pefzoqfcgéfcbiedt. ty#s¡.,.over¿ulks , toigevalle
hy g y - }
" lieden, eeni-zins ¡¡ualyk gefiaan zült beb-
- ,k$Pi %Ë$ÊÊ-, 't aan hem fi aan, entn zyn
-cv ■ ^ermçgffiwezen,, te ftrajfenna zyn wel-
, 'jgevalley^ l 'alWflor het \ aatt goed ± lyf , en
£: " " ' 1 leven y hyoïdien gylieden.daar mede-tevrede
,zytK zol ’t Tÿel zÿn , eningevalte niet!, z o 1
rÇaiby %ïçh met zyn arma de by-de Hbllan-
,dei$ weryaégen im Amboina, en ulieden
IftrpjfeOi ': dog ter. .contrarie ! de Holländers
\ziçh niet,, wilknde fin redelykfieifiaten yiñ-
fien,. çu ltg y Heden u met ' hem, en d'en
„Gptiver/iÇîJf in Ambóina 'Combiheren,
cm dat te remediërem: •mont wy hebben
\zulks alisier met fi un gebitsjaàrd, • en goed-
geyonden, &ô .gytie.den' myn .ordre eenigzins
.komt te çontrajieren, • of ufegçns de Jufii-
, tje , die voy olreede hier befioten hebben dat
oyer.ulieden gedoan, z a l werdend te oppô-
. lîçrep,, moogt gy derfieen? dat ik met-ben,
.gelyk de yùçHeden -Körting y niyn ~Heef ? in
wiens plants t ik- geJucccdeert ben y Wiens
ordre gy zo menigmaal overtreden hebt,
derfiàlven z'end ik mynen broeder, den
Kapitein .Laoet .over dt Moluccos,om
myn Konings regt, en Juftitie, even of ik
zelf in : pexzàçn daar preiêntï.vîàs ÿ ‘■■na be- \
bo or en uit te voeren, waar tegens-gy u nict:
zult fieilen ,-r.g^yk / voor dezen meermalen
gefçfiiedis ¿ maar naar het einde hebben om
te zien t ywnt ik zaî ook volgen * en de :
. Gouverneur alhier fchryft diergelyken brief:
a]s dezen aan den Gouverneur ' aldaar ,
derhalven denkt op 't einde. i Enfiond on-
' der aan fie regterhand door den Koning
zejf'gefçjpKev&n ; was geteekent g Waiàlam
Biilahairi, 't welk te zeggen is , God geve
u goed geluk. En aan de linker zyde
. Joom ih ajihad ? fiat is, ! dén eérflren d a | ,
of onzer . JpQnàiig-y en boven op detf Brief
'JfaneLi Soeyat Sjuîthaan achaîoe. Emir el
r. :: i ^ipçrngQÎRi Hitàmza, Ñafiaron Minai-
. ,lahi Sj^A, 5 f, : :
ì&S&i&è Hy vertrok dan in ’t jaar 1628. met
fchynt in izeyen en :t\vintig Coracpra ’s uit Tema-
Amboina-tÇj in jde Jioedanigheit van Zeevôqgd
Van die v)o„oc., met vyftieri honderd
Joppen bernant ÿ . waar nevens de Koning
een zeer wydUitgéftrekten làft gevoegt
bad,v om.vQor êerft de gefchillen over de
¿andrchqidipg'in Ambdina te vereffenenj
sa dan-yar; daa’r nà1 die Xoelafche eilanden,
çn na Bangay te, gaan, dm' de Macaflaren
te verdryyénÿ die zeer onbefcheiden daar
jn gevälfen waren.
£>it was quantzuis Hhamza 1 s laft j
maar filaü ’s oogWit was niet anders^ dan 1618.
om zieh ergens in Amboina als Koning
op; te Werpenen het daar met ichaiten
Æn fcheerqn 'Van die !dnderda^nëri gaaride
te hoüden. -
; Dus quam hy dàii ih Augufius met zyn
vloot- yöor Aißhoedh, een dorp 'ôp 'Çe-
ram f i en dat juîft-^p een ^ÿd, dàt ’èr dén
aardbeving voorvîdv'wemälven de'bÿ-
-gdooyiee:inlândért-%ta:iyn;Jkomft tiiet
veel goeds yoôripeldèn.
■i Hy bragt-in zyh gezèlfchap den Ki- Bfagt
melaha Loeboe^ zOon vin fidja, eh nevie Kimelaha
'van Léliato, médé, om hem des noods;, mede°C
alzo ’er rèeds ilerké klagten over Leliato
gedaan waVèn, ih des zçlfs plaats daar )fis
Stàdhoüdér des Konings VQOr. te fteïle'ri.
Den i/jden OÂobèr qüam hy met Vertoont
vecrtien Coracora ’s aan dé hoofd-Vefting, zieh
op Leytimor, wierd d’eftig daàr inge- aa". e
haalt, en gaf by zyn aankomff g'rOote visoria,
hôpfe aan ‘ ëen îegelyk , Van' aldaar ‘ iet
goeds te zullen uitwerken j ’t géen ook \
mogélyk zou gcichied zyn, zo de nydige
.St-aëhoudèrs hem in allés den voet nifet ;
•dWars gezet hadden.
' Hy verklaàrdé aanftoncjs de Macafiàren Ver-
Voàf ÿÿâhdén i Verb'ood h èri- ergèhs' aan nieuwt
•té lokkèh, ¿n trèf ook: ‘op dén zztfen een j” ’
verdrag met deq Heer Lukaszooh ?bé- en draagt
'helzénae een vèfni’euwing dei1 oude ver- zich zcér
bondèn wëgeris-de Nkgelén’, ’t vervolgen we*voor
^dçr Macaimitén als' vyaodài, ’t niet aan- on*'
houdén-, en wedcÿgëven van allé weg-
lödpers-, en dat eeh iegélyk als bevorerts
in zyh:bëzit i zo ab hèt toen waij' bïyvéja
:zdiïj Welk verdrag ook dé Kimelaba
■Leliato, mitsgaders al' dé Oràngkajen’qf
inlandlche hoofHen van’Hoewamphél > g<5-
teekent hebben.
H y bleëf aain dé vefting Viâ'ôria twee7 vyierd
màanden lang, vQornam'elyk om zieh van dé-
van allés, wel te laten ondenigten , fchoon ^*^hoa*
beide dé jaloerichë Kimelanâ ’s met benyd.
hun - vermögen 'zééi*' liftig ih ’t géheim
daàr tégeri werkten. .
G edtirendè zÿii aanwezen aan iie
vèftirig bègdn zyh Içhéëps-volk dé pypén
wat te’ ftellenj ’t geen de Amboiheezen
niet wel konnendè verdragen, hen nood-
zaakte dezelve uit tiunhë Tuipen te flàan.
Den y4.en; D.ecerhbër vèrtrok by na de Dogvan
•kuft 'v^h'Hitoe, en verder na Loëhdë, de inwièrd
op beide die pjàatzen zéët Wel' in- ^a"^e,ri
•.»• -»¿X ... j gehaalt, en met di e wjà ajrd y .v(a»n8 8t we■ e mdilidgd bae-.
aüizerid Ryksdaalders aan kleéden _en handelt.
Gongen (den rykdöm der ihl'aridersbefchonkeh.
Hy vërzamèlde zyn vfoöt op, oehoe
wéêr byeén, die rot 'vyf en dertig Cpra-
cora ’s was aangégroeit, waar mede hy
voorgaf de Süid- 'o f binnen.»- zyde yan
Geram te wilfen-bézoëkÔh, éri de gevlug-
te Bandaneezen op1 te vangén.
Z E S -
% A A K E N. Í61
Z E S D E E O O F D S T U K.
r~r Eift ov&Udtn, en Wagemveld gitn^bebber. Lodefteio zeyatdc Landvoogd dar
/ 1 Mnluccos.• Shfft bedryven nffl. Aali,'e» Leliàrai WelicjM0fli‘bverà dfgézef.
En Lochoc Stadhoudcr in Amìnìm gèmitiki. Niebii- verKohd % iffibth Koriing
Hhamza, en Lodeltein. Ai\imlm"biid» de Stadhoudéfs1 heimbtyk W m fSO t iS k K K
wìsnoegen over zyngedrog in Awboiria. -f Verbond van Aali, en Loehoe s netnjtelling.
goedeikeurt. Zyn gud gedrag in ’t eèrfi, : dog maar in fcbyn. Aali beg/nt riflfhken in
Amboina. -Slingze bandii der tonte Stadhouders, LóiBbe1; n Leliato. ‘ ■Goedkearmg
«M ’/ v ab oadj morìedenjaargeminkfv Aali ‘s vertrek M Amboiài.r Fan deXoeh’ s.
En van Boeton. Daar by by den g’èzant, Caàti ,4an boord kmt‘. - Eri dìeH'by ten
brief «a» den opper*Landvoogd, Speäti tmde geef,¡fi ' Hÿ kìfcbt van.ieri KoHihg vdn
Macaflàr eenige Tcrnatàaniehe fldatriéri riveder. Degeneri\ doorzyn‘»eflél‘, op Boetoh
vergevi». Hhamza zend een gezànt <» Amboina. Hhamza V valfcbiftreken ontdekt
in Amboina. Van den HeuveI komt in Terriatè. JdMfi Otens; Landvpogd
der, Mcduccos, Hhamza zerid éèii gezant met voile miagt, oiririns geripeÿuïtegeveti.
Loehoe, e» Ld&ata afgezet , en vkrvarigtn iOor ¥ ikm , Des^SriÌ!&z 'ri',bldtiegelyk
voorgeven. ■ Geblekenrtìt Ùbimrn 's'-ririlfibiyrbnef.. . 'Kitkiali.
jDi MacaiTaren veroVirien-Viél áMn- Gaíbies Noord-kull. Siegte ftaat der ernten ito
Ternate. Door’t lang agterblyvin der huìpjroepen. Hef nemen van een boot met voìk.
Hhamza ’j fiotahàt in ’t makénvan etri fetting fm iJ o tk d t
kmft der fchepen veryieli onérdt. Vari BroekOni tilgende Landvoogd
De Heer van Diemèn vertrekt naar Amboiria. ! Neèmt Lntieiäi di ■OemyfpDäts dir
KìmelahaV, in. Verzoent de Leytitnbrze Orangkaieri^ friet de E., ;Maatfchappy.
Vint ’t Konings gezant op Luciëla. 'Mei laß, bin Lefatn ielichten^ Hbamzáfei--
zoekt. dot ..van .Diemen in Ternate kernen anilde. Léliatò 's ongtbòdrzaainheit: Niet
willeride voor vän Diemen verfihyntn. 'Üi\ ’s Konings overiomftiri Ämboini verzeekf.
Sibori ’s goede raad in den wind pßageri. Ván DiomeÄ' diiftrekt ria ’Bàïàvia.' Eri
kernt weder met een vloot in Ambölna: 'Älwaar ook Köntog-HhanSzäMii /a Köningeri
van Tidore, Gilolo, en andere^ gfóotétì, vrirfiheen. ' Die Ltliatd^ diri iris toíergtiifi i
dog den gevangen Loeboé ■meêr los ladt. Van Diemen ^ vernielt viel jiriditeigeri ivedr
Cambello. De Koning, eri van Diemen, komeririp de vcrgaiiérpIdair;m Hiia;. - Çyn
gezelfchap uit Ternate gebragt.. Zyn darifpraak. ' Stoa& ltdgkri dei Lóèhòérieezen van
s Konings recht op eenige dorpen. Zyn'Ongtÿ’onde iiJcWibi/t din Hett 'Otttrispeder-
legti deg’door van Diemen, uit ftaatkund
ning Hhamza gemaakt.
o
andere reden dàar gekotlìén'Was , 'dan om X5i9?
’s KöriingS Òndèrdanén rtlààr bit tè itìérgé- S]egte
leni ’t ^èn'hy'klààr'EeVeiBgdé,Wahneer b edryven
hy tegen onzeii l'ààd', ^an de’óhdérdaanéh v an A a l i,
der E. Maatfchappy nièt te quellen, nà
de Ooft-kuft van Ceram' g in g , om daar
eenige"' ichàttingen , *nu iédèrt dertig
jaren met'fefetààlP, nin te tó^hèn j'hòewèl
hy' ohvèhrìètèr Zakè Wéèr “opJ Lpèhòè
qùam. - " -
Ndertuflchén Was in Ternate
de Heer Prefident, en Larid-
V Q ö g d Gillis Zeift, op den :
i o^en Auguftus in ’t jaar 1618. ■
overleden, in wiens plaats d é
ldSeDS." raa£^ tot gezaghebber voor een tyd,
gheb- Pieter Wagensveld , aanftelde, die de
r. zaaken der E. Maatichappy aldaar' Waar
nam, tot de zevende Landvoogd_b dë
Heer -Gysbert vän Lodeßein , : vblgens
i’tjaar beflu¡t Van hare Edelheden op den
odefteinjanuary, den 4detf April in, ’t jaar i6z? .
>vende daar aanlandde , en tot die hoedanighelt
and- plègtelyk verheven wierd. Hare Edèl-
m ¿ heden Pp Batavia vondén by ’t voôrnPèmÿ
iccos. befluit ’ öok göed den opper-Koopmah',
Willem Bontius, met het Jagt Bevèrwyîd
na Ternate te laten vertíekken' ohi dáar
als tweede zyn dienft te doeri. ^
Hoe fraai het nu fiali by zyn komff in
In dien tuflcl?entyd had Leliato dè
dorpen, Lariqdè', en AfiaiPelq, van ons
doén “aféaHén1, hfen beìaitéHdè ria, niemand,
dan nà bééi * tè' luiftéreri"bùjten dat
teet zyn weten qokWtién -Macafiaar|chp
Vaàrtùigeh, òtti Nageléh té fluikeri, da^ir
gékóihen: Wai*en.
■ : H ìe r bvérvrukte de Landvoogd thét
agtìèìi ’Cbfà'còrà' *i‘ na ^òero-, dog hòo-
rende, dàt zy ài wèg waren, giè^S op
Matìipà aah ,' dàar hy PrinS- fiali vprid,
Amboina ook aangeftëlt had, befpèurde ...___ .^1 L r hir om WpÄrt
.Id o itTAllrpn h V ' ”