Op debbvenftaande wyze maakt men deze
1 11776 voet. door 1 2 t;ot roeden, enderoe»
den door ipootot mylenj komt als boven.
'Men zoude.ookwel 1 of 3 glaasjcns
können laaten uitloopen , eer - men het
draadjeq «flnyd , voomamelyk als’er weinig
ftroora ging, qm minder fout te be-
gaan, enzeggen, in 3 glaasjens Zoo veel,
noe veel in fp dito , aat yder naar zyn
bdieven kan doen.
Den 8ß“ Julii 167 p. veriieten wy deKaap
de goede Hoop,hebbende de wil naar Batavia,
den 1 2den ditobevonden ons op de Zui-
derbreedte v • n 38-2, 37-40 lengte, hadden
deKaapontrentNoordenvanons fo myl.
Den 6den Auguftus hadden zedeit boven
de koers regt Ooft aangezeilt, en na zee?
mans gifling daar op gevordert 704 mylen ,
en was heden de bevonden Zuiderbreedte
58—z4 , p4~(5 lengte, zagen alsdoen de
eilanden van St. Paulo, enAmfterdam,
die de Bataviaasvaarders op deze Paralel al-
tyd tragten in ’tgezicht te loopen, om
beter befluit van haare gegifte lengte te
können maken, hier van daan bogen wy
de koers O. N . O. en 00k N . O. ten O.
Den I3dcn dito zedert boven gevordert
Zfo mylen , en gekomen op de Zuiderbreedte
31—i f , n o—43 lengte, giften
zßo mylen Beweften hetZuidknd , alhier
vervielen wy in ftilte j ’s morgens ten iq
^nrep namen \vy den ftroom waar op die
wys als voren gemelt, d ieN .N .O . äan-
viel, de vaart tegens y\ mylen, als hier
nevens getoontword, teweten, in ’tet-
maal o f Z4 uuren, zoude den ftok, met die
vooitgang, vanonsverwyderen. Eenofz
uuren laater viel de ftroom N. O. aan 5 ten
derdemaal gepeilt O. ten N , doe O. ten Z.
en zoo voort: tot tegen den avond met de
laatfte waameming men die Z. Z. O. peil-
de , draajende geftadig met de zon om,
al Zuidelyker , en in de tyd van 8 o f p
uuren wel izftreken veranaerd was, be-
houdende meeft de zelve kragt en vaart,
als eerft bevonden hadden, zoo dat oor-
deele, indien men des nachts had derven
van boord varen om ’tobferveren, men
hier de ftroom heel rond, en op alleftre-
ken, zoude hebben zien draajen.
Den i4d«n dito met den dageraad, alzoo
nog in ftüte dreven, waameming gedaan,'
maar konden geen ftroom bemerken, ja
zelfs deftpk, m ’t water gezet, bleef by
de floep iri ’t water ftaan, zonderdat het
minfte van ons afüreef, en vermits ’er
koelte begon tekomen, moeftenwy het
waamemen ftaaken.
Den zden en 2den September1, zynde voor
de ftraat Sunda , giften 10 o f i z mylen
buiten de W a l, bevond men den ftroom
Z .O . enZ.O.tenZ. aan tevallen, tegen
63 o f y mylen in ’tetmaal.
Den Z3ßen Julii 1676. in ’t overfteken
van ’t eiland Mauritius naar Batavia, zynde
op de Zuiderbreedte van : 3z--38 , 80-1
lengte , liep de ftroom Z. Z. O. aan, tegens
6-rf mylen. z uurenlaater, andermaal waar-
genomen, liep nog de zelve koers, -maar
veel harder, tegens8vmylen in ’tetmaal.
- Den i7den September, op een reize van
Batavia naar Suratte, wezende op de Zui-
derbrcedte 8—3d, 86—40lengte,waame-
mendede ftroom, en liep in 4 glaasjens
p roeden 3 voeten lyn u it , dat is in yp
glaasjens 135 roeden in 1 üur, komt in
24 uuren 3 264 roeden, zynde ruim i f myl
vaàrt dès ftrooms, die Z. W . aanyiel.
Den Z3dc“ dito,zedert b.oventfetmaalN.
W . aangezeilt, bevonden pnsQpdé Zuiderbreedte
o -fp , 8 f- f lengte, ’s morg. en ’savonds
de ffroorii waargenomen,die t’elkens
N . W. aanviel, tegens 1 myl in ’ t etmaal.
Den zpftendito, wezende op dé Noör-
aerbreedte i—y6, 84~4f lengte, denvo-
ngen avond liep de ftroom N . W . tèn W .
3 mylen, deze morgen met den dageraad
N. ten W . j i mylen, ’smiddags N . ten O.
z mylen , ’s avonds N. N. O. l\ myl,
middemacht O. ten N . 1 myl.
Den vollenden dag *'s morgens ten 3
uuren nogO.tenN . 1^ myl, ten 6 uuren
O. Z. O. 3 mylen , *t welk tot den avond
duurde, dat is, zedert boven i f ftreken
met de zon gedraaät, fr— ■ I
Den i ^ j Oftober,- ’s morgens liep de
ftroom nog O. Z. Ö. f mylen , ’s middags
Z. O. ten O. 4 mylen , ’savonds Z- U.
3 mylen, nog al met de zon omdraajende.
Den 8ßen dito, zynde op de Noorderbreedte
van 10-42, 8f-24lengte, alhier
by dag verfcheide waarnemingen gedaan,
en bevonden dat de ftroom al O. ten N .
en O. N . O. tegens z o f 4 mylen aanviel,
zagen veel landvogels als fwaluwen ,-~lpar-
wers, tortelduiven , enz. die op onze raans
en maften quamen ruften , waar uit ¡be-;
flöten , dat wy d’Arabiiche kuft nqflfp
waren, als wy gifting maakten.
f Den i6 dea November 167p. zynde in
’t overfteken van Ceylon naar Batavia op
! deNoordeibreedte4--37, io z - ip lengte,
’s morgens geen ftroom bevonden,’'s avonds
andermaal waargenomen, liep Z. W . aan
tegen z o f "3 myl.
Den Z3ße“ dito, zynde op de Zuider-
breedte o - z o ,i 04-4P lengte, eenige dagen
hërwaarts, bèvonaen wy w ’t hoogmeeten
veel Noorderlyker te wezen, als wel giften
gezeilt te hebben, by die gelegentheid de
ftroom waamémendé, die ’smiddags tegen
8. en ’savonds tegen 7 mylen N. O.
aanviel, endewylwy onze koers Z. Z .O.
deden > had de ftroom ons zoo’veel geftut,
want giften op de Zuiderbreedte van i~ ip
min. en bevonden 1—f 6 min. dito breedte.
Den Z7ftcn November, op dé Zuiderbreedte
van 1 -3 8 , io<S--81engte,' dreven
in kalmte , ’s morgens'de ftroom Z. O.
z mylen, ’savonds geen bemerkt.
Den
Den 8ßen April 16$ 1. in ’t overfteken
van de kuft van Kormaridel naar Batavia,
dp de Noorderbreqdte van iz—o , r 103--10
leng te , liep de ftroom O. ten N . tegen
3 mylen.
, Den vollenden dag, meeft op gemelte
lengte en breedte, alzoo weinig vertierd I
waren, liep de ftroom N. N . W . aan,
tegen 6 o f 7 mylen.
r Den pdca Mey, op de Noorderbreedte
z-<J, 113-31 lengte, ’s morgens en ’s a,vonds
waargenomen, maar geen ftroom bemerkt.
Den zoßen dito, Op de Noofderbreedte
0--4P, i iO-z lengte, de ftroom’s morgens
en ’savondswaargenomendiezon-
der verandenngW.N. W . tegen 4 o f f
mylen aanviel, giften niet verre buiten
Sumatra te wezen, doch konden geen Iand
zien , zoo dat hier de ftroom de ftrekking
van die kuft gevolgt zal hebben.
Den zzße® dito , op de Noorderbreedte
van 0—30, 116-Z6 lengte, zoo by-dag
als nacht, dewyl in ftilte dreven, verfcheicß
waarnemingen gedaan , en bevonden al
W . en W . Z. W . aan te loopen , tegens
4 o f f mylen.
- P e n i 3de“ Augufti, op een reize naar
de kuft Kormandel, giften ons op de Zuiderbreedte
van 0-4P, pp-48 lengte, doch
door hoogte-meting bevond men deZui-
derbreedte 1-3 f min. dat 46 min. verleimt
, en alzoo alleenig zeilaen met eea
bramzeilskoeltje, wiert de ftroom waargenomen,
die Z .O . liep, regt inde wind
tegens f o f 6 mylen , hadden onze
koers eenige dagen N . W . en N-l N . W .
aangeftelt, om benoorden de Linie te ra- |
ken, Ceylon in ’tgezicht te loopen, die
wyden i4dcnditopafleerden, endenzißen
Ceylon zagen: in dit ihydenvan de Linie
’ hadden wy meeft met een regten hoek,
een kruis in de ftroom gezeilt, dieonder
de ly hebbende, hadden ons, zoo veel’als
het verfchil der breedte bedraagt, om de
Zuid gevoert.
Den 2pßen Oftober, in ’t overfteken van
Kormandel naar Batavia, gegifte Noorder-
4“ f 3>110-46 lengte , de bevonde breedte
0—12 min. zoo dat 1—ip min. verichilt,
en zoo veel Noordelyker als de gifling,
doch hadden eenige dagen herwäaits, .
groote rafelftroom bemerkt, waar uit be-
floten dat die om den Nooid liep.
Den volgenden dag de gegifte Zuiderbreedte
f~3 r , 11-28 lengte, enwas de
bevonde breedte <5—1 min. dat hier in een
etmaal p min. o f 7* mvlen veifchilt, de’
itrooniN. ten O. aanviel, tegens 4' o f f
mylen , en daar door zoo veel oih B f
Noord gevoert waren. '
Schoon nu de gedachte ichipper in de
Spaanfche zee noit eenige waarnemingen
gedaan had, ftelde hy egtervaft, dat de
ftröom daar inf.:’t rond over alle ftreeken
van ’t Compas draait. Hy heeft my ook Anj _
verhaalt, dat hy van zekere navorichers navor-
200 van den ftroom, als van de ziltigh eld iching
o f zoetheidder zee indediepte, verftaahT6^ -
hebbende, dat men de zee in de diente heidjS
°P ifo o f rtfovadem volkomeh zoet be-zee in, de
vinden zou, had 00k de nieuwsgierigheid, ,,
om dit te ervaaren , latende op 1 yo o fiö q
vadem diepte een ledig vaatje , waar op;
een tapoen was, zinken, van ’twelk hy
door touw, aan de tapoen vaft gemaakt,
dtm zelven toen ’t vaatje op . zyn behoöf-
lyke diepte was, aftrok, latende höt daar
toen vol loopen * maar hy bevond in te-
gendeel dit water veel Zoutef ,'vdän *t geen
op de oppervlakte der zee was.
V I E R D E H O O F D S T CJ K.
Wi w i S Ï ! / W k d‘ P°rtug,e“ ™ , Ooftindien bevaarm bebben. Vaart der
Engelichen derwaarts. Haren koophandel in Indien En waar
zyaMaaraiïagenbttiuen. En'waarzy m aarhwiden. Vaart dii-Franfcbcn Oolt-
h?"^elPkat?“ ^àar- roormmelyk op Madagascar. Een Caniche
W & m Hm Onderkoning Mmfr. Mon-
5' £ ^ ^ en^ “ * F^ c“ e n®Caron»»Indiënw«freM;&B Ca-
» a H i ï i â S S f - Ç “
diewakkere cneerfte ysbrekers, I deeenigftenietgeweéftzyn, die in ? be-
0 - 5 zeilen
O