■‘1 9MB iilili
ppìfl i11H
HPIliilPv
BJ| j: i ■ iSii'l i||
II ;:fi|lr|
I II ili 1] ¡1
Mil/ lÉliîij!
tósi. Eneide, lien belaftende, zich daar ftefk
te maken, en die vaftigheit tot zyn we-
^erkomft van Macaflàr , daar hy om
hulp-troepen na toe ging, in te houden.
Zyn -Ook brak toen een nieuwe bommel uit,
fchendig dat Madjira met den Koning van Ma-
rnètdien cai^'ar ^ voor een>geil tyd verdragen, en
Koning. overeen gekomen was, dat al ’t veroverde
door Madjira ’s eigen magt, voor
hem alleen, maar dat ’t veroverde, ’t
geen door beider magt voortaan gewon-
pen mogt werden, voor dien Koning
wezen Zou, ’t geen meeft op Hitoeen
Hoewamohel zag.
Sàidi ver- Terwyl Madjira na Macaflàr om hulp
trekt na- trok , dorft Saidi alleen het niet langer
Xoela,en hier houden, maar befloot na Ternate
Ternate.» oyer te fteeken, en daar meer hulp-
troepen te zoeken. Hy was dan eerft na
Boero, en van daar na Xoela vertrokken,
om by dien Stadhouder des Konings, die
zich mede geheel aan de Muiters over-
gegeven had, te zien, wat verder tot
herftelling der zaaken, ’t zy in Ternate,
’t zy in Amboina , te doen. Waar op
hy dan, na alles daar beftelt te hebben,
verder na de Moluccos vertrokken, en op
Gilolo by de Muiters gekomen is.
Calamat- Het fljmfte in Ternate was, dat de
fa s .. Prins Calamatta zo fchendig zynen Koning
en den Muiters al twee maanden,
vöor de Koning wecr in Ter iiate quam 5
toegevallen was. Een verraed., door hem
niet alleen met de onderdaanen, die tegen
den Koning in Ternate opaftonden 5
maar ook met den Tidorees, en Kafti-
liaan, gefmeed; .gelyk hy zich daar op
ten eerften na Gilolo by al die crouw-
looze Schelmen begeven had, die van
den Tidorees, en Kaftiliaän, niet weinig
met oorlogs-tuigen geftyft wierden, en,
na ’t gemeen gerügt, van hen tot dit
verraad ook aangezet waren.
Dat Calafaatta een ze^r wiipelturig
Prins, en niet te vertrouwen was, had hy
in verfcheade gevallen getoont, *t geen
ook een van de redenen was, waarom
nog de Landvoogd van den Bogaarde,
nog de ©pper-gevolmagtigde der drie
Oofterfche Landvoogdyen , de Heer
Antoni Caan, oit een goed oog op hem
gehad hebben, hem wel aanziende voot
een man, van een verhevenen geeit, en
van meer verftand , dan Mandarsjab,
maar te gelyk van een wreveliger en
onruftiger imborft, dan deze Prins, ’t
geen ook de reden was, waarom die
laatfte Heer ( die dat anders gemakkelyk
had können doen) hem noittot deKroon
heeft willen aanpryzen, aangezien h y ,
zelf op zyn eerfte komitin Ternate,hem
den onruft en den We£rbarftigen aart ten
oogen
165t;
s6fU
De oor-
2aak
waarom
hytotde
Kroon is
voorby-
gegaan.
Calamatta,
Rolling
der
Muiters >
in Ma-
nilha 's
plaats.
Vlaming
vertrekt
na de
Xoela-
fche
eilanden.
Z Ä A
oogerj tiit zienkon; en<een geheel anderen!
en. zagter imborft in den Prins Man-
darsjab hefpeurde, die buiten dien nog
het regt, der geboorte,vöor hem. had*
fchoon hy niet met volkomen genoegen
der meeite Ryks-grooten, die Calatnaitd
liever gehad, hadden, gekoren , maar
enkelyk d o o r ’t voorzigtig befticr van
dien Heer Caan tot. Koning gekroont
was. Ook is het zeker, dat deze Cala*
matta naderhand by alle gevallen heeft
doen blyken, dat hy den rioning, zyn
broeder, geen goed hart toedroeg, en
geen gelegenheit, qm hem van de Kröon
te ontzetten, zou laten voorby gaanj
gelyk nu we£r met zyn overloopen tot
de wederfpannelingen, en zyn beraad-
llagcn met ’s Konings geflagene vyan-.
den, klaar quam te blyken. Zo ras de
Heer de Vlaming dien Prins ook aller-
cerft, na zyn komit in Ternate, ont-
moette., zag hy . iets £ in zyn wezen,
’t geen ganfeh niet vprftelyk,.en oorzaak
was , 'dat hy medenoit zin in zyn trotzen,,
aart, en vliegende oogen, gehad
hebft.
Het was nu met hem zo verre al gekomen,
dat hy in Manilha ’s plaats van
de Muiters op Gilolo tot Koning gekoren
was.
Zo- ras. nu de Amboniche zaaken het
toelieten , oordeelde de Heer de Vlaming.,
dat het tyd begon te worden den Zee-
voogd Saldi, die na de Xoela ’s gevlugt
was, te vervolgen, en de oproer-ver-
wekkers geen ruft ergens te geven, maar
hen t’eenemaal te dempen 5 te meer,
aangezien hy hoorde, dat zy zieh hoe
langer hoe meer op Gilolo verfterkten.
Ook begon men aan den Koning wifpel-
turigheden te merken, die de onzen
deden vreezen, dat h y , even als zyn
broeder, Calamatia, wel mede na den
vyand mogt overloopen.
Tuflchen Amboina, en Ternate, ver-
toonen zich drie eilanden, de Xoela ’s ,
dog yder met een byzonderen naam, van
Xoela Befi, Xoela Teljabo, en Xoela
Mangoli, o f Tsjapelulla, genaamt, en
die mede door een Stadhouder, uit name
des Konings van Ternate {waar onder zy
ftaan) en toen door eenen Kimelaha Ter-
bile, een zeer trots en wakker Prins,
maar ook van een zeer oproerigen im-
borft, beftierd wierden, ’t geen Madjira
wel bewuft, en tö gelyk, hoe veel hen
aan zulken welgelegen en vaii allen leef-
togt wel voorzien geweft , en aan diens
mans vriendfehap, gelegen was, hadden
zy hem , die meer van den oorlog, dan
den vrede, hield, en voor een nioedig
Held doorgaan wilde, door verfcheide
middelen, en beweegredenen, in hun
belang weten in te wikkelen, en vdl-
K N .
komen op,hun zyde.te krygen j waar van l6Sa*
hy al klare bewyzen gegeven had, met
den Zeevoogd Saidi, by zyn overkomft
uit Ternate na Amboina, met feenige
Coracora ’s , en volk, te onderfteurien^
buiten dat hy hem, indien • eeh fellfe
Koorts dat niet belet had , 00k zelf ver*
gezelfchâpt Zoü hebben.
Aangezien dié Prins nu, zonder èenigë Waarna
minfte ichyn-reden, zieh tegen zÿà
Koning zo wel, als tegen de E. Maat- vlugtS.'
ichappy, aaiigekant, ert den Muiteré
reeds Veel byltand gedaan had, en men
ook reden had om het zelve in ’t vervolg
van hem re wagten 5 zo oordeelde de
Heer de Vlaming, buiten de tyding yah
Saidi ’s komft aldaar, dat meft die eilanden
eerft aandoen, dien mede-Muitcr dat
ver leeren, en, was het mogelyk, ook
Saidi daar in de.knip krygen moeft.
Al zyn magt dan op Hitoe byeen ver-
zamelt hebbende , zeilde hy met drie
fchepen, en; drie S lo ep en v ö ö r uit
na Boero, èn van daar na Xbela Befi ,
terwyl de Majöor , Jacob ■ Vermeiden ,
mGt de Goracora ’s hem kort daar na
volgde.
Hy ankerde den pden Oilober vöor Hykomt
het dorp Gay, op Xoela Befi niet verre 1?°^
van ftrand gelegen. En liet eehige dagen
agtereen, ten teeken van vrede, de Witte
vlag waejenj en zond ook tweé drie-
maal de kleene fchuit met diergelyken
vlaggetje na land, ten deele om de
ingezetenen aldaar in der minne te ver-
zoeken, dat zy by hem aan boord wilden
komen, om over ’s lands zaaken met
hem te ipreken ( waar toe hy volmagt
van den Koning had) ten dèelè oók,
om zyne Coracora ’s met den Heer Ver-
heiden in te wagten, maar hy krèeg van Daar hy
dat Dorps-hoofd tot antWoordj dat hy ßout ant-
onder niemand, als onder den Kimalaha ™00r(*
Terbile, ftond, die het mèt den Zce- rec^’
voogd Saidi, en niet met den Koning,
hield, gelyk zy zich ten eenemaal daar
na fchikten, dat zy met Saidi,- en Terbile,
leven en fterven wilden. Indien men
hem iets vferder te zeggen had, dat men
o f Saidi, die na Ternate kort te voren vertrokken
was, maar wiens Bewintsluiden
nog op dit eiland waren, o f Terbile, die
niet verre van daär was, èn zondef wiens
laft hy geen magt had iets mét hem te
handelen, ijpreeken kon, en dat h y .’t
beflotene by hen volgen zoü.
Schelmen te hoop, die wèl wiften,
dat zy aan Saidi, or Terbile, niet verder
trouw verfchuldigt waren, als dat zy
Zelfs hunneh eed aan hunnen vorft gedaan
, betragttèn,’ en dat zy aan- hen
geen gehoorzaämheit, dan alleen ln
’s Könings naam, verpligt waien.
P p Z Was