Schets
van de
macht cn
man- |
fchap,der
T o o r - P
noemde
eilanden,
byeen ge-
trokken,
en watzy
voor den
Koning
van Ternate
op-
brengen.
5g b e s g h r y
Eilanden Weerbare mannen Zielen.
Sarangani
De Talautze eilanden.
*t Eiland N cella.
Het dorp Nocnoefa.
^ voörTaboecan 300j"
Taroena jo s
Mangenitoe. j'o\
Het dorp Lijang voor
Taboecan 80
Het dorp Bacafla voor
David Pandjalang 50
700
400
2700
¿40
Het eiland Karkalang
voor Taboecan
De dorpen
Naun 30
Boendade po
Gemy 30 ,
Bomboe fo
Bolloedoe 40
240
Voor Wàel»
De dorpen
Entfjc
Ajen
f °
100
I f O
Voor Pandjalang
De dorpen
Machatarang fo
Kiama 20
Onder Tagulanda
Het dorp Poeloetang
70
f io 2-970
Het eiland Lirong
voor Taboecan
Deze dorpen
Lirong beneden i fo
Ringkaloen f °
Molon f 100
Selle 1
Kalonga 70
Saliloeboedoe 200
f i o
Voor Pandjalang
De dorpen
Alloe 200
Lirong boven fo
Het eiland Ca-
broeang
Zf O 2f 00
300
3300
1000
10710
Vi I N G D £ R
Eilanden Weerbare mannen: Zielen
Tranfpórterè 3300 10710
Op Sàingir
De dorpen
Onder. Candahàr poo
Saroedòékél 70 ' |
P70. ; 3000
Onder Taroena r 2,3 86
Calongan< ' 800 : 3 7^
Saban v.
Mangenitoe 470 / 1400
Tamacko x8ó- 6fó y88
Onder Taboecan
de dorpen
Matane È È s s °
Negri Bahroe (
Taboecan \ 700 20.00
Coelor 100 •' 540
Coema n o 3f °
Menala 100 210
Manna
O°
Saloerhan yoö
1S60
1.7 38 0 j
N 1
ol
Dus zren wy by deze körte fchets de
fterkte van de manfehap, cn zielen,die de
eilanden Sarangani, en de vier Talautfe
eilanden, Noefla, Karkelang, Lirong,
en Cabroang, benevens het eiland San-
gir, können opbrengen,' en dat die te za-
men zeven duizend drie hondert, en tag.-’
tig weerbare mannen, en drie en twintig
duizend v yf honderd en veertig zielen
uitmaken.
Wanneer nu dit eiland Sangir onder de
Ternataanfche kroon geraakt., o f door
wat Koning van Ternate dit verovert zy,
blykt my nergens. Uit ons verhaal, den
Godsdierift ainier betreffende, zal blyken
dat dit eiland door de Portugeefche Prie-
iters al in ’t jaar i fö 8 , en vervolgens, is
bezogt geweeft.
In ’t jaar i 6 i f de 13^ Maart, heb-
ben wy het fchip de Trouw daar dp verloren
j en ik zie uit de reizen van den
zee- voogd, Joris van Spilbergen, dat het
in ’t jaar 1616 in Maert, by zyn komft
in de Moluccos, al is bekent geweeft.
Aangezien wy van Sangir niets meer
van. belang weten te zeggen, zullen
wy van daar naar het eiland Sjauw over-
gaan.
M O L Ü C C O S.
TWE EDE BOEK.
EERSTE HOOF DStUK,
BEfchryving van V eiland Sjauw. Eilanden tuffchen dit, en tuffchen Sangir, Mafia-
pe, een heilig eilandje. En nog een ander door de Jefuiten wel eer ge-eigenty en vee-
xykgemaakt. Eilanden, voor V dorp Oeloe leggende. V Dorp Pehe, 's Konings hof-
plaats. En 't eiland Makelehe. Sjauw zeer berg-agtig, en een vuur-berg hier mede.
Hoegroot het in den omtrek is. Des zelfs dorpen, en der zeher macht. Vefting hier
oael eer. De Köning en Grooten hier in ’t jaar 168p. De Koning-iw» Sjaiiw is 00k
Koning van Cabroewang, enz. Verdet bericht van de Jeiiiiten alhier, en vjanneer 't
eiland alis bekent geworden, en door den Koning van verovert. Het eiland
Pangafare, 0/ Tagulanda. Door Koning Hair verovert. De dorpen en manibhap
van dit eilandt. Wat op ’t zelve al valt. De zee-macht van Sangir, Sjauw., en T agulanda.
Hoe lang Tagulandadl zy bekentt geweeft. Eilanden be-Wetten *t zelve. Be-
fihryvingm't gemecn van de landen van den Koning van Ternate V e p de Küft van
Celebes leggende. Manado, de höofd-plaats. Manfehap, en vefting. Spanjaarden,
wel eer 00k hier y dog door ons overwonnen. Wat voor dorpen onder Mahäaö ßaany en
manfehap der zelve. Verdere dorpen j en eilanden , hier onder ftaande. A l welke
landen de E. Maatfchappy verovert heeft. Aart dezer volken. Macht der Tölken hier
viel eer. Wat hier al valt. Lallen dezer Volkeren, die zy dragen moeten. Vergezogte
bezuiniging van den Heer Padbrugge omtrent kerkelyke zaaken. Aart der Volkeren
dieper landwaard in. Die nader befchreven werden. Nevens de Land-Wegen, Swavel, en
verdere waaren, die men hier heeft, en goed koop bekomt. Heerlyk ebben-hout. Waar de
vogel-ncftjens hier vollen. Waarom een Predikant wel een klein voordeeltje op een bezoek
of Vifite zou mögen hebben. Vogelen, die de Neftjens maken. Badjos, een foort van
Volkeren alhier, nader befchreven. Befchryving van de Kuft van Manadö in ’t byzon-
«ler. De bocht van Amoera. De uiterße grenspaal des Konings van Böelan. Het
koninkryk van Boelan, en ’t dorpy zogenaamt. Het dorp Salamadonga, en meer andere.
JVonder ly ke verandering van den weg. De Koning van Boelan in ’t jaar 170^ befchre-
' ven. Bruidfchat van Jeronimus d’Arras , en gefchil daar over. Die van Boelan van
een krocodil afkomfiig. Het dorp Auwn, en de eiländekens 'er by. Weg naar de Mo-
gonde. Caudipan , een koninkryk, in de dorpen Dauw, en Boelan itam, verdeelt.
Reden <yw» ^ze'vcrdeeling. Caudipan raakt onder den Köning van Macailär. Dog
kamt in V jaar 166p, weder aan den Koning van Ternate. Vtrder bewys Van ons recht
op Caudipan , door den Heer Padbrugge aan den Jefüit Tcrcottus voorgeßelt. De
^~wreede Princes Linkakoa, befiierfier Van Boelan itam. Vergeeffche moeite aangewent
om den Koning van Sjauw 'er in te dringen. Waarom de Heer Padbrugge die van Boelan
itam het hals-recht ontnomeni en belaß heeft de bofeh-huizen te verbranden. Noch
andere bevelen door dien Heer aan zyn opvolger wegens Koning Binangkai, en zyn doch-
ter, gegeven. Het dorp Bwool, en des zelfs manfehap. Wat hier valt. Van waar
des zelfs ingezetenen afkomfiig zyn. De eilanden, Middelburg, en Vliflingen. Waar
by een overgang van de eene zee tot de andere is3 die tot Limbotto uitkomt, hoewel 'er
nog een andere weg is. ■: De bocht van Tontoli, en des zelfs beftierders. Groot vermögen
van dit volk. Laft, aandeTonto]iersopgelegt. Het dorp Dondo. Een overgang
hier na Tomini, '>» 00k na Silenfak, en Bala-iflan, en waar die weg verder uitkomt.
Dampelas, ein dorp hier omtrent, en't verdichtfelvan des zelfs goud-rivicr. Iweeder-
lei dorpen van dien naam. Het dorp Cool. Macht der Tontoliers. Het dorp Cotta.
Hoe verre Dondo van Silenfak legt. De bocht van Cajeli, wat voor by den uit-hoek
^»Bala-iflan. Dorpen daar in, en daar omtrent gelegen^ methunne Hoofden. Macht,
en manfehap dezer dorpen. Verwoefting van Cajeli en Tabali, door de Mandareezen.
Het dorp Paloe, en des zelfs manfehap, mitsgaders de dorpen, daar onder. De Koning
van Paloe , en de aart van zyn land. Wat hier al valt. De dorpen Badi,Tocco-Boedi,
Toboli , en Tolöli. Overgang der Mandareezen hier. De manfehap, onder den Itoning
w*» Ternate, by eengetrokken.
Befchry- *W* “W" Et eiland Sjauw (van Jarrtcus3
vingvan 1 ■ I Zion, genaamt) legt middens
't cilaad 1 , - I lan(js meeft op twec graaden en
uw’ ~ een half, ftyf Noorder breedte
en is van Ternate dus dertig myl gelegen.
De Zuid-hoek van het eiland Sangir
legt, na gifßng, van Sjauw zevtfa'cn een
H half