lyfc onder ’teiland St. Clara, err daar nä
inPorto Defire ten anker^ daarhy telahd
ftapte, en wel eertige graven , rnet bogen
enpylea verqierd, en veel kqnftige
gefneden fchelpen onder de hoofden der
doodea, die van een ongemeene groote
waren*,Wmaär geen menfchen verriam j
doch~daar na wel bevond, dat eenige van
gyn fchuitsvölk, tegen zyn laft aan länd
gegaan zynde , doödgefchoten , en ge-
quetft waren door vreezelyke wilden van
een ongemeene lengte.
Eer ny hier van daan verö-ol? , ftelde
hy , in plaatSLvan den overleden hoofd-
man Huyaekooper , den hoofdman Pieter
de L int, welkers eerften ’s ja g t, de hoope ,
h y , oin dat het lek geworden was, ver-
brandde. Daar op ligtte hy ’t anker, en
geraakte,na 14 maanden uitgeweefttezyn,
in de mond der ftraat Magellahes, quam
na y töchten den zy0“ Noveinbet irpp.
voorby ’t eerfte naaüw dezer ftraat y die
7 mylen wyd, en 110 lang is , eh daags
’er na voorby de tweede engte, van waar
hy 4 jongetjens en z meisjens inede nam ,
die naderhand , door ’taanleeren van de
Nederländiche taal , den ganfchen ftaat
van hun land voor hen open leiden. Hy
quam einddyk buitendie ftraat in de Zuid-
zee, na dat hy bevorens zynen onderzee-,
yoögt wegensongenoorzaamheid^ in de
ftraat aan Iand' gezet * en Pßter de Lint
in zyn plaats gefteld had, die weer door
Lambert Biesman öp zyn fchip vervangen
wiert.
Hy gierde, längs de kiift van Chili zei-
lende, op ’t eiland la Mocha aan , daar
hy wel öntfangen wierd , geraakte ver-
der na ’t eiland St. Maria , daar hy een
Spaanfch fchip, Buonjeiiis genaamt , en
naderhand npg een ander, verövöide f van
waar hy na de eilanden der Ladrones over-
ftak, die hy den t f den September t6oo.
zag, alwaar zyn vloot, veinzende onder een
Späarifche vlag van haare vrienden te zyn,
ververfching naar genoegen kreeg, liep
verder eerft na Baja la Bajay en toen na
de ftraat van Mamma* en ’t'eiland Capul,
daar alle inwoondets voor hen iric??t geborgte
vliigtten y ert de onzen alles in
brand ftaken , en een Chineeze prys en
nög een fregat veiröverden. -
Den- 24ftfen November quam hy voor
Manilha, de höofdftadt vän ’ t groot eiland,
Lucon, ’t grootfte der Philippynfche eilanden,
grooter dän Engeland en Schot-
land, en de hoofdplaats der Spaanjaarden
eh 'Portugeezen aan die kant te dier tyd,
aangezieh Zy toen onder een en de zelve
kröon van Späanjen ftöndeh. - Hy lag
daär f etinäaföp de reede, wierd den i4de“
December van - hünnen zeevoogt en oii-
derzeevoogt aangetäftyalwaar een hevig
fevegt voorviely m: ’f welke de zeevoogt
er Spaanjaardeh-te-^önd ^hg , ; en in
een oögenblik zonk j doch zy verlören
’t fchip-d’Eendragt, na hünne- gedagten
by den Spaanfchen onderzeevoogt -ven-
overt.c '
Daärdp liep hy na ’teiland Borneo,
quam in die baai den zö0' “ dito ten anker ,
wierd van dien koning wel öntfangen,
hoewel deszelfs toeleg -was, om hun lchip
Mauritius te vermeefteren, ’t geen zy door
de waarfchouWing van een Chineefchen
ftuurman tydig vemamen, waar op zieh
van Ndord voör hun voorgenomehe aan-
ilägen wagtte , doch goedvönd ten eerften
naar Java over te fteken , daar hy
den z8ftcn Januarii iöoi; vöör Joatan teri •
anker quam; doch daair'gefen lading vin-
dende , liep den f den Februarii van daar
na de ftraat van Balämboeang , die tus-;
fehenjava en Bali löopt , en yörderde düs
zyne reize Bezuiden Java öm, naar ’t va-
derland voorby de kääp. Hy ;liep op
St-. Heleen den z6ften Mev aan j nam daar
Water in, vertrok den jö ^ d itö van daar ,
ontmoette den i<5dcn Jünii 6 Hollandiche
fchepen ohder den zeevoogt Jacob van
Heemskerk , en quam den z6ften Augufti
1601 . voor Rotterdam behouden ten anker.
Hy was de eerfte Hollander , die den De ecrile
aardkloot had rond gezeilt, behouden Hollan-
weer t’hüis quäin , en Zith daar döor 'c en ^ » ^ e
onftfcrftyken haam>by de nakomehngen
behaalt heeft. Een bedryf, zoo ftoot, rond Zeilen
groots, dat al de ondememingen der de.
Ouden daar niet by können haalen} höe-
wel hem en Candifch hier in waren
voorgegäani '
Ondertüflchen vonden de heeren Be- Eerfte
windhebberen goed, . in ’tiaar ifpp. fehe van
na den uittöcht van verfcheide vlobten ^n^es-
naar Indien-, de ichepeh: deZon, de maan Hagen in
en de morgenftar , onder *t öpperbevel 't jaar
van dön Wäkkeren' zeevoogt Steven van1599-
der Hagen , 00k daar heen te zenden.
Op ’t fchip van dien zeevoogt was
ichippev Cornells Jänfa, Schönten, en op-
perkoopman Jan Sas± van Gouda. Op
de maän nam Cornelts Heririkfz, en op de
morgenftar Cornelts Jänfz Melkiiap het
atript van fchipper waar.
'¿pj'ü&ß&a!den Ö^'ApriMh zee, gier-
deri op;’teiland Mayd aan, daarzy eenig
volk verlöten , en, na twee vergeeffche
pogingen om zieh tewreeken, beft oor-
deelden vart daar na ’t prinszeneilaödy
daar zy mede niet wel voeren , en na de
kiiit van Cörillo , en ’t eiland Annabön
te vertrekken.
Verfcheide ftormen , die hem op'zyn
töcht nädekaap beliepen, dwongen hem
den ¿7ften Oilober eerft in een *onoekende
haven van ’t eiland Madagascar, en daar
na op Antöngil, aan te loopen , daar
hy ’t al mede niet na zyn zin , eri geen
ververfching vond. Weshalven hy -den
% j ßen December zyn reize vervorderde,
en dndelyk in Februarii idoo. eerft voor
Lampon , en den i M Maart voor-Bantam
, ten anker quam.
£w.Men ftapte daar te Jand , maar vond:
Die in het qok niet na wenfch,vermits de Bantam-
'tjaar mers van iwaare laften van tollen, en andere
opgelden begouden te fpreken > waar-
Bantam, om w fl der Hagen, , , op een nader berigt
en daar na ui t een brief van JVarwyk, daar gelaten ,
inAmboi- gpedvond den z§ft?n Maart naar Amboina
na t° een te yerzeilen, daar hy den ,zdcn Mey. met
SSp.ter-’t&hip de zon ten anker quam j : doch
wyl de ^de; maan en de morgenftar dreven naar
twee Banda, zonder dat die van dezon wiften,
Banda“ 1 waar zy vervaaren waren , ter tyd toe,
qiiamen. dat zy op den i yd«.dito berigt van hunne
komft; aldaiar, enyan hunne hoope tot een
goede lading,, kregen.
I Van der Hagen vond de. zaaken alhier
door den oorlog zeer verward , en, op
verfcheide verzoeken van den Inlander
liet hy zieh , na verfcheide optfchuldir.
singen;, mede tot eenen aanval, tegen
qe Portuge,ezen:,, en naderhand tot ’t maaken
van een verdrag met den. Inlander,
derhand na Ticou , Paflaman, en den
2,iften’ November op de reede van Atsjien
Hep,"daarhy niet al teeerlyk gehandelt,
en uit. eenige sevangenen van ’t fchip
de leeüw en de leeuw inin ’t jaar 1 ypö.
door.de heer Moucheron naar Indien ge-
zonden, verftaan wia&, hoe de Atsjien-
ders eenig volk van die z onselulckige
fchepen gevangen genomenhadden, waar
onder de hoofdmaii Frederik Houtman,
broeder van den voornpemden Cornells
Houtman, eerften grondvefter van den Ne-^
derlandfchen handel op Ooftindien , zieh
mede. bevond.
.. Hy wiert by dezen vorft maar om den
thuin geleid , en ppgehquden , en be-?
; ftoot dierhalven van aaar na Bantam te
zeilen, daar hy den ipden Maart i<Soi. .
, quam , en den 23fien dito iyqo zakken ’
peper innam.
Hy zag de zeevoogt Jacob van N ek, En yan
met y fchepen van een nieuwe met hem'B®^p!»,‘-
uitsezondene'vloot, den 3oAcn dita daar ”^ ^ ^
ook ter reede komen, die ?t fchip D e l f t Vaa
met fchipper Simon Janfz Hoep, en den-van Nek,
commies Jacob Jacßbfz , terwyl hy zelf^aar ’t va"
ipet de anderen na de Moluccps. trok , ^ ^ ^
daar in lading,liet, om met van Caarden
na ’t vaderland tef keeren. , ? • •
Zy vertrökken met \ hunne lading den
iodea April 16.01. en.quamehbehouden in
0 6 tober o f November in Holland bin-.
nen> doch zonder veel. van belang.uitge-
voert te hebben.
In ’tiaar 1600. den z8fteu Junii, zon-Jacob.van
den de heerepBewindhebbers, ;öi)derdehNeks.
wiädceren zpevpogfjacob van N ek, .weep^^^öi
een vloot uit van; 6 fchepen,: Amfterdam ö't jaar
Dordrecht, Haarlem, Leyden, Delft en-iöoo.
’.t jagt Gouda, en nog z van de. Brabant-
fche Maatfchappy , den fwarten en witten
arend.
in , . van ’t welke wy breeder , pnder.
’t Hoofddeel van Amboina zullen hande-
len., ü |
Hy vertrok dierhalven , met de uit
Banda op den i8de^ September by hem
gekomene en volladene fchepen, de maan
en de morgenftar , en is den öd“ Oötober
van daar na Bantam yerzeilt, d^r zy den
ipdcu November quamen, 6 andere fche- ;
pen van ons vonden, met eenige vanwelke
z y v o l l a d e n te, zyn , een,: gezelfchap
Van waar van .7 retourfchepen uitmaakten , en op ;
zy wert. den,i4d?a Janüarii nSoi. de reize na t va-
naar.Ban- derland ondemämen, opSt. Heleen, aan-
S e r * Joopende ,- daar zy den 6dcn Julii in de,
naar’tva- Kerkbaai ten anker quamen. Zy vertrok-
derland, hen den i zd^ dito, van daar , en quamen
zeilen. na eenige maanden behouden in Holland.
k In ’t zelve jaar, waar in van der Hagen
mtgezeilt was, te.weten iypp., zonden
\ pieter eenige .koopluiden van de nieuwe Bra-
Boths bantfehe Maatfchappy ook een byzondere
eetJe ylootyan 4 fchepen, onder den zeevoogt
^ van Amersfoort, uit.,
'D e naamen d e z e r fchepen waren, Nederland,
de Verpenigde landen, Naflau,
• en ’t Hof van Holland- j* _ ■
Zy 1 ondemämen hiinne reis den 2iftcn
December , in gezelfchap van 4 fchepen
der oude Maatfchappy., die ten eerften
van hen affcheidden.
- . Deze 4 fchepen bleven ook maar tot
•den zöftea April 1600. by een.,, en toen
geraakten ’tH p f van Holland en Naflau
*t jaar
Waar by van hen af, en de z andere quamen den
van Caar-i<sdcn Augufti op de reede van Bantam, van
den was, waar de hoofcman P aalus van Gaarden41
Sumatra aIs dezer z fchepen, den iy ftca dito
ging. na Priamati, om peper te laden, en na-
Z y quamen den i ßen QÄober op de
reede van Annabon , . van waar z y , na
vriendelyk door de Portugeezen onthaalt
te zyn, den zodcn verzeilaen,, en goed-
vonden met de drie bezeiltfte fchepen, Am-
fterdam, Delft en Gouda, terwyl de z
van de Brabantfche Maatfchappy naar
Atsjien toogen , voor af na Bantam te
loopen, omdaar eer, dan de fchepen der
nieuwe Maatfchappy, te zyn, daar zy den
3iftcn Maart 1601. na veel ai-moede., zoo
dat hun eigen water-drinken moeften, en
na fwaare ftormen , ook ter reede qua-, •
men.
Hy zelf liep inet de fchepen Amfterdam Hy komt
en Gouda den zdcn April van Bantam (al-in *t jaar
zoo daar geen lading voor hen was) na
Ternate, daar hy den zden Junii ter reede
quam. W at hy daar verrigt heeft met
aien vorft , hoe hy van den zelven ont-
haalt, en wie daar toengebleven is, zullen
wy breeder onder Ternate zeggen.
Hy vertrok met zyn z fchepen den
Z z " ' ' I 3ißc,° I