O U D en 3SIIEUW Ö O S T - IN D I E N ,
Blydfchap,„ De koning deze nieuwe; tydingen, en
van ko- , yoor al die kaart.van Goviilaan door eenige
han* oJiKoopliedepaiitPortugal, die op Meinphis
*t zdve. handelden-gbekomen hebbende, beeldde
«ach i» öu ten naaften hy ten eiride van
. jm£:’■/ zyngrootevoornemens, entpt zyn oog-
raerk, geraakl le zyn. i .
; .Hy fhepüaö hierniet op,.maar'hefioot
Die ordre'^ yk dp begönne tochten ter zee. öp
t o t e h m e t een moedigheid, die nu
zenden- , op vafte grpnden. fieunde. te ;hervatteri,
eep en, zonder aanzien van alle:gevaaren en
S t onkpften,, de fchepen daar toe te dpen
fteit. klaar maken.
Ondertuflchen hpprde men niet van;
Covillaan, o f zyn wedervaren in AbyiH-
riien, die in ’t eerft v^n zyn aankomftby
■Keyzer Alexander , de vyfde voor Serja
Dengil, zeer wel ontfangeh , maar die
Vorn niet.lang daar na fchielvk overleden
Zynde, van Nabte, zynbroeaer.enopvol-
CpviUaan ger in ’t ryk, qualyk gehandelt, en ge-
voor .vangen gehouden wiert, zoodanig , dät
«elf gcso gdegenheid kiwen' kon,
-om .’tallerminlte naar Portugal te fchiy-
' ven > ’tgeen ook byveelen zyn dood deed
vaft ftellen 5 hpewel hen daar na anders
bleek.
De dood, .In dezen ftaat n* waren de zaaken in
vanJohan’t-jaar 1495*op ’t einde van de beftiering
fe de. II. en dus verre was
t jaär men gekomen mfet hethntä6kS®avän on-w
*499 r bekende landen , en in ’t byzonder van
Ooftindien, wanneer hy, meenendc een
.aanzienlvke vloot derwaart te zenden,. tot
groote,<jroefheid van velen, zelfsvan zynen
Neve , prins Emanuel, by hem als
erfgenaam des ryks, zedert.de dood van
zynen ?opn Alfonfus, verklaart, quam -te
fterven...
Groote S H t ß jwr HPf. op den ryks-
voome- [ zetel geitegen,ltelde ten eerften zyn ¿innen
mens van op de voortzetting en bevordering der In-
Emanuel,difche zaaken, ennam, niettegenftaande
ja a r V -e meefte yan zynen raad, om zeer ge-
wigtige redenen, hem daar van afrieden,
. onverzettelyk voor, vier fchepen naar
^ ^ ö o m n d i e n te; zenden. ■ : |
naarOoit- Oyerdeze fchepen ftelde hyverfcheide
indien. \ Hoofden, oyer ’t eerfte, . St ¿Gabriel, ge-
.naamt, Pieter Alanker, die mede boven
Cabo di Boa Efperahfa gezeilt, en alzoo
.redelyke kenms yan zaaken had.
^,_ Oyer het tweede, St. Raphael, ftelde
hy Paulus Gama, broeder van Fafco Gama ,
.over het derde , Berri, , Nicolaas Celius,
I en over ’t vierde, zynde maar een voor-
, .raadfchip,, Gonfalvus Nonius.
Zeer weinig volk zond hymet^ezelve,
en ten uiterfte niet boven de ido man in
alles , veimits z y n i e t zoo zeer om landen
. te winnen, als wel om die voor eerft nader
¿te ontdekken, gezondenrwierden.
L^v^®l^PPe*n®wind_ over deze vloot gaf
bewind" ^ aan voornoemden Fafco Gama,
een waklcer, verftandig' en kloekmoedig aaa I
Edelman , van een ongemeene getrouw- ^ 0 I
heidi yoör zynen vörft, in het ftantvaftig Gania< I
uitvoeren en voortzetten van dingen, 'die
hy wiftrdat tot uitbreiding van aen roem
Zyhs konings konden dienen j heni Paulus
Gama ;,; i zynen broeder , . tot tweede in
~’t bewind toevoegende^ .; Uta
Aan dezen Vzfcus Gama nu gaf hy,-be- « I
nevens verfcheide brieveh aanlndifche en I
andere koningen yboök de kaart van Go- viiii I
villoan, als een wegwyzer,, en voorfchrift, Zeelc“it I
.mede, omzich, opdiegropte.en'gsvaar-™eie I
14yke reize, te zyner tyd daar van tedienen. ’ [
Gama dap met deze vloot den ; p Julii
14P7,; zee r geközen hebbende , een 'tyd
zqer.qualyk tot het ondernemen van die
reize ( na ; de gedagten der Portugeezep-,
doch zeer wel, na myne gedagten;)-be-
r<iamt,; loppt de Canai'izei en Zoute eilan-
den voorby , giert wegens gebrek -van
water in zelcere baai, den inham -van
Heleen genaamt , aaii, en kornt , na ’tuit-
:flaan van Lware ftojmenter zee, en opfoer
van zyri volk, die hem- tot de te rugreizp ,
zelf ( zoo zyn broeder hem - te kennnen f
gaf) met zamenlwering tegen zyn leven,
awingen wilden, einaelyk op den
N ovember voor , en den zyft“ boven Cabo
de Boa Efperangai :. ...' rts W&-.
ILOliMpff^
was nygenootzaakt, om alle moeite binnen
bbord te ftillen ,. en de quadfe-aan-
flagen van zyn vyanden te verydelen, de
ftuurlieden in de boejen te zetten , en op
zyn fchip het ftuurampt zelf waar te ne-
men.
Van daar zeilde hy yoort, ontdekte de __ . E
waterplaats van St.Blafius, zag volk aan Z Ä !
ftrand , zond daar op eenige Huideh ahn fey km |
land om te ruilebuiten 5 van daar' voort- ontdekt. E
zeilende zag hy een land, dat hy na den
dag, bv welke ’t zig opdeed, terra deNatßl
noemde, gaf aan vqifcheide rivieren, als
Rio dos Reyes ( daar hy in^anuarii i^pg.
quam) en Rio dos bonos Sindles ( zynde de
,-nvieren der koningen_en-der goede teeke-
nen)'haare namen, na dedagen / o f ont-
.moetingen, by welke zy die eerit zagen.
- Dusverregevordert, washy deeerfte,
die verre boven de palen, ■ daar' het- Bar-
bolomeus Diaz gelaten had , zeilde. Hy
beeldderzich nu vaift in , dat hy op den
regten weg naar Indien was, dat 00k het
berigt, ’t geen hy by die laatfte rivier,
wegens fchepen van de zelve groote , ' daar
- aangeland, van Ferdinandus Martinus by
zyne vertolking van verfcheide redenen der
Inlainderen aldaar uit het Arabiich.,‘;kreeg,
hem een overtuigent bewys-daairvah gaf,
om welke reden hy dierrivier den naam
van de rivier der goede ;t§ekenen gegeven
had, daar hy 00k een ziiil, waar in koning
Emanuels wapen’cuitg;ehouwen was,
op ’t ftrand heeft„opgerigt.
Na
Na hier en daar eenige doodichuldägen
aan land gezet'tehebben , en om diege-
r weften , en ’t aanmerkaiswaardige aaar
van nader te ontdekken, en mede wegens
ziekten van zyn volk , aldaar by na een
Ook Mo-111^ ^ gebleven te zyn , zeilde hy van
itambike. daar alverder op, tot dat hyMozambike
bereikte, daar hy den i ße« Maart 1408:
aanquam, en bevond datdit eiland onder
den koning van ’tQuiloa ftont, die het
doqr eenen Sjeieh , o f overften , in zyn
naam beftieren liet. ■ v
Daar hy Hy wiert daar in ’t eerfte zeer wel onteerft
wel fangen, vbnd daar Arabiers, die zeer goede
ontfimgen Stuurlieden, en in ’t gebruik van ’t Cofii-
pas,^Kaart,Quadranten, en alles wat diehde
tot het net bezeilen , plaatzen, en leggeii
vangeweften inhun regten afftandvan de
Lime j- als 00k in ’t naukeurig waariiemen
van den loop. cn verfcheide keeren der
zonne, niet min, dari de;Portugeezen zelf,
. ervaaren waren,' zoodanig dat Gama van
henook ’t eerfte berigt wegens den netten
afftand van CalicoetTtreeg.
De Mozambikers , deze vreemde gaften
voor Mohhammedanen iaanziende , waren
hen in ’t eerft, 00k zelf in zoo verre te
w il, dat zy hen voor geld twee bequame
ftuurluiden beftelden, ten einde die hen
op den weg naar Galicut vobr lootzen dienen
zouden 5 maar zoo ras z y , aan ver-
feheide beeiden, en andere uiterlykheden
in hun dienft , als 00k by eenige onderlinge
redeneringen over den Abyffinifchen Goos-
dienft, merkten, dat zy Chrilienen waren,
ftelden zy allerlei middelen in ’t werk,
omhen, met al het hunne, te verderven.
Ontdekt Hit voorgenomen verraad was zoo ge-
een ver- heim niet, of Gama kreeg door een van
taad- die twee ftuurluiden’er kennis af. De andere,
zynde een medepligtige in dit verraad,
enzynes fchults nietdan teveel be-
wuft, oordeelde beft op de zekerfte wy ze
te ontvliedenj ’tgeen hy juift op een tyd
de^, in welke een ander ftuurman, | voor
eenig gevaar, hem aan land dreigende,
bedugt, tot Gama quam overloopen.
En ver- Van hier naar Quiloaverzeüende, doch
zeilt naar dat -niet könnende bereiken, geraakte hy
Moßiba-11 ^delyk in de haven van Mombaza.
m, _ Aldaar zond hy 00k eenige doodfchul-
digen aan land, kreeg ’t gezicht van eenige
fpeceryen , over welker handel de koning
met hem in verbond wilde treden,
ten einde hy zyn reize naar Indien , ver-
mits hy nu veel dingen aldaar krygen kon-
de, ftaken, en maar weer naar huis keeren
Verraad ?ou5 maar Gama, niet genegen zieh daar
daar me-ln te laten , ontdekte 00k hier tydelyk'
ont- een nieuw verraad, van den koning van
dekt. Mombaza , tegen hem en zyne fchepen
gefmeed, weshalvenhy van daar naar Me-
Verzeflt “ nde verzeilde, veroverde ondertuffchen
naar Me- een vaartuig, waar op hy een zeer bequaam
• en eivaren zeeman vond, • van welken hy
I. DHU,
ook zeer veel licht in *t bevorderen van
zyne reize naar Indien kreeg. * 1
>Voor Melinde op Paafchdag des jaara_
14P8. gekomen , wiert hy door den zoon^j6^^
des konings uit naam van dien voirft zeefvorll in
wel ontfängen , zoodanig , dat h y een Verbond«
verbond inét den zelven maakte. -
Hy liet Gama aan boord doot zyn zoon
bezoeken, en hem weer aan land verzoe-
ken, ' ’tgeen Gama om gewigtige-redenen
aflloegj maar liet daar we<fer eenige lüiv
den aan land, en beloofde ondertuilcheri
dien prins, wanneer hy weer uit Indien
quam, zyn: land en havén te zullen aan- /, ■?
gieren, g • • -
Voor zyn Vertrek kreég hy van hem
een zeer ervaaren ftuurman mede op reis ,
en begaf ' zig , na veel- onidétlinge pligt-
pl^ingen, in de máand April van daar ,
met zoodanigen vooripoed, daf hy'ontrent
een maand daar na ’t nooge land van Ca-
licoet ontdekte, en zeer verblyd kort daar
aan, na een reize van elf maanáén' o f
daar ontrent, ’tánker wierp. - -
Vöor dbze beroemde zeehäyen, op deKomt in
Malabaarfche kuft gelegen , quam Gama, May van
na zeer veel wedérweerdigheden,in ’t einde't Jaar
van de maand Mey des jaars i4p8. door^^V.
een ondememing zoo gelukkig, en zooiicoet. '
groot , dat men bekennen moet, dat hem.
alleen de eervan de ontdékking van Ooft-
indien ter zee toekomt, en dat ze alle
vorige ontdekkingen zeer verre te boven
gaat.
Indien men Plimus, iri ’t berigt, dat hy
ons in_’t vni. boek en 6 j hooradeel van
zyne Geichiedeniflen'der Nature geeft
g^looven mag, zoo z ien y y wel, dat’w
eenige fchepen', van de Straát vari Gibraltar
tot aan hetRoode meir, en van daar
ook wel tot gemelde Straat, én verder, gé-
loopen zyn j doch, als meri dit navorfent,
zal men bevinden , dat die reizen noit
uitdrukkelyk öndemomen j maar dat (zoo
’tal waar was) die fchepen by buitenge-
meeneftormen, door winden enftroomen
vervoert, tegen wil en dank, aldaar ver-
vallen zullen zyn.
En hoewel het eerj onwederfprekelyke Onder-'
waarheid is, dat meer landen zoo by ge- ^ e¡d
val ontdekt zyn, is ’t ook niet min waar,
u & ooter en gedcnkwaardigerdLküi'*
neiaenltUK is, zoo gevaarlyke reizen uit gen vaa
eigen beweging, en met een voomemenf ° u’
van, by aanmerkenswáardige ontdekkin-
gen, íetgroots uit tevoeren, dan by ge-Gama.
val op deze o f gene kuften, niet zonder < :
de uiterfte vreeze , tegen wil en dank te
vervallen j welk onderícheid by my zoo
groot is, alstuflchen een, die over ’tge-
weld der winden en baaren kloekmoeaig
zegepraalt, en tuflehen een, die, vol vreeS
en doodelyken angft, onder haar geweld
befwykt, en de yervoering der zelve in de
uiterfte onzekerneid opvolgen moet.
M Maar*